به گزارش خبرگزاری ایمنا، روزهای پایانی مرداد سال جاری بود که یکی از نمادهای جذابیت سینمای جهان از دنیا رفت؛ «آلَن فابیَن موریس مارسل دلون»، مشهور به «آلن دلون»، بازیگر مشهور سینمای فرانسه و جهان، در حالی در ۸۸ سالگی جهان را ترک کرد که از مشهورترین چهرههای بازیگری معاصر بود.
شهرت او فقط محدود به اروپا نبود، کاریزما، توانمندی و قدرت بازیگری او، دلون را به یک چهره مشهور و دوست داشتنی در سینمای جهان تبدیل کرده بود، آن هم وقتی که آثارش با صدای مخملی «خسرو خسروشاهی» در ایران پخش میشد. در این مطلب با فیلمهای آلن دلون خاطره بازی کردهایم. آلن دلون طی یک اتفاق پایش به جشنواره کن در فرانسه باز شد و کار سینما را از دهه ۵۰ میلادی شروع کرد. او به صورت تجربی سینما را آموخت و با استعداد و جذابیتی که داشت طی دو دهه به یک نام مهم در سینما تبدیل شد.
کارنامه کاری این بازیگر از منظرهای مختلفی قابل بررسی است، اما نمیتوان پیوند ایرانیها با سینمای فرانسه و نقش پررنگ دلون در این مسیر را نادیده گرفت. تاثیرپذیری و پیوند سینمای ایران با بازیگری مانند آلن دولن قابل توجه است؛ در دهه ۶۰ میلادی که اوج شهرت و محبوبیت آلن دلون در سینمای فرانسه و جهان بود، در ایران هم روندی در حال شکلگیری بود که آرامآرام تبدیل به ساختاری شد که بعدها از آن، به موج نوی سینمای ایران شهرت پیدا کرد.
این ساختار چون شباهت زیادی به موج نوی سینمای فرانسه داشت، به این نام خوانده میشد؛ تلویزیون ایران آثار سینمای فرانسه را دوبله میکرد، آثاری که دلون در آنها نقش داشت و شمایل یک مرد جذاب و قوی را به تصویر میکشید. دوبله صدای او هم از همان ابتدا برعهده «خسرو خسروشاهی» گذاشته شد و این علاوه بر تصویر، صدای ماندگاری از این بازیگر را هم در ذهن ایرانیها باقی گذاشت. فیلمهای «سامورایی»، «استخر» و «دایره سرخ» از آثار محبوب دلون در ایران بود.
تأثیر دیگر آلن دلون در سینمای ایران به شمایل ضدقهرمان او برمیگشت؛ در ایران، فیلمهایی که از کشور فرانسه پخش میشد با بازی مردی جذاب و خوشچهره بود که عموماً ضد قهرمانی تنها بود. این تفاوت به چشم میآمد و مردم فیلمهای آلن دلون را پیگیری میکردند و دوست داشتند؛ همین محبوبیت باعث شده بود، بسیاری در ساخت آثار سینمایی خود هم در تلاش باشند از او نسخهبرداری کنند که البته چندان موفق هم نبودند. یکی از اتفاقات جالب در اواخر دهه ۴۰ شمسی هم این بود که به دلیل علاقه بیش از اندازه ایرانیها به آلن دلون بود، دعوت از او برای حضور در ایران بود.
این بازیگر به دعوت جمعی از بازیگران ایرانی به تهران آمد و تعدادی عکس هم از آن دوران در دسترس است که با انتشار خبر درگذشت دلون در فضای مجازی دست به دست شد. او سالها از سینما فاصله گرفته بود، اما همچنان در میان ایرانیها محبوب بود و واکنشها به خبر درگذشتش، نشان از پیوند ناگسستنی میان این بازیگر، آثار ماندگارش و سینمای ایران و ایرانیها دارد. در واقع ظاهرش تأثیر زیادی داشت تا او در دهههای ۶۰ و ۷۰ سوپراستار سینمای فرانسه شود.
او در ۲۵ سالگی در فیلم «ظهر بنفش» بازی کرد و مورد توجه قرار گرفت و پس از این فیلم لقب جذابترین مرد سینما را از آن خود کرد و تا به امروز نیز این لقب همچنان متعلق به اوست. هانری لانگولا منتقد مشهور سینما میگوید: «آلن دلون برترین بازیگر جوان فرانسویتبار، باعث با کیفیتتر شدن سینمای فرانسه شد.» دلون کودکی متفاوتی نداشت.
او نوجوانی جسور بود و بعد از جدا شدن والدینش در نوجوانی همراه مادرش زندگی میکرد. آلن در کودکی بیشتر وقتش را در قصابی ناپدریاش و در کنار مادرش میگذراند و مادرش همیشه نگران بود که اگر او تنها بماند ممکن است دردسر درست کند. دلون در دوران مدرسه دانشآموز خوبی نبود و بارها از مدرسه اخراج شد. والدینش برای فرستادن او به دانشگاه و پرداخت هزینههای تحصیلش دچار تردید شده بودند.
دلون بیشتر دوران کودکیاش در قصابی پدر گذشت و تصمیم داشت که قصاب شود. او با دیدن پدرش و تحسین روحیه و اخلاق کاری او بزرگ شد. او وقتی به نوجوانی رسید مدت کوتاهی را زیر نظر ناپدریاش در قصابی کار کرد.
اما زیاد در آن شهر ماندگار نشد چون به عنوان تفنگدار نیروی دریایی فرانسه در سال ۱۹۵۳ به هند و چین، بخشی از مستعمرات فرانسه در جنوب شرق آسیا، فرستاده شد.
در آن دوران با چند بازیگر سینما آشنا شد و آنها را در جشنواره فیلم کن ۱۹۵۷ همراهی کرد. آلن به خاطر ظاهر و جذابیتی که داشت توجه یک استعدادیاب را به خود جلب کرد و همانطور که میگویند سرنوشت کار خودش را کرد. اولین نقش سینمایی دلون در نقش یک گانگستر جوان در فیلم وقتی «زنی دخالت میکند» به کارگردانی «ایو آلگره» در سال ۱۹۵۷ بود. او بعدها نیز دو بار نقش گانگستر را در فیلمهای «سامورایی» در سال ۱۹۶۷ و «قبیله سیسیلی» ۱۹۶۹ بازی کرد.
اولین بازی او در فیلم عاشقانه به عنوان نقش اول سال بعد در فیلم «کریستین» کنار «رومی اشنایدر» بود. فیلم «ظهر بنفش» در سال ۱۹۶۰ باعث شهرت جهانی او شد و در پی آن چندین فیلم موفق دیگر در سالهای بعد داشت. اولین استعدادیاب هالیوودی که او را کشف کرد نقشی را در هالیوود به او پیشنهاد داد و موفقیت او را تضمین کرد. البته از او خواستند که انگلیسی یاد بگیرد. دلون این پیشنهاد را رد کرد و بازی در یک فیلم فرانسوی را قبول کرد. فیلم وقتی «زنی دخالت میکند» اولین تجربه بازیگری او بود.
پس از آن هر فیلمی که او بازی میکرد به شهرت و محبوبیتش افزوده میشد. بسیاری از منتقدان معتقدند که این روند پیشرفت کاری تأثیر زیادی در بهبود خلقوخوی او داشته است. دلون در فرانسه و اروپا مورد تحسین قرار گرفت و حتی در یک فیلم ژاپنی هم بازی کرد.
آلن دلون گفته بود که به سینمای مدرن علاقهای ندارد و از نظر او سینمای مدرن دارای محتوایی سطحی است و درونمایه آن صرفاً تجاری است و نه حرفهای و وابسته به استعداد بازیگرانش. به نظر او روشهای تولید فیلم به روش قدیم ارزش بیشتری نسبت به دوربینهای دیجیتال و جلوههای ویژه امروزی دارند. او ادعا میکرد روشهای جدید موجب شده است که فیلمسازان تمام انرژی خود را روی فیلم نگذارند. او میگفت دوست دارد که بازیگری بازنشسته باشد و جزئی از جهان سینمای امروزی نباشد.
آلن دلون شهروند دو کشور محسوب میشد. او هم تابعه فرانسه و هم تابعه سوئیس بود. او در سال ۱۹۹۹ بعد از ۱۰ سال زندگی در ژنو توانست شهروندی سوئیس را بگیرد. دلون به خاطر ازدواجش با زنی سوئیسی تابعیت این کشور را گرفت. او از این ازدواج دو فرزند داشت. آلن دلون با مرگش روز یکشنبه (۱۸ اوت ۲۰۲۴ – ۲۸ مرداد ۱۴۰۳) میراث سینمایی غنی و ارزشمندی را بهجا گذاشت.
این بازیگر فرانسوی که نخستین بار در اواسط دهه ۱۹۵۰ بر پرده نقرهای ظاهر شد با برخی از مهمترین فیلمسازان نیمه دوم قرن بیستم همکاری کرد، از لوکینو ویسکونتی و میکلآنجلو آنتونیونی گرفته تا ژان-پیئر ملویل رنه کلمان و این در حالی است که جذابیت حضورش در صحنه، الهامبخش نسلهای مختلفی از سینمادوستان و هنرمندان شد.