همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: سازمان اورژانس کشور از فعال شدن سرویس مکان‌یابی (لوکیشن) تماس‌گیرندگان با اورژانس ۱۱۵ خبر داده که امکان و اتفاق بسیار مهمی است. موضوعی که می‌تواند جان ده‌ها نفر را از مرگ نجات دهد.
اواخر شهریور امسال، انتشار فایل صوتیِ تماس یک کودک ۶ ساله با اورژانس ۱۱۵، موجی از احساسات عمومی را برانگیخت. در این فایل ۱۱ دقیقه‌ای که ۳ دقیقه از آن وایرال شد، یک دختربچه ۶ساله ساعت ۱۰ شب با مرکز اورژانس تماس می‌گیرد و از تصادف خودروشان در جاده اراک - ملایر و مصدوم شدن مادرش خبر می‌دهد و می‌گوید "مادرم دارد جان می‌دهد و من نمی‌دانم کجای جاده هستیم." مامور اورژانس تمام تلاش خود را می‌کند تا کودک را راهنمایی کند و آدرس دقیق آنها را برای ارسال آمبولانس به دست بیاورد اما کودک سواد کافی ندارد و نمی‌داند دقیقا کجای جاده هستند. درنهایت کودک بدون آنکه تلفن را قطع کند، پای پیاده راه می‌افتد تا از کسی کمک بگیرد و درنهایت به مردی برمی‌خورد و مرد، آدرس دقیق را در اختیار اورژانس می‌گذارد. هرچند مادر کودک جان خود را از دست می‌دهد.
این اتفاق باعث شد خیلی‌ها بپرسند چرا مرکز مهمی مثل اورژانس نباید به سرویس مکان‌یاب مجهز باشد تا در مدتی کمتر از ۱۱ دقیقه بتواند لوکیشن او را پیدا کند و فوریت‌های پزشکی را برای کمک ارسال کند؟ چرا تاکسی‌های اینترنتی به سامانه مکان‌یاب مجهزند اما سازمان عریض و طویلی مثل اورژانس نه؟ البته همزمان با انتشار فایل مکالمه آن کودک ۶ ساله، بابک یکتاپرست در این باره به همشهری آنلاین گفته بود «مشکل اینجاست که به ما می‌گویند سیستم ما اطلاعات محرمانه است و دادن این دسترسی کمی سخت‌تر است. ما همین یک مورد را اطلاع‌رسانی کردیم اما همیشه با چنین فجایعی مواجهیم. همکاران من مجبورند یک تا ۲ دقیقه اول، آدرس دقیق را تماس گیرنده بگیرند و در حقیقت زمان طلایی برای ارائه توصیه‌های نجات‌بخش صرف آدرس‌یابی میشود.»
سرویسی که قبلا فعال بود و قطع شد
مهندس مهدی بهمن‌آبادی، رئیس اداره فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان اورژانس کشور به همشهری‌آنلاین می‌گوید: سرویس مکان‌یاب اورژانس، خدمت جدیدی نیست و ما قبل‌تر هم به عنوان مجموعه‌ای پیشتاز، آن را در تعدادی شهرها از جمله تهران راه‌اندازی کردیم اما اواخر سال گذشته این سرویس به دلایلی مثل عدم بهینه‌سازی و همچنین مسائل امنیتی قطع شد.
بهمن‌آبادی ادامه می‌دهد: البته مدتی پیش، هم بهینه‌سازی این خدمت صورت گرفت و هم مسائل امنیتی آن توسط ارگان ارائه‌دهنده این خدمت رعایت شد و سرویس مجددا با پیگیری‌های بیشتر سازمان اورژانس کشور در اختیار مجموعه فوریت‌های پزشکی اورژانس قرار گرفت.
این سرویس فعلا در استان تهران راه‌اندازی شده و درواقع تهران، اولین استانی است که سرویس جدیدِ بهینه‌شده در اختیار اورژانس آن قرار گرفته است. بهمن‌آبادی می‌گوید: در حال حاضر هرکس از هر نقطه‌ای از استان تهران با فوریت‌های ۱۱۵ تماس بگیرد، سامانه مکان‌یابی به ما کمک می‌کند تا موقعیت مکانی یا لوکیشن فرد تماس گیرنده را -در حدود ۵۰ درصد تماس‌ها- رهگیری و مکان تقریبی او را پیدا کنیم. البته همچنان ارائه آدرس دقیق و کامل، بیشترین کمک را به کاهش زمان رسیدن بر بالین مددجویان و بیماران خواهد داشت.
امکان ردیابی فرد تا شعاع ۳۰۰ متر
با کمک این سرویس، امکان دریافت نقطه تماس‌گیرنده تا شعاع ۳۰۰ متر وجود دارد. بهمن‌آبادی می‌گوید: البته شعاع ۳۰۰ متری برای مکان‌یابی در داخل شهرهاست، اما در جاده‌ها این شعاع به یک کیلومتر هم می‌رسد. به خصوص در مسیرهای هموار یا نقاط بیابانی. چون بردشان برای برقراری تماس کافی است.
رئیس اداره فناوری اطلاعات سازمان اورژانس کشور درباره منظورش از بهینه‌سازی سرویس و ارتقای امنیت آن کمی بیشتر توضیح می‌دهد و می‌گوید: مثلا سعی شده تعداد و میزان خطاها کمتر شود و همچنین سرویس امنیت بیشتری دربرابر حملات سایبری دارد. این موارد بود که باعث شده بود این سرویس با تاخیر در اختیار ما قرار بگیرد.
به گفته این مسئول در سازمان اورژانس کشور، سرویس لوکیشن یا مکان‌یاب اضطراری به همکاران ما کمک می‌کند تا متوجه شوند تماسی که مثلا از تهران گرفته شده، از کدام نقطه است. و برای معابر با نام‌های شبیه به هم و یا غربی شرقی یا شمالی جنوبی خیلی کمک‌کننده خواهد بود.
بیشتر بخوانید؛
زمان استاندارد رسیدن آمبولانس به بیمار چند دقیقه است؟
۳ هزار آمبولانس در کشور عمر بالای ۱۷ سال دارند
هزینه عجیب ماموریت‌های هوایی اورژانس تهران
- با یک آهنگ جدید مزاحم اورژانس می‌شوند
تکلیف مناطقی که آنتن‌دهی موبایل ندارند چیست؟
سرویس مکان‌یاب اضطراری بر اساس ایستگاه‌های فرستنده - گیرنده تلفن همراه یا BTS کار می‌کند و در کشور هزاران فرستنده - گیرنده (BTS) وجود دارد. هرچند برای بهبود دقت مکان‌یابی، باید تعداد BTSها افزایش یابد. موضوعی که بر عهده اپراتورهای تلفن همراه است و به گفته رئیس اداره فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان اورژانس کشور، اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفته است.
بهمن‌آبادی می‌گوید: اپراتورهای تلفن همراه مدعی هستند که تا جایی که توانسته‌اند، پوشش‌دهی آنتن را در اکثر نقاط کشور برقرار کرده‌اند. چون خیلی از مناطق واقعا صعب‌العبورند و مثلا در دره‌های خیلی عمیق یا ارتفاعات خیلی بلند قرار دارند. اما معمولا در جاهایی که مردم تردد دارند، آنتن هم هست، با این حال برخی معابر جاده‌ای هم هستند که نقاط کور محسوب می‌شوند و اصطلاحا از دسترس خارج میشود.
رئیس اداره فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان اورژانس کشور تاکید می‌کند که این موضوع هم توسط اپراتور تلفن همراه در حال پیگیری است و خود ما هم به عنوان درخواست‌کننده رفع ایراد داریم پیگیری می‌کنیم که تا جایی که امکانش هست، پوشش‌دهی کامل شود.
اضافه کردن ۱۱۵ به اپلیکیشن‌های پرکاربرد داخلی
سازمان اورژانس کشور چند سال قبل، چندین اپلیکیشن مکان‌یاب نیز طراحی و تولید کرده بود که به گفته رئیس اداره فناوری اطلاعات و ارتباطات این سازمان تا همین ۲ سال پیش در مارکت‌های کشور هم موجود بود. اما با استقبال عمومی مواجه نشد. بهمن‌آبادی درباره دلیل عدم استقبال عمومی از این نرم‌افزارها توضیح می‌دهد: خیلی از افرادی که با اورژانس ۱۱۵ تماس می‌گیرند، تا حدی در شرایط اضطرار هستند که آن لحظه به فکرشان هم نمی‌رسد که از اپلیکیشن استفاده کنند. فرد تماس‌گیرنده فقط می‌خواهد تماس بگیرد و هرچه زودتر آمبولانس برای بیمارش اعزام شود. نکته مهم‌تر این که شما وقتی با اورژانس ۱۱۵ تماس می‌گیرید، آن طرف خط افرادی با شما صحبت می‌کنند که همگی پرستار و آموزش‌دیده‌اند. آنها تلاش می‌کنند تا قبل از رسیدن آمبولانس به بالین مددجو، یک سری توصیه‌های ایمنی را به شما یاد دهند که برای بیمارتان انجام دهید. خب اپلیکیشن‌ها این امکان را ندارند و یک دلیل که مورد استقبال عموم قرار نگرفتند، همین بود.
بهمن‌آبادی می‌گوید: البته ما همچنان در فکر اپلیکیشن هم هستیم. حتی در نظر داریم اپلیکیشن‌های پرکاربرد داخلی و اپلیکیشن‌های بانکی را هم به کمک بگیریم و کلید تماس ۱۱۵ را در آنها بگذاریم تا مددجو در شرایط اضطراری، سریع یکی از این اپلیکیشن‌ها را باز کند و کلید اتصال را برقرار کند. این نرم‌افزارها کاربردی هستند و با روشن کردن GPS گوشی، اجازه ارسال نقطه دقیق تماس‌گیرنده را برای مرکز فوریت‌های پزشکی ۱۱۵ را ارسال می‌کنند.
این سرویس کی در کل کشور فعال میشود؟
رئیس اداره فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان اورژانس کشور در پاسخ به این سوال که سرویس مکان‌یاب اورژانس چه زمانی در سراسر کشور راه‌اندازی خواهد شد، می‌گوید: خوشبختانه موانع برطرف شده و در سایر استان‌ها هم در اسرع وقت - حتی شاید تا آخر ماه مهر - راه‌اندازی میشود. یک دلیل این که هنوز راه‌اندازی نشده، این است که لازم است همه دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور دسترسی بگیرند.
مهندس بهمن‌آبادی می‌گوید: اهمیت این سرویس برای خود ما بیشتر است. چون هم راحت‌تر با مددجو ارتباط می‌گیریم و هم سریع‌تر به بالین بیمار می‌رسیم و اصلی‌ترین رسالت ما که کاهش زمان رسیدن بر بالین بیمار است، توسط این سرویس تا حد زیادی محقق میشود.
آمار مزاحمت‌های تلفنی کم میشود؟
اما آیا سرویس مکان‌یاب اورژانس ۱۱۵ در کاهش مزاحمت‌های تلفنی هم اثری دارد؟ رئیس اداره فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان اورژانس کشور پاسخ می‌دهد: به هر حال به کمک این سرویس، موقعیت مکانی و آدرس تماس‌گیرندگان مشخص است و همین نقشی مهم و بازدارنده‌ای در کاهش مزاحمت‌های تلفنی اورژانس خواهد داشت اما کاهش میزان مزاحمت‌ها وابسته به فرهنگ‌سازی هم است.
به گفته بهمن‌آبادی، سالانه ۲۰ میلیون تماس تلفنی داریم که حدود ۱۰ درصد از کل تماس‌ها با اورژانس و گاهی حتی بیشتر مربوط به مزاحمان تلفنی است و این یک معضل برای ما است. البته تعداد مزاحمت‌ها نسبت به گذشته کمتر شده و آن هم با کمک رسانه‌ها و با فرهنگ‌سازی عمومی اتفاق افتاده اما همچنان آمار بالا است.