گر چه آبی پوشان جاده مخصوص طرح فروش محصولات خود را با موفقیت برگزار کردند اما بد نیست نگاهی به اشکالات طرح فروش جدید ایران خودرو بیندازیم.

ایران خودرو با تمام فراز و نشیب‌هایی که طی هفته گذشته با آن‌ها مواجه شد، طرح فروش جدید خود را به نتیجه رساند. یک سال و نیم از آخرین طرح فروش پر از اشکال آبی پوشان می‌گذرد و حالا علیرغم کاستی‌های فراوان، دور جدیدی از فروش با ایرادات جدید را شاهد هستیم.

اشکالات طرح فروش جدید ایران خودرو چیست؟

نخستین دوره فروش ایران خودرو در سال 1403، هفته گذشته و از سامانه یکپارچه آغاز شد و انتظار داشتیم که لاتاری آن به زودی انجام شود ولی به نظر می‌رسد قرعه کشی محصولات ایران خودرو به تعویق افتاده است. سازمان بازرسی کل کشور چند مرتبه به روند برگزاری قرعه‌کشی و مراحل پیش فروش و فروش فوری ایراد وارد کرد که شرکت با انتشار اطلاعیه‌های متوالی در صدد رفع ابهام برآمد.

این اولین باری نیست که ایران خودرو اقدام به برگزاری قرعه‌کشی و طرح فروش خودرو می‌کند و به همین خاطر طی سال‌های اخیر انتظار داشته‌ایم دولت به صورت اصولی بازار را ساماندهی کند و از عرضه و تقاضا کاذب جلوگیری به عمل آورد. شوربختانه از زمانی که نرخ خودرو در کارخانه با بازار آزاد اختلاف پیدا کرد و به اصطلاح خودرو دو نرخی شد، تقاضا برای شرکت در طرح‌های فروش افزایش یافت و ماشین تبدیل به یک کالای سرمایه‌ای گردید.

سیر ثبت نام خودرو و طرح‌های شکست خورده

با راه افتادن قرعه‌کشی سودجویان بازار و دلالان به شیوه‌های مختلف سعی می‌کردند خودروها را از چنگ مردم با قیمت کارخانه دربیاورند و سپس با قیمت بازار آزاد به مصرف کنندگان واقعی بفروشند. زمانی که تعداد متقاضیان نسبت به تعداد عرضه افزایش چشمگیری پیدا کرد، دولت تصمیم گرفت قوانینی برای فروش خودرو به روش قرعه‌کشی تدوین کند.

از سال 97 که طرح‌های فروش فوری با موعد تحویل 30 روزه انجام می‌شد و قیمت‌ها چند ده میلیون تومان در بازار افزایش یافت، خودروسازان به این نتیجه رسیدند باید موضع خود را تغییر داده و به پیش فروش‌های یک ساله با قیمت غیرقطعی روی بیاورند.

به تدریج قوانینی از جمله شرط داشتن گواهینامه، نداشتن پلاک انتظامی فعال، ماندن سند خودرو در رهن شرکت سازنده و… تدوین شد تا دایره شرکت کنندگان در طرح‌های فروش محدودتر شوند. متاسفانه طرح ابداعی از قبل شکست خورده بود چرا که عمده محصولات به دست دلالان و سوداگران بازار می‌افتاد.

به طرح فروش و قرعه‌کشی خودرو اشکالات زیادی وارد بود ولی چاره‌ای جز تن دادن به این موضوع وجود نداشت و راهکار دیگری به ذهن نمی رسید. بالاخره سامانه یکپارچه فروش خودرو از راه رسید تا ایرادات قرعه کشی برطرف شود. با اینکه سامانه یکپارچه در راستای حل بحران روی کار آمده بود، خود بحران به وجود می‌آورد.

متاسفانه خودروساز در قبال برندگان نهایی قرعه‌کشی احساس مسئولیت نمی‌کردند و تحویل خودرو با تأخیر مواجه می‌شد. ایران خودرو، سایپا و شرکت‌های خصوصی مدعی شده بودند که متقاضیان وجهی بابت خرید خودرو به حساب آن‌ها واریز نمی‌کنند و به همین خاطر خودروساز هم تعهدی در قبال تحویل به موقع خودرو نخواهد داشت.

سامانه یکپارچه که مغز متفکر راه اندازی آن وزارت صنعت، معدن و تجارت بود، به بن بست رسید و قرار بر این شد خودروسازان از طریق همان سایت‌های خودشان اقدام به فروش خودرو کنند. نتیجه تصمیم‌گیری‌های اخیر، طرح فروش جدید ایران خودرو طی هفته گذشته است.

خرید خودرو با مشخصاتی نامعلوم

ایران خودرو قبل از این که بخواهد طرح فروش جدید خود را آغاز کند، تصمیم گرفت مازاد برخی از محصولات خود را به عنوان طرح عادی عرضه کند. نکته تعجب برانگیز طرح فروش عادی آبی پوشان این بود که مدل خودروها و یکسری جزئیات دیگر مشخص نشده بودند.

برای مثال در متن اطلاعیه آمده بود که سورن پلاس بنزینی و محصولات خانواده هایما به فروش می‌رسد ولی نوع پیشرانه سمند سورن پلاس مشخص نبود. (اختلاف قیمت نسخه موتور ملی با پیشرانه XU7 نزدیک به 100 میلیون تومان است) مورد دیگر اینکه ایران خودرو در سایت خراسان رضوی چهار مدل هایما شامل اس 7 پلاس، اس 5 و 7X به همراه 8S تولید می‌کند اما اعلام شد خبری از هایما 8 اس نخواهد بود.

از ابتدای هفته جاری، ایران خودرو اعلام کرد که متقاضیان خرید خودرو می‌توانند روش فروش اعم از فوق العاده یا پیش فروش را انتخاب کنند ولی جزئیات طرح‌ها مشخص نشد که واکنش سازمان بازرسی کل کشور را به دنبال داشت. به عبارت دقیق تر، ایران خودرو تا به این لحظه هیچ اطلاعاتی اعم از تاریخ قرعه کشی و اعلام برندگان، رنگ خودرو، سود مشارکت و مهلت واریز وجه را مشخص نکرده که همگی به ضرر مشتری است.

یکی دیگر از ابهامات طرح فروش آبی پوشان جاده مخصوص، مسدود کردن حساب‌های وکالتی و واریز پول‌های هنگفت به حساب شرکت بود که تکلیفش به طور دقیق مشخص نشد. چند روز پس از آغاز مهلت واریز و بلوکه شدن پول‌های واریزی مشتریان، معاون نظارت و بازرسی امور اقتصادی سازمان بازرسی کل کشور گفت:

بانک‌ها ادعا می‌کنند که منابع ندارند اما متاسفانه در طرح وکالتی، تبلیغات گسترده رقابت ناسالم انجام می‌دهند و برخلاف ضوابط و مقررات به مشتریان تسهیلات پرداخت می‌کنند، این خلاف دستورالعمل‌های نظام بانکی است.

به هر حال علیرغم غیرقانونی نامیدن اعطای تسهیلات بانک‌ها به مشتریان برای حساب‌های وکالتی، طرح بلوکه کردن با موفقیت اجرا شد و متقاضیان موفق شدند با دریافت تسهیلات 80 تا 130 میلیون تومانی در لاتاری ایران خودرو ثبت نام کنند. نظر شما راجع به طرح فروش ایران خودرو چیست؟ آیا در این دوره شرکت کرده‌اید؟