به گزارش همشهری ‌آنلاین گردشگران با نزدیک شدن به مهریز یزد، در جوار کوه‌های نه چندان مرتفع نارکی زیارتگاهی را می‌بینند که بین دو دره گیگون و زنجیر واقع شده و از سه طرف با کوه تیجنگ محاصره است. چشمه آبی هم از دل کوه جاری است. داستان ساخت این زیارتگاه مربوط به یکی از دختران یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی است.

در روایت‌ها آمده است هنگام حمله اعراب به ایران و تار و مار شدن خاندان سلطنتی، نازبانو دختر یزدگرد سوم به همراه یکی از ندیمه‌هایش برای فرار از دست تعقیب‌کننده‌ها به کوه‌های یزد پناه می‌برد و راه فراری پیدا نمی‌کند. ناز بانو با صدای بلند از خدا کمک می‌خواهد و به امر خدا کوه باز می‌شود، نازبانو و ندیمه‌اش در آن وارد و دوباره کوه بسته می‌شود. بعد از آن است که چشمه آبی در آن کوه می‌جوشد. سال‌ها بعد مسافری از آن نقطه می‌گذرد و اندکی کنار چشمه می‌خوابد، در خواب نازبانو را می‌بیند که از او می‌خواهد در این مکان زیارتگاهی بسازد. از آن پس این مکان یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های زرتشتیان می‌شود. در مورد این زیارتگاه روایت دیگری هم هست. در زمان‌های دور یکی از پادشاهان یزد، درخت کهن‌سالی را در نزدیکی پیرنارکی قطع می‌کند و با این کار، نابینا می‌شود. پادشاه پس از نابینا شدن، پشیمان شده و تصمیم می‌گیرد که درست در همان نقطه زیارتگاه بسازد و رفته‌رفته بینایی خود را به دست می‌آورد.

معماری زیارتگاه

امکان بازدید و زیارت هر روزه از این زیارتگاه که در دل کوه قرار دارد، وجود دارد اما در روزهای خاصی از سال زرتشتیان در این مکان دور هم جمع می‌شوند. این دورهمی علاوه بر نیایش و دعا و ثنا که در سایر زیارتگاه‌های زرتشتیان هم برگزار می‌شود، کارکرد دیگری نیز دارد و آن جنبه اجتماعی مراسم است. به عنوان مثال آواز و موسیقی دارد، زوج‌های جوان معرفی می‌شوند، جوایزی به افراد برتر در علم و هنر داده می‌شود و به طور کلی جشنواره‌های فرهنگی، هنری و ادبی در این زیارتگاه برپا می‌شود. هر ساله از تاریخ ۱۶ تا ۱۲ امرداد به مدت پنج روز مردم در این رویداد مذهبی، فرهنگی شرکت می‌کنند.
معماری زیارتگاه پیر نارکی از خشت و گل و به رنگ کویر است. داخل زیارتگاه اتاق بزرگی است که دورتادورش را نیمکت گذاشته‌اند تا گردشگران و بازدیدکنندگان امکان استراحت داشته باشند. آتشدانی وسط زیارتگاه است با آتشی که زرتشتیان با دعایی زیر لب، اسفند و کندر در آن می‌ریزند و قاب‌های عکسی که به دیوار زده شده است. در بیرون ساختمان زیارتگاه هم ۱۰۰ اتاق برای اسکان زائران قرار دارد که محلی‌ها به آن خیله می‌گویند.

زرتشیان از ۱۲ تا ۱۶ مرداد در زیارتگاه پیرنارکی دور هم جمع می‌شوند. آنان معتقدند در این روز ناز بانو در کوه پناه داده شده است. آنان در این روزها مراسم دینی و آیینی خود را با نام «سروش ایزد» در این زیارتگاه برگزار می‌کنند.
برای دیدن این زیارتگاه باید به ۲۰ کیلومتری شمال غربی مهریز بروید.

فیلم این زیارتگاه را اینجا ببینید: