به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی خبرنگار تابناک، در پی تداوم گرمای شدید و کم‌سابقه هوا و به منظور حفظ سلامتی شهروندان و مدیریت مصرف انرژی، کلیه مراکز و ادارات دولتی و بانک‌ها در سراسر کشور (به جز مراکز خدمات امدادی و اورژانسی) روز یکشنبه ۷ مرداد ۱۴۰۳ تعطیل شد.
در ادامه چند توصیه کارشناسان حوزه سلامت پیرامون چگونگی تردد در کشور در این روزها را می توانید بخوانید.
گرمای کم سابقه تابستان در بسیاری از نقاط جهان و از جمله ایران، مردم را چنبره‌ای از گرما و حرارت طاقت فرسا قرار داده و هر کس تلاش دارد به نوعی خود را از این دمای سوزاننده و داغ در امان بدارد.
در هفته‌های گذشته کشور ما نیز مانند بسیاری از مناطق نیمکره شمالی زمین، موج‌های گرمایی شدیدی را تجربه کرد که باعث شد آمار مراجعه‌کنندگان به مراکز درمانی به دلیل گرمازدگی افزایش یابد.
پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که در هفته‌های پیش رو نیز این روند ممکن است ادامه داشته باشد.
این گرمای وحشتناک عامل گرمازدگی و به دنبال آن از دست دادن آب بدن و دهیدراته شدن آن، بی حالی و کم رمقی، سردرد، کلافگی، تشنج و در مراحل حادتر حتی همراه با گرفتن جان افراد است.
برای مقابله با عوارض حرارت بالای هوا، رعایت برخی نکات بسیار کارساز است؛ به خصوص مصرف مداوم مایعات و در رأس آن آب البته نه بسیار یخ بلکه ترجیحاً آب شیر سیستم لوله کشی معمول و استفاده از میوه‌های متنوع تابستانی همچون هندوانه، خیار و…، از جمله ذوش‌های تأثیرگذار برای فرار از گرمازدگی است.
در ادامه این گزارش برخی نکات کاربردی و مهم را که سازمان جهانی بهداشت به آن اشاره کرده و بر آنها تاکید دارد را گوشزد می‌کنیم.
۱ - تلاش کنید بین ساعت‌های ۱۱ تا ۱۵ در معرض آفتاب قرار نگیرید.
۲ - مایعات خنک بنوشید.
۳ - از کلاه و لباس‌های کتانی گشاد و با رنگ روشن استفاده کنید.
۴ - هنگام تردد در مسیر سایه حرکت کنید.
۵ - از فعالیت‌های سنگین بدنی در طول ساعات گرم روز پرهیز کنید.
۶ - از میوه و سبزیجات آب‌دار استفاده نمایید.
۷ - در صورت امکان دوش بگیرید.
۸ - برای محافظت در برابر اشعه ماورای بنفش از انواع محافظ (کلاه، عینک، کرم ضد آفتاب) استفاده کنید.
فهیمه عبدالهی‌مجد، با اشاره به اینکه ضد آفتاب ماده‌ای ضروری برای پوست به ویژه زمانی که در معرض تابش نور خورشید در فصل‌های گرم سال هستید، محسوب میشود، گفت: پزشکان استفاده از ضدآفتاب را به تمام گروه‌های سنی توصیه می‌کنند.
وی با تاکید بر اینکه استفاده از ضدآفتاب مهم‌ترین راهکار مراقبت از پوست است، افزود: هرچند که استفاده از کرم‌های ضد آفتاب در تمام ایام سال توصیه میشود، اما مصرف آن در روز‌های گرم و آفتابی سال، ضروری است.
عبدالهی مجد درباره ضرورت استفاده از ضدآفتاب برای کودکان بالای شش ماه نیز گفت: ضد آفتاب‌هایی مخصوص کودکان وجود دارد که استفاده از آن در زمان قرار گرفتن کودک در معرض آفتاب و خصوصاً مسافرت به شهر‌های ساحلی توصیه میشود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکید بر اینکه بررسی‌ها نشان می‌دهد کرم‌های ضد آفتاب نقش مؤثری در کاهش پیری زودرس پوست، ابتلاء به سرطان پوست و بروز کک و مک‌های پوستی دارند در افراد دارند عنوان کرد: استفاده از ضدآفتاب در افرادی که سابقه خانوادگی سرطان‌های پوستی دارند نیز باید موضوعی جدی تلقی شود.
وی با تاکید بر اینکه SPF مخفف Sun Protection Factor است، به معنای "میزان محافظت از نور خورشید" است توضیح داد: این اصطلاح میزان محافظت کرم ضدآفتاب از پوست در برابر اشعه‌های سوزاننده نور خورشید را نشان می‌دهد.
به گفته عضو هیأت علمی دانشگاه، معمولاً بیشتر افراد فکر می‌کنند که هرچه SPF یک کرم ضد آفتاب بالاتر باشد، قدرت اثر آن در برابر اشعه‌های مضر نور آفتاب هم بیشتر خواهد بود.
وی افزود: میزان SPF، نشان‌دهنده قدرت محافظت پوست در برابر نور آفتاب است و این در حالی است که هر چه SPF بیشتر شود اگر چه اثر حفاظتی بیشتر میشود، ولی به همان نسبت افزایش SPF بالا حفاظت بیشتر نمی‌شود و این اثر گذاری به مقدار ناچیزی متفاوت میشود.
عبدالهی‌مجد گفت: ضد آفتاب‌ها باید با پوست و شرایط هر فردی متناسب باشد.
وی با تاکید بر اینکه در مورد ضدآفتاب‌ها برند اصلاً مهم نیستند و مارک‌های ساخت داخلی را هم می‌توان به راحتی استفاده کرد توضیح داد: مهم این است که ضدآفتاب با پوست هماهنگی داشته باشد به این معنی که اگر پوست شما چرب است ضدآفتاب باید فاقد چربی باشد یا اگر پوست شما خشک یا مختلط باشد باید از ضدآفتاب مخصوص استفاده شود.
وی با بیان این مهم که خیلی از افراد به بهانه چرب بودن کرم‌های ضد آفتاب و ابتلاء به آکنه در اثر استفاده از آنها، دور این محصولات را خط می‌کشند و سلامت پوست‌شان را به خطر می‌اندازند ادامه داد: این در حالی است که چنین افرادی می‌توانند بدون دغدغه از محصولات فاقد چربی یا Oil free که به وفور هم در بازار وجود دارند، استفاده کنند.
عضو هیأت علمی دانشگاه ویژگی یک کرم ضدآفتاب مناسب را ایجاد یک لایه روی پوست که بتواند اشعه‌های UVA و UVB را دفع کند و در عین حال رطوبت پوست را حفظ کند دانست و ادامه داد: ضدآفتاب رنگی و غیر رنگی هیچ تفاوتی ندارد و ضدآفتاب‌های رنگی هیچ عارضه‌ای روی پوست به‌جای نمی‌گذارند.
وی در مورد ضد آفتاب‌های رنگی توضیح داد: برخی از افراد علاقه‌ای به استفاده از ضد آفتاب‌های بی‌رنگ ندارند و تصورمی‌کنند کرم‌های ضد آفتاب رنگی، همان کرم پودر‌هایی هستند که نمی‌توانند اثر محافظتی چندانی در برابر نور آفتاب داشته باشند، بهتر است بدانید که قدرت اثر ضد آفتاب‌های رنگی و ساده، هیچ تفاوتی با هم ندارد و این رنگدانه‌ها، تنها برای جلب نظر مشتری و زیباتر جلوه داده شدن پوست به برخی از کرم‌های ضد آفتاب اضافه میشود.
عبدالهی‌مجد درباره روش صحیح استفاده از ضد آفتاب نیز تاکید کرد: حدوداً بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد تا کرم ضد آفتاب اثر کند، بنابراین پیش از آن که از خانه بیرون بروید، از ضد آفتاب استفاده کنید، یک کرم ضد آفتاب همیشه باید به عنوان آخرین مرحله از روتین مراقبت از پوست شما باشد بنابراین هر کرم مراقبتی دیگری، مثل کرم آبرسان یا مرطوب کننده‌ای که استفاده می‌کنید باید زیر لایه ضد آفتاب شما قرار گیرد.
وی ادامه داد: اگر بدن یا صورت شما خیس شد یا اگر بیرون از خانه در معرض نور شدید خورشید هستید، هر ۸۰ دقیقه کرم ضد آفتاب خود را تمدید کنید و برای پوست اطراف چشم که حساس‌تر است نیز می‌توانید از عینک‌های آفتابی استفاده کنید.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد: افرادی که ساعات طولانی خارج از منزل هستند و یا تعریق زیادی دارند بهتر بعد از بعد از هر دو تا سه ساعت ضد آفتاب خود را تجدید کنند.
برای سنجش میزان تابش پرتوهای فرابنفش، شاخصی به نام UV index وجود دارد که از بازه زمانی ۱ تا ۱۱ را شامل میشود. زمانی که این شاخص به بالای عدد ۶ می‌رسد حتماً باید مواجهه افراد با نور آفتاب کاهش یابد.
بنا بر اعلام وزارت بهداشت، سیاستی که باید در این زمینه اعمال شود کاهش مواجهه با نور خورشید است. تابش اشعه فرابنفش در ساعات صبح تا بعد از ظهر شنبه و یکشنبه به اوج خود می‌رسد و بنابراین بهتر است مردم در این ساعات از قرار گرفتن زیر نور خورشید پرهیز کنند.
به گزارش مهر استفاده از کلاه لبه دار، عینک آفتابی استاندارد، مصرف کرم‌های ضدآفتاب با SPF بالاتر از ۳۰ و پوشیدن لباس‌های آستین بلند و شلوار‌های بلند، ایجاد تهویه مناسب و استفاده از سایه‌بان‌ها می‌تواند باعث کاهش آسیب‌های ناشی از تابش فرابنفش شود.
سازمان بهداشت جهانی درباره مواجهه با پرتوهای فرابنفش توصیه اکید دارد که نباید در معرض تابش نور خورشید قرار گرفت.
امواج فرابنفش خورشید کوتاه‌تر از نور مرئی و بلندتر از اشعه ایکس است و جزو امواج خطرناک برای انسان است که غفلت از آن آسیب‌های جبران ناپذیری به پوست و چشم انسان می‌زند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که سرطان پوست جزو ۵ سرطان شایع در ایران است و بیش از ۹۰ درصد دلایل ابتلاء به این بیماری، ریشه در پرتوگیری دارد
اگر مردم، به ویژه گروه‌های پرخطر مانند کشاورزان، کارگران فضای باز و رانندگان نسبت به پرتوگیری و اهمیت چگونگی حفاظت از پرتو‌ها آگاه باشند، میزان سرطان پوست کاهش می‌یابد.
داده‌های پایگاه هواشناسی جهانی MSN نشان می‌دهد، شاخص اشعه فرابنفش در ایران و از جمله در تهران در روز‌های شنبه تا دوشنبه در وضعیت قرمز قرار می‌گیرد و در ساعات بین ۱۰ تا ۱۶ به بالای ۷ تا ۱۰ می‌رسد که بسیار خطرناک است و مردم نباید در این ساعات که زمان اوج تابش اشعه UV است در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار بگیرند.
علی گورانی کارشناس بهداشت پرتو‌ها درباره خطرناک اشعه UV، گفت: ۸۰ درصد علت ابتلای افراد به سرطان پوست تابش اشعه UV است و در مورد کاتاراکت یا همان آب مروارید که یک بیماری خطرناک چشمی است، سهم این اشعه در بروز این بیماری بین ۸۰ تا ۹۰ درصد است. علاوه بر آن اشعه UV عامل اصلی پیر پوستی است.
وی افزود: مردم باید بدانند در ساعات شدت تابش اشعه فرابنفش تا جای ممکن نباید از خانه خارج شوند. با این حال اگر افرادی به هر علتی از جمله رفت و آمد به محل کار از خانه خارج می‌شوند باید سعی کنند در سایه باشند. البته میزان اشعه UV در سایه از بین نمیرود، اما حدود ۵۰ درصد کمتر میشود.
در همین حال، عباس شاهسونی رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، میانگین شاخص UV در منطقه مدیترانه شرقی را در محدوده ۹ عنوان کرد و گفت: اصلی‌ترین توصیه ما به مردم در این روزها که شاخص UV بین ۸ تا ۱۰ و در وضعیت خطرناک است، به حداقل رساندن مواجهه با نور خورشید به ویژه در ساعات ۱۰ تا ۱۶ است.
وی تاکید کرد: وقتی شاخص UV بالاتر از ۱۱ باشد، خطر بسیار زیادی برای انسان دارد و با رنگ بنفش نشان داده میشود که در این مواقع نیز مواجهه حداقلی با نور خورشید، استفاده از کلاه لبه دار، عینک آفتابی استاندارد، لباس‌های بلند و کرم‌های ضدآفتاب با SPF حداقل ۳۰ توصیه میشود. در این موارد، توصیه میشود کرم ضدآفتاب هر دو ساعت یکبار تجدید و استفاده شود.
تشدید پرتوهای فرابنفش ناشی از تغییرات اقلیمی است
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، افزایش و تشدید شاخص UV و پرتوهای فرابنفش را ناشی از تغییرات اقلیمی در سطح کره زمین دانست و گفت: اثرات ناشی از تغییرات اقلیمی منجر به افزایش مواجهه با پرتوهای فرابنفش نور خورشید میشود.
چه افرادی بیشترین آسیب را از پرتو‌ها فرابنفش می‌بینند
شاهسونی ادامه داد: اثرات تغییر اقلیمی می‌تواند باعث تغییر در پوشش ابر‌ها شود و وقتی پوشش ابر‌ها کمتر شود، مواجهه با پرتوهای فرابنفش افزایش می‌یابد. بیشترین آسیب‌های پرتوهای فرابنفش متوجه شاغلین در فضای باز و مردان به ویژه افراد بالاتر از ۵۵ سال است. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، یک مرگ از هر سه مرگ به دلیل سرطان پوست غیر ملانومایی است که علت اصلی آن، کار کردن زیر نور خورشید است.
وی تصریح کرد: از هر ۴ فردی که در فضای باز اشتغال دارند، یک نفر در مواجهه با سطوح بالای پرتوهای فرابنفش نور خورشید است که می‌تواند خطر سرطان پوست غیرملانومایی را تا ۶۰ درصد افزایش دهد. اقدامات ساده‌ای که گفته شد می‌تواند خطر ابتلاء به این نوع سرطان را به طور چشمگیری کاهش دهد.
توصیه‌های خودمراقبتی در مقابل پرتوهای فرابنفش
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت تاکید کرد: توصیه ما در این روزها برای مراقبت بیشتر به افرادی مانند کارگران ساختمانی و صنایع و کشاورزان است که در فضای باز اشتغال دارند که باید مواجهه خود با نور خورشید را در ساعات ۱۰ تا ۱۶ به حداقل برسانند و کارفرمایان باید به گونه‌ای برنامه ریزی کنند که امکان استراحت کافی بدون مواجهه با نور خورشید، فراهم شود.
شاهسونی یادآور شد: وقتی شاخص UV بالاتر از ۱۱ باشد بهتر است افراد حداکثر ۳۰ دقیقه زیر نور خورشید باشند چراکه بیشتر از آن، دچار مشکل و آفتاب سوختگی می‌شوند. علاوه بر کارگران و مردان، کودکان و نوزادان نیز گروه‌های آسیب پذیر در این شرایط هستند که ممکن است دچار مشکل شوند.
بر اساس اطلاعات داده‌های استخراج‌شده از سازمان جهانی بهداشت است، وضعیت تابش "اشعه فرابنفش" در شهر تهران در روز شنبه (فردا) در شرایط بسیار خطرناک قرار خواهد گرفت. سازمان جهانی بهداشت، سطوح UV را در مقیاسی از ۰ (کم) تا ۱۱+ (خطرناک) تعیین کرده است، هنگامی که سطوح فرابنفش بالاتر از ۳ باشد، محافظت در برابر آفتاب توصیه میشود.
البته این تابش شدید تنها مختص به ایران نیست و در مناطق مختلف جهان شرایط خطرناک فرابنفش پیش‌بینی شده است. همچنین پیش‌بینی میشود که در کشور‌هایی ازجمله نیوزیلند، استرالیا و کشور‌های اسکاندیناوی شرایط وخیم‌تر از سایر کشور‌ها باشد.
اشعه ماوراءبنفش (UV) نوعی انرژی است که توسط خورشید و برخی منابع مصنوعی تولید میشود. اشعه ماوراءبنفش خورشید عامل اصلی سرطان پوست است و قرار گرفتن بیش از حد در معرض این اشعه باعث آفتاب‌سوختگی، پیری زودرس و آسیب چشمی میشود.
UV می‌تواند مستقیماً از خورشید به انسان برسد همچنین می‌تواند از سطوح مختلف منعکس و توسط ذرات موجود در هوا پراکنده شود. دریافت این اشعه از طریق پوست و چشم‌ها، با توجه به میزان دریافت می‌تواند عامل به خطر انداختن سلامت انسان باشد، علاوه بر این، خطر گرمای بیش از حد هوا باعث تولید ازن تروپوسفری خواهد شد، که گازی سمی است و سلامت جسم خصوصاً آسیب به شش‌ها را در پی دارد.
با توجه به خطری که قرار گرفتن در معرض این اشعه دارد، بهترین راه در خانه ماندن و عدم قرار گرفتن مقابل نور آفتاب به ویژه از ساعت ۹ صبح تا ۱۶ عصر است، اما اگر در این ساعت‌ها مجور به تردد هستید، می‌توان با رعایت نکاتی تأثیر این اشعه بر بدن را کاهش داد. در ادامه برخی از این موارد را مرور می‌کنیم:
۱. استفاده از کلاه لبه‌دار با لبه حداقل ۷ سانت (کلاهی که صورت، سر، گوش‌ها و گردن را به طور کامل بپوشاند)
۲. استفاده از عینک آفتابی UV دار استاندارد (برخی عینک‌ها فاقد لایه محافظتی مقابل اشعه UV بوده و فقط فضا را تاریک می‌کنند و این درحالی است که مردمک چشم در فضای تاریک باز میشود و این موضوع سبب افزایش میزان پرتوهای فرابنفش میشود.)
۳. استفاده از کرم‌های ضدآفتاب دارای تأییده بداشتی (از کرم ضد آفتاب با فاکتور محافظت در برابر آفتاب (SPF) ۱۵ یا بالاتر استفاده کنید)
۴. نوشیدن آب و به همراه داشتن آن در هنگام تردد
۵. تردد در سایه
اشعه UV یا همان امواج فرابنفش خورشید با طول موجی بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ نانومتر که کوتاه‌تر از نور مرئی و بلندتر از اشعه ایکس است جزو امواج خطرناک برای انسان است که غفلت از آن آسیب‌های جبران ناپذیری به پوست و چشم انسان می‌زند.
اشعه UV سه نوع مختلف دارد که شامل UVB، UVA و UVC است. اشعه UVC به علت انرژی بالا و طول موج کوتاهی که دارد عمدتا توسط لایه ازن جذب میشود و به جو زمین نمی‌رسد. اشعه UVB نیز که شدت کمتری نسبت به اشعه UVC دارد تا حدود ۹۵ درصد در لایه ازن جذب میشود و حدود ۹۵ درصد آن به زمین می‌رسد، اما اشعه UVA که طول موج بلندتری دارد عمدتا از لایه ازن عبور می‌کند. اشعه خطرناکی که عامل اصلی سرطان پوست یا ملانوما است. سرطانی که جزو ۵ سرطان شایع در جهان و البته ایران است.
میزان تابش این اشعه خطرناک به خصوص در ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر به اوج خود می‌رسد و در برخی روز‌های سال از جمله همین روزها میزان تابش آن به حد خطرناک و بسیار خطرناک می‌رسد به همین علت کارشناسان توصیه می‌کنند، افراد در این ساعات و در روز‌هایی که میزان این اشعه در سطح خطرناک است تا جای ممکن در خانه بمانند و در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار نگیرند.
داده‌های پایگاه هواشناسی جهانی MSN نشان می‌دهد، این شاخص در ایران و از جمله در تهران در روز‌های شنبه تا دوشنبه در وضعیت قرمز است و در ساعات بین ۱۰ تا ۴ بعد از ظهر به بالای ۷ تا ۱۰ می‌رسد که بسیار خطرناک است و مردم نباید در این ساعات که زمان اوج تابش اشعه UV است در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار بگیرند.
به گزارش ایرنا، مهندس علی گورانی، کارشناس بهداشت پرتو‌ها درباره خطرناک اشعه یو وی به پژوهشگر ایرنا گفت: ۸۰ درصد علت ابتلای افراد به سرطان پوست تابش اشعه UV است و در مورد کاتاراکت یا همان آب مروارید که یک بیماری خطرناک چشمی است، سهم این اشعه در بروز این بیماری بین ۸۰ تا ۹۰ درصد است. علاوه بر آن اشعه UV عامل اصلی پیر پوستی است.
ایرانیان خطرات نور خورشید را جدی نمی‌گیرند
وی افزود: خطرات مهم این اشعه نامرئی البته با رعایت یکسری اصول بهداشتی بسیار ساده قابل کنترل است، اما متاسفانه مردم ما این اصول ساده را جدی نمی‌گیرند و با سهل انگاری به سمت بیماری‌ها و آسیب‌های جبران ناپذیری می‌روند که هزینه‌های زیادی را به جامعه تحمیل می‌کند. جامعه‌ای که مردم آن به علت آسیب اشعه فرابنفش خورشید دچار پیر پوستی می‌شوند از نظر اقتصادی نیز جامعه‌ای خسته خواهد بود؛ بنابراین تبعات بسیار خطرناک اشعه یو وی فقط در بروز بیماری نیست بلکه اقتصاد یک جامعه را دچار بحران‌های بزرگ می‌کند. در حالی با آموزش و اصلاح رفتار به راحتی می‌توانیم عوارض اشعه UV را در بین مردم کم کنیم.
مدیر سابق بهداشت پرتوهای هسته‌ای و الکترومغناطیس وزارت بهداشت گفت: میزان تابش اشعه فرابنفش خورشید در تمام گسترده ایران در چهار گوشه این کشور بسیار بالاست. نمی‌توان جلوی تابش این اشعه خطرناک را گرفت. فقط می‌توانیم با رعایت یکسری اصول بهداشتی آسان و ارزان از آسیب‌های آن کم کنیم.
اشعه UV در سایه حذف نمی‌شود
وی افزود: مردم باید بدانند در ساعات شدت تابش اشعه فرابنفش تا جای ممکن نباید از خانه خارج شوند. با این حال اگر افرادی به هر علتی از جمله رفت و آمد به محل کار از خانه خارج می‌شوند باید سعی کنند در سایه باشند. البته میزان اشعه UV در سایه از بین نمیرود، اما حدود ۵۰ درصد کمتر میشود.
گورانی گفت: اشعه UV نه تنها در سایه از بین نمیرود بلکه در روز‌های برفی نیز به شدت وجود دارد، زیرا این اشعه خاصیت بازتاب و انعکاس دارد و مثلا در برف به علت بازتاب اشعه UV پس از برخورد با ذرات کریستال برف به میزان ۸۰ درصد بیشتر و میزان آن ۱۸۰ درصد میشود به همین علت کسانی که در برف تردد می‌کنند و در معرض تابش نور خورشید قرار می‌گیرند مانند کوهنوردان مانند لبو سرخ می‌شوند و پوست آنها به شدت می‌سوزند.
افرادی هم که در ساحل دریا در معرض این اشعه قرار می‌گیرند نیز به علت بازتاب این اشعه از روی شن و ماسه‌ها، میزان دریافت این اشعه را به میزان ۴۰ درصد بیشتر تجربه می‌کنند و میزان دریافت این اشعه در ساحل به ۱۴۰ درصد می‌رسد.
وی افزود: شاخص تابش اشعه UV با عددی بین صفر تا ۱۱ معرفی میشود. عددی که به آن UV INDEX می‌گویند و یک شاخص جهانی است. در صورتی که میزان این عدد بین صفر تا ۳ باشد خطر زیادی ندارد. میزان تابش ۴ و ۵ در حد متوسط است. میزان تابش بین ۵ تا ۷ خطرناک است و میزان تابش بالاتر از آن بسیار خطرناک و بحرانی است.
مدیر سابق بهداشت پرتوهای هسته‌ای و الکترومغناطیس وزارت بهداشت گفت: زمانی که شاخص UV به عدد ۱۰ و بالاتر می‌رسد به هیچ وجه نباید افراد در معرض تابش نور مستقیم خورشید قرار بگیرند، اما در زمانی که این شاخص اعداد کمتری را نشان می‌دهد حتما باید اصول بهداشت پرتو‌ها را که بسیار ساده هستند رعایت کنند.
۵ اصل بهداشت پرتو‌ها
وی افزود: اولین اقدام این است در سایه باشند و حتما از کلاه لبه دار که لبه آن حدود ۷ سانتی متر باشد، استفاده کنند تا صورت را پوشش دهد. دومین اقدام این است که از لباس‌هایی استفاده کنند که باعث جذب اشعه UV به پوست نشود.
در بسیاری از کشور‌های پیشرفنه لباس‌ها نیز از نظر میزان محافظت از پوست مانند کرم‌های ضد آفتاب، شاخص SPF دارند که نشان دهنده میزان محافظت آنها از پوست است و لباس‌هایی که محافظت بیشتری دارند، قیمت بیشتری دارد. اما در ایران که این شاخص را برای لباس نداریم باید توجه کنیم که لباس زیاد منفذ نداشته باشد و پارچه آن کیپ باشد.
مهندس گورانی ادامه داد: در برخی کشور‌ها مانند چین استفاده از لباس مناسب برای بسیاری از اقشار مانند کشاورزان اجباری است، زیرا می‌دانند که بی‌توجهی به این مساله در جمعیت بالای این کشور چه بار مالی و تبعات اقتصادی بزرگی دارد.
عینک آفتابی استاندارد، اجباری است
وی گفت: پس از کلاه و لباس مناسب، اقدام مهم دیگر استفاده از عینک آفتابی با سطح محافظت ۴۰۰ نانومتر است که اصطلاحا به آن عینک‌های UV ۴۰۰ می‌گویند البته باید توجه شود که این سطح محافظت عینک واقعی باشد، زیرا در بازار عینک‌ها تقلب زیاد است. این عینک‌ها باید تا جای ممکن کل سطح چشم و اطراف را بگیرند به طوری که نور خورشید از لبه‌های عینک به چشم نرسد، در غیر این صورت به علت تاریک شدن فضای عینک و باز شدن مردمک چشم میزان جذب اشعه UV در چشم بیشتر هم میشود.
کارشناس بهداشت پرتو‌ها افزود: اقدام مهم بعدی استفاده از محافظ‌های فیزیکی از پوست یا همان کرم‌های ضد آفتاب است که باید به مقدار کافی روی پوست قرار گیرد تا مانع برخورد و جذب اشعه UV در پوست شود. این کرم‌ها با SPFهای مختلف در بازار وجود دارند، اما شایعترین نوع آن کرم‌های با SPFهای ۳۰ و ۵۰ است.
کرم با SPF بالاتر مثلا ۶۰ باید با تجویز پزشک مصرف شود و البته در این مورد هم باید خیلی دقت شود که این محصول تقلبی نباشد، زیرا تقلب در این محصولات خود یک صنعت بسیار بزرگ است.
وی افزود: توصیه اشتباهی که برخی پزشکان به مردم دارند این است که برای جذب ویتامین D در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار بگیرید. توصیه سازمان بهداشت جهانی این است که اگر فردی در طول هفته بین ۵ تا حداکثر ۱۵ دقیقه در برابر نور خورشید باشد برای جذب ویتامین D کافی است.
این نیاز به قدری کم است که همه مردم چندین برابر بیش از آن در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند بنابراین توصیه به قرار گرفتن در معرض نور خورشید، برای جذب ویتامین D توصیه درستی نیست به خصوص اینکه بهتر است ویتامین D از طریق تغذیه و مکمل‌ها تامین شود.
مهندس گورانی گفت: اثرات مخرب اشعه UV بر روی پوست و چشم تجمعی است یعنی مردم نباید فکر کنند که مثلا اگر امروز در برابر نور خورشید قرار گرفتند و بیمار نشدند، مشکلی ندارند.
آسیب‌های نور خورشید به مرور زمان و با انباشت آن در بدن نمایان میشود و معمولا زمانی آثار آن دیده میشود که کار از کار گذشته و دیگر جبران ناپذیر است. متاسفانه نگاه درمان نگر مردم و سیستم بهداشت و درمان کشور باعث شده که آموزش‌های بهداشتی لازم در این زمینه به مردم داده نشود و به همین علت شاهد شیوع بالای ابتلا به سرطان پوست، آب مروارید و پیر پوستی در کشور هستیم.
وی افزود: سهل انگاری مردم در رعایت اصول بهداشت پرتو‌ها نشان دهنده مظلومیت بهداشت در مقابل درمان است. امری که نشانه ضعف اجرای سیاستگذاری‌های کلان نظام سلامت کشور است. مساله مهمی که در نهایت به افزایش بیماری‌ها، کاهش طول عمر مردم و تحمیل هزینه‌های مالی بسیار زیاد به مردم و دولت منجر میشود.
مدیر سابق بهداشت پرتوهای هسته‌ای و الکترومغناطیس وزارت بهداشت گفت: بر اساس قوانین موجود در زمانی که میزان تابش اشعه UV به سطح قرمز و خطرناک می‌رسد، اعلام تعطیلی نمی‌کنند، اما بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغی سازمان بهداشت جهانی باید اصول بهداشت پرتو‌ها رعایت شود. اصولی که در بسیاری از کشور‌های اروپایی اجرا میشود، اما در کشور ما هنوز مورد غفلت است.
آفتاب سوزان و گرمای کم سابقه این روز‌های اغلب نقاط جهان از جمله ایران، همه افراد در سنین مختلف به ویژه کودکان و سالمندان را کلافه کرده است. گرمای امسال هوای کره زمین به صورت ۱.۵ درجه بالاتر از حد نرمال است.
حرارت و دمای تنوری این روز‌های کشورمان به حدی رسیده که بسیاری افراد در روشنایی روز در خانه مانده و اگر کار واجبی نداشته باشند قید بیرون آمدن را می‌زنند.
جملگی سعی در خنک نگهداشتن بدن دارند، اما در این روز‌های داغ مصون نگهداشتن قدن به ویژه پوست و چشم از گزند نور تبب و تند خورشید نیز امری بسیار مهم تلقی میشود. میزان اشعه فرابنفش خورشید به بالاترین حد خود رسیده و این اشعه مضر باعث بروز بیماری‌های پوستی و حتی سرطان پوست میشود؛ ضمن اینکه همین تابش سهمگین و خطرناک به چشم نیز آسیب می‌رساند.
عباس شاهسونی، با اعلام این مطلب، اظهار داشت: طول موج پرتوهای فرابنفش از ۱۰۰ تا ۴۰۰ نانومتر است. محدوده ۱۰۰ تا ۲۸۰ نانومتر با نام یو وی C، محدوده ۲۸۰ تا ۳۲۰ نانومتر با نام یو وی B و محدوده ۳۲۰ تا ۴۰۰ نانومتر نیز با نام یو وی A شناخته میشود.
وی افزود: محدوده ۱۰۰ تا ۲۸۰ نانومتر یا یو وی C که خطرناک‌ترین نوع اشعه فرابنفش است به طور کامل از طریق لایه اُزون کنترل میشود به جز در مناطقی از دنیا مانند برخی مناطق استرالیا که با مشکل سوراخ شدن این لایه روبرو هستیم و این مشکل را خوشبختانه در کشورمان نداریم.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت از کنترل ۹۰ درصد یو وی B سخن گفت و ادامه داد: اشعه فرابنفش در محدوده ۳۲۰ تا ۴۰۰ نانومتر یا یو وی A به طور کامل از لایه اُزون عبور می‌کند و انسان‌ها عمدتا در معرض ۱۰ درصد یو وی B و ۱۰۰ درصد یو وی A قرار دارند.
اثرات یو وی A در بدن شاهسونی با بیان اینکه یو وی B موجب آفتاب سوختگی و برنزه شدن میشود، افزود: اثرات نور خورشید بیشتر مربوط به یو وی A است که بر قسمت‌های عمیق تری از بدن و پوست ورود می‌کند و باعث سرطان پوست، پیری زودرس پوست، آب مروارید و اختلال در سیستم ایمنی میشود.
وی با تاکید بر اینکه مواجهه طولانی مدت با پرتوهای فرابنفش مضر است، گفت: مواجهه کوتاه مدت با پرتوهای فرابنفش در حد یک ساعت یا یک روز، نمی‌تواند باعث ایجاد مشکل برای انسان‌ها شود هرچند باید در این روز‌های فصل گرم و تابستان کمتر در معرض نور خورشید قرار گیریم.
مقدار شاخص یو وی از ۰ تا بالاتر از ۱۱ است
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: برای پرتوهای فرابنفش شاخص UV Index تعریف شده و ابزاری است که آگاهی عمومی در خصوص مواجهه طولانی مدت در برابر این پرتو‌ها را افزایش می‌دهد؛ بنابراین اتخاذ راهکارهایی برای خودمراقبتی در برابر این پرتو، مهم است. شاخص یو وی باید به صورت روزانه گزارش شود و دامنه آن از صفر تا بالاتر از ۱۱ است که هرچه این شاخص بیشتر شود، پتانسیل آسیب رسیدن به پوست و چشم افزایش می‌یابد که لازم است مواجهه خودمان با پرتوهای فرابنفش را کمتر کنیم. زمانی که شاخص یو وی بین ۳ تا ۵ باشد چه اقداماتی باید انجام دهیم؟
به گزارش فارس شاهسونی تصریح کرد: وقتی شاخص یو وی بین ۱ تا ۲ باشد میزان اثر کمی دارد و بی خطر است، اما برای افرادی که دارای پوست حساسی هستند و دچار آفتاب سوختگی می‌شوند، بهتر است از لباس‌های بلند و کرم ضدآفتاب با فاکتور حفاظتی در برابر نور خورشید یا SPF حداقل ۱۵ استفاده کنند. وقتی این شاخص بین ۳ تا ۵ باشد، خطر آن متوسط و لازم است که در ساعات بین ۱۰ تا ۱۶ مواجهه با نور خورشید به حداقل برسد و در بیرون از خانه، از کلاه‌های لبه دار، لباس‌های بلند و آستین دار، کرم‌های ضدآفتاب با SPF حداقل ۱۵ و عینک آفتابی مناسب که توانایی حذف پرتوهای فرانبفش داشته باشد، استفاده کنیم. بین ساعات ۱۰ تا ۱۶ کمتر با نور خورشید روبرو شوید
وی گفت: وقتی شاخص یو وی بین ۶ تا ۷ باشد، خطر افزایش می‌یابد و باید بین ساعات ۱۰ تا ۱۶ مواجهه با نور خورشید به حداقل برسد و موارد گفته شده حتما مورد نظر قرار گیرد. وقتی شاخص یو وی بین ۸ تا ۱۰ باشد، خطر بسیار زیادی دارد و در این روز‌های تابستان، شاخص یو وی در ساعات ۱۰ تا ۱۶ در این محدوده قرار دارد و در برخی از مناطق ممکن است این شاخص به ۱۱ نیز برسد.
رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت یادآور شد: اقدامات ساده مانند استفاده از کلاه لبه دار، عینک آفتابی استاندارد، کرم‌های ضد آفتاب و لباس‌های بلند و آستین دار در کنار کاهش مواجهه با نور خورشید به تامین سلامت افراد در برابر پرتوهای فرابنفش، کمک زیادی می‌کند. شاخص یو وی بالاتر از ۶ منحصر به ایران نیست بلکه کل خاورمیانه و دنیا با این مشکل روبروست و در فصل گرم سال، این پدیده طبیعی و ناشی از نور خورشید است.
میانگین شاخص یو وی در منطقه مدیترانه شرقی در محدوده ۹ است
شاهسونی میانگین شاخص یو وی در منطقه مدیترانه شرقی را در محدوده ۹ عنوان و خاطرنشان کرد: اصلی‌ترین توصیه ما به مردم در این روزها که شاخص یو وی بین ۸ تا ۱۰ و در وضعیت خطرناک است، به حداقل رساندن مواجهه با نور خورشید به ویژه در ساعات ۱۰ تا ۱۶ است.
وی تاکید کرد: وقتی شاخص یو وی بالاتر از ۱۱ باشد، خطر بسیار زیادی برای انسان دارد و با رنگ بنفش نشان داده میشود که در این مواقع نیز مواجهه حداقلی با نور خورشید، استفاده از کلاه لبه دار، عینک آفتابی استاندارد، لباس‌های بلند و کرم‌های ضدآفتاب با SPF حداقل ۳۰ توصیه میشود. در این موارد، توصیه میشود کرم ضدآفتاب هر دو ساعت یکبار تجدید و استفاده شود.
تشدید پرتوهای فرابنفش ناشی از تغییرات اقلیمی است
این کارشناس، افزایش و تشدید شاخص یو وی و پرتوهای فرابنفش را ناشی از تغییرات اقلیمی در سطح کره زمین دانست و گفت: اثرات ناشی از تغییرات اقلیمی منجر به افزایش مواجهه با پرتوهای فرابنفش نور خورشید، کاهش اُزون استراتوسفری و افزایش تابش یو وی B میشود. چه افراد بیشترین آسیب را از پرتو‌ها فرابنفش می‌بینند؟
شاهسونی ادامه داد: اثرات تغییر اقلیمی می‌تواند باعث تغییر در پوشش ابر‌ها شود و وقتی پوشش ابر‌ها کمتر شود، مواجهه با پرتوهای فرابنفش افزایش می‌یابد. بیشترین آسیب‌های پرتوهای فرابنفش متوجه شاغلین در فضای باز و مردان به ویژه افراد بالاتر از ۵۵ سال است. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، یک مرگ از هر سه مرگ به دلیل سرطان پوست غیر ملانومایی است که علت اصلی آن، کار کردن زیر نور خورشید است.
وی تصریح کرد: از هر ۴ فردی که در فضای باز اشتغال دارند، یک نفر در مواجهه با سطوح بالای پرتوهای فرابنفش نور خورشید است که می‌تواند خطر سرطان پوست غیرملانومایی را تا ۶۰ درصد افزایش دهد. اقدامات ساده‌ای که گفته شد می‌تواند خطر ابتلا به این نوع سرطان را به طور چشمگیری کاهش دهد. توصیه‌های خودمراقبتی در مقابل پرتوهای فرابنفش بیشتر برای چه افرادی است؟
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت تاکید کرد: توصیه ما در این روزها برای مراقبت بیشتر به افرادی مانند کارگران ساختمانی و صنایع و کشاورزان است که در فضای باز اشتغال دارند که باید مواجهه خود با نور خورشید را در ساعات ۱۰ تا ۱۶ به حداقل برسانند و کارفرمایان باید به گونه‌ای برنامه ریزی کنند که امکان استراحت کافی بدون مواجهه با نور خورشید، فراهم شود.
شاهسونی یادآور شد: وقتی شاخص یو وی بالاتر از ۱۱ باشد بهتر است افراد حداکثر ۳۰ دقیقه زیر نور خورشید باشند؛ چراکه بیشتر از آن، دچار مشکل و آفتاب سوختگی می‌شوند. علاوه بر کارگران و مردان، کودکان و نوزادان نیز گروه‌های آسیب پذیر در این شرایط هستند که ممکن است دچار مشکل شوند.
سید ناصر عمادی متخصص پوست و مو با اشاره به تابش شدید خورشید طی روز‌های اخیر اظهار داشت: نور خورشید از اشعه‌های مختلفی تشکیل شده است. این اشعه‌ها که از خورشید ساطع می‌شوند به سه دسته تقسیم می‌شوند: اشعه ماوراء بنفش A، اشعه ماوراء بنفش B و اشعه ماوراء بنفش C.
وی ادامه داد: نور A از زمان طلوع خورشید تا زمان غروب به صورت مستمر وجود دارد و مضرات کمتری نسبت به نور B دارد. نور B معمولا از ساعت ۱۰ صبح شروع به ساطع شدن می‌کند و تا ساعت ۴ بعد از ظهر ادامه دارد. قرار گرفتن طولانی در معرض نور B باعث پیرپوستی، سوختگی و سرطان پوست خواهد شد.
عمادی با بیان اینکه مردم باید خود را در برابر این اشعه‌ها از خود مراقبت کنند توضیح داد: تا جایی که ممکن است در این بازه زمانی و در زمان گرمای شدید هوا از منزل خارج نشوید و در صورتی که به اجبار باید از منزل خارج شوید حتما پوشش مناسب و کامل داشته باشند.
متخصص پوست و مو افزود: استفاده از لباس‌های آستین بلند، کلاه لبه دار ۷ سانتی متری که دارای پوشاننده گردن هستند، شلوار بلند و تا جای ممکن استفاده از لباس سفید نخی سفید می‌تواند کمک زیادی به محافظت در برابر اشعه کند. همچنین استفاده از دستکش نخی نیز توصیه میشود.
وی گفت: استفاده از کرم ضد آفتاب نیز ضروری است، کرم ضد استفاده باید پس از شستن صورت و دست‌ها و خشک شدن پوست مورد استفاده قرار گیرد. میزان استفاده از کردم ضد آفتاب نیز بسیار مهم است، پوشش کرم باید به قدری باشد که سطح پوست را بپوشاند.
عمادی خاطرنشان کرد: اگر پوست فردی خشک است باید کرم ضد آفتاب استفاده کند و اگر فردی دارای پوست چرب یا جوشی است باید از لوشن ضد آفتاب استفاده کند.
به گفته متخصص پوست و مو، باید افراد با توجه به نوع پوست خود کرم ضد آفتاب را انتخاب کنند. همچنین تاکید میشود امور روزمره خود را از ساعت ۵ به بعد انجام دهید.
عمادی در پاسخ به پرسشی درباره تاثیر اثرگذاری نور خورشید در گروه‌های سنی مختلف گفت: نور خورشید در سه دسته از افراد اثرگذاری بیشتری دارد، گروه اول کودکان، دوم بانوان و سوم افرادی که پوست روشن دارند. مقاومت پوستی این گروه‌ها در برابر نور خورشید کمتر است.
به گزارش فارس وی توضیح داد: طی روز‌های اخیر مراجعه آفتاب سوختگی بیشتر شده است، تاکید میشود افراد از حضور در کنار دریا به بهانه آفتاب گرفتن و برنزه کردن پوست خود خودداری کنند به دلیل اینکه تابش شدید نور خورشید می‌تواند ایجاد سرطان پوست را افزایش دهد.
متخصص پوست و مو گفت: افرادی که مکررا در معرض نور شدید آفتاب قرار دارند ممکن است به سرطان پوست، لکه‌های پوستی و پیرپوستی و تبخال پوستی دچار شوند. یکی از لکه‌های پوستی به نام ملاسما که در صورت خانم‌ها ایجاد میشود به دلیل تابش شدید نور آقتاب است.
در حال سپری کردن گرم‌ترین روز‌های سال هستیم، مصرف برق به مرز هشدار رسیده است؛ اما افزایش دما تنها منجر به افزایش مصرف برق نمی‌شود و به دنبال آن مصرف آب نیز افزایش پیدا می‌کند، علی سیدزاده مدیر کل دفتر مدیریت مصرف آب شرکت آب و فاضلاب کشور در رابطه با این موضوع به خبرنگار مهر گفت: بر اساس آمار تولید و تجربه سال‌های گذشته چند نکته برای افزایش مصرف وجود دارد به طوری که تغییرات مصرف با رنج‌های دمایی متفاوت است.
وی ادامه داد: اگر افزایش دما در فصل بهار باشد تغییرات آن بر روی مصرف آب چندان چشمگیر نیست، اما در دمای ۳۰ درجه‌ای شاهد تغییرات جزئی بر روی مصرف آب هستیم و در نهایت دمای بالای ۴۰ درجه به ازای هر درجه این تغییرات بسیار زیاد است به طوری که به ازای هر درجه بین ۲.۵ تا ۵ درصد افزایش مصرف داشته‌ایم و هر استانی که دمای بالای ۴۰ درجه داشته باشد به ازای هر درجه بین ۲.۵ تا ۵ درصد مصرف آب در آن استان افزایش پیدا می‌کند.
مدیر کل دفتر مدیریت مصرف آب شرکت آب و فاضلاب کشور، در پاسخ به اینکه آیا ممکن است استانی با تنش آبی مواجه شود، خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه هر ساله قبل از ورود به فصل گرم سال کارگروهی برای بررسی تنش تشکیل میشود و تمهیداتی در نظر گرفته میشود و با توجه به این که احتمالات برسی شده است اقداماتی در نظر دارند که هیچ شهری با تنش آبی مواجه نشود.
سید زاده ادامه داد: از این طریق تقاضای مشترکین را پاسخگو باشند مگر اینکه تغییرات دمایی به صورت پیش بینی شده نباشد و امیدواریم بر اساس اعلام هواشناسی دمای هوا از روز دوشنبه روند کاهشی پیدا می‌کند و ما پیش بینی می‌کنیم به کمک مردم با صرفه جویی و تمهیدات اندیشیده شده، اتفاق خاصی در کشور را شاهد نباشیم.
در پی تداوم گرمای شدید و کم‌سابقه هوا و به منظور حفظ سلامتی شهروندان و مدیریت مصرف انرژی، کلیه مراکز و ادارات دولتی و بانک‌ها در سراسر کشور (به جز مراکز خدمات امدادی و اورژانسی) روز یکشنبه ۷ مرداد ۱۴۰۳ تعطیل خواهند بود.
ساعت کاری همه مراکز دولتی امروز شنبه ۶ مرداد نیز تا ساعت ۱۰ تعیین شده است.
نظر شما