حجت الاسلام محمدمهدی زارعی گلپایگانی با اشاره به درس ها و عبرت های عاشورا به خبرنگار معارف ایرنا گفت: ماه محرم و عزای سید و سالار شهیدان، موسم توجه به درس های با ارزش و مهم عاشوراست. در واقع عاشورا فقط یک حادثه نیست که تمام شده باشد. عاشورا روز تجلی عالی ترین صفات انسان های عرشی الهی و پاکباختگان مومنی است که دنیا و آلودگی های آن، نتوانست آنها را آلوده کند و از طرف دیگر تصویری از تجلی زشت ترین صحنه ها و اخلاقیات انسان های سقوط کرده و منحط است و باید به دقت صحنه عاشورا را بررسی کرد.

کجای صحنه عاشورا قرار داریم؟

زارعی گلپایگانی ادامه داد: ما وظیفه داریم وضعیت خود را در صحنه عاشورا مشخص کنیم و برائت از دشمنان امام حسین (ع) یعنی این که توجه کنیم تا گوشه ای از آن صفات زشت سیرتان در وجودمان راه پیدا نکند. به همین دلیل مرور درس های عاشورا برای ما مسئولیت آور است. در واقع آسیب شناسی کربلا و جماعتی که روبروی امام حسین(ع) ایستادند به ما کمک می کند تا خودمان را آسیب شناسی کنیم و ببینیم کجای این قصه قرار داریم.

وی با استناد به آیه ۱۹ سوره مجادله گفت: امام حسین (ع) روز عاشورا خطاب به جماعت کوفیانی که در مقابل آن حضرت ایستاده بودند، فرمود «مشکل شما این است که شیطان بر شما چیره شده است.» شیطان طی مراحلی در انسان نفوذ می کند. چون در ابتدا با فکر و شخصیت ما بازی می کند و سپس با وسوسه به سراغ انسان می آید.

شیطان چگونه به دل انسان راه پیدا می کند؟

این پژوهشگر قرآنی با اشاره به آیه ۳۶ سوره زخرف اظهار داشت: گاهی شیطان در کنار وسوسه طی مدتی طولانی جایگاهی برای خود در دل انسان باز می کند تا این که انسان به حزب شیطان تبدیل می شود. البته گاهی انسان به مرحله ای می رسد که به عنوان دوست شیطان و حتی طبق آیه ۱۱۲ سوره انعام به خود شیطان تبدیل می شود. چون همان کارهای شیطان را انجام می دهد. مثلا دیگران را گمراه می کند، روبروی امر خدا می ایستد و باطل را زینت می بخشد.

زارعی گلپایگانی ادامه داد: برخی افراد به شیطان اجازه می دهند که در دل هایشان نفوذ کند و بر فکر آن ها چیره شود. لذا شیطان بر فکر و آرزو و خیالات آنها چیره شده و نخستین کاری که می کند این است که یاد خدا را از انسان می گیرد و اینگونه انسان راه را گم می کند. انسان بر اثر فراموشی یاد خدا، فراموش می کند که خالق و روزی دهنده او خداست، همه جهان مِلک پرودگار است و مرگ و زندگی ما و بازگشت همه ما به سوی اوست.

وی با اشاره به آیه ۶۰ سوره یس افزود: وقتی شیطان موفق شود که یاد خدا را از دل انسان ببرد، چنین فردی جزو حزب شیطان قرار می گیرد. لذا چنین انسانی در زندگی خود احساس موفقیت می کند درحالی که شیطان با برنامه ریزی های خود یک نوکر بی مزد و مواجب را در اختیار خود می گیرد.

انسان دشمن شناس از مکر شیطان غافل نمی شود

این استاد حوزه با تلاوت آیه ۶ سوره فاطر به ویژگی های شیطان برای گمراهی انسان اشاره کرد و گفت: هنر ما باید این باشد که بدانیم شیطان دشمن ماست که در مقابل ما قرار دارد و باید با تمام وجود این دشمنی را درک کرده و برای جلوگیری از آسیب های دشمن برنامه ریزی کنیم. چنین انسانی هیچگاه از مکر دشمن غافل نیست و قرآن به همین دلیل درباره شیطان به انسان هشدار می دهد.

وی لشکر ۳۰ هزار نفری کوفه که در روز عاشورا در مقابل سیدالشهدا(ع) صف آرایی کردند را مصداق آیه ۱۹ سوره مجادله دانست و گفت: شیطان توانست یاد خدا را از دل آنها ببرد. امام حسین (ع) خطاب به آن ها فرمود «مشکل شما این است که به جایی رسیده اید که شیطان بر وجود شما سوار شده است.» واژه «اِستَحوَذَ» زمانی به کار می رود که کسی سوار بر شتر شده و بر پشت ران شتر با چوب یا پا مدیریت می کند. بنابر این حزب الشیطان چیز عجیبی نیست و اگر انسان به هشدارهای الهی توجه نکند و به پروردگار پناه نبرد، به راحتی جزو حزب شیطان قرار می گیرد.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: امروز نیز چنین انسان هایی وجود دارند. مثلا برخی افراد در گذشته در مجالس تفسیر، روضه و منبر شرکت می کردند ولی حالا به وضعیتی دچار شده اند که احساس دلزدگی از این مجالس را دارند در حالی که این افراد نمی دانند که زمین خورده شیطان هستند.

شیطان گام به گام جلو می آید

زارعی گلپایگانی گفت: وقتی به قرآن مراجعه می کنیم، متوجه می شویم که دغدغه اولیای الهی این بوده که مبادا شیطان به دل های آن ها راهی پیدا کند. چون شیطان گام به گام کار خود را پیش می برد تا بر انسان مسلط شود. لذا باید مواظب باشیم تا مباد سبک زندگی و سیر و سلوک ما یک سیر و سلوک معکوس باشد و به حزب شیطان بپیوندیم.

وی افزود: برخی افراد در سال های گذشته در هیات های عزاداری حضور پیدا می کردند ولی امروز کارشان به جایی رسیده که روبروی مکتب امام حسین (ع) می ایستند و حتی آن را مسخره می کنند. سیر این افراد به قدری آرام رخ داده که خودشان متوجه چنین سقوطی نشدند. لذا خدا دستور داده که استعاذه کنید؛ حتی زمانی که می خواهید قرآن بخوانید از شر شیطان به خدا پناه ببرید تا مبادا ذهن انسان را به جایی ببرد که قاری قرآن بهره ای از قرآن خواندن هم نداشته باشد.

این استاد حوزه اضافه کرد: در آموزه های دینی سفارش شده که سوره های ناس و فلق را هر رزو قرائت کنیم که صفت خناس در سوره ناس آمده است و به معنای شیطان پنهان است که یک لحظه نمایش می دهد و فورا پنهان می شود. به همین دلیل شیطان خطرناک است.

وی افزود: گاهی شیطان با استدلال های معنوی و دینی انسان را گمراه می کند. لذا انسان باید هر روز سوره های مُعوَّذَتَین (ناس و فلق) را بخواند و ذکر الهی را بگوید و از شر شیطان وسوسه گری که در سینه انسان وسوسه می کند، به خدا پناه ببرد. همچنین سفارش شده است که قبل از طلوع آفتاب و قبل از غروب آفتاب ۱۰ مرتبه بگوییم «اعوذ بالله السمیع العلیم من همزات الشیاطین و اعوذ بالله ان یحضرون ان الله هو السمیع العلیم.» یعنی به خدای شنوای دانا از وسوسه گری ها و جذابیت های شیطان و فکرهایی که به ذهن ما می اندازد، به او پناه می برم و این گفت و گوی انسان با خدا می تواند اهمیت خطر شیطان را در دل و ذهن انسان روشن کند.