نگار رشیدی 

المپیک 2024 پاریس، سی‌وسومین دوره برگزاری این مسابقات است. مسابقاتی که برای نخستین بار به طور رسمی در سال 1896 به میزبانی آتن برگزار شد و نخستین نسخه از بازی‌های المپیک در تاریخ مدرن شناخته می‌شود. بازی‌های المپیک در ابتدا یک جشن مذهبی بود که برای ادای احترام به زئوس «پادشاه خدایان یونان»، هر چهار سال یک بار و از سال ۷۷۶ قبل از میلاد در المپیا که محل صحن زئوس بود برگزار می‌شد. در دوران باستان تنها مردان یونانی که آزادزاده بودند می‌توانستند در این مسابقات شرکت کنند. رفته رفته اما این بازی‌ها شکل رسمی به خود گرفت و حالا تمام ورزشکاران از سراسر کشورها را گرد هم جمع می‌کند. 

ایران برای نخستین بار در المپیک 1900 پاریس با اعزام یک شمشیرباز اسلحه اپه به نام فریدون ملکوم که از شاهزادگان قاجار بود، حضورش در بازی‌ها را آغاز کرد. اما اولین حضور ایران به صورت کاروان، در المپیک 1948 لندن اتفاق افتاد. جالب است بدانید که کاروان‌های ایران از همان المپیک 1948 لندن، در هر دوره‌‌ای که در مسابقات المپیک حضور داشته، صاحب مدال شده است. درواقع ایران از المپیک 1948 لندن در 18 دوره این بازی‌ها شرکت کرده و موفق به کسب 76 مدال شده است. 

کم‌ترین مدال؛ دو دوره با یک مدال

کاروان ایران در دوره از بازی‌های المپیک کم‌ترین تعداد مدال را به دست آورده است. اولین المپیک همان 1948 لندن است که ایران برای نخستین بار کاروان راهی بازی‌ها کرد. در آن دوره کاروان ایران 38 نماینده داشت که جعفر سلماسی در وزنه‌برداری با تصاحب مدال برنز تنها ورزشکاری بود که روی سکو ایستاد. 

همچنین در المپیک ۱۹۸۸ سئول خروجی اعزام کاروان 27 نفره ایران، یک نقره در کشتی آزاد بود که عسگری محمدیان آن را به گردن آویخت. البته در تکواندو هم فیصل دانش به مدال برنز رسید اما از آنجایی که تکواندو در این دوره حضور غیر رسمی داشت، برنز دانش در جدول مدالی لحاظ نشد. 

بیشترین مدال؛ 2012 لندن

شاید به جرات بتوان گفت شیرین‌ترین المپیکی که تا به حال ورزش ایران تجربه کرده، المپیک 2012 لندن است. ایران در این دوره برای نخستین بار با بیشترین تعداد ورزشکار (54 سهمیه انفرادی) راهی المپیک شد و توانست بیشترین مدال را هم در ادوار این بازی‌ها ثبت کند. البته ناراحت‌کننده است که بعد از المپیک لندن با اینکه تعداد سهمیه‌های ایران بیشتر شد، از نظر کمیت رکورد لندن نشکست و حالا هم که با 40 سهمیه، کاروانی کوچک عازم پاریس است. 

شاید به جرات بتوان گفت شیرین‌ترین المپیکی که تا به حال ورزش ایران تجربه کرده، المپیک 2012 لندن است. ایران در این دوره برای نخستین بار با بیشترین تعداد ورزشکار (54 سهمیه انفرادی) راهی المپیک شد و توانست بیشترین مدال را هم در ادوار این بازی‌ها ثبت کند

در المپیک لندن، ایران صاحب هفت مدال طلا، پنج نقره و یک برنز شد. البته ناگفته نماند سه مدال طلای ایران پس از هفت سال و به دلیل مثبت شدن تست تعدادی از قهرمانان کشورهای اروپای شرقی به دست آمد. با این حال این رکورد کماکان به نام المپیک لندن است. 

مدال‌آوران ایران  در ادوار المپیک

در این بخش نگاهی خواهیم داشت به تمام مدال‌آوران ایران در بازی‌های المپیک: 

-المپیک 1948 لندن (یک برنز)؛ وزنه‌برداری: جعفر سلماسی 

- المپیک ۱۹۵۲ هلسینکی (سه نقره و چهار برنز)؛ وزنه‌برداری: محمود نامجو (نقره) و علی میرزایی (برنز) کشتی آزاد: ناصر گیوه‌چی و غلامرضا تختی(نقره)، محمد ملاقاسمی، توفیق جهانبخت و عبدا...  مجتبوی مدال برنز 

- المپیک ۱۹۵۶ ملبورن (دو طلا، دو نقره و یک برنز)؛ کشتی آزاد: امامعلی حبیبی و غلامرضا تختی (طلا)، محمدعلی خجسته‌پور و مهدی یعقوبی (نقره)، وزنه‌برداری: محمود نامجو (برنز)

-المپیک ۱۹۶۰ رم (یک نقره و سه برنز)؛ کشتی آزاد: غلامرضا تختی (نقره) و ابراهیم سیف‌پور (برنز)، کشتی فرنگی: محمد پذیرایی (برنز)، وزنه‌برداری: اسماعیل علم‌خواه (برنز)

-المپیک ۱۹۶۴ توکیو (دو برنز)؛ کشتی آزاد: علی‌اکبر حیدری و محمدعلی صنعت‌کاران، 

-المپیک ۱۹۶۸ مکزیکو (دو طلا، یک نقره و دو برنز)؛ کشتی آزاد: عبدا... موحد (طلا)، ابوطالب طالبی و شمس‌الدین سیدعباسی (برنز)، وزنه‌برداری: محمد نصیری (طلا) و پرویز جلایر (نقره) 

-المپیک ۱۹۷۲ مونیخ (دو نقره و یک برنز)؛ وزنه‌برداری: محمد نصیری (نقره)، کشتی فرنگی: رحیم علی آبادی (نقره)‌، کشتی آزاد: ابراهیم جوادی (برنز)، 

-المپیک ۱۹۷۶ مونترال (یک نقره و یک برنز)؛ وزنه‌برداری: محمد نصیری (برنز)‌، کشتی آزاد: منصور برزگر (نقره)

-المپیک ۱۹۸۸ سئول (یک نقره) کشتی آزاد: عسگری محمدیان، 

-المپیک ۱۹۹۲ بارسلونا (یک نقره و دو برنز)؛ کشتی آزاد: عسگری محمدیان (نقره)، امیررضا خادم و رسول خادم (برنز)

-المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا (یک طلا، یک نقره و یک برنز) کشتی آزاد: رسول خادم (طلا)، عباس جدیدی (نقره) و امیررضا خادم (برنز)

-المپیک ۲۰۰۰ سیدنی سه طلا و یک برنز؛ تکواندو: هادی ساعی (برنز)، کشتی آزاد: علیرضا دبیر (طلا)، وزنه‌برداری: حسین توکلی و حسین رضازاده (طلا)

-المپیک ۲۰۰۴ آتن (دو طلا، دو نقره و دو برنز)؛ وزنه برداری: حسین رضازاده (طلا)، تکواندو: هادی ساعی (طلا) و یوسف کرمی (برنز)، کشتی آزاد: علیرضا رضایی و مسعود مصطفی‌جوکار (نقره) و علیرضا حیدری (برنز) 

-المپیک ۲۰۰۸ پکن (یک طلا و یک برنز) تکواندو: هادی ساعی (طلا)، کشتی آزاد: مراد محمدی (برنز) 

-المپیک ۲۰۱۲ لندن (هفت طلا، پنج نقره و یک برنز)؛ دوومیدانی: احسان حدادی (نقره)، تکواندو: محمد باقری‌معتمد (نقره)، وزنه‌برداری: بهداد سلیمی، سعید محمدپور و نواب نصیرشلال (طلا)، سجاد انوشیروانی و کیانوش رستمی (نقره) کشتی آزاد: حمید سوریان، امید نوروزی، قاسم رضایی (طلا)، کشتی فرنگی: کمیل قاسمی (طلا)، صادق گودرزی (نقره) و احسان  لشگری (برنز) 

-المپیک ۲۰۱۶ ریو (سه طلا، یک نقره و چهار برنز)؛ وزنه‌برداری کیانوش رستمی و سهراب مرادی (طلا)، کشتی آزاد: حسن یزدانی (طلا)، کمیل قاسمی (نقره) و حسن رحیمی (برنز) کشتی فرنگی: سعید عبدولی و قاسم رضایی (برنز)، تکواندو: کیمیا  علیزاده (برنز)

-المپیک ۲۰۲۰ توکیو (سه طلا، دو نقره و دو برنز)؛ تیراندازی: جواد فروغی (طلا)، کشتی فرنگی: محمدرضا گرایی (طلا) و محمدهادی ساروی (برنز)، کشتی آزاد حسن یزدانی (نقره)، امیرحسین زارع (برنز)، کاراته: سجاد گنج‌زاده (طلا)، وزنه‌برداری: علی داوودی (نقره) 

مدال‌آورترین‌ها؛ کشتی و وزنه‌برداری 

همیشه از کشتی و وزنه‌برداری انتظارات زیادی در المپیک‌ها می‌رود؛ چراکه این دو رشته سهم قابل توجهی در مدال‌های ایران در ادوار المپیک دارند. کشتی با 36 مدال (۱۱ طلا، ۱۴ نقره و ۲۰ برنز) سردمدار این فهرست است و وزنه‌برداری هم با 20 مدال (۹ طلا، ۶ نقره و پنج برنز) در رده دوم بیشترین مدال‌آوران قرار دارد.