همشهری آنلاین- ثریا روزبهانی: مراسم تعزیه و شبیه‌خوانی تا زمانی‌که ناصرالدین‌شاه زنده بود، سال به سال پرشورتر و مجلل‌تر برگزار می‌شد، اما با روی کارآمدن مظفرالدین‌شاه هرچند این مراسم در میان رجال و عامه مردم طرفداران پروپاقرصی داشت، رفته‌رفته از شکوه و جلال تعزیه‌های دولتی کاسته شد و دیگر از آن مراسم دوران ناصرالدین‌شاهی خبری نبود. در روزگار محمدعلی‌شاه و احمد شاه دولت سامانی نداشت تا بتواند مراسمی در شأن دربار برگزار کند، گو اینکه پولی هم در میان نبود تا خرج کند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
از سوی دیگر، مردمی که در این سال‌ها با دولتی‌ها دست و پنجه نرم می‌کردند و به دنبال دغدغه تازه‌ای با واژه‌های جذاب و نویی نظیر آزادی، مشروطیت، قانون، مساوات و... روبه‌رو شده بودند، مانند گذشته در برگزاری مراسم تعزیه رغبت نشان نمی‌دادند و موضوعات روشنفکرانه روز را دنبال می‌کردند، بنابراین رفته‌رفته از جاذبه عمومی تعزیه کاسته شد و با روی کارآمدن رضا پهلوی برپایی مراسم تعزیه که مورد علاقه آتاترک، دوست و هم‌پیمان او، نبود و از طرفی، گردهم‌آیی‌های مذهبی برای حکومت ترس‌آور بود، ممنوع شد. رضا پهلوی در سال ۱۳۱۲ تعزیه سیدالشهدا را ممنوع کرد و بعد از آن عزاداری محدود شد. این وضع تا اواسط دهه ۴۰ یعنی اواخر حکومت محمدرضا پهلوی ادامه پیدا کرد.»
از سوی دیگر فقیهان و عالمان مذهبی، مانند حاج شیخ جعفر مجتهدی شوشتری و شیخ هادی نجم‌آبادی، در آن دوران با افزایش تجمل، تشریفات و افراط‌کاری‌های تفننی در تعزیه‌های تکیه دولت، خصوصاً برپایی تعزیه‌های مضحک، آوردن مقلدان و مسخرگان به تکیه، رفته‌رفته تعزیه‌های دولتی جنبه آیینی و عزاداری خود را کم و بیش از دست داد و با برپایی تعزیه مخالف بودند. به‌ویژه تعزیه «عروسی قاسم» که در تکیه دولت معمولاً با حجله و چلچراغ و تزیینات و آراستن جوان نابالغ خوش‌سیما به جای عروس برگزار می‌شد، پیوسته مورد ایراد و اعتراض علمای مذهبی بود که به دستور ناصرالدین‌شاه اجرای این بخش برای همیشه ممنوع شد.
موضوع: ممنوعیت اجرای تعزیه در تهران
ویژگی: دستور لغو برخی از تعزیه‌ها توسط ناصرالدین‌شاه
نظر شما