کمر درد مزمن یکی از مشکلات رایج پزشکی در جهان است که می‌تواند کیفیت زندگی افراد را به شدت کاهش دهد و موجب ناتوانی و هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی زیادی شود. شیوع این مشکل حدود ۸۴ درصد است و نزدیک به ۱۰ درصد از افرادی که به کمر درد حاد مبتلا می‌شوند، در خطر تبدیل آن به کمردرد مزمن هستند. در چنین مواردی، دوره درد بیش از سه ماه طول می‌کشد. این مشکل به طور مساوی بین مردان و زنان رخ می‌دهد و علت آن می‌تواند به عوامل مختلف داخلی و خارجی برگردد. به رغم پیشرفت‌های پزشکی، در ۸۵ درصد موارد علت دقیق کمر درد مشخص نمی‌شود و به عنوان «غیراختصاصی» شناخته می‌شود، زیرا با استفاده از روش‌های تصویربرداری جدید نیز نمی‌توان علت قطعی آن را تشخیص داد.

این نوع کمر درد می‌تواند تاثیرات منفی بر کیفیت زندگی فرد بگذارد، از جمله ایجاد افسردگی، خستگی، اختلال در خواب و استرس. علاوه بر این، درد و محدودیت حرکت، کاهش قدرت و استقامت عضلات، اسپاسم عضلانی و اختلالات موضعی یا پاسچرال نیز از دیگر علائم این مشکل هستند. طبق مطالعات انجام شده، کمر درد نه تنها بر عملکرد جسمانی فرد تأثیر می‌گذارد، بلکه عوامل روانی و اجتماعی مرتبط با فرد را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. از این رو، استفاده از روش‌های تمرینی که به طور همزمان بر عوامل جسمانی و روانی مؤثر باشند، می‌تواند برای بهبود کمر درد مفید باشد.

در این زمینه، علی یلفانی و سه همکارش از دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه بوعلی سینا، تحقیقی را در خصوص تأثیر تمرینات یوگا بر کمر درد مزمن غیراختصاصی انجام داده‌اند. این تحقیق به بررسی اثرات ۱۲ هفته توان‌بخشی با یوگا بر متغیرهای روان‌شناختی و انعطاف‌پذیری عضلات ناحیه کمر و همسترینگ در زنان مبتلا به این نوع کمر درد پرداخته است.

در این پژوهش، ابتدا ۲۸ زن مبتلا به کمر درد مزمن غیراختصاصی در دو گروه کنترل و تجربی قرار گرفتند. سپس شدت درد، ناتوانی، میزان استرس، افسردگی و اضطراب، و کیفیت زندگی این افراد قبل و بعد از طی کردن دوره آزمایشی تنسط گروه تجربی مورد ارزیابی قرار گرفت.

نتایج این پژوهش نشان داد که پس از ۱۲ هفته توان‌بخشی با یوگا، کاهش معناداری در میزان درد، ناتوانی، استرس، اضطراب و افسردگی مشاهده شد. علاوه بر این، برخی از مقیاس‌های کیفیت زندگی از جمله عملکرد جسمانی، سلامت عمومی و تغییر سلامتی بهبود یافتند. همچنین، افزایش قابل توجهی در انعطاف‌پذیری عضلات ناحیه کمر و همسترینگ مشاهده شد.

این نتایج نشان می‌دهند که تمرینات یوگا نه تنها بر عوامل جسمانی بلکه بر عوامل روانی نیز اثر مثبتی دارند. لذا مربیان، متخصصان و فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند از این پروتکل ورزشی به عنوان یک روش مداخله‌ای مؤثر برای بهبود و درمان کمر درد مزمن غیراختصاصی در مرحله توان‌بخشی استفاده کنند.

درمجموع، نتایج این پژوهش که در فصلنامه «ابن سینا» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی آجا به چاپ رسیده اند نشان می‌دهند که توان‌بخشی با یوگا می‌تواند به طور معنادار و قابل توجهی میزان درد، ناتوانی، استرس، اضطراب و افسردگی را کاهش دهد و انعطاف‌پذیری عضلات ناحیه کمر و همسترینگ را افزایش دهد.

این نتایج اهمیت استفاده از یوگا به عنوان یک روش تمرینی هم‌زمان مؤثر بر عوامل جسمانی و روانی را تأیید می‌کند و پیشنهاد می‌کند که یوگا می‌تواند به عنوان یک روش مناسب و محافظه‌کارانه در مدیریت کمردرد مزمن غیراختصاصی مورد استفاده قرار گیرد.