به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، انقلاب اسلامی یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین وقایع قرن بیستم است که نه تنها به دلیل تغییرات سیاسی و اجتماعی که به همراه داشت بلکه به واسطه عمق فرهنگی و مذهبی که در آن نهفته است تاثیرات فراوانی بر نظم جهانی داشت و در این میان نقش عزاداری سیدالشهداء علیه السلام در شکل‌گیری و پیشبرد این انقلاب غیرقابل انکار است، از این‌رو نقش عزاداری سیدالشهدء در پیروزی و تداوم انقلاب اسلامی نیاز به تبیین و بررسی دارد.

عزاداری برای امام حسین (ع) و واقعه کربلا یکی از مهم‌ترین و پرمعناترین مراسم‌های مذهبی در فرهنگ شیعه است که نه تنها یادآور فداکاری و ایثار امام حسین (ع) و یارانش در برابر ظلم و ستم است بلکه به عنوان نمادی از مقاومت و ایستادگی در برابر بی‌عدالتی و ظلم شناخته می‌شود و یکی از مهم‌ترین عوامل پیروزی انقلاب اسلامی و بیداری اجتماعی و سیاسی مردم است.

مراسم‌های عزاداری امام حسین (ع) به ویژه در ماه محرم فرصتی برای تجمع، همبستگی و اتحاد مردم و این مراسم‌ها به عنوان یک فضای امن برای بیان نارضایتی‌ها و اعتراضات اجتماعی علیه ظلم و ستم است؛ امام خمینی (ره) در زمان شاه به خوبی از این ظرفیت‌های مذهبی و فرهنگی بهره بردند و با استفاده از مفاهیم و ارزش‌های عاشورایی مردم را به مقاومت و ایستادگی در برابر ظلم دعوت کردند و فرهنگ عاشورایی و انقلابی را تبیین کردند.

عزاداری برای سیدالشهداء یک ابزار مؤثر برای سازماندهی و بسیج مردم

مراسم‌های عزاداری برای سیدالشهداء علاوه بر بیداری اجتماعی یک ابزار مؤثر برای سازماندهی و بسیج مردم است و هیئت‌های مذهبی و دسته‌های عزاداری زمان رژیم پهلوی به عنوان شبکه‌های اجتماعی قوی نقشی مهم در هماهنگی و سازماندهی اعتراضات و تظاهرات مردمی برعلیه رژیم پهلوی داشتند و با استفاده از فضای مذهبی و معنوی، مردم را به مشارکت فعال در پیروزیانقلاب تشویق می‌کردند.

عزاداری سیدالشهداء نه تنها یک مراسم مذهبی بلکه یک ابزار قدرتمند فرهنگی و اجتماعی است که نقش بسیار مهمی در پیروزی انقلاب اسلامی ایفا کرد و این مراسم‌ها با ایجاد بیداری اجتماعی، سازماندهی مردمی و تقویت روحیه مقاومت به عنوان یکی از عوامل کلیدی در شکل‌گیری و پیشبرد انقلاب شناخته می‌شوند و بدون شک فرهنگ عاشورایی و ارزش‌های آن به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع الهام‌بخش انقلاب اسلامی است و همچنان در جامعه ایران باقی خواهد ماند و نقش خود را در تحولات اجتماعی و سیاسی آینده نیز ایفا خواهد کرد.

امام خمینی (ره) ماه محرم را ماه تمرین برای سازندگی و کوبندگی علیه ظالم خواندند و اظهار داشتند: "محرّم چه ماه مصیبت‌زا و چه ماه سازنده و کوبنده‌ای است، محرّم ماه نهضت بزرگ سید شهیدان و سروَر اولیای خداست که با قیام خود در مقابل طاغوت تعلیم سازندگی و کوبندگی به بشر داد و راه فنای ظالم و شکست ستمکار را به فدایی دادن و فداشدن دانست و این خود سرلوحه تعلیمات اسلام است برای ملت‌ها تا آخر دهر" (۲ بهمن ۱۳۵۶)

مقابله با جبهه‌ی کفر و استکبار، فلسفه حرکت امام حسین علیه السلام

رهبر معظم انقلاب مقابله با جبهه‌ی کفر و استکبار را فلسفه حرکت امام حسین علیه السلام دانستند و تصریح کردند: "در یکی از منازلِ بینِ راه، امام حسین (علیه السّلام) ایستاد خطبه خواند:" اَیُّهَا النّاسُ اِنَّ رَسولَ الله صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ قالَ مَن رَأَى سُلطاناً جائِراً مُستَحِلّاً لِحُرُمِاتِ الله ناکِثاً لِعَهدِ الله ... یَعمَلُ فی عِبادِ الله بِالجَورِ وَ العُدوانِ و لَم یُغیِّرُ عَلَیهِ بِقَولٍ وَ لا فِعلٍ کانَ حَقّاً عَلَى الله اَن یُدخِلَهُ مَدخَلَه. (۱) خیلی حرف بزرگی است، خیلی حرف عجیبی است؛ اوّلاً خطاب به ناس است، ما هم جزو ناسیم؛ این خطاب، خطاب به ما هم هست، خطاب به مؤمنین نیست، خطاب به آن عدّه‌ی همراهان فقط نیست؛ خطاب به بشریّت است، نه فقط در آن زمان، در همه‌ی زمان‌ها تا امروز، از قول پیغمبر نقل می‌کند، دارد فلسفه‌ی حرکت خودش را بیان می‌کند؛ می‌گوید من دارم به حرف پیغمبر عمل می‌کنم، پیغمبر به من دستور داده که این کار را بکنم. پیغمبر چه فرموده؟ مَن رَأَى سُلطاناً جائِرا؛ فرمود که هر کس یک قدرتی را، یک قدرت ستمگری را مشاهده کند -سلطان فقط به معنای پادشاه نیست؛ سلطان یعنی قدرت؛ امروز سلطان، جبهه‌ی کفر و استکبار است، جبهه‌ی صهیونیسم و آمریکا است؛ این سلطان است؛ می‌بینید ستمِ امروزِ دنیا را که این ستم همه جا گسترده است: جنگ‌افروزی، فشار استعمار، مکیدن خون ملّتها، فشار آوردن به ملّتها، ایجاد جنگ‌های داخلی و بقیّه‌ی فجایعی که امروز استکبار انجام می‌دهد- یَعمَلُ فی عِبادِ الله بِالجَورِ وَ العُدوان؛ نمی‌گوید «یعمل فی المؤمنین»؛ این چیزی که موجب می‌شود شما وظیفه پیدا کنید، این نیست که آن قدرت با مؤمنین بد عمل کند؛ نه، یَعمَلُ فی عِبادِ الله؛ در بین بندگان خدا، در بین آحاد بشر، هر جبهه‌ای، هر قدرتی، هر مرکز ستمگری که در بین مردم این کار‌ها را انجام بدهد: یَعمَلُ فی عِبادِ الله بِالجَورِ وَ العُدوان، آن وقت نتیجه چیست؟ وظیفه چیست؟ و لَم یُغَیِّر عَلَیهِ بِقَولٍ وَ لا فِعل، کسی که یک چنین قدرتی را در مقابل خودش ببیند و در مقابل او موضع نداشته باشد، موضع نگیرد، مخالفت نکند، حالا این مخالفت گاهی با قول است، گاهی با فعل است؛ هر دو جور؛ گاهی اقتضا میکند شما در مقابل قدرت ستمگر وارد عمل بشوید، گاهی شرایط مناسب برای وارد عمل شدن نیست، اقلّاً موضع بگیرید؛ ببینید! اینها تکلیف امروز ما را مشخّص می‌کند کانَ حَقّاً عَلَى اللَّهِ اَن یُدخِلَهُ مُدخَلَه، خدای متعال حقّی بر عهده‌ی خودش قرار داده که این کسی را که در مقابل ظلم و جور و عدوانِ به عبادالله موضع نمی‌گیرد و حرکت نمی‌کند، به همان جایی، به همان سرنوشتی دچار کند که آن ظالم را دچار خواهد کرد، یعنی جهنّم؛ مسئله این است. امام حسین می‌گوید من برای این حرکت کردم؛ بنده مفصّل یک وقتی راجع به تبیین حرکت اباعبدالله عرض کرده‌ام؛ بعضی میگویند امام حسین (علیه السّلام) حرکت کرد که قدرت را بگیرد -از مردمان مؤمن هم این حرف را میزنند- اشتباه میکنند؛ بعضی [هم]میگویند حرکت کرد تا شهید بشود. من میگویم حرکت کرد تا وظیفه را انجام بدهد؛ منتها در راه انجام وظیفه، یک احتمال این است که آدم به قدرت برسد، چه عیب دارد؟ یک احتمال این است که انسان شهید بشود، چه عیب دارد؟ مقصود این است که ما بتوانیم این عمل را انجام بدهیم، این وظیفه را انجام بدهیم؛ مسئله این است؛ در پیشِ روی جمهوری اسلامی این است؛ علّت اینکه ما در مقابله‌ی با آمریکا کوتاه نمی‌آییم این است. اینکه ما در مقابل فشار تبلیغاتی دشمنان، کم نمی‌آوریم به توفیق الهی، به خاطر این است؛ چون یک وظیفه است؛ اگر چنانچه نکردیم، کان حقّاً على الله ان یدخلنا مدخله. اگر ما کوتاه بیاییم، خدای متعال ما را هم به همان سرنوشتی و همان دوزخی که آن ستمگر را مبتلا خواهد کرد مبتلا میکند؛ وظیفه‌ی ما این است، این جمهوری اسلامی است.(۱۳۹۸/۰۷/۲۱)