سال 2024 علاوه بر راضی کردن طرفداران فیلم و سریال، توانست میزبان خوبی برای طرفداران پویانمایی‌ها نیز باشد؛ به طوری که می‌توان امسال را یکی از بهترین سال‌های زندگی طرفداران انیمه و انمیشن دانست! بینندگان این سبک از آثار سینمایی حالا دیگر حرفی برای گفتن دارند و می‌توانند آثار مورد علاقه‌ی خود را چیزی فراتر از یک کارتون کودکانه معرفی کنند. 

نقطه‌ی قوت این سال پر بار، حضور همزمان آخرین ساخته‌ی کمپانی پیکسار یعنی "درون و بیرون2" (inside out 2) و آخرین اثر هنری هایائو میازاکی، کارگردان ژاپنی است که با عنوان نهایی "پسرک و مرغ ماهی‌خوار" (The Boy and the Heron) در سینماها اکران شد. انتظارها برای اکران این دو اثر به قدری بالا بود حالا از شرق و غرب جهان، مردم برای دیدن این نقاشی‌های متحرک صف کشیده‌اند. نقاشی‌هایی که حالا مخاطبان بزرگسال بیشتری دارند و در گیشه‌ی فروش با فیلم‌های سینمایی روز دنیا رقابت می‌کنند.  اما چه چیزی باعث شده که این دو اثر سینمایی تا به این حد جلب توجه کنند؟ در ادامه این مطلب قصد بررسی این دو انیمیشن را داریم. با ما در ادامه این بررسی همراه باشید.

چشم ها را برای گریه کردن آماده کنید!

از همین ابتدای کار باید اعتراف کنیم که دوران و خاطرات شادی که با انیمه‌ها و انیمیشن تجربه می‌کردیم خیلی وقت است که تمام شده! حالا در عصر امروز، انیمیشن‌هایی که در سینما اکران می‌شوند پیام رسان مفاهیم عمیق‌تری هستند که شاید برای بسیاری از ما چندان شاد نباشند. دو اثری که این بار قرار است مورد بررسی قرار دهیم، هر دو حاوی اخباری تلخ از درون آدمی‌اند که دیدنشان احساس هم‌ذات پنداری عمیقی در وجود مخاطبان زنده می‌کند.

"درون و بیرون 2"  از همان ابتدا با یک رویکرد روانشناختی متفاوت، ذهن مخاطبان زیادی را درگیر خود کرد. اگر قسمت اول این انیمیشن را تماشا کرده باشید، احتمالا بعد از پایانش درون ذهن خود را متصور شده‌ و هر روز احساسات مختلف خود را مورد بررسی قرار داده‌اید. با این حال در قسمت دوم این انیمیشن قرار نیست سرگرم یک ایده‌ای ناب روانشناختی شوید چرا که این بار هدف سازندگان درون بیرون، نمایش احساساتی است که معمولا سعی در پنهان آن‌ها داریم.

در این قسمت رایلی (دختری که شاهد احساسات او هستیم) میزبان مهمانی ناخوانده به نام "اضطراب" است که رویارویی با او کار هر کسی نیست. مهمانی که به ذهن هر بزرگسالی دعوت می‌شود و به سختی می‌توان او را بیرون کرد. به تصویر کشیدن این احساس مبهم اما فراگیر باعث ایجاد لحظاتی در انیمیشن شده که بیننده به احتمال زیاد تجربه‌‌ی بسیار نزدیکی به آن داشته است و همین امر این انیمیشن را به یک اثر خاص تبدیل می‌کند. با اکران درون و بیرون 2 بسیاری از منتقدان تشبیه و ترسیم احساسات در این اثر را مورد تشویق قرار داده‌اند و بسیاری از بینندگان نیز تحت تاثیر نمایشی قرار گرفته‌اند که بدون شک اشکشان را در آورده است!

نمایشی غم‌انگیز از یک فقدان 

واقعیت این است که وقتی نام میازاکی را بر روی پوستری می‌بینید، باید بدانید با یک داستان ساده و پر از صلح و صفا طرف نخواهید بود. این کارگردان 83 ساله‌ی ژاپنی برای انتقال پیامی که در سر می‌پروراند به هر گونه خلاقیتی دست می‌زند و پای بزرگ‌ترین نقطه ضعف‌های آدمی را نیز به این بازی کثیف باز می‌کند. اگر نیاز باشد زخم‌های قدیمی شما را بشکافد، قطعا این کار را خواهد کرد!

 پسرک و مرغ ماهی‌خوار داستانی از یک فقدان بی حد و مرز است. فقدانی که در هر جهانی رویت می‌شود و کسی توان فرار از آن را ندارد. بی شک تا کنون فیلم‌های زیادی درباره از دست دادن عزیزان دیده‌ایم اما میازاکی در آخرین اثر خود به دنبال چیزی فراتر از دلداری دادن است. میازاکی در این انیمه با استفاده از پسرک غم زده‌ای به نام ماهیتو، سعی به نصیحت ما دارد. نصیحت به گذر از درد و رنج‌هایی که دخل و تصرفی در آن‌ها نداریم اما آنچنان در وجود ما رخنه کرده‌اند که نمی‌توان از آن‌ها رهایی یافت.

در این انیمه، ماهیتو با سفر به جهانی خیالی و با ملاقات با افرادی که قصد پر کردن جای خالی مادرش را دارند با این درد و فقدان بزرگ رو به رو می‌شود و سعی به از بین بردن آن دارد. این نمایش زمانی به پایان می‌رسد که ماهیتو رهایی را می‌آموزد و با همین رهایی دنیای خیالی‌اش را خراب می‌کند تا بتواند جای خالی مادرش را فراموش کند. درواقع این همان چیزی است که میازاکی قصد گفتنش را دارد: تلاش برای رهایی از دردهایی که توان کنترلشان را نداریم. مقابله با گذشته‌ای که در دسترس نیست و آینده‌ای که پشت پرده‌ای از ابهام پنهان شده...

جهانی درونی که شاید از آن بی‌خبریم!

نکته‌ی قابل توجه در هر دو اثر، خلق جهانی درونی برای کارکترهایی است که به پاس این جهان‌ها سعی در شناخت آن‌ها داریم. با شناسایی احساسات مختلف رایلی سعی می‌کنیم کنش‌های او را حدس بزنیم و با سفر به دنیای عجیب ماهیتو تصمیم به درک کردن احساسات او در دوری مادرش داریم. همین عامل باعث می‌شود در جایگاه یک مخاطب، این دو اثر را چیزی فراتر از پویانمایی‌هایی با کیفیت تصویری بالا بدانید. شاید قرار است با دیدن این آثار به جهان درونی خود برسیم که به احتمال قریب به یقین به همین اندازه خیالی است!