سرویس سیاسی «انتخاب»: ۲۸ خرداد نخستین جلسه مناظره میان ۶ نامزد انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد. مناظره‌ای که با ۴۵ دقیقه تأخیر و در ساعت ۸:۴۵ آغاز شد. این در حالی بود که کاندیدا‌ها از ساعت ۶ در محل مناظره حاضر بودند و همین مسأله باعث خستگی آن‌ها در ساعات پایانی گفتگو شده بود. خستگی که در چهره پزشکیان، پورمحمدی و زاکانی به وضوح مشخص بود. شروع مناظره با گفتگو‌های ۴ دقیقه و پایان آن با جمع‌بندی ۶ دقیقه‌ای بود.

در ادامه به برخی کلمات و عبارات پرتکرار کاندیدا‌ها و یا کلماتی که تأکید و شدت بیشتری در بیان آن‌ها داشتند اشاره می‌کنیم:

پزشکیان: برنامه، برنامه هفتم، وحدت داخلی، اتاق بازرگانی، تقوا، جنگ جهانی دوم، سرمایه‌گذاری، ماشین دست دوم، شفافیت، بخور بخور، نفت، بانک جهانی، تصمیمات ما، استراتژی، پرداخت عملکردی، عقل دیگران، نتیجه، تئوری، ۲۶ بند، ۱ میلیون مسکن، توهین به شعور آدم، کارشناس، اختلافات، تورم، اسنپ، بازنشسته، چاپ پول، بانک‌ها، خارج، گروه خاص، کسری بودجه، وام، بازار بدهی، رئیسی، تحریم، فساد

پزشکیان در ۴ دقیقه اول خود عمده وقتش را به بررسی برنامه هفتم پرداخت. اشاره پزشکیان به پرداخت عملکردی درمورد حقوق با واکنش قاضی‌زاده مواجه شد. او چند بار بر لزوم ارتباط با دنیا برای رشد اقتصادی تاکید کرد. او همچنین بارها به هزینه های تحریم و عدم پیوستن به FATF هم اشاره کرد. پزشکیات تاکید کرد که کشته های جنگ اقتصادی، فقرا هستند. اشاره او به وعده های محقق نشده در دولت سیزدهم از جمله ساخت سالانه یک میلیون مسکن، ایجاد شغل با یک میلیون تومان و حل مشکل بورس در سه روز هم مورد توجه قرار گرفت.

پورمحمدی: لمس روزمره مشکلات، بخش خصوصی، اقتصاد پیوسته به فرهنگ، تحریم، تحریم فلج‌کننده، نقل و انتقال مالی، لیست سیاه، حمله به سفارتخانه، اوکراین-تایوان، اعتماد، واقعیت، عملکرد گذشته، امکان اجرا برنامه، شعار‌های متفاوت، بورس، خودبزرگ بینی، تعابیر تند، فریاد اعداد، بلند پروازی بدون پشتوانه، دقت به واقعیت خارجی، ثبات مالی، کنترل تورم، ناترازی بودجه، بانک‌ها، نرخ ارز، بهره وری با کی؟، کارشناسی، بدنه اجتماعی، مخالفت با حکم قالیباف، ابزار اقتدار، قدرت تحلیل، تحریک کنندگی اجتماعی، مردمی‌سازی اقتصاد، سهام عدالت، اصل ۴۴، زنجیره اقتصاد جهانی، وفاق، دولت قرار

پورمحمدی با بیان این عبارات، نقش متفاوتی برای خود در صحنه مناظره درنظر گرفت. او بر خلاف تصور دیگر نامزد‌ها، به نقاط حساس‌تری اشاره می‌کرد که نزدیکی بیشتری نیز به جامعه داشت. تأکید پورمحمدی به عدم اعتماد جامعه به سیاستمداران که مورد اعتراض اصولگرایان دیگر قرار گرفت، نکته قابل توجهی بود که شاید در توجه جامعه نسبت به او نقش مهمی ایفا کند. پورمحمدی به علت حضور در سمت‌های نظارتی خاص، از جمله وزارت اطلاعات، سازمان بازرسی، وزارت کشور و وزارت دادگستری، پرونده‌های بیشماری از افراد را مدنظر داشته که شاید در این مناظرات نیز به آن‌ها اشاره کند. کمااینکه در زمان تعریف و تمجید قالیباف از توانایی مدیریتی خود و دوران شهرداری تهران، پورمحمدی با اشاره به امضا حکم شهرداری او در شرایط مخالفت با این انتصاب، قالیباف را از تعریف گذشته، بازداشت. با این حال تاکید او بر هزینه های تحریم و لزوم رفع آن، از مهمترین اظهاراتش بود.

قالیباف: برنامه هفتم، ادامه رئیسی، سرمایه‌گذاری، هدر، متخصصین، بهره‌برداری، پیش‌بینی‌پذیری اقتصادی، نفت، بهره وری، رشد ۸ درصد، نقدینگی، ال. پی. جی، رفع تحریم، دستگاه دیپلماسی، رئیس جمهور درست، خودتحریمی داخل، انضباط دولت، خزانه بانک مرکزی، شهرداری تهران، مترو، چین، شانگ‌های، حقوق ثابت، سپر حمایتی تورم، اصلاح بانک‌ها، مدیر قوی، بی عرضگی، بودجه، خلق پول، فرهنگ تولید، مهاجرت، رشد اقتصادی

قالیباف از آغاز صحبت‌های خود تلاش می‌کرد، خود را یک مدیر جلوه دهد. تلاشی که تکیه بر عملکرد او در شهرداری تهران داشت، اما پورمحمدی با اشاره به حکم او در این زمینه، مقداری قالیباف را دچار چالش کرد. از سوی دیگر با وجود اینکه قالیباف نیز مانند دیگر کاندیدا‌ها سعی در نام بردن از دولت رئیسی به عنوان دولت موفق داشت، اما در میانه بحث‌های خود ناخودآگاه به نقد دولت نیز می‌پرداخت. از یک سو به ادامه دولت رئیسی اشاره داشت و از سوی دیگر به نقد بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های دولت پرداخت. مجلس نیز در بیان قالیباف پررنگ بود و مسأله برنامه هفتم به عنوان دستاورد در کلام او پررنگ شنیده می‌شد.

اگرچه کارشناسان به خوبی واقفند که برنامه هفتم هنوز آنقدر روشن نیست که قالیباف و دیگران بخواهند به آن افتخار کنند. توجه قالیباف به عبارت «مدیر قوی» و اتصال خود به چنین مفاهیمی نیز با تکرار زیاد همراه بود که باورپذیری آن را کم می‌کرد.

جلیلی: نیروی انسانی، فناوری، سرمایه‌گذاری، رشد ۸ درصد، پیمان سپاری ارزی، همکاری راهبردی، انتخاب، ماموریت، ارزآوری، رئیسی، توافق، دولت مشرف به مسائل، نگاه حداقلی، حاکمیت ریال، تورم، کرونا، مردمی‌سازی، بورس، روستا‌ها، دانشگاه، هپکو، درود، دولت فهیم، ناترازی بودجه، سامانه جامع تجارت، ناترازی بانک‌ها، منابع ارزی، دبش، چهار راه مولوی، اهلیت

جلیلی مانند آنچه انتظار می‌رفت صحبت کرد. صحبت از مفاهیمی که چندان برای جامعه قابل فهم نبود و مانند حضور قبلی خود در تلویزیون و قرارگیری مقابل سؤال کارشناسان، به ایراد سخنانی غیرشفاف پرداخت. تداوم دولت رئیسی نیز در کلام جلیلی پررنگ بود که ایده‌آل‌های او را مشخص می‌کند. تلاش جلیلی برای اشاره به مسأله ارز اگرچه بسیار، اما ناموفق جلوه کرد. جلیلی تلاش داشت که مسأله مذاکرات را به حاشیه برده و سرمایه‌گذاری را کم اهمیت جلوه دهد. شاید اگر این سخنان او در یک مناظره با کارشناسان مطرح شده بود، پاسخ‌های کوبنده‌تری دریافت می‌کرد و مانند مسأله حجاب، از کنار آن می‌گذشت. جلیلی به خوبی می‌داند که عملکرد او در سیاست خارجی آنقدر محل سؤال جامعه است که باید آن را کم اهمیت جلوه دهد.

قاضی‌زاده هاشمی: ناترازی، یارانه، شوک ارزی، اقتصاد منفی، ۱۱ میلیون مجرد، دانش بنیان، شهرک صنعتی مشترک، خام فروشی، بخش خصوصی، شریک راهبردی بخش خصوصی، پیش‌بینی اقتصاد، نسخه، ملزم به تعهدات، اعتماد، اعتماد به نفس، سیاه نمایی، اختصاصی‌سازی، سهام عدالت، سیاستگذاری غلط، کنسرسیوم، بورس، خصوصی‌سازی، حقوق کارگر، حیاط خلوت سیاسیون، بانک جهانی، انسانیت، حقوق ثابت، نظام پرداخت، حقایق جامعه، وعده‌ها، نهضت بزرگ جاده‌سازی، احمدی نژاد، پس پستو، خرید آینده، سازش، رئیسی، بنگاه دولتی

قاضی‌زاده هاشمی که به نظر کاندیدا پوششی در کنار زاکانی تعریف می‌شود؛ تلاش داشت بخش خصوصی و اقتصاد آزاد را به میان بکشد، اما چندان موفق به حفظ روند آن نشد. قاضی‌زاده اگرچه از سهام عدالت و حقوق مردم در بورس صحبت می‌کرد، اما در دولت خانواده‌ای که او ترسیم می‌کند، الگو اقتصادی چندان به سوی دولت رفاه حرکت نمی‌کند. قاضی‌زاده تنها نامزدی بود که به احمدی نژاد نیز اشاره کرد که بنظر می‌رسد بیشتر از دهان او پرید تا اینکه برنامه‌ای برای آن داشته باشد. در مقایسه با زاکانی برخی کاربران فضای مجازی نیز او را نامزدی مؤدب‌تر تحلیل کردند.

زاکانی: ادامه رئیسی، مشکل تحریم نیست، تجویز اقتصادی آمریکا، دلارزدایی، پول ملی، جهش تولید، مردم سالاری دینی، ما می‌توانیم، مسیر غلط گذشته، اداره زیبا مملکت، نقدینگی مفید، چین، پزشکیان، ترکیه، تورم، نیروی انسانی، دولت رقیب مردم، نقدینگی، بخش خصوصی، تعاونی‌ها، فاجعه دهه نود، روحانی، سفره مردم، توانمندی داخلی، انفجار کشور، کارشناس، یارانه انرژی، دیپلماسی منزلت طلب، مردم، درآمد غیرقابل تصور، خرید اعتباری

زاکانی مانند فردی که می‌داند پیروزی در انتظار او نیست و یا ناچار به استعفاست، تلاش بسیاری برای بیان نظرات جناح سیاسی خود از تریبون مناظره داشت. عمده وقت زاکانی نیز به پرخاش و نقد دیگر نامزد‌ها از جمله پزشکیان و پورمحمدی گذشت. او مدعی بود که این دو چرا به صحنه آمده‌اند و باید حتماً صحنه را روشن تحلیل کنند. زاکانی بیشتر آمده بود تا عملکرد خود در شهرداری تهران را توجیه کند و راهی برای اثبات حقانیت قراردادچینی‌ها پیدا کند. در زمینه بیان الگو اقتصادی نیز، او در آغاز صحبت‌های خود به مواردی کلی و دور از تصور جامعه درباره دلار اشاره کرد. دلارزدایی و پول ملی که پیش‌تر نیز از جناح سیاسی او شنیده شده بود، حالا دوباره به صحنه آمد، اما بیشتر باعث باورناپذیری زاکانی شد. اشاره ناقص او به عید قربان و WTO نیز قابل توجه کاربران فضای مجازی بود.