به گزارش تابناک ورزشی، آنچه این روزها بحث تمامی محافل فوتبالی و غیر فوتبالی شده، موضوع فساد گسترده در فوتبال ایران است. بسیاری اخبار را دنبال می‌کنند تا شاید به زودی نام جدیدی از میان این پرونده قطور به بیرون بیاید و عده‌ای هم با گل‌آلود کردن فضا به دنبال گرفن ماهی برای خودشان هستند. هرچند به نظر می‌رسد اگر رسیدگی‌ها همچنان ادامه داشته باشد و پرونده‌های مسکوت مانده سال‌های اخیر یک به یک بررسی شود، موضوع فساد حداقل تا سکه‌های لای گز که در سال ۱۳۸۲ رقم خورد پیش برود.

گستردگی فساد، بیشتر از این جهت است که در تمامی این سال‌ها برخوردها سطحی بود یا پرونده‌ها بایگانی می‌شد و گاهی هم بدون رسیدگی جدی مفتوح باقی می‌ماند تا افرادی که تخلف یا فسادی مرتکب شدند، به دلیل عدم برخورد مناسب، شهامت بیشتری برای تکرار تخلفات داشته باشند. به طور مثال اگر در همان سال ۱۳۸۲ با افرادی که در باشگاه سپاهان سکه لای گزها گذاشته بودند تا به داوران فدراسیون فوتبال رشوه بدهند، برخوردی شده بود شاید این فسادها و افراد دخیل در آن، تا امروز که ۲۱ سال از ماجرا گذشته، ادامه نداشتند. امروز اما صدای همه در آمده و فساد نیز تا ارکان بالا دستی فدراسیون و سازمان لیگ رخنه کرده است.

سکه لای گز و اشاره دادکان به نام تاج
سال ۱۳۸۲ علی اکبر عرفانیان دانشور، دبیرکل وقت فدراسیون فوتبال بود که با دستور محمد دادکان، ریاست وقت فدراسیون راهی اصفهان شد و سکه‌ها را از لای گزها بیرون کشید. این فساد حین یکی از بازی‌های سپاهان در فصل دوم لیگ برتر کشف شد، اما اتفاق خاصی رخ نداد و در همان فصل این تیم اصفهانی به قهرمانی رسید که محمد دادکان بعدها فقط به نام یک نفر در باشگاه سپاهان اشاره کرد و آن هم مهدی تاج بود. دادکان در این باره تعریف کرده بود: «من به آقای دانشور گفتم بدون آنکه کسی متوجه شود، به اصفهان برود. او هم در رختکن جعبه‌های گز را گرفت و دید که داخلش سکه است. تاج یک شب در فدراسیون نزد من آمد و گفت که ما این کارها را نکردیم و افراد دیگری این کار را انجام داده‌اند».

محرومیت دو داور و اعضای تیم راه‌آهن
با این حال فساد هر سالی که پیش رفت ابعاد بزرگ‌تری هم گرفت. به طور مثال پرونده محسن قهرمانی، داور فوتبال پس از اعتراض علی دایی به قضاوت شائبه‌دار او در دیدار پرسپولیس مقابل سپاهان راهی کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال شد و این داور در دی ماه سال ۹۲ از سوی این کمیته به مدت ۸ ماه محروم شد. البته جریمه و محرومیت مربوط به بازی مورد اشاره نبود و بررسی‌ها به موارد دیگری ختم شد که فقط هم دامان این داور فوتبال را نگرفت. تعدادی از اعضای کادرفنی و تیم فوتبال راه‌آهن در زمانی که دایی هدایت این تین را به عهده داشت هم محروم یا توبیخ شدند؛ از جمله محمدرضا مولایی، مربی بدنساز، رستم زندی، سرپرست تیم، مسعود اکبری، عکاس تیم، مرتضی کریمی، کمک داور سابق و متولی داوری که همه عضو تیم فوتبال راه‌آهن بودند و با جریمه و محرومیت مواجه شدند. آن زمان در رأی کمیته انضباطی آمده بود که مبلغی از سوی رستم زندی به حساب عکاس تیم ریخته شده و او این مبلغ را به حسابی که محسن قهرمانی معرفی کرده بود واریز کرده است.

البته محسن قهرمانی پس از محرومیت بار دیگری به داوری فوتبال کشور بازگشت و سرانجام در تاریخ ۲۲ آذر ۹۴ پس از پایان دیدار تیم‌های تراکتورسازی تبریز و استقلال از داوری خداحافظی کرد، اما همچنان در داوری‌ها صحبت‌هایی مبنی بر تخلف یا فساد مطرح بود. رضا کرمانشاهی یکی دیگر از داوران فوتبال اول مردادماه ۱۴۰۰ از سوی کمیته اخلاق به دلیل رفتار غیر حرفه‌ای به مدت ۲۰ روز محروم شد. در آن مقطع کرمانشاهی که داور دیدار بادران - ملوان بود، در دقایق پایانی بازی یک پنالتی کاملاً مشکوک به سود بادران که در کورس صعود به لیگ برتر قرار داشت، اعلام کرد. البته بادران با همین پنالتی هم نتوانست صعود خود را به لیگ برتر قطعی کند. کرمانشاهی دقیقاً ۲۰ روز پس از این اتفاق هم تصادف شدیدی داشت که گفته می‌شد این تصادف عامدانه بوده و برخی که انتظاراتی از این داور داشتند و انتظارشان برآورده نشده بود، کرمانشاهی را با ماشین زیر گرفته‌اند.

کلونی کی‌روش با اطرافیان داخلی و خارجی
اوج تخلفات، فسادها یا انحرافات شاید در زمانی بود که کارلوس کی‌روش در تیم ملی حضور داشت. از این جهت که این اتفاقات استمرار داشت و سرمربی پرتغالی تیم ملی به دلیل ۸ سال حضور در رأس کادرفنی تیم ملی با اطرافیان داخلی و خارجی‌اش یک کلونی تشکیل داده بود و تمامی اردوها، بازی‌های تدارکاتی و حتی پاداش‌های مالی را در اختیار داشت. آش تا جایی شور شد که کی‌روش پس از بازی دوستانه و مشکوک به شرط‌بندی تیم ملی مقابل تیم منتسب به سیرالئون، در اسفندماه ۱۳۹۶ به حمایت از بامداد میرزایی، ایجنت این مسابقه پرداخت و او را شریک تجاری خود معرفی کرد. البته این پایان کار نبود و دو برابر شدن پاداش صعود به جام جهانی ۲۰۱۸ به کی‌روش از سوی مهدی تاج یا پرداخت ۲۰۰ هزار دلار پاداش بابت سومی در جام ملت‌های ۲۰۱۹ امارات به این مربی، در حالی که این مسابقات رده‌بندی نداشت، گوشه‌ای دیگر از تخلفات صورت گرفته در فدراسیون فوتبال بود.

باز شدن پرونده ویلموتس و قرارداد عجیبش
برای همگان عیان شده است که چه اتفاقاتی در داستان قرارداد مارک ویلموتس با فدراسیون فوتبال رخ داد. مربی بلژیکی پس از ۶ ماه فعالیت، با کسب نتایج ضعیف و قرار دادن تیم ملی در موقعیت حذف از انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، قراردادش را فسخ کرد و پس از دریافت ۲ میلیون یورو از شستا برای همیشه از ایران رفت. ویلموتس پس از ترک ایران، برای دریافت تمام قراردادش هم به فیفا شکایت کرد و در حالی که تاج و تیم حقوقی همراهش کاری از پیش نبردند، فدراسیون ایران به پرداخت ۶.۲ میلیون یورو دیگر محکوم شد. هرچند در ادامه پرونده‌ای که از سوی فدراسیون فوتبال و با وکیل انتخابی از سوی مهدی تاج به شکست منجر شد، به CAS رفت و این رأی با حضور وکلای ایرانی به نصف تقلیل یافت و در سال ۱۴۰۱ و پیش از بازگشت مهدی تاج به فوتبال به ۳ میلیون و ۳۵۰ هزار دلار رسید. البته در خصوص این قرارداد با پیگیری‌های کمیسیون اصل ۹۰ مجلس برای مهدی تاج و همراهانش پرونده‌ای تشکیل شد که براساس گفته‌های نصراله پژمان‌فر، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ این پرونده همچنان مفتوح است.

 

رقم خوردن این اتفاقات و پرونده قرارداد ویلموتس، هیچکدام منجر به این نشد که جلوی بازگشت مهدی تاج به فوتبال گرفته شود. در حالی که پیش از انتخابات شهریور ۱۴۰۱ بخش اعظمی از جامعه فوتبال و رسانه‌ها معتقد بودند که نهادهای نظارتی اجازه حضور او در انتخابات را نمی‌دهند. حتی گفته شد که دادستانی تهران نامه‌ای زده و به دلیل داشتن پرونده باز، خواهان جلوگیری از حضور تاج در انتخابات را دارد، اما این فرد بار دیگر به فوتبال بازگشت تا هنوز دو سال از بازگشتش نگذشته، فسادهای گسترده در فوتبال بیداد کند. با اینکه تاریخ تخلفات رخ داده در پرونده فساد مس رفسنجان نشان می‌دهد که شروع این ماجراها از سال ۱۳۹۸ و زمان مهدی تاج بوده و مدیران منصوب شده او نیز در این پرونده بازداشت شده‌اند، اما خودش معتقد بود که تخلفات رخ داده مربوط به زمان او نیست.

 

بازگشت تاج به فوتبال با سه پرونده قضایی!
البته مهدی تاج چندان هم از داشتن پرونده در دادسرا و داشتن پرونده‌های باز قضایی بدش نمی‌آید. شاید به بررسی صحبت‌هایی که پس از بازگشت به فوتبال داشت، به نوعی به داشتن این پرونده‌ها نیز افتخار کند که اعلام کرد فقط ۳ پرونده قضایی دارد که برای دوران مدیریتی او قابل قبول است. او که ۸ شهریور ۱۴۰۱ بار دیگر به ریاست فدراسیون فوتبال رسید ۹ روز پس از این اتفاق و در روز ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ در یک نشست خبری گفت: «در پرونده‌های اخیر قضایی که همه می‌گویند، مایلم مفصل صحبت کنم. در این مدت 3 پرونده دارم که در طول مدیریتی قابل قبول است. هر سه پرونده فوتبالی است؛ هیچ چیز غیر از فوتبالی نیست. مالی و... نیست». تاج که یکی از پرونده‌هایش را مربوط به استفاده از بازنشستگان (حیدر بهاروند و محمدرضا ساکت) مربوط می‌دانست، در مورد پرونده دیگرش اشاره کرد که موضوع به تبلیغات محیطی و تخفیفی بوده که به شرکت بهره‌بردار داده بودند. هرچند تاج توجیهاتی در این خصوص آورد که در مطلب دیگری قابل بررسی است، اما پرونده تبلیغات محیطی دقیقاً مالی بود که رئیس فدراسیون فوتبال اشاره داشت هیچ پرونده مالی ندارد.

مهدی تاج که با وجود این پرونده‌ها توانست در انتخابات این فدراسیون کاندیدا شود و بازهم به ریاست برسد در خصوص پرونده مارک ویلموتس هم توضیجات جالبی ارائه کرد: «می‌دانید اگر هر سرمربی را ۲ ماه پولش را ندهند، می‌تواند بلافاصله برود فسخ قرارداد کند و از این قاعده افرادی مثل برانکو، استراماچونی، کالدرون و… استفاده کردند. در پرونده طوری رفتار شد که ذهن مردم به این سمت رفته که چه فسادی داشته است». با اینکه تاج به عنوان رئیس فدراسیون فوتبال امضا کننده قرارداد ویلموتس بود و با پرداخت نکردن دستمزد چند برابر شده‌اش عامل فسخ قرارداد و شکایت او به فیفا شد، اما در این موضوع طوری برخورد کرد که انگار اتفاقی عادی رخ داده است. در حالی که با همین پرونده و مقروض شدن فدراسیون فوتبال به شستا بابت پرداخت دستمزد ویلموتس، شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی (شستا) توانست ساختمان فدراسیون فوتبال و سه دانگ از ساختمان باشگاه پرسپولیس را مصادره کند. اما انگار از نظر تاج هیچکدام از این پرونده‌ها مالی نبوده و با افتخار اعلام کرد که سه پرونده در دستگاه قضایی دارد که قابل قبول است! او بعدها و در گفت‌وگوی تلویزیونی خود نیز در پاسخ به مجری برنامه که درباره پرونده مارک ویلموتس پرسیده بود، اعلام کرد: «پرونده در جیب من است».

نوک کوه یخ فساد؛ جای خالی آدم‌ربایی و قتل در پرونده!
شاید بازخوانی این اتفاقات فقط بخشی از تخلفات، انحراف‌ها یا فسادهایی بوده که در فوتبال رقم خورده است. به نوعی فقط نوک کوه یخ فساد که علنی شده و می‌تواند با بررسی دقیق‌تر به ماجراهای حساس‌تری هم برسد. با این حال رئیس فدراسیون فوتبال اشاره‌ای هم به صحبت نماینده مجلسی داشت که از رد پای مهدی تاج در فساد ۹۱ هزار میلیارد تومانی فولاد مبارکه گفته بود و در این باره گفت: «این سه پرونده و یک پرونده باز فولاد مبارکه هست، اگر هر کسی هر پرونده دیگری از من دارد، منتشر کند. من گله‌هایی دارم از افرادی که در یک هفته گذشته به یکباره کار سازمان‌یافته‌ای را انجام دادند. معلوم است که نمی‌تواند کار یک نفر باشد. یک مجموعه‌ای که می‌دانم کانونش در چه شبکه‌ای و کجا هست. به یکباره همه رسانه‌ها نوشتند که مرکز اطلاع‌رسانی قوه قضائیه کل جرائم تاج را اعلام کرد که در آن فقط آدم‌ربایی و قتل نبود! اگر آنها را هم اضافه می‌کردند تقریبا همه جرایم وجود داشت».

تاج که حالا فدراسیون تحت مدیریتش و مدیران منصوبش در فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ درگیر پرونده فساد در فوتبال شده‌اند، حسابی تحت فشار قرار گرفته است. مدیری که می‌گفت اگر هر کسی هر پرونده دیگری از من دارد، منتشر کند شاید حالا درگیر سنگین‌ترین پرونده فوتبالی خود شده است. پرونده‌ای که می‌تواند نتایج جالبی به دنبال داشته باشد و اگر پای دانه درشت‌ها نیز به این پرونده باز شود، شاید بلایی که سر فوتبال آمد، با رسیدگی درست، رفع بلا شود.