سپهبد کایرلو بودانوف، رئیس اداره اطلاعات دفاعی اوکراین در صحبت‌هایی اعلام کرد که با افزایش حملات اوکراین به شبه‌جزیره کریمه، روسیه تنها سامانه دفاع هوایی S-۵۰۰ خود را در این منطقه مستقر کرده است.

طبق گفته بودانوف تا به امروز هرگز از سیستم پیشرفته S-۵۰۰ استفاده نشده بود و به‌کارگیری این سامانه، آزمایشی است که روسیه به‌منظور حفاظت از پل کرچ و تقویت شبکه دفاع هوایی کریمه، ریسک آن را پذیرفته است. پل کرچ، پلی کلیدی در این جنگ است که با طول ۲۰ کیلومتر، سرزمین اصلی روسیه را به کریمه متصل می‌کند و راهی ساده برای رسیدن نیروهای روسی به این منطقه و نمادی از کنترل روسیه بر کریمه است.

در روزها و هفته‌های اخیر، روسیه بارها هدف قایق‌های بدون سرنشین، بمب‌ها و حملات اوکراین قرار گرفته و حتی تجهیزات دفاع هوایی روسیه نیز مورد هدف قرار گرفته‌اند.

سامانه S-۵۰۰ چیست؟

سامانه S-۵۰۰ که پرومتئوس نام‌ گرفته، سامانه دفاعی متحرک و زمین به هواست که برای رهگیری موشک‌های بالستیک و سلاح‌های دیگر طراحی‌ شده است. مؤسسه مطالعات جنگ در واشنگتن اخیراً در تشریح این سامانه گفته: «این سیستم در حقیقت نسخه مدرن‌شده‌ای از سامانه S-۳۰۰ است.»

درحالی‌که سامانه S-۵۰۰ تا پیش‌ازاین چندین بار مورد آزمایش قرار گرفته، ولی هرگز در میادین اصلی نبرد از آن استفاده نشده است. حالا روسیه ادعا کرده که با بهره‌گیری از این سامانه می‌تواند همه سلاح‌ها، ازجمله موشک‌های مافوق‌صوت و هایپرسونیک را که با سرعتی بالا، در مسیرهای غیرقابل‌پیش‌بینی در ارتفاعات پایین پرواز می‌کنند، رهگیری کند؛ اما این قابلیت سامانه هنوز نامشخص است.

شروع پروژه توسعه و تولید S-۵۰۰، از سال ۲۰۱۰ آغاز شد و به دلیل مشکلات متعدد، با تأخیرهای متعددی روبرو شد که این روند، یک دهه به طول انجامید و همین  تأخیر طولانی، ابهاماتی را در مورد دوام‌پذیری آن به‌عنوان یک سیستم مطرح کرد. درنهایت این سامانه در سال ۲۰۲۱ به نیروهای مسلح روسیه تحویل داده شد؛ هرچند که باز هم قادر به برآورده کردن تمام الزامات سیستم نبود.

سرگئی شویگو، وزیر دفاع وقت روسیه در آوریل ۲۰۲۴ اعلام کرد که کشورش با یکی از دو گزینه وارد نبرد خواهد شد: دفاع موشکی و نقش ضد هوایی. حالا روسیه برای حفاظت از پل کرچ و تقویت قابلیت‌های دفاع هوایی‌اش در کریمه در حالی از S-۵۰۰ استفاده می‌کند که اوکراین با حملات متعدد در این شبه‌جزیره، به دنبال آن است که نبرد در این منطقه را برای ارتش روسیه غیرقابل‌تحمل کند.

تقویت نظامی اوکراین

حملات در کریمه، از اواخر ماه می و با هدف قرار دادن پدافند هوایی روسیه، تشدید شده است. ستاد کل نیروهای مسلح اوکراین از حمله به سامانه‌های S-۳۰۰ و S-۴۰۰ خبر داده و حتی این احتمال می‌رود که اوکراین از سیستم‌های موشکی تاکتیکی ارتش آمریکا (ATACMS) برای این حملات بهره برده باشد.

در شرایطی که هدف قرار دادن پدافندهای هوایی در کریمه از سوی اوکراین همچنان ادامه دارد، این احتمال می‌رود که روسیه دارایی‌های دفاع هوایی خود را در آنجا مستقر کند که نبردی این‌چنینی ممکن است زرادخانه دفاع هوایی روسیه را تحت‌فشار قرار دهد و آن ضعیف کند.

از سوی دیگر این احتمال وجود دارد که نیروهای اوکراینی برای کاهش توان دفاع هوایی روسیه وارد عمل شده باشند تا بدین ترتیب بتوانند در درازمدت از نیروی هوایی قوی‌تر و تازه‌نفس‌شان، یعنی جت‌های جنگنده F-۱۶ به‌طور مؤثرتری استفاده کنند.

مدت‌هاست که دولت‌های آمریکا و متحدان غربی‌اش از حملات اوکراین به کریمه حمایت می‌کنند و اخیراً به اوکراین اجازه استفاده از سلاح‌های دوربرد را برای حمله به اهداف روسیه در مناطق اشغالی صادر کرده‌اند. با ایجاد چنین فرصت‌هایی برای اوکراین، توانایی روسیه به‌شدت تضعیف خواهد شد.

منبع: خبرآنلاین