به گزارش خبرگزاری ایمنا، یکی از ویژگی‌های انسان‌ها، میل به جاودانگی است، از این رو و در پاسخ به این نیاز به‌طور دائم دنبال است که خود را به ذات بی‌بدیل هستی یعنی خداوند متصل کند و بر این اساس و در روایات بسیاری به توبه یا دعا سفارش شده است، اما در این میان از مکان‌ها یا زمان‌های خاصی نیز برای اجابت دعا یا قبولی توبه ذکر شده است.
یکی از این اوقات روز عرفه است؛ در واقع برای آن که در جست‌وجوی رحمت الهی است روز عرفه فرصت خوبی است تا بتواند رضایت خداوند را جلب و از گناهان خود توبه کند.
اهمیت این روز تا آنجا است که برابر با شب قدر شناخته می‌شود و بر این اساس امام صادق (ع) نقل کرده‌اند: «کسی که در ماه رمضان بخشیده نشود، تا سال آینده بخشیده نمی‌شود، مگر اینکه [روز] عرفه را درک کند.»
آیت‌الله مجتبی تهرانی با اشاره به این روایت نقل کرده است: «حضرت امام جعفر صادق (ع) فرمود اگر کسی در ماه مبارک رمضان مورد مغفرت الهی قرار نگیرد غفران برای او نیست مگر آنکه عرفه را درک کند. از این روایت دو مطلب به دست می‌آید. یکی عظمت ماه مبارک رمضان از نظر گسترش مغفرت الهی است که همه را در بر می‌گیرد. دوم، عظمت عرفه است. در ماه مبارک رمضان، زمان مطرح است. ممکن است برای عرفه هم زمان مطرح باشد؛ یعنی روز خاص و هم مکان مورد نظر باشد که آن زمین عرفات است ولی مسلماً زمان در اهمیت موضوع دخالت دارد که روز عرفه است. از لحاظ قید زمان، اگر کسی در ماه مبارک رمضان مورد مغفرت الهی قرار نگرفت، مسلماً اگر در روز عرفه از خداوند طلب مغفرت کند مورد مغفرت الهی قرار خواهد گرفت؛ مسئله مهم در روز عرفه زیارت امام حسین (ع) است که در حدیث آمده است خدا قبل از آنکه به سرزمین عرفات نظر کند، به زائران امام حسین (ع) نظر می‌کند و این نظر افکندن در زمان‌های حساس و سرنوشت ساز مانند شب قدر، عید فطر، عید قربان و عید غدیر است که افضل اعمال در این زمان‌ها زیارت امام حسین (ع) است. هر لحظه‌ای از لحظات روز عرفه گرانبها است؛ بخصوص برای دعا و درخواست از خدا. این فرصت بهترین فرصت است. پس این فرصت را از دست ندهید؛ به خصوص از ظهر تا هنگام غروب را که در روایات وارد شده است.»
بندگانم را بنگرید! ژولیده و غبارآلود، نزد من آمده‌اند
همچنین پیامبر (ص) نیز درباره این روز اینچنین گفته‌اند: «خداوند در غروب عرفه نزد فرشتگانش به اهل عرفه می‌بالد و می‌گوید: بندگانم را بنگرید! ژولیده و غبارآلود، نزد من آمده‌اند» و یا «گناهکارترین فرد در عرفات کسی است که از آنجا بازگردد در حالی که گمان می‌برد آمرزیده نخواهد شد.»
اهمیت و عظمت این روز تا آنجایی است که در تاریخ و روایات، از زمان حضرت آدم (ع) تا دوران پیامبر (ص) و پس از آن نیز مورد توجه واقع شده و طبق روایت امام صادق (ع)، آدم (ع) پس از خروج از جوار خداوند و فرود به دنیا، چهل روز هر بامداد بر فرار کوه صفا با چشم گریان در حال سجود بود که جبرئیل بر آدم فرود آمد و پرسید:
چرا گریه می‌کنی ای آدم؟ و پاسخ داد: چگونه می‌توانم گریه نکنم در حالی که خداوند مرا از جوارش بیرون رانده و در دنیا فرود آورده است.؛ جبرئیل پاسخ داد: ای آدم به درگاه خدا توبه کن و به سوی او بازگرد.
در روایات ذکر شده است که جبرئیل روز هشتم ذی‌الحجه آدم را به منا برد، آدم شب را در آنجا ماند و صبح با جبرئیل به صحرای عرفات رفت، جبرئیل هنگام خروج از مکه، احرام بستن را به او یاد داد و به او لبیک گفتن را آموخت و چون بعدازظهر روز عرفه فرارسید تلبیه را قطع کرد و به دستور جبرئیل غسل کرد و پس از نماز عصر، آدم را به وقوف در عرفات واداشت و کلماتی را که از پروردگار دریافت کرده بود به وی تعلیم داد، این کلمات عبارت بودند از:
«سُبحانَکَ اللهُمَ وَ بِحمدِک؛ لا الهَ الاّ اَنْتْ؛ عَمِلْتُ سو وَ ظَلَمْتُ نَفْسی؛ وَ اِعْتَرفْتُ بِذَنبی اِغْفرلی؛ اِنَّکَ اَنْتَ اَلغَفور الرّحیمْ»
آدم (ع) تا بهنگام غروب آفتاب همچنان دستش رو به آسمان بلند بود و با تضرع اشک می‌ریخت، وقتی‌که آفتاب غروب کرد همراه جبرئیل روانه مشعر شد، شب را در آنجا گذراند و صبحگاهان در مشعر به‌پاخاست و در آنجا نیز با کلماتی به دعا پرداخت و به درگاه خداوند توبه گذاشت......
همچنین نقل شده است که در صحرای عرفات، جبرئیل، پیک وحی الهی، مناسک حج را به حضرت ابراهیم (ع) نیز آموخت و حضرت ابراهیم (ع) در برابر او می‌فرمود: عَرِفتُ، عَرِفتُ (شناختم، شناختم).
اعمال روز عرفه
در ادامه نیز به مرور برخی از اعمال روز عرفه می‌پردازیم:
۱- غسل
۲- زیارت امام حسین (ع) که نقل شده است ثواب آن کمتر از کسی نیست که در عرفات به سر می‌برد.
۳- بعد از نماز عصر پیش از آنکه مشغول به خواندن دعاهای عرفه شود زیر آسمان دو رکعت نماز به‌جا آورد و نزد حق تعالی به گناهان خود اعتراف و اقرار کند تا به ثواب عرفات رستگار شود و گناهانش آمرزیده شود. پس چون وقت زوال شد زیر آسمان رَوَد و نماز ظهر و عصر را با رکوع و سجود نیکو به عمل آورد و چون فارغ شود دو رکعت نماز اقامه کند. در رکعت اول بعد از حمد، توحید و در رکعت دوم بعد از حمد، قُل یا اَیُّهَا الْکافِروُنَ خوانده شود. بعد از آن چهار رکعت نماز گزارد که در هر رکعت بعد از حمد، توحید پنجاه مرتبه بخواند که این نماز، همان نماز حضرت امیرالمؤمنین (ع) است.
۴- شیخ کفعمی در مصباح فرموده مستحب است روزه روز عرفه برای کسی که ضعف پیدا نکند و مانع دعا خواندن او نشود.
نظر شما