گروه دیپلماتیک - همشهری آنلاین: دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران شنبه از آزادی و بازگشت قریب‌الوقوع حمید نوری شهروند ایرانی که در سوئد به‌طور غیرقانونی بازداشت شده بود به کشور خبر داد. کاظم غریب‌آبادی در پیامی نوشت: «خرسندم به اطلاع ملت عزیز ایران برسانم که آقای حمید نوری که از سال ۹۸ در سوئد در بازداشت غیر قانونی به سر می‌برد، آزاد و به کشور بازخواهد گشت. این موفقیت مرهون تلاش همکارانم در قوه قضاییه، وزارت اطلاعات، وزارت امور خارجه، به‌ویژه برادرم، شهید امیرعبداللهیان، است.»‌

پیشتر نیز مجید نوری فرزند حمید نوری از آزادی پدرش در آستانه اعیاد قربان و غدیر پس از هزار و ۶۸۰روز اسارت خبر داده بود.

حمید نوری کیست؟

حمید نوری شهروند ایرانی و کارمند سابق قوه قضاییه ۱۸ آبان سال ۱۳۹۸ حین ورود به فرودگاه استکهلم توسط پلیس سوئد بازداشت شد. اتهام حمید نوری براساس ادعاهای واهی و متناقض گروهک تروریستی منافقین طراحی و آنها مدعی‌ شدند که نوری در مقطعی، زندانبان منافقین در ایران بوده است. این موضوع که مبنای محکمه سوئدی قرار گرفت، سبب شد تا اصل برائت و حق آزادی رفت‌وآمد این شهروند ایرانی از سوی مقام‌های سوئدی نقض‌ شود. این تبعه ایرانی پس از ۲۰ جلسه دادگاه در ۲۸ آذر سال ۱۴۰۲ در دادگاه تجدیدنظر و در اقدامی سیاسی و به دور از روند عادلانه به حبس ابد محکوم شد.

حمید نوری در مصاحبه‌ای با انتقاد از روند دادگاهی خود و سیستم قضایی سوئد گفته بود: «خودشان کیفرخواست را تهیه کردند، دفاع را تعیین کردند، آن‌ها دعاوی شفاهی و کتبی شاکیان را پذیرفتند، ادعاهای شاهدان را شنیدند که در اصل شاکی بودند، اما به من اجازه شهادت ندادن و بالاخره مرا محکوم کردند. شما به این چه می‌گویید؟»

روزهای سخت حبس

حمید نوری تقریبا بیشتر دوران حبس خود را در سلول انفرادی به سر ‌برده است. همچنین مقامات سوئدی در طول بیش از ۴سال گذشته بدون دلیل موجه در تماس‌ها و ملاقات‌های او با خانواده‌اش اخلال ایجاد کرده و گاه تماس‌های تلفنی او با خانواده را تا چندین ماه قطع می‌کردند. عدم حق انتخاب وکیل و محدودیت دسترسی به وکلا، در دسترس نبودن به موقع مترجم، عدم ارائه مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی کافی در طول بازداشت نیز از جمله مواردی بود که خانواده نوری و مقام‌های ایرانی بارها به آن اعتراض کردند. تعویض مداوم بازداشتگاه، نگهداری او در کنار سلول انفرادی و زندانیانی که دچار اختلالات شدید روحی و روانی بودند و همچنین ضبط یادداشت‌های مورد نیاز برای دادگاه در آستانه برگزاری دادگاه نیز از جمله موارد نقض حقوق این شهروند ایرانی در زندان‌های سوئد بوده است.

حمید نوری چطور آزاد شد؟

دولت عمان شنبه اعلام کرد که در نتیجه درخواست دولت‌های ایران و سوئد از پادشاهی عمان برای میانجیگری در پرونده زندانیان موجود در ۲ کشور، تلاش‎های این کشور به توافق ۲ طرف برای تبادل زندانیان منجر شده است. دولت عمان همچنین از فضای مثبت در مذاکرات دو طرف ایرانی و سوئدی در مسقط تمجید و تاکید کرده است که خواهان حل و فصل این پرونده انسانی بوده است. طبق گزارش خبرگزاری رسمی عمان، زندانیان ۲ طرف از تهران و استکهلم به مسقط انتقال داده شدند تا اقدامات لازم برای بازگشت آن‌ها به کشورهایشان انجام شود.

زندانیان تبادل شده چه کسانی هستند؟

آسوشیتدپرس، نیویورک تایمز و واشنگتن پست شنبه با اشاره به خبر آزادی حمید نوری نوشتند که تهران در ازای آزادی حمید نوری، یوهان هنریک نیلز فلودروس تبعه سوئدی را که در ایران به اتهام جاسوسی بازداشت شده بود را آزاد کرده است. گفته شده، متهم در حوزه جمع‎آوری اطلاعات به نفع رژیم‎صهیونسیتی در قالب پروژه‌های برانداز با محوریت موسسات آمریکایی، اسرائیلی و اروپایی شناخته شده فعال در این حوزه، علیه جمهوری اسلامی ایران فعال بوده است. بنا بر اعلام نماینده دادستان، فلودروس با عوامل و عناصر اتحادیه اروپا و نمایندگان مرتبط با گروهک تروریستی منافقین ارتباط داشته است و در حوزه‌های مذکور با هدایت عوامل اسراییل، پروژه براندازی را دنبال می‌کرده است.

مروری بر موارد نقض حقوق حمید نوری در بازداشت

• قطع ارتباط زندانی با دنیای بیرون برای چندین ماه
• قطع تماس تلفنی زندانی با اعضای خانواده
• عدم اجازه ملاقات حضوری با اعضای خانواده با وجود دوری راه (فاصله ایران و سوئد) و دست خالی بازگشتن اعضای خانواده در اغلب موارد
• برهنه کردن زندانی و تلاش برای تحقیر او
• عدم دسترسی زندانی به مترجم یا ارائه مترجمان فحاش و مغرض
• نگهداری زندانی در سلول انفرادی برای مدت طولانی
• قرار دادن هم‌بندی مبتلا به اختلالات روانی در سلول انفرادی
• ضبظ و توقیف اوراق مربوط به دفاعیه زندانی پیش از برگزاری دادگاه
• عدم ارائه مراقبت‌های پزشکی و تضعیف شدید بینایی زندانی