دندانپزشکان جزو گروه‌های مرفه در جامعه محسوب می‌شوند و بسیاری از مردم تصور می‌کنند که این افراد هیچ چالشی در شغل خود ندارند و در عین حال از جایگاه اجتماعی خوبی برخوردار هستند. اما این شاخه از رشته پزشکی سختی‌های زیادی دارد و دندانپزشکان برای موفقیت در این مسیر باید با این مشکلات دست و پنجه نرم کنند.

محدودیت دسترسی به لوازم و تجهیزات دندانپزشکی در سال‌های اخیر به‌دلیل تحریم بودن کشورمان از چالش‌های اصلی در این حوزه است.

دندانپزشکان با طیف گسترده‌ای از مشکلات و کمبودها در محیط کار خود مواجه هستند که می‌تواند بر عملکرد، سلامت جسمی و روحی آن‌ها تاثیر بگذارد. در ادامه این گزارش به بررسی برخی از مهم‌ترین چالش‌ها می‌پردازیم تا با سختی‌های این شغل بیشتر آشنا شوید.

اصلی‌ترین چالش‌های دندانپزشکان چیست؟

دندانپزشکان با حجم زیاد کار، برنامه فشرده ویزیت بیماران، ازدحام در مطب دندانپزشکی، نگرانی‌های مربوط به بیمه، خرید محصولات دندانپزشکی و مالیات نیز روبه‌رو هستند. این عوامل در کنار هم منجر به افزایش سطح استرس، اضطراب و در نهایت فرسودگی روحی در دندانپزشکان می‌شود که یکی از چالش‌های اصلی شغل دندانپزشکی است.

شغل دندانپزشکی به‌دلیل ارتباط مستقیم با سلامتی افراد جزو مشاغل حساس و پراسترس محسوب می‌شود. دندانپزشکان به‌طور مرتب با بیماران مضطربی در ارتباط هستند که از درد دندان ناله می‌کنند، دندانپزشک در چنین شرایطی نیز باید تمرکز خود را حفظ نماید و درمان بیمار با تجهیزات دندانپزشکی را با دقت انجام دهد.

فرسودگی جسمانی در اثر کار مداوم

دندانپزشکان برای مدت طولانی در یک موقعیت ثابت کار می کنند و اغلب مجبورهستند حرکات تکراری را با دست‌ها و بازوهای خود انجام دهند، این امر می‌تواند منجر به درد گردن، کمر، شانه و دست‌ها شود. دلایل اصلی فرسودگی فیزیکی در بین دندانپزشکان عبارتند از:

• کار طولانی مدت در یک موقعیت ثابت: دندانپزشکان به‌طور معمول برای مدت طولانی روی یک صندلی می‌نشینند و به حالت خمیده مجبور به معاینه و انجام فرآیند درمان روی دندان‌های بیمار خود می‌شوند. این امر به‌خصوص در شرایطی که از یونیت و محصولات دندانپزشکی استاندارد استفاده نشود، می تواند فشار زیادی بر ستون فقرات، عضلات و مفاصل آن‌ها وارد کند و باعث آسیب‌های شدید جسمانی در طولانی مدت شود.
• انجام حرکات تکراری با دست ها و بازوها: دندانپزشکان از دست ها و بازوهای خود برای انجام طیف وسیعی از وظایف ظریف و دقیق مانند معاینه، تزریق و کار با تجهیزات دندانپزشکی استفاده می‌کنند. این حرکات تکراری می‌تواند منجر به درد و التهاب در عضلات، تاندون‌ها و مفاصل شود و در نهایت روی عملکرد دندانپزشک نیز تاثیر منفی بگذارد. استفاده از تجهیزات ارگونومیک مانند صندلی‌های قابل تنظیم و لوازم دندانپزشکی استاندارد می‌تواند به کاهش فشار بر بدن در زمان کار کمک کند.

قرار گرفتن در معرض بیماری‌های خطرناک

در کلینیک دندانپزشکی رعایت نکات بهداشتی و مراقبت از سلامت بیماران اهمیت زیادی دارد و معمولا دستیار دندانپزشکی با ضدعفونی کردن لوازم و تجهیزات دندانپزشکی سعی می‌کند تا بهداشت محیط را حفظ کند. دندانپزشکان نیز در زمان درمان بیماران خود با خطراتی مانند قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس، مواد شیمیایی خطرناک و عوامل بیماری مانند سوزن‌های آلوده به ویروس‌های خطرناک مواجه هستند که برای رفع این مشکل باید از تجهیزات و محصولات دندانپزشکی محافظتی مانند شیلد و دستکش‌های مقاوم استفاده کنند.

دندانپزشکان برای تشخیص و درمان مشکلات دهان و دندان معمولا از لوازم عکسبرداری با اشعه ایکس استفاده می کنند و در معرض این اشعه خطرناک قرار دارند. به‌همین دلیل خطر ابتلا به سرطان و سایر مشکلات سلامتی در این افراد بسیار زیاد است. دندانپزشکان در معرض خطر ابتلا به عفونت‌های مختلف مانند هپاتیت، HIV و بیماری سل نیز هستند که از طریق خون، بزاق و سایر مایعات بدن از بیمار به آن‌ها منتقل می شود. دندانپزشکان برای پیشگیری از ابتلا به انواع ویروس و بیماری‌های عفونی باید به‌طور مرتب دست‌های خود را بشویند و سطوح کار خود را ضدعفونی کنند تا از انتشار عفونت جلوگیری شود.

مشکلات مربوط به تهیه مواد و تجهیزات دندانپزشکی

هزینه خرید مواد و تجهیزات دندانپزشکی به‌دلیل وارداتی بودن اغلب این محصولات بسیار زیاد است، این امر می‌تواند به‌خصوص برای دندانپزشکان جوان یا کسانی که در مناطق روستایی یا کم درآمد کار می‌کنند به یک چالش بزرگ برای شروع کار دندانپزشکی تبدیل شود. هزینه مواد مصرفی مانند دستکش، ماسک، ضدعفونی کننده و ابزارهای یکبار مصرف نیز یکی از معضلات اصلی دندانپزشکان در زمان افتتاح مطب شخصی است.

فناوری دندانپزشکی به‌طور مداوم در حال پیشرفت است و تجهیزات جدیدی به طور مرتب به بازار عرضه می‌شود، به روزرسانی وسایل و تجهیزات دندانپزشکی از جمله چالش‌هایی است که پزشک باید برای آن بودجه کافی داشته باشد. کار با تجهیزات قدیمی می‌تواند منجر به عدم درمان مناسب و نارضایتی بیمار شود که این موضوع بر کاهش درآمد دندانپزشک تاثیر دارد. خرید مواد و تجهیزات اورجینال نیز از دیگر مشکلاتی است که دندانپزشکان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. استخدام دستیار دندانپزشکی ماهر نیز امری دشوار است و معمولا دندانپزشک نمی‌توانند به راحتی یک دستیار کاربلد پیدا کنند.

چالش‌های مربوط به درمان بیماران خردسال

کار با کودکان در مطب دندانپزشکی معمولا چالش برانگیزتر از معاینه و درمان بزرگسالان است. کودکان اغلب ترس زیادی برای مراجعه به دندانپزشک دارند و در زمان حضور در کلینیک‌ دندانپزشکی بسیار مضطرب هستند که این موضوع باعث عدم همکاری آن‌ها برای درمان می‌شود.علاوه‌بر این دهان و دندان کودکان در حال رشد و تکامل است و دندانپزشک باید از تکنیک‌های خاصی برای درمان مشکلات و بیماری‌های آن‌ها استفاده کند که این موضوع کار تشخیص را برای دندانپزشک سخت و پیچیده می‌کند.

بسیاری از کودکان از دندانپزشکی می‌ترسند و ممکن است در طول معاینه یا درمان گریه کنند، لگد بزنند یا گاز بگیرند! این امر می‌تواند کار با تجهیزات دندانپزشکی برای درمان را برای پزشک دشوارتر کند و زمان درمان را طولانی نماید. دندانپزشکان باید فضایی آرام و شاد در مطب خود برای کودکان ایجاد کنند تا به کاهش اضطراب آن‌ها کمک کند. دندانپزشکان باید هنگام درمان بیماران خردسال صبر زیادی داشته باشند و زمان بیشتری نسبت به بیماران بزرگسال برای برقراری ارتباط با آن‌ها در نظر بگیرند.

هزینه راه اندازی و اداره یک مطب دندانپزشکی معمولا بسیار زیاد است و دندانپزشکان تازه کار برای شروع کار خود چالش‌های مالی زیادی دارند. دندانپزشکان علاوه‌بر اینکه باید برای خرید تجهیزات دندانپزشکی بودجه کافی کنار بگذارند، باید برای آموزش مداوم، بیمه و مجوزها نیز هزینه کنند. دندانپزشکی حرفه‌ای شغلی پرهزینه است و دندانپزشکان با نگرانیهای مالی متعددی روبرو هستند.

هزینه‌های مربوط به اجاره یا خرید فضای مطب، خرید تجهیزات دندانپزشکی و مبلمان، استخدام کارکنان، هزینه بازاریابی و هزینه‌های مربوط به حقوق و دستمزد کارکنان از جمله هزینه‌های اصلی برای شروع کار یک دندانپزشک است. دندانپزشکان باید برای مجوز و بیمه مطب خود هزینه کنند، عدم پرداخت به موقع این هزینه‌ها می‌تواند منجر به تعلیق یا لغو مجوز دندانپزشک شود و برای وی چالش‌های زیادی را به همراه داشته باشد.

راهکارهایی برای مقابله با چالش‌های شغلی دندانپزشکی

در حالی‌که چالش‌های زیادی در حرفه دندانپزشکی وجود دارد، آگاهی از برخی نکات می‌تواند میزان استرس و مشکلات ناشی از این شغل را برای دندانپزشکان به حداقل برساند. کمک گرفتن از تکنیک‌های مدیریت استرس مانند ورزش، مدیتیشن و یوگا از جمله راهکارهایی است که می‌تواند چالش‌های جسمی و روحی شغل دندانپزشکی را به حداقل برساند و باعث حفظ سلامتی آن‌ها شود. علاوه‌بر این انجمن‌های مختلفی نیز برای حمایت از دندانپزشکان و ارائه منابع برای کمک به آن‌ها در مقابله با چالش‌های شغلی خود وجود دارد که دندانپزشکان می‌توانند در آن‌ها عضو شوند.