طبق یافته‌های جدید دانشمندان، انفجار یک شهاب سنگ موجب ویرانی شهر باستانی منسوب به قوم لوط و انقراض آنان شده است.

حفاری‌های اخیر صورت گرفته در شهر تل‌الحمام کشور اردن، یافته‌های جدید و قاطعی را برای کاوشگران و دانشمندان روشن کرده است. این یافته‌ها نشان می‌دهند که یک حادثه کیهانی در حدود ۳۶۵۰ سال پیش باعث شده تا این شهر ساحلی زیبا در نزدیکی دریای مرده به‌طور کامل نیست و نابود شود.

شهاب سنگ سهمگین، عامل نابودی قوم لوط

تصویر اسکلت کشف شده در شهر باستانی پمپی

تجزیه و تحلیل شواهد بر جای مانده در ویرانه‌های تپه باستانی تل‌الحمام نشان می‌دهد یک شهاب‌سنگ به عرض تقریبی ۵۰ متر در ارتفاع ۴ کیلومتر بالاتر از سطح زمین منفجر شده و پس از یک نور خیره‌کننده، موجی از گرمای ۲ هزار درجه ایجاد کرده است. محققان تخمین می‌زنند انفجار این شهاب سنگ، قدرت تخریبی معادل ۱۰۰۰ برابر قوی‌تر از بمب اتمی هیروشیما ایجاد کرده است.

حرارت ایجاد شده بر اثر این فاجعه به‌حدی بالا بوده که بلافاصله بدنه‌های چوبی خانه‌ها را سوزانده و اشیاء فلزی مانند شمشیر، نیزه و حتی سازه‌های سفالی و آجری را ذوب کرده و پس از چند ثانیه، یک موج شوک انفجار عظیم از راه رسیده و همه چیز از جمله مجموعه کاخ ۵ طبقه با دیواری مستحکم به ضخامت ۴ متر را ویران کرده است.

شهر تل‌الحمام با مساحتی ده برابر بزرگتر از اورشلیم در طول عصر برنز میانی برای حدود دو هزار سال بزرگ‌ترین شهر تمدن دنیای باستان در جنوب شام محسوب می‌شد؛ با این حال این شهر به یک‌باره از میان رفت و برای بیش از ۶۰۰ سال بدون سکنه باقی ماند. کاوش‌های اولیه باستان‌شناسی، وجود مواد غیر معمول نظیر سفال‌های ذوب‌شده، ذغال‌سنگ، آجر «حباب‌دار»، دانه‌های سوخته و خاکستر، حجمی از تخریب عظیم را نشان می‌داد. پژوهشگران نخست با تجزیه و تحلیل‌های رسوبات و لایه‌های خاک مواردی همچون جنگ، آتش‌سوزی، فوران آتشفشانی و زمین‌لرزه را بررسی و رد کردند و گفتند هیچ‌کدام از این رویداد‌ها نمی‌تواند گرمایی مشابه ایجاد کند. تا این‌که سرانجام کاوشگران تکه‌سنگ‌های کوارتز را در محل پیدا کردند که نشانه‌ای از یک اتفاق شدید و درجه حرارت ناگهانی بالا حاصل از برخورد کیهانی بود.

ناحیه تل‌الحمام به‌لحاظ خاک، منطقه‌ای حاصل‌خیز محسوب می‌شد؛ با این حال محققان که از سال ۲۰۰۵ در تپه‌ای در این ناحیه مشغول حفاری و تحقیق هستند نمی‌دانستند چرا ناگهان این منطقه در دوره‌ای از تاریخ خود به شوره‌زار تبدیل شده است. باستان‌شناسان اکنون می‌گویند احتمالا انفجار شهاب سنگ و حرارت فوق‌العاده زیاد ایجاد شده، سطح عظیمی از آب شور دریای مرده را بخار کرده و به روی دره پاشیده است یا نمک‌های ساحلی دریا را بلند کرده و به روی شهر ریخته است. سواحل دریای مرده همینک نیز مملو از نمک هستند. در پی این اتفاق، غلظت نمک خاک به‌میزان «غیر عادی» افزایش یافته و کشاورزی در شعاع ۲۵ کیلومتری غیر ممکن شده است. در پی این حادثه، ده‌ها هزار تن از ساکنان نواحی اطراف مهاجرت کردند و پس از آن ۶۰۰ سال طول کشید تا بارندگی‌ها در این ناحیه بیابانی، نمک را از مزارع بشورد و این منطقه بار دیگر بتواند مورد زراعت قرار گیرد.

دکتر جیمز کنت، استاد زمین‌شناسی در دانشگاه سانتا باربارا کالیفرنیا و یکی از کاوشگران ارشد در این اکتشاف بیان کرد:

ما سنگ‌های کوارتزی در این ناحیه یافتیم که با فشار‌های شدیدی ضربه دیده‌اند و این بسیار عجیب است؛ چرا که سنگ کوارتز یکی از سخت‌ترین مواد معدنی بوده و ضربه زدن به آن بسیار دشوار است.

محاسبات تیم ۲۱ نفره کارشناسان نشان داد این انفجار نمی‌توانسته حاصل از برخورد سیارک بوده باشد؛ چرا که دهانه برخوردی در محل وجود ندارد. بلکه انفجار ناشی از یک جرم آسمانی نظیر شهاب سنگ بوده است. دانشمندان می‌گویند انفجار سطوح خارجی گلدان‌های سفالی را ذوب کرده و آجر‌ها و اسکلت انسان‌های نزدیک به محل حادثه، تکه‌تکه شده‌اند.

دانشمندان معتقدند تل‌الحمام همان سدوم، یا شهر قوم لوط است که مطابق روایات کتاب مقدس به‌دلیل «اعمال غیراخلاقی» ساکنانش مشمول غضب خدا شد و گزارش ویران شدنش در سفر پیدایش تورات آمده است. دکتر کنت که در این تحقیق با فیلیپ سیلویا، استاد باستان‌شناسی کتب مقدس در دانشگاه ساوت‌وست ترینیتی آمریکا همکار بوده، می‌گوید:

همه مشاهدات ذکر شده در سفر پیدایش عهد عتیق با یک ضربه هوایی مطابقت دارد. هر چند با اطمینان صد درصد علمی نمی‌توان گفت که شهر ویران شده همان شهر سدوم عهد عتیق است؛ با این حال توصیف شاهدان عینی از این حادثه فاجعه‌بار در ۳۶۰۰ سال پیش، احتمالا به یک سنت شفاهی تبدیل شده و در قالب یک گزارش مکتوب در کتاب مقدس تورات در مورد نابودی قوم لوط آمده است.

در روایت کتاب مقدس ذکر شده که به لوط پیامبر دستور داده شد از شهر خارج شود و پشت سر خود را نگاه نکند؛ اما همسر لوط لحظه‌ای درنگ کرد و به «ستونی از سنگ نمک» تبدیل شد. در حالی که آتش و گوگرد از آسمان می‌بارید و دود غلیظ از شهر بلند شده بود.