در یک کارآزمایی بالینی جدید، یک واکسن سرطان مغز با برخورداری از فناوری آران‌ای پیامرسان (mRNA) عملکرد موفقی داشته و امیدوارکننده ظاهر شده است.

در جدیدترین اخبار پزشکی و سلامت، آزمایش بالینی یک واکسن mRNA برای گلیوبلاستوما که ورژن شدیدا مرگباری از سرطان مغز محسوب می‌شود، موفقیت‌آمیز ظاهر شده و به امیدهای بسیاری برای درمان این بیماری دامن زده است.

ساخت اولین واکسن سرطان مغز

اگرچه گلیوبلاستوما یکی از مرگبارترین انواع سرطان مغز محسوب می‌شود و گزینه‌های درمانی بسیار محدودی برای آن وجود دارد، اخیرا یک کارآزمایی بالینی محدود انسانی برای یک واکسن mRNA ساخته شده علیه آن، موفق ظاهر شده است. این واکسن قادر است سیستم ایمنی بدن را به سرعت برای مقابله با تومورها تقویت کند و به نتایج امیدوارکننده‌ای بینجامد.

گلیوبلاستوما نه‌تنها یکی از مرگبارترین انواع سرطان مغز، بلکه شایع‌ترین نوع نیز محسوب می‌شود و منشا آن سلول‌های آستروسیت (نوعی یاخته گلیال) است. تومور بدخیم این بیماری نیز معمولا در نخاع یا مغز ظاهر می‌شود.

امروزه برای درمان گلیوبلاستوما روش‌های درمانی ترکیبی شامل جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی استفاده می‌شود؛ اما عموما عمر مبتلایان به این بیماری یک سال بعد از تشخیص است و این بیماری همواره مجددا عود می‌کند. البته حدود 5 درصد از مبتلایان به این بیماری نیز در بهترین حالت حدود 5 سال عمر می‌کنند.

حالا و بنا بر نتایج یک مطالعه جدید در دانشگاه فلوریدا، به‌زودی یک گزینه درمان مناسب برای این بیماران فراهم خواهد شد که یک واکسن سرطان مغز با تکنولوژی mRNA به‌شمار می‌رود. فناوری ام‌آران‌ای، اولین بار و در زمان پاندمی کرونا در سطح عمومی شناخته شد؛ جایی که این فناوری نقش مهمی در ساخت نخستین واکسن‌های کرونا ایفا کرد. حالا و با استفاده از پتانسیل‌های فناوری mRNA، سرعت واکنش موثر سیستم ایمنی بدن علیه گلیوبلاستوما در موش، سگ و انسان افزایش یافته است.

اگر به‌خاطر داشته باشید، در زمان شیوع همه‌گیری کرونا، مولکول‌های mRNA به‌عنوان طرح‌های اولیه طبیعی معرفی شدند که قادرند به سلول‌ها کدهایی برای تولید پروتئین‌های مهندسی‌شده ارائه کنند که می‌تواند در تولید نسخه بی‌ضرر از پروتئین‌های مربوط به پاتوژن‌ها موثر باشد. این مسئله باعث می‌شود تا سیستم ایمنی بدن برای مقابله با مهاجمان واقعی آموزش ببیند.

موفقیت درمان‌های مبتنی بر mRNA در دوران کرونا باعث شد تا ایده استفاده از این تکنولوژی درباره بیماری‌های دیگر از جمله سرطان نیز مطرح شود. موضوعی که به نتایج جالب توجهی انجامیده است.

پژوهشگران دانشگاه فلوریدا در توضیح نحوه ساخت واکسن سرطان مغز جدید می‌گویند که این واکسن دو پیشرفت مهم دارد. اول این‌که واکسن با نمونه‌های دریافت شده از سلول‌های تومور خود بیمار شخصی‌سازی می‌شود و دوم این‌که فرآیند تحویل در آن پیچیده‌تر شده تا به ایجاد واکنش ایمنی قوی‌تری منجر شود.

الیاس سایور، نویسنده ارشد مطالعه مورد بحث می‌گوید، در این روش و به‌جای تزریق تک ذرات، خوشه‌هایی از ذرات که مانند لایه‌های پیاز به یکدیگر پیچیده شده‌اند تزریق می‌شود. این مسئله باعث می‌شود تا در کمتر از 48 ساعت تومورها از حالت به اصطلاح سرد که حاکی از سلول‌های ایمنی بسیار کم و پاسخ ایمنی خاموش است به حالت پاسخ ایمنی گرم و فعال تغییر کنند.

سایور می‌افزاید، سرعت اتفافات در این روش بسیار شگفت‌آور بود و ما توانستیم به‌سرعت بخش اولیه سیستم ایمنی را در برابر سرطان فعال کنیم. موضوعی که نقش مهمی در تاثیرات بعدی پاسخ ایمنی بدن در برابر سرطان دارد. البته باید بدانید که در این کارآزمایی بالینی کوچک و البته مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، هدف صرفا آزمایش ایمنی و امکان‌سنجی درمان بود و آزمایش صرفا روی چهار بیمار مبتلا به سرطان مغز انجام شد.

در این فرآیند، ابتدا RNA تومور هر بیمار از طریق جراحی استخراج و سپس mRNA تکثیر و در خوشه‌های ذرات پیچیده شد. این ترکیب هم به بدن بیماران تزریق و در نهایت قادر به تحریک پاسخ ایمنی بدن شد. تیم محققان دانشگاه فلوریدا می‌گویند با وجود همه این‌ها، برای قضاوت درباره تاثیر قطعی این واکسن زود است؛ اما بیماران آزمایش زمان بیشتری را بدون نیاز به درمان سپری کرده و بیش از حد انتظار زنده ماندند.

گفتنی است که در فاز بعدی این آزمایش قرار است به‌زودی یک کارآزمایی بالینی گسترده‌تر با حداکثر 24 بیمار آغاز شود تا دوز بهینه و ایمن واکسن مشخص شود. در ادامه و در مراحل بعدی، آزمایش مذکور با 25 کودک انجام خواهد گرفت.