محمدرضا فرزین در مراسم اختتامیه دهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی که امروز در بانک مرکزی برگزار شد، با بیان اینکه به عنوان بانک مرکزی هدف‌مان تقویت ریال است، گفت: کشور ما یک کشور باز از نظر شاخص‌های اقتصادی است. سهم حجم صادرات و واردات‌مان در GDP و مراودات مالی ما با دنیای خارج بالاست. از آنجا که یک کشور باز هستیم دائما تحت تاثیر نرخ ارز بر اقتصاد کشور قرار می‌گیریم.
نظام تجاری ما از غرب به شرق رفته، اما نظام مالی‌مان همچنان در غرب است
به گزارش ایسنا، وی ادامه داد: قبل از تحریم، فعالیت‌های تجاری خود را بدون مشکل انجام می‌دادیم و به جای مراودات مالی، مراودات تجاری بالایی با سایر کشور‌ها داشتیم و تراز ما مثبت بوده است، تحریم‌ها باعث شد نقشه تجاری ما تغییر کند و نظام تجاری ما از غرب به شرق رفت؛ نقل و انتقال ارزی ما هم به‌دلیل تحریم‌ها از نظام بانکی خارج شده و برنامه‌ریزی برای آن سخت‌تر شده است؛ اما نظام مالی ما همچنان در غرب است.
انتقال نظام رسمی مالی از غرب به شرق دشوار است
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه برای تقویت حکمرانی ارزی باید ابزار‌های لازم برای نقل و انتقال ارزی را تقویت کنیم، گفت: تلاش ما این بوده که از این ابزار‌ها برای حفظ سهم تجارت خود استفاده کنیم. البته ارزیابی کلی نشان می‌دهد که چندان بد عمل نکردیم. سال گذشته نزدیک به ۲۰۰ میلیارد دلار تجارت ما به‌صورت رسمی و غیررسمی بوده که با توجه به تحریم عدد خوبی است؛ اما هنوز نتوانستیم حضور تخصصی حرفه‌ای و نهادی مالی خود در غرب را به شرق ببریم. البته شرایط ما تحریمی است و اینکه بخواهیم نظام رسمی مالی خود را به شرق ببریم دشوار است.
فرزین گفت: ما با غرب مراودات سیاسی هم نداریم، اما نیرو‌های مالی ما در آنجا حضور دارند. چشم‌انداز ما نشان نمی‌دهد که در آینده تجارت خود را با غرب افزایش دهیم یا مراودات مالی خارج از تجارت داشته باشیم. کشور‌های شرقی از جمله چین و هند تجارت خود را گسترش دادند و ما می‌توانیم با این کشور‌ها تجارت کنیم. اکنون به‌دلیل تحریم‌ها به جای سوئیفت از ابزار‌های دیگری استفاده می‌کنیم و ابزار مالی خودمان را داریم، چه اشکالی دارد که FATF خودمان را هم داشته باشیم؟
وی با بیان اینکه بخش عمده تجارت با کشور‌های همسایه است، افزود: ما هم با توجه به تاکید دولت سیزدهم و رئیس‌جمهور بر تقویت ارتباط با کشور‌های همسایه، باید روابط مالی و تجاریت خود را با کشور‌های همسایه حوزه شرق بیشتر کنیم. این یکی از لازمه‌های تقویت حکمرانی ارزی ماست.
رییس کل بانک مرکزی با اشاره به افزایش سهم کشور‌های شرقی در تجارت ادامه داد: باید بتوانیم در این حوزه حضور بسیار قوی تری داشته باشیم؛ نهادسازی کنیم و از آن هم استفاده کنیم. برای مثال با روسیه و چین در حوزه بریکس پیشنهاد‌هایی داشتیم و آن‌ها در حال بررسی است. ایران باید به سمت نهاد‌های مشترک و پول مشترک یا برعکس بروند، پیام رسانی همچون شبیه سوئیفت و یا نهاد نظارتی همچون fatf در بریکس ایجاد شود و به سمت مبادلات پولی با کشور‌های همسایه حرکت کنیم.
مرکز مبادله باید مرجع نرخ ارز باشد
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به نرخ ارز در بازار غیررسمی اظهار کرد: امیدوارم کاری کنیم اینکه دائما کانال‌هایی نرخ‌سازی می‌کنند و هرچه می‌گذرد هم این کانال‌ها بیشتر می‌شود، از بین برود و در بانک مرکزی مرجعیت ارز باشد. از زمان راه‌اندازی مرکز مبادله طلا و ارز هدف ما این بوده که تابلو‌های آن مراجع باشد و تجار ما براساس نرخ‌های مرکز مبادله، معاملات خود را انجام دهند؛ اما هنوز با این هدف فاصله داریم.
فرزین اظهار کرد: ما با ایده‌آل فاصله داریم، اما با توجه به دانش موجود در تیم اقتصادی کشور، این کار ممکن است. شرایط اقتصادی کشور امروز باعث شده مدیران و صاحب‌نظران خوبی داشته باشیم و اگر بتوانیم از دانش همه آن‌ها استفاده کنیم، می‌توانیم بسیاری از مسائل کشور را حل کنیم. در حوزه ارز دائما در تحریم و تهدید بودیم و کارشناسان و دانش خوبی شکل گرفته و اتفاقات خوبی می‌تواند بیفتد.
۵۰ شعبه بانک در سراسر جهان داریم
وی ادامه داد: درحوزه تجارت هم همین است. اینکه توانستیم در شرایط تحریمی سهم تجارت خود را بالا نگه داریم، یک موفقیت است. اگرچه باید نقاط ضعف خود را برطرف کنیم، اما نقاط قوت خوبی هم داریم. در حال حاضر ۵۰ شعبه بانک در سراسر جهان داریم، در لندن سه شعبه داریم و با وجود هر عامل محدودکننده، به‌دنبال رفع مشکلات هستیم. ما دنبال توسعه هستیم و نمی‌خواهیم مرز بکشیم؛ از این رو هرچه روابط مالی و بین‌المللی خود را توسعه دهیم می‌توانیم در جهت منافع کشور استفاده کنیم.
جریانی در کشور شکل گرفته که دائما حکمرانی ریال را تضعیف می‌کند
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به حکمرانی ریال گفت: جریانی در کشور شکل گرفته که دائما حکمرانی ریال را تضعیف می‌کند. ارز‌های کشور‌ها هم جانشین زیادی پیدا کردند که می‌تواند تهدید کند. برای مثال رمزارز‌ها می‌توانند جایگزین پول ملی یک کشور باشند و این یک تهدید است. این موضوع باعث می‌شود که مبادله با ریال پرهزینه باشد و ریال ما آسیب می‌بیند. ما نباید از حکمرانی ریال غافل باشیم، پول ما ریال است و اگر ریال تضعیف شود، اقتصاد ما تضعیف می‌شود و کل نظام مالی ما آسیب می‌بیند، به همین دلیل حکمرانی ریال بسیار با اهمیت است.
کسی اجازه ندارد برای مبادلات کشور از ارز دیگری جز ریال استفاده کند
فرزین با بیان اینکه ما با برخی کشور‌ها می‌توانیم با ریال مبادله کنیم، افزود: باید ریال را تقویت کنیم. ما مرزبان ریال هستیم نه دلار. ریال امروز جایگزین پیدا کرده است؛ اینکه صنفی برای مبادلات از طلا دلار و رمزارز استفاده کند، درست نیست. کسی اجازه ندارد برای مبادلات کشور از ارز دیگری جز ریال استفاده کند. صحبت کردن از ارز باعث تضعیف ریال شده است. اگر ریال حاکم باشد می‌توانیم مالیات بگیریم، احکام توسعه‌ای را دنبال کنیم و در دنیا سطح تجارتمان را توسعه دهیم؛ بنابراین باید ریال را تقویت کنیم.