به گزارش خبرنگار سیاسی پانا، محمدجواد ظریف که به همراه علی اکبر صالحی برای ارائه گزارش روند مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 و تقدیم نتایج مذاکرات به مجلس در جلسه علنی امروز (سه‌شنبه) مجلس حضور یافته بود، گفت: در این مذاکرات طولانی و نفس گیر با توکل بر خدا و پشتیبانی مردم، جمهوری اسلامی ایران نشان داد که با شش کشور به ظاهر قدرتمند دنیا مذاکره می‌کند اما باج نمی‌دهد.

وی همچنین گفت که بر اساس مصوبه مجلس متن کامل برنامه جامع اقدام مشترک را تقدیم مجلس می‌کند.

وزیر امور خارجه کشورمان در آغاز سخنرانی خود در جلسه علنی امروز مجلس با تبریک عید سعید فطر و قدردانی از دعاهای ملت ایران برای تیم هسته‌ای، اظهار کرد: یک هفته پیش در چنین روزی توافقی تاریخی بین ایران و شش کشور به ظاهر قدرتمند دنیا به سرانجام رسید؛ توافقی که مورد توجه گسترده جهانیان قرار گرفت. طرح صهیونیستی امنیتی‌سازی ایران فرو پاشید و جهانیان از این توافق به عنوان پیروزی عقلانیت و منطق بر جنگ‌طلبی استقبال کرده و آن را نقطه عطفی در تاریخ روابط بین‌الملل در دهه‌های معاصر شناختند.

وی اضافه کرد: به اعتراف دوست و دشمن آنچه در این میان به اثبات رسید عزت، خودباوری، اقتدار و سربلندی توأم با حکمت مردم ایران و رهبر فرزانه ماست. در این مذاکرات طولانی و نفس‌گیر با توکل به خدا و با پشتوانه مردم بر همگان ثابت شد که جمهوری اسلامی ایران با شش کشور به ظاهر قدرتمند دنیا مذاکره می‌کند اما باج نمی‌دهد. ثابت شد جمهوری اسلامی ایران در سخت‌ترین شرایط تحریم و فشار حاضر است سال‌ها مقاومت و دو سال مذاکره را ادامه دهد ولی در برابر فشار مقاومت کند و از خطوط اصلی خود عدول نکند و بالأخره یک بار دیگر بر آمریکا ثابت شد که به تعبیر مقام معظم رهبری باید تسلیم ایران را به خواب ببینند.

ظریف ادامه داد: ملت بزرگوار ایران فرزندان شما در این مذاکرات برای شش کشور به ظاهر بزرگ دنیا و نماینده عالی اتحادیه اروپا روشن نمودند که هیچ کس نباید هرگز ایرانی را تهدید کند، روشن نمودند غنی سازی ما و تحقیق و توسعه مرتبط با آن و اصولاً هیچ یک از تأسیسات هسته‌ای ما هیچ گاه تعطیل نخواهد شد،‌ روشن نمودند که برنامه موشکی و تسلیحاتی ما به هیچ کس صرفن ظر از قدرت ادعایی‌اش ارتباطی ندارد و روشن نمودند که اگر کسی در منطقه باید پاسخگو باشد این آمریکا و غرب است که در فلسطین و یمن و سوریه با سلاح‌هایش مردم بی‌گناه به خاک و خون کشیده می‌شوند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: شدت عصبانیت معاندین جمهوری اسلامی ایران و در رأس آنها رژیم صهیونیستی به خوبی نشان دهنده تحکیم اقتدار منطقه‌ای و جهانی جمهوری اسلامی ایران است. جای تعجب ندارد که شاهد جیغ و دادهای نخست وزیر عصبانی آن رژیم و توسل او به کنگره ‌آمریکا برای رأی منفی به توافقی هستیم که از دید او حاضر است خودش را بکشد تا جلوی این توافق که برای رژیم صهیونیستی خطری جبران ناشدنی را به دنبال دارد بگیرد. اصلاً عجیب نیست که آیپک بزرگترین لابی صهیونیستی در آمریکا به همین منظور تبلیغات چندین میلیون دلاری به راه انداخته‌ تا به تعبیر خودشان از تصویب این توافق خطرناک جلوگیری کنند. هیچ‌گاه رژیم منفور صهیونیستی در میان متحدین خود تا این حد منزوی نبوده است.

وزیر امور خارجه همچنین گفت که بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی متن کامل برنامه جامع اقدام مشترک را تقدیم مجلس می‌کند.

ظریف تصریح کرد: توافق هسته‌ای را در سطوح مختلف می‌توان تحلیل کرد. می‌توان در سطح کلان یا خرد به آن نگریست، می‌توان در سطوح بین‌المللی، منطقه‌ای و داخلی آن را ارزیابی کرد، می‌توان از زاویه راهبردی به آن نگاه کرد و می‌توان از زاویه تحریم‌ها آن را بررسی کرد و می‌توان از زاویه برنامه درازمدت هسته‌ای به آن نگریست ولی در هر سطحی که تحلیل می‌کنیم نباید فراموش کنیم که هر توافقی یک بده بستان است. هر طرف از بخشی از خواسته‌های خود به نفع بخش مهم‌تری از آن صرف‌نظر می‌کند و مذاکره تا آنجا ادامه پیدا می‌کند که داده و ستانده‌های دو طرف کمابیش متعادل شود.

وزیر امور خارجه یادآور شد: سوال این است که در یک تصویر بزرگ داده‌ها و ستانده‌های ما و گروه 1+5 در این مبارزه طولانی و نفس‌گیر چه بوده است؟ اهداف کلیدی جمهوری اسلامی ایران که برای رسیدن به آنها پافشاری کرده و اکنون در برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام ستانده‌های جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود عبارت بود از: حفظ عزت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران، تثبیت برنامه هسته‌ای به ویژه غنی‌سازی و رآکتور آب سنگین و فردو و شناسایی بین‌المللی آنها، رفع تحریم‌ها و پایان دادن به 6 قطعنامه که تحت فصل هفتم منشور ملل متحد نه تنها تحریم بر مردم ایران تحمیل می‌کردند بلکه برنامه هسته‌ای ایران را محدود کرده و جلوگیری از توان دفاعی و موشکی کشور را به یک وظیفه بین‌المللی با استفاده از همه ابزارها تبدیل کرده بودند.

ظریف ادامه داد: برای طرف مقابل خواسته کلیدی در مذاکرات این بود که از عدم دسترسی ایران به سلاح هسته‌ای از طریق محدودیت‌ها و نظارت‌ها اطمینان حاصل کنند. آنچه طرف مقابل به دست آورده علی‌رغم همه رجزخوانی‌ها در حقیقت تحصیل حاصل است. بر اساس آموزه‌های دینی و اسلامی که در فتوای تاریخی مقام معظم رهبری تجلی پیدا کرده است جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست. بنابراین؛ ایجاد اطمینان از یک امر بدیهی امتیاز خاصی به شمار نمی‌رود ولو این‌که برای تحقق آن برخی مسئولیت‌ها یا نظارت‌ها در قالب توافق‌های بین‌المللی اعمال شود. آن هم محدودیت‌هایی که فقط برای یک دوره زمانی مشخص است و تاریخ انقضای معینی دارد و نظارت‌هایی که پس از بررسی‌های گسترده کارشناسی امکان سوءاستفاده از آنها وجود ندارد و امکانات مخل امنیت ایران را در دسترس بیگانگان قرار نمی‌دهد.

وزیر امور خارجه با طرح این سوال که علاوه بر تصویب عزت و اقتدار جمهوری اسلامی، ستانده عملی ما در عرصه مذاکرات چیست؟ یادآور شد: بزرگترین دستاورد ما مهر تأیید شورای امنیت بر غنی‌سازی در ایران است که اصولاً چنین امری در تاریخ 60،70 ساله شورای امنیت بی‌سابقه است. شورای امنیت در شش قطعنامه خود که همگی تحت فصل 7 منشور صادر شده‌اند برنامه غنی‌سازی ایران را به عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی شناسایی و ممنوع کرده بود حالا همان شورای امنیت با تصویب قطعنامه‌ای که در کلیت خود تحت فصل 7 نیست نه تنها برنامه هسته‌ای ایران از جمله غنی‌سازی را به عنوان یک برنامه مشروع و قانونی پذیرفت بلکه همه کشورها را تشویق کرد که برای توسعه آن با ایران همکاری کنند. از آن مهم‌تر این‌که حتی آینده برنامه غنی‌سازی ایران نیز به رسمیت شناخت.

وزیر امور خارجه کشورمان با تأکید بر این‌که برنامه غنی‌سازی ایران بدون یک روز توقف ادامه می‌یابد، تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران بر اساس یک طرح مدون و دقیق علمی در هشت سال نخست برنامه جامع اقدام مشترک با پذیرش برخی محدودیت‌ها نه تنها برنامه هسته‌ای خود را از دیدگاه بین‌المللی تثبیت می‌کند بلکه تمام پایه‌های علمی و کاربردی لازم را با یک برنامه تحقیق و توسعه پیشرفته برای حرکت به سمت غنی‌سازی صنعتی و تجاری با بهره‌برداری از بهترین و پیشرفته‌ترین سانتریفیوژهای خود و در اقتصادی‌ترین شکل و بالاترین بهره‌وری برقرار خواهد ساخت و نه تنها از توان دانشمندان غیور ایرانی بهره خواهد گرفت بلکه از پیشرفته‌ترین دستاوردهای علمی جهان نیز بهره‌مند خواهد شد و نهایتاً در یک طراحی علمی و کارشناسی 15 ساله به ظرفیتی خواهد رسید که برای پنج نیروگاه هسته‌ای کافی است.

ظریف در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: اینها امتیازاتی است که برای بسیاری از کشورهای دنیا تنها یک آرزوی دست نیافتنی است. اجازه دهید نام نبرم از کشورهای بسیار نزدیک به آمریکا که فقط برای این‌که آمریکا یا حتی یکی از متحدین آن برای آنها یک یا چند نیروگاه هسته‌ای بسازد باید از حق غنی‌سازی خود صرف‌نظر کنند و کرده‌اند و امروز با غبطه به نتیجه پایمردی شما مردم دلاور می‌نگرند.

وی افزود: جالب است که برای جمهوری اسلامی ایران این همه ماجرا نیست. ستانده دیگر آن که همه تحریم‌های اقتصادی و مالی شورای امنیت، آمریکا و اتحادیه اروپا که در رابطه با موضوع هسته‌ای وضع شده‌اند به طور یکجا در روز اجرایی شدن توافق و بقیه تحریم‌ها نیز در قالب محدودیت‌های موقتی در فاصله چندساله برداشته می‌شود. یعنی جمهوری اسلامی ایران برای گرفتن امتیازی که برای بسیاری از دیگر کشورها یک ورود ممنوع بزرگ است حتی امتیاز مضاعفی هم گرفته است که آن رفع تحریم‌های ظالمانه شورای امنیت، آمریکا و اتحادیه اروپا است که البته از ابتدا غیرقانونی و نامشروع بوده و هیچ گاه نمی‌بایست وضع می‌شد.

وی اضافه کرد: ما هیچ‌گاه ادعا نکرده و نمی‌کنیم که برنامه جامع اقدام مشترک کاملاً به نفع ایران است. تأکید می‌کنم که مذاکره یک بده بستان است و تا زمانی که هر دو طرف به میزان قابل توجهی از خواسته‌های خود نرسیده باشند هیچ توافقی شکل نمی‌گیرد. مسلماً برای رسیدن به خواسته‌های خود در حوزه محدودیت‌ها و نظارت‌ها، انعطاف و نرمش‌هایی داشته‌ایم. اما این انعطاف‌ها همگی هدفمند و با محاسبه کافی صورت گرفته است. همچون کشتی‌گیری که در مثال حکیمانه مقام معظم رهبری برای برنده شدن در مسابقه در زمان و مکان مناسب برای تثبیت امتیازهای بزرگتر دست به امتیازهای کوچکتر می‌زند اما همه می‌دانند آنچه مهم است نتیجه نهایی است و دستی که نهایتاً به علامت پیروزی بالا می‌رود.

وی در بخش دیگری از سخنان خود در مجلس، اظهار کرد: فردای روز توافق وین توماس فریدمن خبرنگار مشهور آمریکایی در مصاحبه اختصاصی از آقای اوباما می‌پرسد شش قدرت جهان در یک طرف میز مذاکره بودند و ایران به تنهایی در طرف دیگر بود چرا نتوانستیم از این اهرم طوری استفاده کنیم که توان ایران را برای تبدیل شدن به کشوری در آستانه قدرت هسته‌ای در 10 سال آینده از بین ببریم؟ چرا نتوانستیم زیرساخت‌های غنی‌سازی ایران را به طور کامل از بین ببریم؟ این سوالی است که امروز در دنیا مطرح است.

ظریف با بیان این‌که امروز در دنیا هیچ کس نمی‌گوید که جمهوری اسلامی ایران تسلیم شده، ادامه داد: اگر صحبت از تسلیم است، تسلیم قدرت‌های بزرگ در برابر خواست این مردم بزرگ و دلاور است. برای نتانیاهو و تندروهای آمریکایی کابوس وحشتناکی است که نه تنها طرح اسلام‌هراسی، ایران هراسی و شیعه هراسی به یکباره مفتضح شده بلکه تمامی زیرساخت‌های برنامه هسته‌ای ایران حفظ می‌شود و مسیر حرکت هسته‌ای ایران با روندی معقول ادامه پیدا می‌کند. با توجه به ضرورت‌های علمی و اقتصادی برنامه‌ریزی هسته‌ای ما پیگیری شده و به یک کشور دارای فناوری صنعتی تبدیل می‌شویم و جالب اینکه در همین مسیر از شورای امنیت هم خارج شده و تحریم‌های ظالمانه را فرو می‌شکنیم.

وی با بیان این‌که تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران مدیون تلاش‌ها، تخصص و بزرگواری صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی هستند، گفت: وی قرار است توضیحات عالمانه‌ای در زمینه بخش فنی و هسته‌ای توافق ارائه کند.

وزیر امور خارجه درباره موضوع تحریم‌ها و برخی نکات مبهمی که در چند روز گذشته اعلام شده،‌اظهار کرد: تحریم‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های بانکی، مالی، نفتی، گازی، پتروشیمی، تجاری، بیمه و حمل و نقل که به بهانه برنامه هسته‌ای توسط اتحادیه اروپا و آمریکا وضع شده در ابتدای توافق به طور کامل لغو و متوقف می‌شود. تحریم تحصیل دانشجویان ایرانی در ارتباط با رشته‌های مرتبط با انرژی هسته‌ای که به طور غیرمتمدنانه‌ای بر مردم این مرز و بوم تحمیل شده بود به طور کامل لغو خواهد شد. برای اولین بار پس از سه دهه تحریم غیرعادلانه ممنوعیت خرید هواپیماهای مسافربری مرتفع شده و امکان بازسازی ناوگان هوایی کشور و ارتقای ایمنی پروازهای جمهوری اسلامی ایران فراهم خواهد شد.

وی ادامه داد: ده‌ها میلیارد دلار از درآمد‌های نفتی و سایر درآمدهای ایران که در چندسال گذشته به دلیل تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی ایالات متحده آمریکا در خارج از کشور مسدود شده است به خزانه این مرز و بوم باز خواهد گشت. محدودیت فروش نفت ایران منتفی می‌شود. بار دیگر صادرات فرش و خشکبار ایران در بازارهای جهانی پا خواهد گرفت.

وزیر امور خارجه کشورمان اظهار کرد: صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، صنایع کشتیرانی و کشتی سازی، صنایع حمل و نقل و بسیاری دیگر از صنایع مدرن جهان از زیر یوغ تحریم‌های ظالمانه خارج می‌شوند و صادرات و واردات و تامین و تجهیزات و سرمایه گذاری در این حوزه‌ها آزاد می‌شود.

وی افزود: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران کشتی‌رانی جمهوری اسلامی، شرکت ملی نفت، شرکت ملی نفتکش، ایران ایر، و سایر نهادهای بانکی و مالی و در مجموع حدود 800 شخصیت حقیقی و حقوقی ایرانی با توافق هسته‌ای از شمول تحریم‌ها خارج خواهد شد. همچنین دسترسی بیشتر ایران به حوزه‌های تجاری، فناوری، مالی و انرژی حاصل می‌شود و برای اولین بار آمریکا ممنوعیت فعالیت شعبات خارجی شرکت‌های آمریکایی در ایران را لغو خواهد کرد.

محمدجواد ظریف در بخش دیگری از صحبت‌های خود با تاکید بر تعهد اروپا و آمریکا برای پرهیز از اعمال تحریم‌های جدید گفت: کشورهای اتحادیه اروپا و آمریکا از اعمال تحریم‌های جدید هسته‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران اجتناب کنند و از اعمال تحریم‌های گذشته تحت عناوین جدید خودداری کنند و حتی در حوزه‌ی همکاری‌های بین‌المللی در زمینه انرژی صلح آمیز هسته‌ای، قطعنامه شورای امنیت که تا دیروز این همکاری‌ها را غیر قانونی و مستحق تنبیه می‌دانست امروز کشورها را به همکاری با ایران تشویق می‌کند و نیروگاه‌های هسته‌ای و تولید سوخت هسته‌ای تحقیق و توسعه روی فناوری‌های پیشرفته‌ی هسته‌ای و بسیاری از حوزه‌های دیگر حوزه‌های همکاری با ایران اعلام شده است.

وی تصریح کرد: بر اساس برجام روز گذشته از سوی سازمان ملل کلیه تحریم‌های شورای امنیت لغو شد و تنها برخی محدودیت‌ها به جای ممنوعیت‌های شدید و دراز قبلی طی یک سند ضمیمه قطعنامه که از سوی 1+5 صادر شده است اعمال شد که نه تنها در مقایسه با تحریم‌های گذشته موشکی و تسلیحاتی ناچیز است. بلکه بعد از ماه‌ها مذاکره توانستیم تثبیت کنیم. این محدودیت‌ها حتی جزیی از توافق ما با 1+5 به حساب نمی‌آید.

وی با اشاره به بندهای تند و الزام آور قطعنامه‌ی 1929شورای امنیت سازمان ملل در گذشته خاطر نشان کرد : بندهای این قطعنامه مبنی برممنوعیت فعالیت‌های موشکی کشورمان همراه با وظیفه کشورها برای ممانعت از آن و ساز و کار عریض و طویل تحریم‌ها در این حوزه برای راستی‌آزمایی به یک درخواست غیر الزام آو برای خودداری از فعالیت در حوزه‌ی موشک‌های بالستیک که برای توانمندی حمل سلاح هسته‌ای طراحی شده‌اند تبدیل شد که با توجه به این که جمهوری اسلامی ایران هیچ گاه به دنبال آن نبوده بر برنامه موشکی ما تاثیری نخواهد گذاشت. همچنین تحریم شدید تسلیحاتی ایران لغو و با برخی محدودیت‌ها جایگزین شد به نحوی که امکان واردات و صادرات اقلام دفاعی به صورت موردی فراهم می شود و این مورد نیز منحصر به ضمیمه قطعنامه است و رعایت نکردن آن تاثیری بر پایبندی بر برجام نخواهد داشت و این محدودیت‌ها نیز پس از 5 سال به طور کامل لغو می‌شود.

ظریف ادامه داد: ممنوعیت خرید اقلام حساس با کاربرد دو منظوره لغو می‌شود و تامین نیازهای ایران از طریق کمیسیون مشترک که ایران یکی از اعضای هفت یا هشتگانه آن است تشکیل خواهد شد و به دنبال مذاکرات سخت و فشرده تامین نیازهای دفاعی حتی از این مراحل نیز مستثنی شده است.

وزیر خارجه با تاکید بر تفاوت قطعنامه جدید شورای امنیت با قطعنامه‌های سابق گفت: زمانی به این تفاوتاساسی محتوایی پی خواهیم برد که توجه کنیم تنها تا چند ماه قبل اکثریت اعضای 1+5 و شاید همه آنها به دنبال حفظ تمامی تحریم‌های 35 گانه اشاعه‌ای ، تسلیحاتی و موشکی با حفظ عبارت خطرناک بودند ولی با مقاومت فرزندان شما به این حد و آن هم خارج از چارچوب توافق رضایت دادند. البته ما مواضع خود را در این موارد به صورت شفاف و صریح در بیانیه جمهوری اسلامی ایران که دیروز پس از تصویب قطعنامه صادر و به عنوان سند شورای امنیت ثبت شد منعکس کردیم.

ظریف خطاب به نمایندگان تاکید کرد: شاخصه‌ی یک توافق خوب رعایت خطوط قرمز و چارچوب‌های اصلی ترسیم شده از سوی رهبری است و تیم مذاکره کننده مفتخر است در طول دو سال گذشته همواره رعایت این چارچوب‌ها را در لوحه کار خود داشته و از ابتدای مذاکرات و در طول 2 سال گذشته بسیاری از خطوط ترسیمی به تدریج محقق شد. و پذیرش غنی سایز در ایران و حفظ ماهیت آب سنگین اراک و عدم تعطیلی هیچ یک از تاسیسات و عدم نظارت بر سیستم‌های تسلیحاتی ایران و عدم ورود به موضوعات غیر هسته‌ای، لغو فوری تحریم ها ،لغو تحریم‌های قطعنامه‌ای شورای امنیت و بسیاری دیگر از موارد از جمله خط قرمزهای ترسیمی و محقق شده در توافق هسته‌ای بود و هر چه در پیشبرد مذاکرات مباحث دقیق‌تر و حساس‌تر می‌شد خطوط قرمز نظام دقیق‌تر مشخص شدند و آن موارد نیز با جدیت پیگیری شد و امروز می‌توانیم خدمت نمایندگان گزارش دهم که همان گونه که قبلا در حضور رهبری عرض شد در حد توان تمامی این خط قرمزها رعایت شده است.

وی افزود: تحریم‌های اقتصادی مرتبط با موضوع هسته‌ای به طور کامل و در روزی که به عنوان روز توافق شناخته خواهد شد لغو و در روز اجرایی شدن به صورت اتوماتیک و خودکار برداشته می‌شود و تحریم تسلیحاتی و موشکی از ابتدا به محدودیت تبدیل شده و بعد از مدتی معین کاملا برداشته خواهد شد و نقض آن نیز نقض توافق نخواهد بود. تحریم‌های مربوط به کالاهای دو منظوره لغو شد و از طریق یک کانال با عضویت ایران انجام خواهد شد و در زمینه‌ی همزمانی لغو تحریم‌های اقتصادی و مالی با امضای توافق و متناظر بودن اقدامات ایران و طرف مقابل ابتدا شورای امنیت کلیه قطعنامه‌های خود را قبل از این که کوچک‌ترین اقدامی توسط ایران انجام شود روز گذشته لغو کرد. و این کار علی رغم مخالفت کنگره آمریکا و تلاش آنها برای جلوگیری از آن انجام شد تا هیچ اقدامی توسط ما قبل از لغو کلیه قطعنامه‌های شورای امنیت صورت نگیرد.

وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه صحبت‌های خود در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی گفت: پیش از شروع اقدامات ایران و قبل از هر گونه اقدام از سوی کشورمان طرف‌های آمریکایی و اروپایی تحریم‌های خود را قانونا و رسما و کتبا لغو و یا متوقف خواهند کرد و اثر بخشی این اقدامات هم همزمان با اثر بخشی اقدامات ایران صورت خواهد گرفت و هم زمان با اقدامات هسته‌ای ایران طرف مقابل نیز اقدامات قانونی تدوین مقررات اجرایی، آماده‌سازی توجیه بنگاه‌های اقتصادی و مالی را در همین زمان که ما اقدام می‌کنیم اقدام خواهد کرد. و علاوه بر آن بر اساس برجام تدوین مقررات و دستورالعمل‌های داخلی رفع تحریم‌ها با هماهنگی جمهوری اسلامی ایران صورت خواهد گرفت و همانگونه که آژانس یک رشته اقدامات مشخص از سوی ایران را تایید می‌کند و مورد مخالفت رهبری قرار ندارد ایران نیز اقدامات متناظری را برای راستی آزمایی رفع تحریم‌های طرف مقابل در روند مشورت با آنها برای لغو تحریم‌ها انجام خواهد داد و اصل تناظر حتی در زمان بندی لغو کامل و نهایی تحریم‌ها توسط کنگره و ارائه پروتکل الحاقی به مجلس شورای اسلامی جهت بررسی و تصویب نیز رعایت شده است.

وی ادامه داد: در بحث راستی آزمایی اقدامات ایران قبل از برداشته شدن عملی تحریم‌ها همانگونه که اشاره شد خطوط قرمز رعایت شده و نقش آژانس تنها نقشی کمی است و همان گونه که دو سال گذشته این نقش را در مورد اجرای توافق ژنو ایفا کرد و برای حصول اطمینان از صحت عملکرد آژانس در موضوع موارد اختلافی گذشته که به غلط به آن پی‌ام‌دی می‌گویند جدول زمان بندی اجرای توافق به گونه‌ای طراحی شده است که قبل از کسب اطمینان لازم هیچ اقدامی در حوزه هسته‌ای توسط ایران انجام نخواهد شد و در مراحل بعدی نیز دوره‌های زمانی معین دیده شده و هیچ چیز من جمله پایان رسیدگی شورای امنیت، رفع محدودیت‌های تسلیحاتی و یا رفع محدودیت‌های موشکی موکول به گزارش محتوایی آژانس نخواهد بود و این بر خلاف تاکید دو ساله طرف‌های مذاکره است و البته توانسته‌ایم این امتیاز را بگیریم که اگر آژانس زودتر توانست به نتیجه گیری در مورد عدم وجود فعالیت‌های اعلام نشده توسط ایران برسد محدودیت‌ها زودتر برداشته شود. لذا به نفع ما می‌تواند اقدام کند، اما به ضرر ما هرگز.

ظریف در بخش دیگری از صحبت‌های خود و در ارتباط با بحث حفظ چارچوب‌ها و خط قرمزهای ترسیم شده از سوی رهبر معظم انقلاب در مورد تاسیسات نظامی و دستیابی به اطلاعات دانشمندان هسته‌ای تصریح کرد: در توافق اخیر بین ایران و آژانس برای حل و فصل موضوعات باقیمانده که با نظارت دقیق دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی انجام شد به گونه‌ای اقدام شده است که تمامی ملاحظات ایران رعایت خواهد شد و در آینده نیز همه نظارت‌ها بر طبق روشهای معمول بین‌المللی در قالب پروتکل الحاقی خواهد بود و به صراحت ذکر شده درخواست‌ها با در نظر داشتن حقوق حاکمیتی ایران و در حداقل ضرورت خواهد بود و هدف دخالت در فعالیت‌های نظامی یا دیگر فعالیت‌های مرتبط با امنیت ملی ایران را دنبال نمی‌کند. و در بحث دوران محدودیت‌ها تاکید بر خط قرمز مقام معظم رهبری مبنی بر این که محدودیت غنی سازی به ویژه تحقیق و توسعه می‌باید زیر 10 سال باشد اصلی‌ترین محور مورد اختلاف و از دعواهای عمده در مذاکرات بود که تا آخرین لحظات نیز ادامه یافت. و نهایتا همانطور که در متن برجام مشاهده می‌شود دوره‌ی 8 ساله برای محدودیت برنامه غنی سازی و تحقیق و توسعه صراحتا ذکر شده و پس از آن برنامه‌ی ایران برای غنی سازی به شکل تجاری و صنعتی سیر طبیعی خود را با یک شیب منطقی طی خواهد کرد. و باز هم برای رعایت نگرانی‌های مقام معظم رهبری و مردم بزرگوار ایران تحقیق و توسعه ادامه خواهد داشت.

وی ادامه داد: پیشرفت سانتریفیوژ مراحل منطقی توسعه خود را ادامه خواهد داد. و دو مورد که با سر و صداهای زیاد به عنوان دوره‌های 20 و 25 ساله از سوی کاخ سفید مطرح می‌شوند محدودیت نیستند بلکه صرفا اقدامات شفافیت ساز مانند نظارت در معادن است که پس از بررسی‌های کارشناسانه نه تنها مشکلی برای کشور ایجاد نمی‌کند بلکه از بسیاری از اتهامات در آینده که می‌تواند به درخواست‌های غیر منطقی برای دسترسی منجر شوند نیز جلوگیری خواهد کرد.

ظریف در ادامه تحلیل و ارایه گزارش دستاورد تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان و توافق حاصله با گروه 1+5 و قدرت‌های جهانی عضو آن و در بخش نحوه‌ی فعالیت‌های فردو، تاسیسات هسته‌ایی زیر زمینی فردو درچارچوب توافق هسته‌ای اظهارکرد: خطوط قرمز مربوط به این تاسیسات شش زنجیره سانتریفیوژ یعنی 1044 ماشین سانتریفیوژ با کلیه زیرساخت‌ها در فردو باقی خواهند ماند که از این میان دو زنجیره به فعالیت بدون گاز ادامه خواهند داد و چهار زنجیره با تمام امکانات در جای خود باقی خواهند ماند و در این زمینه نیز خطوط قرمز تا حد ممکن رعایت و به مقام معظم رهبری گزارش شده است. در مورد خط قرمزها پیرامون اراک نیز می‌توان گفت به لطف الهی تمامی خط قرمزها به طور کامل رعایت شده است و نخست این که ماهیت آب سنگین اراک در جریان مدرن سازی به طور کامل حفظ خواهد شد. و طراحی مفهومی راکتور جدید توسط دانشمندانمان صورت گرفته و ضمیمه توافق شده است. ثانیا در ضمیمه‌ی 5 صریحا قید شده که هر اقدامی برای خروج قلب راکتور پس از انجام توافق بین ایران و چین و دیگر اعضای علاقمند گروه 5+1 صورت خواهد گرفت تا این نگرانی رهبری نیز مد نظر قرار گیرد و مجوز این اقدام که قبل از این دارای یک ممنوعیت شدید در قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت بود بر اساس ماده 41 منشور ملل متحد در قطعنامه‌ای که دیروز صادر شد داده شده است و نگرانی رهبری در مورد تولید سوخت در داخل در متن اصلی و ضمیمه آن تصریح شده است که ایران امکان تولید سوخت در داخل خاک خود را دارد و حتی ذکر شده است که کمیسیون مشترک باید در این زمینه به ایران کمک کند و همچنین آمده است که سوخت راکتورها اراک بعد از سوخت اولیه در ایران ساخته شده و تاکید شده است در صورتی که سوخت ساخته شده در ایران با کمک بین‌المللی دارای استانداردهای لازم باشد از محدوده 300 کیلوگرمی خارج است و ذخایر مواد غنی شده کشور از بین نخواهد رفت بلکه یا در داخل به اورانیوم طبیعی تبدیل می‌شود و یا در مقابل دریافت اورانیوم طببیعی فروخته خواهد شد و به این ترتیب نه تنها ایران وارد بازار فروش انحصاری مواد غنی شده می‌گردد بلکه تحریم فروش مواد اولیه هسته‌ای به ایران که 35 سال است اعمال می‌شود با دستور شورای امنیت برداشته خواهد شد. به همین دلیل است که یک بند دیگر از قطعنامه‌ی مصوب دیروز ذیل ماده 41 این مجوز را صادر می‌کند. و از دیروز امکان خرید و فروش اورانیوم توسط ایران و امکان بازسازی اراک فراهم شده است. و باز هم بر خلاف خواسته طرف‌های مذاکره کننده هیچ کدام از سانترفیوژها و زیر ساخت‌های آنها از کشور خارج نمی‌شود و قلب اراک نیز در کشور نگهداری خواهد شد.

وی تصریح کرد: خط قرمز بعدی در مذاکرات هسته‌ای پذیرش بازرسی و یا قبول ممنوعیت در حوزه‌ی صنایع دفاعی و موشکی بود که به صورت کامل در توافق حاصل شد و در قطعنامه شورای امنیت نیز به صورت قابل قبولی آمده و به محضر رهبری گزارش شد و با مقاومت فرزندان ایران در تیم مذاکرات هسته‌ای طرف مقابل خواسته‌های خود برای برنامه‌ی موشکی و تست‌های تسلیحاتی در مورد نظارت و راستی‌آزمایی در برنامه موشکی و تست‌های تسلیحاتی به طور کامل کنار گذاشته شد و در قطعنامه 2231 که ممنوعیت شدید هرگونه برنامه موشکی ایران از یک اقدام اجباری قابل پیگرد و حتی قابل پیشگیری با اقدامات قهرآمیز آمده بود در قطعنامه 1929 خارج شد و به یک محدودیت غیر الزام آور تبدیل شد.

ظریف با دعوت از کارشناسان و نمایندگان برای قرائت بند 9 اجرایی توافق و بند ماقبل آخر مقدماتی قطعنامه 1929 گفت: با مقایسه این دو بندها با قطعنامه 2231 آن زمان متوجه خواهید شد که چه تحول مهمی برای احقاق حقوق ملت ایران اتفاق افتاده است و همچنین تغییر نحوه اشاره به موشک‌های بالستیک که به صورت محتوایی دگرگون شده است و به جای عبارت موشک‌های بالستیک دارای قابلیت حمل سلاح هسته‌ای به این شکل تغییر یافته است که موشک‌های بالستیک که برای قابلیت حمل سلاح هسته‌ای طراحی شدند تغییر یافت و همانگونه که در بیانیه آمده است توانمندیهای نظامی ایران از جمله موشک‌های بالستیک منحصرا برای دفاع مشروع است و این تجهیزات برای قابلیت حمل سلاح‌های هسته‌ای از اساس طراحی نشده است و بنابراین خارج از حیطه و صلاحیت قطعنامه شورای امنیت و پیوست‌های آن است.

وی افزود: بعلاوه موضوع موشک و خرید و فروش سلاح صراحتا خارج از توافق و تنها جزیی از قطعنامه است که عدم اجرای آن تخلف از توافق محسوب نخواهد شد و این امر در متن برجام تصریح شده و در بیانیه جمهوری اسلامی ایران نیز توضیح دادیم. بعلاوه برای تاکید بر حقوق کشورمان در تامین نیازهای دفاعی خود و همکاری با متحدین در مبارزه با افراط و تروریسم در بیانیه‌ی جمهوری اسلامی ایران تصریح شده است است "دولت جمهوری اسلامی ایران مصمم است به طور فعال برای ارتقاء صلح و ثبات در منطقه در مواجهه با تهدید فزاینده تروریست و افراط گرایی کمک کند و ایران نقش پیش روی خود را در مبارزه با این خطر ادامه خواهد داد و آماده است با همسایگان خود و جامعه‌ی بین‌المللی در پرداختن به این تهدید مشترک جهانی به طور کامل همکاری نماید و جمهوری اسلامی ایران تدابیر لازم برای تقویت توانمندیهای دفاعی خود به منظور حراست از استقلال ، حاکمیت و تمامیت ارضی خود در مقابله با هرگونه تجاوز و مقابله با تهدید تروریسم در منطقه را ادامه خواهد داد."

ظریف در بخش دیگری از صحبت‌های خود خطاب به نمایندگان تاکید کرد: دیروز قطعنامه جدید سازمان ملل متحد در رابطه با موضوع هسته‌ای ایران صادر شد. قطعنامه‌ای که حاصل بده و بستان زیاد است، ولی برجام را مورد تایید قرار داده و به این وسیله برنامه غنی سازی ایران را مورد شناسایی و تایید قرار داده و این یک دستاورد برای ایران است.

وزیر امور خارجه در ادامه سخنان خود اظهار کرد: در تاریخ شورای امنیت سابقه نداشته که کشوری با مذاکره و بدون جنگ و بدون اجرای الزامات 6 قطعنامه فصل 7 منشور از زیر بار تحریم‌ها و نهایتا از زیر بار نظارت شورای امنیت آزاد شود. لذا بر خلاف 6 قطعنامه قبلی این قطعنامه تحت ماده 25 منشور و نه تنها ماده41 از فصل 7 صادر شده است.

وی افزود: البته به دلیل اعمال تحریم‌ها در قطعنامه‌های قبلی ذیل ماده 41 لغو آنها و مقررات مربوط به لغو آنها نیز لاجرم می‌بایست در قالب ماده 41 در متن قطعنامه شکل بگیرد اما این موضوع بدان معنا نیست که برنامه هسته‌ای ایران ذیل فصل 7 و ماده 41 به عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی به شمار رود.

وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: همانطور که در بند 7 مقدمه قطعنامه آمده است این قطعنامه نمایانگر یک تغییر بنیادین در رویکرد شورای امنیت نسبت به جمهوری اسلامی ایران است و مجددا می‌گویم برای نخستین بار در تاریخ شورای امنیت است که کشور هدف در تدوین قطعنامه مورد مشورت و مذاکره قرار گرفته است و چنین اقدامی در تاریخ شورای امنیت سابقه ندارد.

ظریف در ادامه اظهار کرد: لذا با ضمیمه شدن برجام و قطعنامه شورای امنیت، شورای امنیت رسما برنامه هسته‌یی ایران و غنی سازی ایران را علی رغم همه قطعنامه‌های گذشته خود می‌پذیرد و بر آن تایید می‌کند و دیگر چیزی به نام تحریم در قطعنامه وجود ندارد.

ظریف خاطر نشان کرد: آن دسته از تحریم‌های غیر اقتصادی و مالی هم که قرار بود در فاصله‌ی معقولی لغو شود تنها به برخی محدودیت‌های موقت تبدیل شده است که تاریخ انقضاء دارند و هیچ ساز و کاری برای ضمانت اجرای آن همچون کمیته تحریم و پانل کارشناسی که در قطعنامه‌های گذشته ایجاد شده بودند دیگر وجود نخواهد داشت. در واقع قطعنامه‌ی جدید رژیم تحریمی شورای امنیت را به طور کلی بر می‌چیند.

وی ادامه داد: نکته مهم دیگری که طی یکی دو روز گذشته به صورت ناقص و حتی مخاطره آمیز مطرح شده و باید اصلاح شود و من اینجا مجددا تکرار می‌کنم این است که به صراحت برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام بین مفاد قطعنامه و برجام تفکیک قائل شده و قطعنامه را جزیی از برجام نمی‌داند و لذا نقض احتمالی قطعنامه را نقض برجام محسوب نمی‌کند.

ظریف تصریح کرد: این بدان معنی است که همچنان که رهبری فرموده‌اند تمام قابلیت‌های دفاعی و حریم امنیت کشور حفظ خواهد شد و سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران دستخوش تغییر نخواهد شد و مابه سیاست حمایت از متحدین خود در منطقه برای مقابله با افراط و تفریط ادامه خواهیم دادم.

وزیر امور خارجه تاکید کرد: ‌بنابراین قطعنامه 2231 دارای یک نقشه کامل از ابتدا تا انتها است و همه گام‌ها تا زمان لغو کل و خاتمه بررسی در شورای امنیت را پیش بینی کرده است. به عبارت دیگر این آخرین قطعنامه شورای امنیت در خصوص موضوع هسته‌ای ایران خواهد بود. به همین دلیل است که برخی مفاد آن پیچیده و یا حتی برای برخی از دوستان نگرانی ایجاد کرده است. لذا خواهش می‌کنم به تلاش‌ها و دست و پا زدنهای برخی کشورها برای جلوه دادن شکل دیگری از این وضعیت توجه نکنید. چراکه قطعنامه صریح است و نامه‌ها بی‌ارزش.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان تصریح کرد:‌ یکی از نکات دیگر بحث برگشت پذیری تحریم است. یعنی بازگشت قطعنامه‌های قبلی. لذا لازم است توجه شود که بازگشت پذیری صرفا در قطعنامه مطرح نشده و موضوع بازگشت پذیری یکی از موضوعات برجام است که در دو صفحه آخر آن آمده و یک وضعیت دو طرفه است که ایران به همان میزان از آن می‌تواند بهره‌مند شود و از نگرانی‌هایش بکاهد. البته چون قطعنامه با تحریم‌ها سر و کار دارد که علیه ما وضع شده بودند و این قطعنامه آنها را رفع می‌کند به ناچار بحث بازگشت پذیری در قطعنامه با تحریم‌ها سر و کار دارد اما بدان معنا نیست که بازگشت پذیری منحصر به تحریم‌ها باشد.

وی تاکید کرد: بنابراین در روند، مکانیزم و ساز و کار بازگشت پذیری روند جدی و قابل توجه و نسبتا زمان بری تعیین شده که این اقدام را از امکان بهانه‌گیری توسط اعضاء مصون می‌دارد نهایتا ایران اعلام کرده که در قطعنامه هم به آن اشاره شده در صورتی که به هر دلیلی تحریم‌های شورای امنیت به شکل کامل یا ناقص برگردد ایران خود را موظف به اجرای تعهدات داوطلبانه خود در برجام نخواهد کرد.

ظریف خاطر نشان کرد:‌ در متن بیانیه جمهوری اسلامی ایران اضافه کردیم که در این صورت ایران نسبت به همکاری خود با آژانس بین‌الملی انرژی اتمی تجدید نظر کند. البته یک نشریه آمریکایی دیروز مدعی شد که این اقدام هزینه بازگرداندن تحریم‌ها را بسیار بالا برده و قدرت بازدارندگی بالایی در برابر بازگشت پذیری در مقابل تخلفات ساده ایجاد کرده و آن را محدود به موارد نقض گسترده برجام می‌کند.

بازگشت پذیری صرفا در قطعنامه مطرح نشده و موضوع بازگشت پذیری یکی از موضوعات برجام است که در دو صفحه آخر آن آمده و یک وضعیت دو طرفه است که ایران به همان میزان از آن می‌تواند بهره‌مند شود و از نگرانی‌هایش بکاهد. وزیر امور خارجه در بخش دیگری از صحبت‌های خود اظهار کرد:‌ این روند بخصوص برای بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت روند آسانی نیست و برای کشوری که قصد داشته باشد بدون نقض فاحش توافق، از سوی ایران تحریم‌ها را با بهانه گیری برگرداند هزینه سیاسی سنگینی به دنبال خواهد داشت که نتیجه آن بی‌توجهی جامعه بین‌المللی و بی‌اعتبار شدن قطعنامه و عدم اجرای آن توسط کشورها خواهد بود. وی افزود: ‌سیر ورود بنگاههای اقتصادی به ایران برای سرمایه گذاری بزرگی مانع برای چنین اقدامی خواهد بود که دولتمردان آمریکا به شدت از آن نگران بوده و هستند. اما آنچه که مانع واقعی این بهانه جویی‌ها است قدرت و اقتدار ایران است و مهم این است که ظرفیت بازگشت پذیری در برنامه هسته‌ای ایران بسیار بالاست و حتی بر خلاف تصور عمومی منتقدین آمریکایی توافق ادعا می‌کنند که سرعت بازگشت ایران به برنامه قبلی خود به مراتب بالاتر از سرعت توان آمریکا برای بازسازی ساختمان درهم ریخته‌ی تحریم‌هاست که 12 سال برای ساختن آن تلاش کردند که روزی این ساختمان در هم بپاشد و دیگر بنای آن ممکن نخواهد بود.
وی تاکید کرد: این موضوع حتما خواسته‌ی ایران نبوده است و طرف مقابل همواره در برابر لغو یکجای قطعنامه شورای امنیت مخالفت کرده است و تنها حاضر به تعلیق کوتاه مدت قطعنامه‌ها است. نهایتا در یک مذاکره طولانی و نفس گیر در برابر تسلیم غرب در مقابل خواست راهبردی ما برای لغو یکباره همه قطعنامه‌های شورای امنیت این روش آن هم به صورت متقابل و دو طرفه و با تامین بسیاری از نیازها و ضرورت‌ها ما مورد قبول قرار خواهد گرفت.

ظریف با تاکید بر این که هر مذاکره‌ای بده و بستان است و باید ببینیم چه می‌گیریم و چه می‌دهیم خاطر نشان کرد: برجام به اعتراف جامع تحلیل‌گران منطقه‌ای و جهانی جایگاه ایران را به عنوان بزرگترین قدرت منطقه تثبیت و تحکیم نموده است. قدرتی که در عین پیگیری سیاستهای اصولی خود در مقابله با نظام سلطه می‌تواند یکی از بزرگترین و طولانی‌ترین بحران‌های بین‌المللی را به شیوه مذاکره و از طریق مسالمت آمیز حل و فصل کند و در عین حال هم ظرفیت‌ها و توانایی‌های برنامه هسته‌ای خود را حفظ کند و همچنین در مسیری منطقی برای رسیدن به ظرفیت اقتصادی و صنعتی با آخرین استانداردهای بین‌المللی با نشاط و آرامش ادامه دهد.

ظریف ادامه داد: ما از این پس و در صورت سیر مراحل قانونی تصویب، به دقت رفتار طرف مقابل را هم رصد خواهیم کرد و در برابر هر گونه تخلف و زیاده طلبی همانگونه که در طول سالهای گذشته یعنی 36 سال گذشته و 22 ماه گذشته ایستادگی کردیم ایستادگی خواهیم کرد.

وی خطاب به مردم ایران اظهار کرد:‌ مردم بزرگوار ایران آنچه به دست آمده حاصل کار گروه تیم مذاکره کننده است. این توافق نتیجه و تجلی عزت و اقتدار ملی است. به تعبیر مقام معظم رهبری که در نماز عید سعید فطر فرمودند حدود 12 سال است 6 کشور بزرگ جهان تلاش می‌کنند ایران را از پیگیری فعالیت هسته‌ایاش باز دارد و همانگونه که برخی گفتند پیچ و مهره‌های هسته ای ایران را به کلی باز کند. اما امروز مجبور شدند که گردش چند هزار سانتریفیوژ و ادامه تحقیق و توسعه در ایران را بپذیرند و این معنایی جز اقتدار ملت ایران ندارد. ‌اکنون مهمترین وظیفه‌ی ما حفظ وحدت و انسجام ملی است که خمیرمایه‌ی اقتدار و صلابت ما است. آنچه ما را در این مسیر دشوار 12 ساله پیش برده و برای اقتدار آفریده است مقاومت و صبوری مردم قهرمان؛ دلاور ایران در برابرتمامی فشارها و تهدید ها و تحریم‌ها است. و تکیه بر استعدادها و ظرفیت‌های ملی و تقویت خودباوری عمومی در کنار هدایت‌های داهیانه مقام معظم رهبری و بالاتر از همه فضل و کرم الهی و عنایت ویژه ائمه معصومین (ع) است.

وزیر امور خارجه خاطر نشان کرد: آنچه در آینده اقتدار ایران را صیانت می‌کند حفظ همین مولفه‌ها است و چه دقیق و حکیمانه مقام معظم رهبری فرمودند که ملت ایران باید متحد باشد و مزایای هسته‌ای نباید زمینه ساز دو دستگی در کشور شود. برادران و خواهران گرامی بیاییم در شرایطی که دنیا ایران را مقتدر و رهبر فرزانه ما را پیروز بزرگ این نبرد تاریخی می‌داند و دوستان ما مقاومت اسلامی در منطقه همگی شاد و مشعوف از این اقتدارو قدرت هستند و بدخواهان این ملت عزا و ماتم گرفتند ما نیز یک دل و یک زبان گفتمان غلبه اراده مردم بر فشار و تحریم را تقویت کنیم و بیاییم فارغ از همه دسته بندی‌های سیاسی با تمام توان عزت و خودباوری مردم بزرگ و دلاور را پاسداری نماییم.