یک عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان با اشاره به قطعنامه‌ای که امروز در شورای امنیت سازمان ملل در ارتباط با توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 و فعالیت‌های صلح‌آمیز آن به تصویب خواهد رسید، گفت: این قطعنامه، یک قطعنامه منحصر بفرد در تاریخ شورای امنیت سازمان ملل متحد است.
عباس عراقچی در گفت‌وگو با اخبار نیمروز شبکه یک سیما در ابتدای سخنان خود با تسلیت و ابراز همدردی با هموطنانی که در سیل اخیر خسارت‌هایی به آنها وارد شده است در بخشی از سخنان خود با اشاره به برخی از جزئیات قطعنامه امروز شورای امنیت سازمان ملل متحد، تصریح کرد: این قطعنامه نزدیک به 170 صفحه‌ای دارای ویژگی‌های مهمی است و قرار است امشب در گفت‌وگوی ویژه خبری برخی از موارد آن را توضیح دهیم.
وی با بیان اینکه این قطعنامه به همراه نامه کشورهای 1+5 به شورای امنیت خواهد بود، تصریح کرد: یکی از مهمترین ویژگی‌های این قطعنامه این است که این قطعنامه برخلاف 6 قطعنامه قبلی شورای امنیت ذیل فصل 7 منشور سازمان ملل متحد نیست و دیگر فعالیت‌های صلح آمیز ایران به عنوان تهدیدی جهانی قلمداد نخواهد شد.
وی با بیان اینکه در این قطعنامه به بند 25 منشور سازمان ملل اشاره دارد و چند پاراگراف آن به بند 41 اشاره خواهد کرد، تصریح کرد: کلیت قطعنامه تحت فصل 41 منشور سازمان ملل نخواهد بود و دیگر فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران به عنوان یک تهدید قلمداد نخواهد شد و این یک تحول اساسی است.
این عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شورای عالی امنیت ملی و مجلس در بررسی این قطعنامه دارای چه اختیاراتی هستند، گفت: درباره اینکه هر کدام از این دو نهاد تا چه حدی و سطحی وارد این قضیه می‌شوند باید تصمیم گیری شود و من نمی‌توانم اظهارنظری کنم.
وی گفت: هر کدام که مسئول طی این روند قانونی شوند می‌توانند این توافق را در کلیت رد یا تأیید کنند و این امکان وجود ندارد که بخشی از این توافق رد و یا تأیید شود و یا اینکه اصلاحاتی در بخشی از آن صورت بگیرد. بلکه باید کلیت آن یا رد و یا مورد تأیید قرار بگیرد. مثلاً اگر کلیت آن رد شود ما باید دوباره به میز مذاکره برگردیم و برای آن مذاکره کنیم و اینکه این توافق با اصلاحاتی تصویب شود مقدور نیست.
عراقچی گفت: قطع نامه جدیدی که در شورای امنیت امروز به تصویب می رسد در کلیات از فصل هفت منشور ملل متحد خارج می‌شود و در آن به بند 41 اشاره می‌کند البته در چند پاراگراف مشخص در جاهایی که شورای امنیت می خواهد یک موضوع الزام آور را بیان کند به فصل هفت اشاره شده است.
وی تاکید کرد: این قطع نامه یک تحول اساسی در تاریخ تحولات شورای امنیت سازمان ملل است.
این عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان در ادامه با بیان اینکه قطع نامه شورای امنیت که تائید برجام را در بر دارد، یک نقشه راه را تعریف می‌کند، افزود: طبق این نقشه راه همه موارد و اقداماتی که دو طرف باید انجام دهند مشخص شده است و در محدوده مشخص زمانی این قطعنامه نیز لغو خواهد شد.
وی افزود: این اولین و آخرین قطعنامه ای است که درباره ایران در شورای امنیت است مگر آنکه نقضی آشکار پیش آید. این قطعنامه با نقشه راهی که در خود دارد از ابتدا تا انتهای مسیری که در چارچوب برجام باید طی شود را مشخص می‌کند. برنامه برجام ضمیمه این قطعنامه است و به تائید آن می رسد و اساسا بخشی از قطع نامه می‌شود.
معاون ظریف با بیان اینکه این قطعنامه برنامه غنی سازی ایران را مورد تائید قرار می‌دهد گفت : در تاریخ شورای امنیت بی سابقه است که برنامه غنی سازی یک کشور که برنامه ای ویژه و خاص برای کشورها است توسط این شورا تائید شود. این در حالی است که همه قطعنامه های قبلی علیه ایران در شورای امنیت خواستار توقف فوری فعالیت های غنی سازی ایران شده بود اما در این قطعنامه فعالیت های غنی سازی ایران مورد پذیرش و حتی ادامه و استمرار آن مورد تائید قرار می گیرد.
عراقچی با بیان اینکه در چارچوب قطعنامه مذکور تمامی شش قطعنامه ای که علیه ایران در گذشته در شورای امنیت صادر شده است یک جا لغو می‌شود ، گفت : قطعنامه های قبلی همگی در چارچوب فصل 7 منشور ملل متحد بوده است ولی در قطعنامه مذکور این شمولیت وجود ندارد.
وی گفت: تاریخ اثرگذاری لغو قطعنامه های قبلی از زمانی است که برجام اجرایی شود.
این عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان ویژگی دیگر قطعنامه شورای امنیت در تائید برنامه جامع اقدام مشترک را از بین رفتن رژیم تحریم ها و کمیته تحریم شورای امنیت عنوان کرد و افزود: تمامی ساختارهای شکل گرفته در رابطه با تحریم ها در شورای امنیت و کمیته مربوط به اجرای تحریم ها بر اساس این قطعنامه از بین خواهد رفت و دیگر به رسمیت شناخته نمی شوند.
عراقچی با اشاره به برخی محدودیت ها که در قطعنامه شورای امنیت به آن اشاره شده است گفت: محدودیت هایی که در قطعنامه مذکور به آنها اشاره شده است به عنوان تحریم شناخته نمی شوند. یکی از این موارد کالاهای دو منظوره است که ممکن است این کالاها در صنعت نظامی هسته‌ای کاربرد داشته باشند که فروش آنها به ایران بر اساس قطعنامه های قبلی ممنوع بوده است اما در قطعنامه جدید از طریق یک کانال جدید که تعیین شده است می تواند این کالاها برای مصارف صنعتی خریداری شود.
وی ادامه داد: همچنین در زمینه تسلیحات محدودیت هایی قید شده است. قطعنامه های قبلی شورای امنیت خرید و فروش تسلیحات از سوی ایران و از سوی کشورهای دیگر به ایران را ممنوع کرده بود و به ویژه خرید تسلیحات کلان ممنوع شده بود. این قطعنامه ممنوعیت را به محددیت 5 ساله تبدیل می‌کند که اگر خرید و فروشی باشد از طریق کسب اجازه مورد به مورد توسط شورای امنیت صورت می‌گیرد.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان همچنین در رابطه با محدودیت ها بر سر فعالیت موشکی ایران گفت: بر اساس بند 9 قطعنامه 1929 فعالیت های موشکی ایران به طور کامل ممنوع شده است و حتی اجازه می داد به کشورها که علیه ایران به زور متوسل شوند ولی الان شورای امنیت در قطعنامه مذکور می خواهد فعالیت های موشکی که برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده یا می شود انجام نگیرد. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران اساسا در برنامه‌اش فعالیت موشکی مرتبط با هسته‌ای ندارد.
وی ادامه داد: شورای امنیت موضوع محدودیت در فعالیت های موشکی را نه تحت ماده 41 و نه فصل هفت بیان نمی‌کند و فقط به عنوان "یک خواسته" آن را مطرح می‌کند.
وی ادامه داد: این قطعنامه با همه مواردی که در آن است و محدودیت‌هایش مرزبندی مشخصی با توافق دارد اگر مواردی باشد در قطعنامه که در توافق نباشد نقض آنها توسط ایران نقض توافق به حساب نمی‌آید. ما به همه سیاست های خود در چارچوب برنامه های موشکی و تسلیحاتی‌مان ادامه می دهیم. در بحث موشکی نقضی نخواهد بود و در بحث تسلیحاتی اگر نقضی باشد نقض قطعنامه است نه توافق.
وی همچنین تصریح کرد: همان‌طور که رهبری گفتند سیاست‌های منطقه‌ای، دفاعی و تسلیحاتی ما متاثر از قطعنامه شورای امنیت نخواهد بود.
عراقچی گفت: پس از تصویب قطعنامه شورای امنیت بیانیه ای از سوی ایران صادر می‌شود و تاکید می کنیم که همچنان مشروعیت تحریم ها را که در قبل گذاشته شده بود به رسمیت نمی شناسیم و این سیاست ما در آینده نیز خواهد بود.
معاون ظریف در خصوص بازگشت‌پذیری تحریم‌ها در قطعنامه شورای امنیت و برجام اظهار کرد: موضوع بازگشت‌پذیری برای هر دو طرف است. اگر طرف مقابل به تعهداتش عمل نکند بلافاصله ما به برنامه هسته‌ای خود بر می گردیم. این امکان برای طرف مقابل نیز وجود دارد در قطعنامه هم پیش بینی شده اگر نقضی هم از سوی ایران و هم کشورهای دیگر صورت گیرد می توانند مراجعه کنند. البته برای این کار یک پروسه 60 روزه در نظر گرفته شده است و این حق برای هر دو طرف است.
عراقچی در خصوص الزام آور بودن تعهدات مورد پذیرش در برجام و قطعنامه شورای امنیت گفت: از نظر حقوق بین‌الملل الزام آور است اما تبعا حقوق داخل کشورها بر حقوق بین‌الملل تفوق دارد. از نظر ما تا وقتی روال قانونی برای اجرایی شدن توافق در کشورها طی نشود، توافق وین یا برجام قابل اجرایی شدن و عمل نیست و برای آمریکا و یا برخی کشورهای اروپایی هم همین طور است. در یک فاصله نود روزه کشورها باید این برنامه را در روال قانونی خود بررسی و تائید کنند. در ایران نیز مجلس شورای اسلامی یا شورای عالی امنیت ملی این مرحله را باید طی کند تا برجام به یک قانون تبدیل شود.
قطعنامه شورای امنیت در رابطه با تائید برجام و لغو قطعنامه های قبلی علیه ایران دارای 12 بند مقدماتی و 30 بند اجرایی خواهد بود و برنامه اقدام جامع مشترک یا همان توافق نامه وین ضمیمه آن خواهد بود . این قطعنامه همراه با نامه کشورهای 1+5 و درخواست های آنها به شورای امنیت است.
∎
عباس عراقچی در گفت‌وگو با اخبار نیمروز شبکه یک سیما در ابتدای سخنان خود با تسلیت و ابراز همدردی با هموطنانی که در سیل اخیر خسارت‌هایی به آنها وارد شده است در بخشی از سخنان خود با اشاره به برخی از جزئیات قطعنامه امروز شورای امنیت سازمان ملل متحد، تصریح کرد: این قطعنامه نزدیک به 170 صفحه‌ای دارای ویژگی‌های مهمی است و قرار است امشب در گفت‌وگوی ویژه خبری برخی از موارد آن را توضیح دهیم.
وی با بیان اینکه این قطعنامه به همراه نامه کشورهای 1+5 به شورای امنیت خواهد بود، تصریح کرد: یکی از مهمترین ویژگی‌های این قطعنامه این است که این قطعنامه برخلاف 6 قطعنامه قبلی شورای امنیت ذیل فصل 7 منشور سازمان ملل متحد نیست و دیگر فعالیت‌های صلح آمیز ایران به عنوان تهدیدی جهانی قلمداد نخواهد شد.
وی با بیان اینکه در این قطعنامه به بند 25 منشور سازمان ملل اشاره دارد و چند پاراگراف آن به بند 41 اشاره خواهد کرد، تصریح کرد: کلیت قطعنامه تحت فصل 41 منشور سازمان ملل نخواهد بود و دیگر فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران به عنوان یک تهدید قلمداد نخواهد شد و این یک تحول اساسی است.
این عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شورای عالی امنیت ملی و مجلس در بررسی این قطعنامه دارای چه اختیاراتی هستند، گفت: درباره اینکه هر کدام از این دو نهاد تا چه حدی و سطحی وارد این قضیه می‌شوند باید تصمیم گیری شود و من نمی‌توانم اظهارنظری کنم.
وی گفت: هر کدام که مسئول طی این روند قانونی شوند می‌توانند این توافق را در کلیت رد یا تأیید کنند و این امکان وجود ندارد که بخشی از این توافق رد و یا تأیید شود و یا اینکه اصلاحاتی در بخشی از آن صورت بگیرد. بلکه باید کلیت آن یا رد و یا مورد تأیید قرار بگیرد. مثلاً اگر کلیت آن رد شود ما باید دوباره به میز مذاکره برگردیم و برای آن مذاکره کنیم و اینکه این توافق با اصلاحاتی تصویب شود مقدور نیست.
عراقچی گفت: قطع نامه جدیدی که در شورای امنیت امروز به تصویب می رسد در کلیات از فصل هفت منشور ملل متحد خارج می‌شود و در آن به بند 41 اشاره می‌کند البته در چند پاراگراف مشخص در جاهایی که شورای امنیت می خواهد یک موضوع الزام آور را بیان کند به فصل هفت اشاره شده است.
وی تاکید کرد: این قطع نامه یک تحول اساسی در تاریخ تحولات شورای امنیت سازمان ملل است.
این عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان در ادامه با بیان اینکه قطع نامه شورای امنیت که تائید برجام را در بر دارد، یک نقشه راه را تعریف می‌کند، افزود: طبق این نقشه راه همه موارد و اقداماتی که دو طرف باید انجام دهند مشخص شده است و در محدوده مشخص زمانی این قطعنامه نیز لغو خواهد شد.
وی افزود: این اولین و آخرین قطعنامه ای است که درباره ایران در شورای امنیت است مگر آنکه نقضی آشکار پیش آید. این قطعنامه با نقشه راهی که در خود دارد از ابتدا تا انتهای مسیری که در چارچوب برجام باید طی شود را مشخص می‌کند. برنامه برجام ضمیمه این قطعنامه است و به تائید آن می رسد و اساسا بخشی از قطع نامه می‌شود.
معاون ظریف با بیان اینکه این قطعنامه برنامه غنی سازی ایران را مورد تائید قرار می‌دهد گفت : در تاریخ شورای امنیت بی سابقه است که برنامه غنی سازی یک کشور که برنامه ای ویژه و خاص برای کشورها است توسط این شورا تائید شود. این در حالی است که همه قطعنامه های قبلی علیه ایران در شورای امنیت خواستار توقف فوری فعالیت های غنی سازی ایران شده بود اما در این قطعنامه فعالیت های غنی سازی ایران مورد پذیرش و حتی ادامه و استمرار آن مورد تائید قرار می گیرد.
عراقچی با بیان اینکه در چارچوب قطعنامه مذکور تمامی شش قطعنامه ای که علیه ایران در گذشته در شورای امنیت صادر شده است یک جا لغو می‌شود ، گفت : قطعنامه های قبلی همگی در چارچوب فصل 7 منشور ملل متحد بوده است ولی در قطعنامه مذکور این شمولیت وجود ندارد.
وی گفت: تاریخ اثرگذاری لغو قطعنامه های قبلی از زمانی است که برجام اجرایی شود.
این عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان ویژگی دیگر قطعنامه شورای امنیت در تائید برنامه جامع اقدام مشترک را از بین رفتن رژیم تحریم ها و کمیته تحریم شورای امنیت عنوان کرد و افزود: تمامی ساختارهای شکل گرفته در رابطه با تحریم ها در شورای امنیت و کمیته مربوط به اجرای تحریم ها بر اساس این قطعنامه از بین خواهد رفت و دیگر به رسمیت شناخته نمی شوند.
عراقچی با اشاره به برخی محدودیت ها که در قطعنامه شورای امنیت به آن اشاره شده است گفت: محدودیت هایی که در قطعنامه مذکور به آنها اشاره شده است به عنوان تحریم شناخته نمی شوند. یکی از این موارد کالاهای دو منظوره است که ممکن است این کالاها در صنعت نظامی هسته‌ای کاربرد داشته باشند که فروش آنها به ایران بر اساس قطعنامه های قبلی ممنوع بوده است اما در قطعنامه جدید از طریق یک کانال جدید که تعیین شده است می تواند این کالاها برای مصارف صنعتی خریداری شود.
وی ادامه داد: همچنین در زمینه تسلیحات محدودیت هایی قید شده است. قطعنامه های قبلی شورای امنیت خرید و فروش تسلیحات از سوی ایران و از سوی کشورهای دیگر به ایران را ممنوع کرده بود و به ویژه خرید تسلیحات کلان ممنوع شده بود. این قطعنامه ممنوعیت را به محددیت 5 ساله تبدیل می‌کند که اگر خرید و فروشی باشد از طریق کسب اجازه مورد به مورد توسط شورای امنیت صورت می‌گیرد.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان همچنین در رابطه با محدودیت ها بر سر فعالیت موشکی ایران گفت: بر اساس بند 9 قطعنامه 1929 فعالیت های موشکی ایران به طور کامل ممنوع شده است و حتی اجازه می داد به کشورها که علیه ایران به زور متوسل شوند ولی الان شورای امنیت در قطعنامه مذکور می خواهد فعالیت های موشکی که برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده یا می شود انجام نگیرد. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران اساسا در برنامه‌اش فعالیت موشکی مرتبط با هسته‌ای ندارد.
وی ادامه داد: شورای امنیت موضوع محدودیت در فعالیت های موشکی را نه تحت ماده 41 و نه فصل هفت بیان نمی‌کند و فقط به عنوان "یک خواسته" آن را مطرح می‌کند.
وی ادامه داد: این قطعنامه با همه مواردی که در آن است و محدودیت‌هایش مرزبندی مشخصی با توافق دارد اگر مواردی باشد در قطعنامه که در توافق نباشد نقض آنها توسط ایران نقض توافق به حساب نمی‌آید. ما به همه سیاست های خود در چارچوب برنامه های موشکی و تسلیحاتی‌مان ادامه می دهیم. در بحث موشکی نقضی نخواهد بود و در بحث تسلیحاتی اگر نقضی باشد نقض قطعنامه است نه توافق.
وی همچنین تصریح کرد: همان‌طور که رهبری گفتند سیاست‌های منطقه‌ای، دفاعی و تسلیحاتی ما متاثر از قطعنامه شورای امنیت نخواهد بود.
عراقچی گفت: پس از تصویب قطعنامه شورای امنیت بیانیه ای از سوی ایران صادر می‌شود و تاکید می کنیم که همچنان مشروعیت تحریم ها را که در قبل گذاشته شده بود به رسمیت نمی شناسیم و این سیاست ما در آینده نیز خواهد بود.
معاون ظریف در خصوص بازگشت‌پذیری تحریم‌ها در قطعنامه شورای امنیت و برجام اظهار کرد: موضوع بازگشت‌پذیری برای هر دو طرف است. اگر طرف مقابل به تعهداتش عمل نکند بلافاصله ما به برنامه هسته‌ای خود بر می گردیم. این امکان برای طرف مقابل نیز وجود دارد در قطعنامه هم پیش بینی شده اگر نقضی هم از سوی ایران و هم کشورهای دیگر صورت گیرد می توانند مراجعه کنند. البته برای این کار یک پروسه 60 روزه در نظر گرفته شده است و این حق برای هر دو طرف است.
عراقچی در خصوص الزام آور بودن تعهدات مورد پذیرش در برجام و قطعنامه شورای امنیت گفت: از نظر حقوق بین‌الملل الزام آور است اما تبعا حقوق داخل کشورها بر حقوق بین‌الملل تفوق دارد. از نظر ما تا وقتی روال قانونی برای اجرایی شدن توافق در کشورها طی نشود، توافق وین یا برجام قابل اجرایی شدن و عمل نیست و برای آمریکا و یا برخی کشورهای اروپایی هم همین طور است. در یک فاصله نود روزه کشورها باید این برنامه را در روال قانونی خود بررسی و تائید کنند. در ایران نیز مجلس شورای اسلامی یا شورای عالی امنیت ملی این مرحله را باید طی کند تا برجام به یک قانون تبدیل شود.
قطعنامه شورای امنیت در رابطه با تائید برجام و لغو قطعنامه های قبلی علیه ایران دارای 12 بند مقدماتی و 30 بند اجرایی خواهد بود و برنامه اقدام جامع مشترک یا همان توافق نامه وین ضمیمه آن خواهد بود . این قطعنامه همراه با نامه کشورهای 1+5 و درخواست های آنها به شورای امنیت است.