عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران در برنامه گفتگوی ویژه خبری حضور یافت و درباره قطعنامه اخیر شورای امنیت اظهار نظر کرد.

به گزارش روزنو، سیدعباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه کشورمان در برنامه گفتگوی ویژه خبری حضور یافت و درباره قطعنامه اخیر شورای امنیت گفت: اولین گام در وین با برجام حاصل شد که پس از آن به شورای امنیت برای تایید ارسال شد. این خواسته همه اعضا بود که در اولین گام شورای امنیت بر این توافق صحه بگذارد. باید تحریم‌های قبلی را بردارند و کشورهای دیگر هم مایل بودند. آمریکایی‌ها زیاد تمایلی نداشتند. به هر حال نظر ایران به همین منوال شکل گرفت.

عراقچی افزود: همزمان شورای وزیران اتحادیه اروپا هم برجام را تایید کرد و این یک تعهد سیاسی ایجاد می کند که در ادامه برجام، تحریم‌های خود را بردارند.

همزمان آمریکایی‌ها توافق را به کنگره فرستادند و دو ماه برای بررسی فرصت دارد.

وی گفت: فردا من و دکتر ظریف در جلسه غیرعلنی حضور می یابیم و سپس روال بررسی در مجلس شروع می شود. بر اساس برآورد ما دو ماه نیاز است تا تمام کشورها این روال را طی کنند. مرحله بعدی را «روز توافق» نام نهادیم. در آن روز اتحادیه اروپا مصوبه دیگری را در شورای وزیران خود به عنوان تصمیم قانونی اتخاذ می کند که تحریم های یک جانبه را لغو می کند. اما اجرایی شدن موکول به ارزیابی آژانس می شود. همزمان کنگره آمریکا نیز مصوبه ای خواهد داشت و به همین شکل تا اجرا فاصله دارد.

معاون وزیر خارجه گفت: اختلاف زمانی برای اجرای توافق وجود دارد و برای حل این معضل اتحادیه اروپا و آمریکا تحریم ها را لغو کنند. اما این اجرایی نمی شود تا ایران تعهدات خود را انجام دهد.

عراقچی گفت: پس از طی این مراحل که چهار تا شش ماه دیگر است روز اجرای توافق است. همه تحریم های اقتصادی و مالی مرتبط با برنامه هسته‌ای در همان روز توافق برداشته می شود.

وی با اشاره به تصویب برجام در شورای امنیت گفت: این اقدام دستاورد بسیار بزرگی که شورای امنیت در اولین گام برجام را تایید می کند، توافقی که متضمن غنی سازی ایران است. امروز شورای امنیت برای اولین غنی سازی یک کشور در حال توسعه را پذیرفته است. برای اولین کشوری که ذیل فصل 7 شورای امنیت قرار داشته از این وضعیت بدون جنگ یا تغییر رژیم خارج شده است.

مذاکره کننده ارشد کشورمان همچنین گفت: قطعنامه از جهات زیادی منحصربفرد است. البته در پاراگرافهایی به ماده 41 اشاره کرده و اعلام می کند خروج از فصل 7 طبق ماده 41 انجام گرفته است.

وی افزود: قطعنامه های گذشته علیه ایران در آخرین بند بخش مقدماتی اعلام می کنند طبق ماده 41 تصمیمات اتخاذ شده است. در این قطعنامه جدید این حرف نیامده اما در بندهایی که قصد الزام آور کردن دارد به ماده 41 اشاره می کند. وجه منحصر بفرد دیگر نقشه راه کاملا مشخص آن است. این اولین و آخرین قطعنامه ای که در این خصوص صادر می شود. در طول 10 سال خود این قطعنامه نیز لغو خواهد شد و در آن ذکر شده است که این در صورتی که طرفین تعهدات خود را طبق روال انجام دهند.

عراقچی گفت: ویژگی دیگر قطعنامه تایید برنامه جامعه اقدام مشترک (برجام) است و از ایران و 1+5 می‌خواهد که آن را اجرا کنند. برخی کشورها قوانین مختلفی دارند و الزاما مصوبات شورای امنیت در آن کشورها قابل اجرا نیست و نیاز به مصوبه داخلی دارد.

وی در پاسخ به این سوال که چه زمان پرونده هسته ای از شورای امنیت خارج می شود گفت: نقشه راهی داریم که طبق آن پیش می رود.

معاون ظریف در ادامه گفت: شورای امنیت زمانیکه به بررسی پرونده ای خاتمه می دهد از واژه جمع بندی بررسی استفاده می کند و ما بعد از 10 سال شاهد خاتمه موضوع خواهیم بود. اینکه آمریکایی ها علاقه دارند که بعد از 10 سال هم به این موضوع ادامه دهند باید دید که با دیگر اعضا می توانند به توافق برسند در این خصوص یا خیر. باید بروند بقیه اعضا از جمله روسیه و چین را برای قطعنامه جدید راضی کنند.

معاون وزیر خارجه در خصوص بند 3 قطعنامه که مربوط به فناوری موشک های بالستیک است گفت: قطعنامه جدید شورای امنیت همه قطعنامه ها و تحریم های گذشته را لغو می کند اما محدودیت های جدید یا تحریم های گذشته را در قالب محدودیت در مدت زمان مشخصی ادامه می دهد. یکی از این بحث ها که در قطعنامه 1929 آمده مربوط به موشک‌هاست. قطعنامه 1929 اعلام می کند تمام فعالیت های موشک بالستیک که قابلیت حمل کلاهک هسته ای دارند طبق ماده 41 نباید صورت بگیرد. در ادامه این بند که بسیار خطرناک است از تمام کشورها خواسته که از هر ابزاری برای جلوگیری از این اقدامات استفاده کنند. در قطعنامه جدید از ایران خواسته شده یعنی الزام آور نیست و درخواست شده که از فعالیت روی موشک های بالستیک که برای حمل کلاهک هسته ای طراحی شده جلوگیری کند. بین قطعنامه و توافق اختلاف وجود دارد. اگر توافق نقض شود قطعنامه هم نقض می شود اما عکس آن صحت ندارد. در بیانه وزارت خارجه کاملا صریح آمد است که در خصوص محدودیت های تسلیحاتی، ممنوعیت های مربوط در خصوص خرید و فروش سلاح تبدیل به محدودیت شده است. اگر نقضی صورت بگیرد مانند سالهای گذشته نقض صورت گرفته و اتفاقی هم نیفتاده است. مفاد قطعنامه با مفاد توافق متفاوت است.

وی گفت: برخی طرف‌ها با توجه به موفقیت های ما در منطقه نمی خواستند تحریم تسلیحاتی ما را بردارند. بسیار در این زمینه ها بحث شد. وقتی اعلام شد تحریم تسلیحاتی را نمی توانند بردارند گفتیم حاضر به توافق نیستیم. به هر جا که لازم باشد اسلحه می دهیم و از هر جا که بتوانیم اسلحه هم خریداری می کنیم و برای طرفها در مذاکرات این مسئله را روشن کردیم.

عراقچی افزود: طرف مقابل پذیرفت که این دو مسئله در قطعنامه بیاید اما در توافق ذکر نشود بنا بر این اگر نقض شود، نقض توافق نخواهد بود. در بحث موشکی در قطعنامه جدید هیچ الزامی نیست اما در بحث موشکی پنج سال محدودیت ذکر شده اما برای حفظ استقلال و حاکمیت خود افزایش توانمندی های خود را آنچه نیاز است انجام خواهیم داد.

[بخشی از قطعنامه جدید شورای امنیت: همه کشورها می توانند و اجازه دارند در صورت تصویب شورای امنیت برای تهیه، فروش و انتقال مستقیم یا غیر مستقیم تانک های جنگی، خوروهای زرهی،سامانه توپخانه ای کالیبر بالا، هواپیماهای جنگی، هلیکوپتر،ناو جنگی و سامانه موشکی را مطابق آنچه در تسلیحات متعارف سازمان ملل تشریح شده از طریق خاک کشورهایشان، اتباعشان و یا با استفاده از کشتی و هواپیما برای ایران و استفاده در ایران اقدام کنند.                   این پاراگراف تا پنج سال بعد از اولین روز اجرای برجام کاربرد دارد.]

مذاکره کننده ارشد کشورمان در برنامه گفتگوی ویژه خبری همچنین گفت: شورای امنیت از ما درخواست کرده است بر روی موشک های با قابلیت حمل کلاهک هسته ای فعالیتی انجام ندهیم. از نظر ما امنیت ما اولویت بر همه چیز دارد.

وی در خصوص بند 11 و 12 که همان بحث برگشت پذیری تحریم‌ها یا همان «مکانیسم ماشه‌ای» گفت: بازگشت پذیری یک امر طبیعی و متقابل است. اگر طرف مقابل در لغو تحریم ها هم نقضی صورت دهد ما هم به شرایط قبل از توافق باز می گردیم. وقتی ساختار تحریم شکسته شود تصویب و اجرای آن زمان بر است بنا بر این هم برای‌ آنها و هم برای ما بازگشت زمان بر است اما مثلا در فردو غنی سازی سریعا فعال می شود.

عراقچی افزود: آمریکا و اروپا در بازگشت تحریم ها مشکل خاصی ندارند. اما در خصوص شورای امنیت اگر بخواهند باز هم قطعنامه بگذارند باید اجماع صورت بگیرد و روسیه چین را نیز باید همراه کنند. برای این که به سد وتوی روسیه و چین برخورد نکنند مکانیسمی چیده شده که ساده نیست و حداقل 60 روز زمان می برد. اگر به توافق مراجعه کنید در بخشی که برای حل اختلاف آمده اگر چه ایران و یا طرف مقابل ادعای نقض تعهد را ارائه کند کمیسیون مشترکی تشکیل می شود و 15 روز برای حل فرصت دارد و اگر نتوانست به سطح وزرای 1+5 می رسد. همزمان یک کمیته مشورتی سه نفره تشکیل می شود. یک نفر از سمت کشور شاکی و یک نفر از متشاکی و یک نفر هم از سمت کشور بی طرف به کمیسیون می آیند. در صورتی که نتوانستند مشکل را حل کنند شاکی به شورای امنیت شکایت می برد و شورا 30 روز فرصت دارد تا بررسی کند. و باید رای گیری بر ادامه لغو تحریم ها صورت بگیرد. اگر کشوری مصمم به برگشت دادن تحریم ها داشته باشد می تواند اما برای آن کشور هزینه سیاسی بالایی دارد.

معاون وزیر خارجه کشورمان همچنین تاکید کرد توافقی که بدست آمده نتیجه چند عامل است: اول مقاومت مردم در برابر فشارها و کاستی ها و دشمن را از ادامه تحریم ها نا امید کرد. دوم مدیون نظامیان ارتش سپاه و بسیج و تسلیحات ملت ایران هستیم و دشمن در این زمان به میز مذاکره آمد و البته مدیون رهبری معظم انقلاب و رئیس جمهوری هستیم.

این مقام ارشد دستگاه دیپلماسی ایران افزود: در این توافق خطوط قرمز ما تامین شد. اولا حفظ عزت و غرور نظام جمهوری اسلامی ایران. آنها می گفتند غنی سازی نباید داشته باشید و نبرد اراده ها با تصویب غنی سازی به پایان رسید. تاسیسات هسته ای ما به کار خود ادامه خواهد داد. تحریم ها هم جزو خط قرمزها بود که برداشته خواهد شد.

وی گفت: طرف مقابل اطمینان حاصل کرده که ما به سمت بمب نمی رویم. فتوای صریح مقام معظم رهبری مبنی بر حرمت این سلاح ها هم که وجود دارد. هیچ خدشه ای هم در سیاست های منطقه ای و برنامه موشکی ما وارد نخواهد شد.

عراقچی افزود: اگر قطعنامه را نقض کنیم تحریم ها قابل بازگشت نیستند اما اگر توافق نقض شود روند بازگشت تحریم ها عملی می شود.

معاون ظریف تاکید کرد: تا زمانیکه قوی باشیم و انسجام داشته باشیم دشمن ولو در صورت تصویب قطعنامه ها هیچ کاری نمی تواند انجام دهد.

وی ادامه داد: قاضی و داور در خصوص برنامه هسته ای ما آژانس بین المللی انرژی اتمی است. در اجرای تعهداتمان طبق برجام باید طرفی برای بررسی تعهدات ما باشد و جایگزینی جز آژانس نداریم. آنچه که ما تلاش کردیم در این توافق صورت بگیرد این است که در قضاوت نسبت به عملکرد ایران قضاوت کمّی خواهد بود نه کیفی. میزان ذخایر و شمار ماشین ها و ... به آژانس موکول شده است.

عراقچی گفت: اگر آژانس دبه کند، اگر طرف مقابل دبه کند برای ما بازگشت به شرایط قبل از توافق هم ممکن است هم مشروع و قانونی. اینطور نیست که پس از 2 سال مذاکره در یک بهانه جویی بازگردیم به قبل از مذاکرات. می دانند که با توانایی های ما بازگشت به قبل حتی با قدرت بیشتر امکان دارد.

مذاکره کننده ارشد ایران پس از ذکر سازوکار تصویب توافق در آمریکا گفت: در داخل طبق فرمایش رهبر انقلاب باید روند قانونی آن طی شود طبق مصوبه مجلس توافق فردا به مجلس ارائه می شود و ادامه با مجلس است. ممکن است روال در مجلس ادامه باید یا در شورای عالی امنیت ملی که باید تصمیم گیری شود.

وی افزود: در توافق دو واژه لغو و توقف داریم. در آمریکا تحریم های بر اساس دستورات ا جرایی رئیس جمهور لغو می شود اما تحریم های کنگره ای لغو نمی شود ولی رئیس جمهور طبق قانون اساسی اختیار دارد اجرای آن را متوقف کند. اما رئیس جمهور آمریکا می‌تواند اجرای تحریم ها را طبق برجام برای دوره های 120 و 180 روزه، متوقف می کند.

عراقچی در خصوص پی ام دی گفت: بیش از 10 سال است که ابعاد احتمالی نظامی بین ما و آژانس مطرح شده است. یک سری اتهاماتی است که نسبت به گذشته برنامه هسته ای ایران مطرح شده و در سال 2011 به 12 پرونده تبدیل شد. مدعی هستند که 12 پرونده باید تکلیفش روشن شود و گذشته برنامه هم باید مشخص شود. در مقطعی طرف مقابل خواستار دسترسی به افراد و اماکنی شد و آژانس پس از آن ارزیابی نهایی خود را ارائه شود. این راه حل در تهران مورد قبول واقع نشد. مذاکرات ادامه یافت و چارچوبی برای همکاری بین ایران و آژانس امضا معین شد تا طبق آن حل شود و پرونده ها یکی پس از دیگری حل و فصل شود. اکنون پس از حل و فصل پرونده چاشنی های انفجاری آژانس پذیرفته 11 پرونده باقیمانده بررسی شود.

وی افزود: بازدید و دسترسی به اماکن نظامی را اجازه نخواهیم داد. تصور ما این است که می توان طی سه چهار ماه آینده پی ام دی را نیز فیصله داد.