به گزارش ایرنا از ستاد حقوق بشر، سید داوود آقایی روز یکشنبه با اشاره به اقدام دیوان بینالمللی دادگستری و محکوم کردن جنایات رژیم صهیونیستی را یک گام رو به جلو عنوان کرد و اظهار داشت: صدور حکم موقت علیه رژیم صهیونیستی اقدامی بسیار مثبت است زیرا این حکم از سوی دیوان بینالمللی دادگستری که یک مرجع قضایی بینالمللی است، صادر شده است.
وی خاطرنشان کرد: این حکم نهایی نیست و یک دستور موقت و خواستهای برای تعیین تکلیف غزه است که به طور قاطع خواستار آتشبس نشدهاند؛ به این دلیل که دیوان نمیخواهد خود را در جایگاه شورای امنیت قرار دهد که در این زمینه تصمیم گیرد زیرا اعلام آتش بس و مقابله با جنگها بر عهده شورای امنیت است و دیوان نخواسته است نقشی که بر عهده شورای امنیت است، بر عهده گیرد.
کارشناس حقوق بینالملل تصریح کرد: آفریقای جنوبی خواستار آتشبس و خواستار پایان همه رنجهای مردم غزه شده است و باید منتظر صدور حکم نهایی دیوان بینالمللی دادگستری ماند که ممکن است مقداری زمانبر باشد. دیوان به طور صریح باید به اینکه رژیم اسرائیل مرتکب جنایت جنگی و نسل کشی شده استناد کند که این موضوع میتواند یک سند معتبر در محکومیت رژیم صهیونیستی باشد.
آقایی با اشاره به مواضع مقامات کشورهای مختلف در قبال صدور حکم اولیه، تاکید کرد: این حکم در جهت تامین بخشی از کاستیها است و میتوان امید داشت که در چنین مواردی کشورهای دیگر اقدامات قانونی لازم را انجام دهند و رژیم صهیونیستی را به محاکمه بکشانند. امیدواریم در حکم نهایی از سوی دیوان بینالمللی دادگستری جدیت بیشتری صورت گیرد.
کارشناس حقوق بینالملل افزود: این حکم از یک منظر الزامآور است و دولتهایی که عضو دیوان بینالمللی هستند، متعهدند به احکام صادره از این دیوان عمل کنند اما در بسیاری از موارد، احکام دیوان اجرا نشده ولی در حکم نهایی که قرار است صادر شود، پیشبینیهایی مبنی بر اینکه در چارچوب سازمان ملل، دولت محکومله که حکم نفس آن صادر شده و از طرف محکوم علیه حکم اجرا نشده، میتواند به شورای امنیت شکایت ببرد. در این قضیه اعضای مرجع تصمیمگیرنده، آمریکا، انگلیس و فرانسه، حامی رژیم صهیونیستی هستند و به همین دلیل اجرای حکم دیوان بینالمللی دادگستری سخت به نظر میرسد.
به گزارش ایرنا، دیوان بینالمللی دادگستری که به عنوان دادگاه بینالمللی شناخته میشود، رکن قضایی اصلی سازمان ملل متحد در شهر لاهه هلند استقرار دارد و آفریقای جنوبی در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۳ (۹ دی ۱۴۰۲) شکایتی را به دیوان بینالمللی دادگستری تسلیم کرد و صدور حکم علیه رژیم صهیونیستی به دلیل نقض کنوانسیون نسلکشی در جریان حمله به غزه را خواستار شد.
آفریقای جنوبی در شکایت خود از دیوان بینالمللی دادگستری خواست تا ۹ دستور موقت را صادر کند که برخی از آنها عبارتند از: توقف فوری حملات رژیم صهیونیستی علیه غزه، اتخاذ تدابیر معقول برای جلوگیری از نسلکشی فلسطینیها، اطمینان از بازگشت آوارگان فلسطینی به خانههای خود و دسترسی آنها به کمکهای بشردوستانه مانند غذا، آب، سوخت، تجهیزات پزشکی، سرپناه و پوشاک و در نهایت انجام اقدامهای لازم برای مجازات دستاندرکاران نسلکشی و حفظ شواهد مربوط به جنایت نسلکشی در غزه.
دیوان بینالمللی دادگستری پس از برگزاری جلسات استماع در ۱۱ و ۱۲ ژانویه ۲۰۲۴ (۲۱ و ۲۲ دی ۱۴۰۲)، مذاکرات درباره این پرونده را آغاز کرد و هر چند رسیدگی به اتهام اصلی مطرح شده از سوی آفریقای جنوبی یعنی ارتکاب نسلکشی از سوی رژیم صهیونیستی احتمالا سالها زمان ببرد اما روز گذشته جمعه ۲۶ ژانویه ۲۰۲۴ (ششم بهمن ۱۴۰۲) دیوان بینالمللی دادگستری درباره درخواست آفریقای جنوبی برای صدور دستور اجرای اقدام موقت تصمیم گرفت.
دیوان بینالمللی دادگستری در این جلسه نسبت به تداوم جان باختن مردم غزه ابراز نگرانی و اعلام کرد: اسرائیل باید به کشتار و آسیب رساندن به مردم غزه پایان دهد و اقدامات لازم برای فراهم کردن نیازهای انسانی مردم غزه را فورا اتخاذ کند. اسرائیل باید تدابیر لازم برای جلوگیری از تحریک مستقیم به کشتار گروهی را اتخاذ کن همچنین باید متعهد به خودداری از قتل، تعدی و تخریب علیه مردم غزه باشد.
ریاست شورای امنیت نیز بامداد شنبه هفتم بهمن اعلام کرد که پس از اعلام تصمیمات دیوان دادگستری بینالمللی در لاهه در مورد نسلکشی رژیم صهیونیستی، روز چهارشنبه (۱۱ بهمن) نشستی اضطراری در رابطه با جنگ در غزه برگزار خواهد کرد.