به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ سپاه پاسداران بامداد 26 دی ماه 1402 مقر موساد در اربیل و محل تجمع تروریست‌ها در سوریه را درهم کوبید. سردار امیرعلی حاجی زاده در گفت و گوی تلفنی با سردار حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران اظهار داشت: راس ساعت ۱۲ همه کارها با موفقیت انجام و ۴ فروند خیبرشکن از جنوب خوزستان به مقصد گروه تکفیری در ادلب شلیک شد.

وی ادامه داد: از کرمانشاه ۴ فروند و ۷ فروند هم از آذربایجان شرقی به مقر صهیونیستی شلیک شد. فرمانده نیروی هوافضای سپاه تصریح کرد: نزدیک ۹ فروند هم گروه دوم تکفیری‌ها و داعش را مورد هدف قرار داده است. 

موشک خیبرشکن

دو روز پس از آنکه سردار امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه خبر از پیوستن یک موشک راهبردی به داشته‌های موشکی ایران خبر داد، موشک بالستیک دوربرد و نقطه‌زن خیبرشکن در یکی از شهرهای موشکی زیرزمینی نیروی هوافضای سپاه با حضور سرلشکر محمد باقری رئیس ستادکل نیروهای مسلح رونمایی و به یگان‌های عملیاتی موشکی پیوست.

از آنجا که خیبرشکن را می‌توان نسل جدیدی از موشک‌ها و تحولی در حوزه توان موشکی جمهوری اسلامی ایران برشمرد، در این گزارش به بررسی ویژگی‌های این موشک خواهیم پرداخت.

اولین موردی که در این موشک خودنمایی میکند، ابعاد به نسبت بزرگتر بالک‌های متحرک سرجنگی آن است که این افزایش ابعاد بالک، قدرت مانور سرجنگی را پس از ورود به جو افزایش می‌دهد و امکان اجرای مانورهای پیچیده‌تر و سریع‌تر را به منظور عبور موثر از سد پدافندهای ضد موشکی درون جوی که کارویژه سامانه‌های پدافندی مانند فلاخن داود رژیم صهیونیستی و پاتریوت ایالات متحده را فرآهم میکند.

ویژگی‌های موشک خیبرشکن

کلاهک‌های جداشونده مانورپذیر (MaRV) وقتی وارد جو زمین می‌شوند، به کمک بالک‌های خود مانور می‌دهند که در حین مانور انرژی جنبشی و طبعا سرعت آنها کاهش پیدا می‌کند و به همین دلیل در لحظه اصابت سرجنگی به هدف هیچ نشانه‌ای از سوزش بالک‌ها و گداخته شده سرجنگی مشاهده نمی‌شود که در نتیجه انجام مانورهای سنگین برای خنثی‌سازی پدافند هوایی دشمن، در لحظه اصابت سرعت سرجنگی در حدود ۲ تا ۳ ماخ برآورد می‌شود.

پیکربندی سرجنگی موشک خیبرشکن از نوع سه‌مخروطی است که استفاده از این پیکربندی به منظور حفظ پایداری سرجنگی در حین انجام مانورهای سنگین است. البته میزان نیروی پسا (Drag) در این پیکربندی مقداری بیشتر است اما افزایش میزان نیروی پسا در سرجنگی این موشک به منظور دستیابی به قابلیت مانورپذیری بوده که در حقیقت، طراحان در این بخش به نوعی با ایجاد مصالحه مهندسی، قابلیت مانورپذیری را به افزایش نیروی پسا ترجیح داده‌اند.

اطلاعات دقیق و رسمی از ابعاد موشک خیبرشکن مانند طول، قطر، وزن، وزن سرجنگی و ... ارائه نشده است اما با تخمین‌های صورت گرفته بر اساس تصاویر منتشر شده، طول موشک خیبر شکن ۱۰.۵ متر و قطر آن ۸۰ سانتی‌متر تخمین زده می‌شود.

وزن و برد موشک خیبرشکن

همچنین آنگونه که سردار حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه می‌گوید، وزن این موشک یک سوم موشک‌های مشابه است که در صورت مفروض قرار دادن وزن موشک قدر S بعنوان موشک مشابه، می‌توان نتیجه گرفت که وزن موشک خیبرشکن با سرجنگی ۵۰۰ کیلوگرمی، ۴.۵ تن باشد که چنین وزنی برای یک موشک بالستیک تاکتیکی با برد ۱۴۵۰ کیلومتر عددی بسیار ایده‌آل است. از سوی دیگر علت این وزن کم را می‌توان استفاده از بدنه کامپوزیتی برشمرد که طی سال‌های اخیر و در محصولات سپاه مشهود است و شاهد مثال آن موشک بدنه کامپوزیتی رعد-۵۰۰ و موتورهای کامپوزیتی زهیر، سلمان و رافع است.

رونمایی از پرتابگر دوفروندی موشک‌های تاکتیکی اسرائیل‌زن هم از دیگر مواردی بود که با رونمایی موشک خیبرشکن، رسانه‌ای شد. پیش از این موشک‌های بالستیک سوخت جامد مانند فاتح، ذوالفقار و دزفول بر روی پرتابگرهای دو فروندی مشاهده شده بود، اما این اولین‌بار است که ایران پرتابگرهای دوفروندی را برای موشک‌هایی با برد بالای ۱۰۰۰ کیلومتر رونمایی می‌کند که به دلیل اینکه سرزمین‌های اشغالی در برد این موشک‌ها قرار می‌گیرند، از آنها تحت عنوان موشک‌های اسرائیل‌زن یاد می‌شود.

از سوی دیگر افزایش تعداد موشک‌های آماده به شلیک روی سکوهای متحرک، به معنی افزایش نرخ شلیک است که قابلیت شلیک‌های متعدد را برای اشباع سامانه‌های دفاع موشکی دشمن که یک تاکتیک تاثیرگذار و اثبات شده است فراهم می‌کند.

موشک فاتح 110

موشک فاتح ۱۱۰ (Fateh-۱۱۰) یک موشک برد کوتاه است که در اوایل دهه ۸۰ شمسی نسل اول این موشک رونمایی شد. برد نسل اول این موشک حدود ۲۰۰ کیلومتر اعلام شده بود اما چند سال بعد، نسل دوم این موشک تست عملیاتی شد، نسلی که ارتقای برد و بهینه‌سازی سیستم‌های کنترل و ناوبری از جمله تغییرات آن نسبت به نسل نخست بود.

برد و دقت نسب فاتح 110

نسل سوم موشک فاتح ۱۱۰ در اواخر دهه ۸۰ شمسی رونمایی شد و حدود ۵۰ کیلومتر نسبت به نسل اول، ‌ افزایش برد داشت. در سال ۹۱  نسل چهارم موشک بالستیک فاتح ۱۱۰ با سوخت جامد مرکب بود. ارتقای برد این موشک به بیش از ۳۰۰ کیلومتر و نقطه‌زنی‌ در هرنوع شرایط آب و هوایی، دو مؤلفه مهم نسل چهارم فاتح ۱۰۰ است.

سرعت عملیاتی بالا به‌واسطه کاهش سیستم‌های پشتیبانی کننده سایت پرتاب، افزایش طول عمر موشک، افزایش زمان استقرار موشک مسلح روی سکوی پرتاب جهت شلیک به‌موقع، کاهش زمان تست‌های قبل از پرتاب و حین پرتاب، ‌ کاهش زمان ترک موضع پرتاب و عدم نیاز به بازدیدهای دوره‌ای کوتاه‌مدت از جمله توانمندی‌های دیگر نسل چهارم این موشک است.

با ارتقای موشک بالستیک فاتح ۱۱۰، این موشک قادر است اهداف زمینی و دریایی، نقاط تجمع دشمن، مراکز فرماندهی، سایت‌های موشکی، زاغه‌های مهمات، رادارها و سایر اهداف مورد نظر را به‌صورت نقطه‌ای مورد هدف قرار داده منهدم کند.

هم اکنون، موشک‌های فاتح در دو نوع لانچر ثابت و متحرک (سوار روی خودرو) قابلیت شلیک دارند.

ویژگی نسل چهارم فاح 110

 از ویژگی‌های فاتح ۱۱۰ این است که با فناوری بومی به‌کار رفته در این موشک، شناسایی موشک در زمان پرتاب غیرممکن شده و موشک به‌راحتی تا لحظه اصابت، توسط ناوبران آن قابل کنترل است.
 صنایع هوافضای وزارت دفاع اقدام به تولید انبوه نسل چهارم این موشک کرده است، موشکی که با نقطه‌زنی و سرعت بالا، قابلیت انهدام هر هدفی را داراست.

شناسنامه موشک 

•    وزن    ۳٬۴۵۰ کیلوگرم
•    طول    ۸٫۸۶ متر
•    قطر    ۰٫۶۱ متر
•    سرعت سیر دهانه    ۳ ماخ
•    برد موثر    ۳۰۰
•    برد نهایی    احتمالا بین ۴۰۰ تا ۵۵۰ کیلومتر
•    موتور    سوخت جامد (یک مرحله)
•    قدرت/وزن    ۲ به ۱
•    بردعملیاتی۳۰۰ کیلومتر در آخرین مدل
•    سقف پرواز    ۱۵۰ کیلومتر
•    سرعت    ۴/۵ ماخ
•    سامانه هدایت: ژیروسکوپ+اپتیک
•    دقت    نقطه زن

نسخه‌ها

•    فاتح ۱۱۰ نسل ۱:با برد ۲۰۰ کیلومتر
•    فاتح ۱۱۰ نسل ۲:با برد ۲۵۰ کیلومتر
•    فاتح ۱۱۰ نسل ۳:دارای برد ۳۰۰ کیلومتر و دقت بالا
•    فاتح ۱۱۰ نسل ۴:دارای برد بیش از ۳۰۰ کیلومتر و قابلیت نقطه زنی
•    موشک خلیج فارس:نمونهٔ ضد کشتی
•    هرمز ۱ وهرمز ۲: نمونه ضد رادار
•    موشک ذوالفقار: با برد ۷۵۰ کیلومتر
•    موشک دزفول: با برد ۱۰۰۰ کیلومتر
•    موشک رعد ۵۰۰: با برد ۵۰۰ کیلومتر

فتاح نسلی از خیبرشکن است

بخش سرجنگی فتاح به واسطه طراحی خود طبعاً قابلیت بالقوه نصب روی موشکهای مختلفی را دارد اما اینکه در وهله اول نسل جدید سوخت جامدهای تاکتیکی ایران یعنی خیبرشکن به عنوان یک موشک سوخت جامد و واکنش سریع و اسرائیل زن برای حمل فتاح انتخاب شده خود پیامهای خاصی به طرفهای خارجی دارد.

خیبرشکن از زمان رونمایی خود در سال 1400 همچون سجیل در دهه‌های 1380 و 1390 در کانون تحلیلهای مختلف کارشناسان خارجی بخصوص صهیونیستها قرار داشته است.

این موشک با برد 1450 کیلومتر و قابلیت حمل کلاهک معمول 500 تا 650 کیلوگرمی با ساختار طراحی سه مخروطی یکی از مهمترین ابزارهای ایران در واکنش سریع به دشمن و نسلی جدید و برتر از خانواده موشکهای فاتح-110 است. حال با ترکیب شدن سرجنگی هایپرسونیک مجهز به پیشران و خیبرشکن عملاً موشکی دو مرحله‌ای پدید آمده است.

گزارش از عرفان عباسی