مسئله آلودگی هوا معضل جدیدی نیست و هر ساله با آغاز فصل سرما گریبان گیر کلان‌شهر‌های کشور می‌شود. به طور کلی عوامل متعددی در ایجاد آلودگی هوا موثر هستند، اما در روز‌های اخیر و با اوج گیری آلودگی در پایتخت و دیگر کلان شهر ها، ادعا‌هایی در مورد نقش قابل توجه نیروگاه‌های برق در تولید آلایندگی مطرح شده است. چراکه با آغاز فصل سرما و رشد مصرف گاز در بخش خانگی، سهم نیروگاه‌های کشور از سبد مصرفی گاز کشور کاهش پیدا می‌کند و این کمبود با سوخت دوم گازوئیل و در مرحله آخر مازوت جایگزین می‌شود. اما این سوال مطرح می‌شود که نیروگاه‌ها چه میزان از آلودگی شهری مثل تهران نقش دارند؟
ساناز جعفرزاده مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و بهره‌برداری تولید شرکت برق حرارتی در پاسخ به این سوال می‌گوید: بر اساس اسناد سازمان محیط زیست، منابع متحرک سهم ۵۹ درصدی در آلایندگی هوا دارند و در بخش منابع ثابت، سهم نیروگاه‌ها ۳.۸ درصد از کل آلایندگی شهر تهران است که قیاس این دو عدد سهم ناچیز نیروگاه‌ها را نشان می‌دهد.
او افزود: در سال جاری تا امروز هیچ کدام از نیروگاه‌های استان تهران و استان البرز، به‌هیچ‌وجه مازوت مصرف نکرده‌اند و ادعا‌های مربوط به نقش پررنگ نیروگاه‌ها در آلایندگی تهران درست نیست و سندی در این خصوص که عامل اصلی آلودگی هوای تهران مازوت سوزی نیروگاه هاست وجود ندارد. در تهران هیچگونه مازوت سوزی اتفاق نمی‌افتد و در نیروگاه اطراف تهران نیز که یکی نیروگاه منتظر قائم کرج است مازوت مصرف نمی‌شود. نیروگاه‌های دماوند و پرند هم به هیچ وجه قابلیت مازوت سوزی ندارند. سوال اصلی اینجاست که چرا در حالی که مازوت نه در نیروگاه‌های داخل تهران و نه اطراف تهران مصرف نشده هوای تهران همچنان آلودگی دارد؟
او در خصوص اقداماتی که برای استاندارد کردن خروجی دودکش نیروگاه‌ها انجام شده گفت: اگر در زمانی با کمبود سوخت گاز مواجه باشیم و ناگزیر باشیم از سوخت مایع که اولویت آن با گازوئیل است استفاده کنیم، سوخت مایع را به صورت ترکیبی استفاده خواهیم کرد. به عنوان مثال ممکن است بویلر‌های نیروگاهی ۱۵ مشعل داشته باشند، که از این میزان ۳،۴ مورد از آن‌ها روی سوخت مایع و باقی روی سوخت گاز تنظیم می‌شود. این باعث خواهد شد خروجی دودکش با حدود استاندارد همخوانی داشته باشد.
۵ نیروگاه تهران مصرف مازوت ندارند
مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق هم در مورد نقش نیروگاه‌ها در آلایندگی هوای تهران گفت: از ۵ نیروگاهی که در تهران وجود دارد هیچ کدام از سوخت مازوت استفاده نمی‌کنند. مخازن مازوت در نیروگاه‌های تهران سالهاست که پلمب شده‌اند و هم‌اکنون هیچ نیروگاهی در تهران از مازوت استفاده نمی‌کند. در تهران هم فقط نیروگاه بعثت، نیروگاه بخاری است که از سال ۹۱ بخش مصرف مازوت آن پلمب شده است و در مجموع در تهران برای تأمین برق در هیچ نیروگاهی مازوت مصرف نمی‌شود.
وی ادامه داد: حدود ۱۰ درصد نیروگاه‌های کشور امکان استفاده از سوخت مازوت را دارند و در مراکز پرجمعیت نیروگاه‌ها از سوخت گاز و یا گازوییل استفاده می‌کنند. از ۱۴۰ نیروگاه بزرگ کشور فقط ۱۶ نیروگاه بخاری قابلیت مصرف مازوت دارند و در کل کشور فقط ۱۶ نیروگاه بخاری وجود دارد و بقیه نیروگاه‌ها گازی و سیکل ترکیبی هستند که امکان مصرف مازوت را ندارند.
اخیرا نیز فهرست نیروگاه‌های کشور که قابلیت مصرف مازوت دارند منتشر شد که بر اساس آن ۱۴ نیروگاه در سطح کشور در شرایط ناترازی گاز اقدام به مصرف مازوت می‌کنند، اما با توجه به اینکه همچنان دمای هوا به رشد قابل توجه گاز منجر نشده، همچنان نیروگاه‌ها با سوخت گاز مورد بهره برداری قرار می‌گیرند.