«افشار سلیمانی» سفیر پیشین ایران در آذربایجان در تشریح ورود هیأت سازمان ملل به قره‌باغ پس از ۳۰ سال در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: باید توجه داشته باشیم که همزمان با تخلیه قره‌باغ آمریکایی‌ها به دنبال آن بودند که هیئت سازمان ملل وارد خانکندی شود که این اتفاق بعد از ۳۰ سال رقم خورد تا نمایندگان این سازمان بتوانند بر روند خروج ارامنه از قره‌باغ نظارت داشته باشند. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که ارمنستان اعلام کرده بود چیزی در حدود ۱۰۰ هزار ارمنی در منطقه قره‌باغ حضور داشتند و حالا هم این جمعیت در حال خروج از این منطقه است. به همین دلیل حضور هیأت سازمان ملل را باید برای نظارت بر روند خروج دانست اما در سوی مقابل مقامات جمهوری آذربایجان اعلام کردند آن دسته از ساکنان قره‌باغ که می‌خواهند در این منطقه سکنی داشته باشند، می‌توانند تابعیت آذربایجان را کسب کنند.
وی ادامه داد: باکو اعلام کرده که فرایند ثبت‌نام و درخواست تابعیت هم اکنون آغاز شده اما در این بین آنچه که مهم جلوه می‌کند کمک‌هایی است که از سوی فرانسه و احتمالاً سایر کشورهای غربی روانه ارمنستان می‌شود. این کشورها به دنبال آن هستند تا به نوعی بتوانند از ایروان و نخست‌وزیر ارمنستان پشتیبانی کنند و این در حالیست که نیکول پاشینیان، هم اعلام کرده طی ماه‌های آینده کمک‌هایی به ارمنی‌هایی که از قره‌باغ وارد ارمنستان شده‌اند اعطا می‌شود تا آنها بتوانند بعد از مدتی به روال طبیعی زندگی خود بازگردند. فارغ از این مسائل معتقدم قره‌باغ در حقیقت یک منطقه کوچک با بازیگران بزرگ به شمار می‌رود و مناقشه مذکور هم مؤلفه‌ها و کنشگران زیادی را در خود جای داده است. در این منطقه فارغ از نزاع باکو و ایروان باید توجه داشت که روسیه و ایالات متحده هم منافع خاص خود را دنبال می‌کنند؛ به گونه‌ای که ارمنستان ناظران اروپایی را اخیراً وارد خاک خود کرد و حتی از سوی دیگر با ارتش ایالات متحده مانورهای مشترک برگزار کرد که دلیل فعال شدن غرب هم این بود که بتوانند از مشغول بودن مسکو در اوکراین به نفع خود استفاده کنند.
این تحلیلگر مسائل قفقاز تصریح کرد: توجه داشته باشید که نظامیان روسیه بر اساس توافق سال ۲۰۲۰ میلادی تا سال ۲۰۲۵ در مرز دو کشور حضور خواهند داشت اما بدون تردید مسأله بعدی که اهمیت زیادی خواهد داشت موضوع کریدورها است. در این خصوص ارمنستان و روسیه به نظرم همچنان موضع شفاف در مورد زنگزور ندارند اما ایروان در نهایت به دنبال آن است که با ترکیه و آذربایجان به یک صلح مشخص برسد و مرزهای خود را باز کند تا بتواند به اروپا متصل شود. این در حالیست که ارمنستان اعلام کرده که اگر قرار است کوریدور جدید احداث شود باید حاکمیت ایروان بر مرزهای متعلق به ارمنستان حفظ شود که به نظرم از حیث حقوق بین‌الملل هم این سخنانِ دولت ارمنستان پذیرفته خواهد شد. موضوع دیگری که در شرایط فعلی باید به آن اشاره کنم مسائل داخلی ارمنستان است.
وی افزود: بسیاری از اخبار نشان می‌دهد که مخالفان داخلی پاشینیان و حتی اپوزیسیون این کشور علیه وی فعال شده‌اند اما فعلاً تظاهرات فروکش کرده و در نهایت ممکن است پاشینیان استعفا کنند. از نظر من، معمای اصلی این است که جدایی طلبان مسلحی که وارد ارمنستان شده‌اند، چگونه می‌خواهند پیش بروند و بحث دیگر این است که احتمال دارد مخالفان پاشینیان از جمعیتی که به تازگی از قره‌باغ وارد خاک ارمنستان شده‌اند به نفع خود از حیث سیاسی استفاده کنند. لذا همچنان مساله تنش داخلی در ارمنستان یک موضوع مهم به حساب می‌آید و این در حالیست که پاشینیان تا به اینجای کار عاقلانه رفتار کرده است؛ چراکه او به خوبی می‌داند برای آنکه به برخی از اهداف خود برسد باید مساله قره‌باغ را حل و فصل می‌کرد. در این میان روسیه هم به دنبال منافع خود خواهد بود و شاید دخالت‌های خود در ایروان را افزایش دهد و تلاش می‌کند ایروان را مجدداً به هم بریزد که البته به خروجی مطلوب خود نرسیده است.
این کارشناس مسائل سیاسی در پایان خاطرنشان کرد: واقعیت این است که مسکو باید به عنوان حمایت کننده امور جاری در منطقه قفقاز دست به کار شود تا در نهایت کشورهای کوچک‌تر را تقویت کند اما توجه داشته باشید که ایالات متحده هم درون خاک ارمنستان مشغول فعالیت‌های خاص خود است. به عنوان مثال باید بگویم که سفارت آمریکا در ایروان چیزی در حدود دو هزار نفر کارمند درون خود جای داده که این میزان نفرات برای رصد رفتار و اقدامات مسکو روانه خاک ارمنستان شده‌اند تا بتوانند منافع واشنگتن را تامین کنند. جدای از این مسائل باید توجه داشته باشیم که ایالات متحده سعی می‌کند از مشغولیت روسیه در اوکراین هم استفاده کند و راهبردهای خود در قفقاز جنوبی را اجرایی نماید. تمام این مسائل در حالی رخ می‌دهد که برخی اخبار اینگونه القا می‌کنند که جمهوری آذربایجان به زودی به استان سیونیک حمله خواهد کرد اما معتقدم که این اقدام رخ نخواهد داد.
نظر شما