گروه راه و شهرسازی|
عملیات اجرایی راه‌آهن شلمچه- بصره طی مراسمی با حضور معاون اول رییس‌جمهور ایران و نخست‌وزیر عراق آغاز شد. شنبه ۱۱ شهریورماه با حضور محمد مخبر و محمد شیاع السودانی در نقطه صفر مرزی در خاک عراق، عملیات اجرایی ۳۲ کیلومتر راه‌آهن شلمچه تا بصره آغاز شد.
طبق تفاهم امضا شده، برای کل پروژه بدون در نظر گرفتن مدت زمان ساخت پل، ۱۸ ماه در نظر گرفته شده است. مدت زمان احداث پل بازشو به‌طور موازی، حدود ۱۸ ماه تا حداکثر ۲ سال اعلام شده است.
راه‌آهن شلمچه - بصره می‌تواند به عنوان راهی مناسب برای انتقال زائرین ایرانی به کربلا و همچنین مسیری برای مراودات تجاری میان دو کشور، مورد استفاده دو کشور قرار گیرد. براساس اعلام راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران هر خط ریلی در این طرح بین ۸ تا ۱۰ میلیون تن امکان جابه‌جایی بار دارد و در حوزه مسافری نیز ظرفیتی حدود ۱۲ میلیون نفر پیش‌بینی شده است.
افزایش تبادلات تجاری تا ۳۰ میلیارد یورو
مخبر در مراسم آغاز عملیات اجرایی راه‌آهن شلمچه – بصره، اظهار کرد: افتخار ما این است که مراسم پیاده روی اربعین، بزرگ‌ترین رویداد جهانی است که در آن بیش از ۲۰ میلیون نفر از سراسر جهان با عشق و اخلاص، همدلی و همراهی، همگام و هم هدف، به سوی حرم حضرت اباعبدالله الحسین(ع) راهپیمایی می‌کنند. این یک رویداد تمدن ساز است و ان‌شاءالله مقدم ظهور امام زمان(عج) را فراهم کند.
وی از دولت و ملت عراق، برای میزبانی بی‌نظیر، سخاوتمندانه و گسترده این مراسم که بهترین خدمات را به زائران ارایه می‌کنند، تشکر و قدردانی کرد و افزود: شهیدان حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس نماد وحدت، دوستی و برادری دو ملت ایران و عراق بوده و امنیت را به مردم دو کشور هدیه کردند.
معاون اول رییس‌جمهور با اشاره به پروژه راهبردی راه‌آهن شلمچه - بصره، تاکید کرد: امروز در این مکان جمع شده‌ایم تا شاهد آغاز به کار یکی از مهم‌ترین پروژه‌های مشترک و تحول ساز بین ایران و عراق باشیم که تمام منطقه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از اینکه امروز توفیق یافتم به همراه جناب آقای السودانی نخست‌وزیر محترم عراق، اتصال راه‌آهن دو کشور را در این نقطه آغاز کنیم و زیرساخت ریلی را برای گسترش تجارت و همکاریهای اقتصادی توسعه دهیم ابراز خرسندی می‌کنم.
وی افزود: ملت‌های ایران و عراق از روابط بسیار مناسب تاریخی، تمدنی و دینی برخوردارند؛ اما حجم تجارت کنونی دو کشور در حال حاضر در سطح مورد انتظار طرفین نیست. در حال حاضر، حجم تجارت بین دو کشور حدود ۱۱میلیارد یورو در سال است که در صورت رفع موانع، رسیدن به حجم ۳۰ میلیارد یورو در سال، کاملاً قابل دستیابی است. از سوی دیگر، فعال شدن این روند، دسترسی یکسره عراق را به کشورهای همسایه ایران، اعم از قفقاز و آسیای میانه، تضمین می‌کند. مخبر اظهار کرد: تکمیل راه‌آهن شلمچه به بصره در حقیقت طرح اتصال حرمین است که خط مستقیم انتقال زائران اهل‌بیت (علیهم‌السلام) از عتبات عالیات و نجف اشرف تا آستان قدس رضوی و بالعکس را فراهم می‌سازد.
او با اعلام آمادگی ایران برای سرمایه‌گذاری و همکاری مشترک در حوزه‌های نفت، گاز، پالایشگاه، پتروشیمی و همچنین احداث نیروگاه و شبکه‌های انتقال و توزیع به منظور کاهش تلفات برق و همچنین حوزه‌های زیست محیطی، کشاورزی و حمل و نقل برون شهری، جاده‌ای و ریلی، اظهار کرد: ایران و عراق، نقش منحصر به فردی در راهبردهای بین‌المللی حوزه ترانزیت و انرژی دارند و توسعه این همکاری‌ها در منطقه می‌تواند برای هر دو کشور مزایای گسترده‌ای داشته باشد. وی اظهار امیدواری کرد، با پیگیری و تلاش مسوولان دو کشور، تفاهمات فیمابین، هر چه سریعتر به قراردادهای اجرایی و عملیاتی تبدیل شود و این مسیر ارتباطی نیز در سریع‌ترین زمان ممکن به سرانجام برسد.
بازدید از پایانه مرزی شلمچه
معاون اول رییس‌جمهور ایران و نخست‌وزیر عراق همچنین از پایانه مرزی شلمچه بازدید کردند و ضمن گفت‌وگو با زائران عبوری از مرز ایران به سمت عراق، نحوه خدمات رسانی به آنها را مورد بررسی قرار دادند. در این بازدید مخبر از تلاش‌های دولت و ملت عراق در میزبانی از زائران ایرانی و خصوصا همراهی دولت این کشور در روان‌سازی عبور و مرور از مرز تقدیر و اظهار امیدواری کرد در مسیر بازگشت نیز زائران با کمترین مشکل به خانه بازگردند.
معاون اول رییس‌جمهور پس از این بازدید و خداحافظی با نخست‌وزیر عراق، در مرکز پایش مرزی پایانه شلمچه با حضور وزیر راه و شهرسازی، استاندار خوزستان و سایر نمایندگان دستگاه‌های مربوطه به بررسی وضعیت خدمات‌دهی به زائران در پایانه‌های استان خوزستان پرداخت. مخبر در این جلسه با اشاره به آسیب‌شناسی مشکلات اربعین در سال گذشته و برنامه‌ریزی که برای رفع این کاستی‌ها انجام شده، گفت: سال گذشته مردم با صف‌های چند کیلومتری، معطلی و برخی کمبودها در پایانه‌های مرزی مواجه بودند که دولت امسال با پیگیری شخص رییس‌جمهور بر این مسائل تمرکز جدی کرد و اقدامات اساسی و کارهای فوق‌العاده‌ای انجام و ظرف چهار ماه اقدامات اساسی برای تکمیل زیرساخت‌ها در پایانه‌های مرزی صورت گرفت.
وی با یادآوری بازدیدهای سال گذشته خود از پایانه‌های مرزی اظهار کرد: سال گذشته در بازدیدهایی که انجام شد شاهد برخی گلایه‌ها و نارضایتی مردم و زائران بودم اما امسال با اقدامات بزرگ جمعی که با محوریت ستاد مرکزی اربعین و با مشارکت و همراهی همه دستگاه‌ها، نهادها و گروه‌های مردمی و جهادی صورت گرفت شاهد بهبود خدمات و رفع مسائل و نواقص سال گذشته هستیم.
معاون اول رییس‌جمهور همچنین با اشاره به حضور و پیگیری مستمر وزیر کشور و وزیر راه و شهرسازی برای نظارت بر خدمت رسانی به زائران، خاطرنشان کرد: روحیه جهادی یکی از ویژگی‌های مثبت اعضای دولت است و وقتی ماموریتی به آنها سپرده می‌شود با جدیت و از خودگذشتگی پای کار می‌آیند. وی مردم‌محور بودن را از دیگر ویژگی‌های دولت سیزدهم برشمرد و افزود: دولت در اکثر طرح‌ها و برنامه‌های خود به مردم و گروه‌های مردمی و جهادی اتکاء می‌کند و نتیجه این شده است که امروز در بازدیدها و دیدار با مردم و زائران گلایه و نارضایتی مشاهده نشد و در قسمت کنترل گذرنامه نیز مردم از سرعت انجام کارها رضایت کامل داشتند.
معاون اول رییس‌جمهور با قدردانی از مردم و دولت عراق به خاطر همراهی و تعامل مناسب در پایانه‌های مرزی به‌خصوص در موضوع احراز هویت و کنترل گذرنامه زائرین و پذیرفتن مهر جمهوری اسلامی در ورود به خاک عراق، تصریح کرد: در موضوع ارز نیز همکاری دو دولت ایران و عراق اتفاق بسیار خوبی بود و در بخش بهداشت و درمان نیز امسال شاهد برنامه‌ریزی و عملکرد مطلوبی از سوی دستگاه‌های مربوطه هستیم.
مخبر در ادامه از همکاری دستگاه‌هایی که برای اعزام اتوبوس و تامین ناوگان حمل و نقل زائرین همکاری داشته‌اند، قدردانی کرد و گفت: لازم است پیگیری‌ها و نظارت‌ها بر روند حمل و نقل تا زمان بازگشت کامل زائرین به کشور استمرار داشته باشد و با توجه به اینکه پس از روز اربعین موکب‌های عراقی به فعالیت خود پایان می‌دهند، موکب‌های ایرانی باید به ارایه خدمات خود تا زمان بازگشت زوار ایرانی به کشور ادامه دهند و تا چند روز پس از اربعین نیز فعالیت داشته باشند تا مردم با مشکل مواجه نشوند.
معاون اول رییس‌جمهور با اشاره به مذاکره خود با نخست‌وزیر عراق در خصوص حمل و نقل زائرین، خاطرنشان کرد: در این دیدار، به نخست‌وزیر عراق تاکید کردم، برای تامین ناوگان حمل و نقل و بازگشت زائران ایرانی کمک‌های لازم را انجام دهند که ایشان گفت، دستورات لازم را در این خصوص صادر خواهد کرد.
دو سال آینده به سرانجام می‌رسد
در همین حال، وزیر راه و شهرسازی با اشاره به آغاز عملیات اجرایی راه‌آهن شلمچه – بصره گفت: سعی می‌کنیم تا دو سال آینده این پروژه را به سرانجام برسانیم. مهرداد بذرپاش در حاشیه بازدید از پایانه مرزی شلمچه در جمع خبرنگاران اظهار کرد: سعی می‌کنیم ظرف مدت یک و نیم تا دو سال این پروژه را به سرانجام برسانیم. وی افزود: همچنین توافقی با کشور سوریه انجام شده است تا بتوانیم از طریق ریلی با کشور سوریه نیز در ارتباط باشیم. وزیر راه و شهرسازی گفت: پس از توافقات امروز و در زمینه توسعه روابط، یک پیمان سه جانبه میان ایران، عراق و سوریه در دستور کار قرار خواهد گرفت.
راه‌آهن تهران-کربلا راه ۲۰ ساله را دو ساله می‌رود!
به گفته مدیرعامل راه‌آهن، مجموع کل هزینه پروژه راه‌آهن تهران - کربلا حدود ۲۰۰ میلیون دلار است و مسوولان ایرانی و عراقی وعده‌ای دو ساله برای تکمیل آن داده‌اند. راه‌اندازی خط ریلی شلمچه-بصره از ۲۰ سال گذشته مطرح بوده و در این سال‌ها همواره فرآیند پرفراز و نشیبی داشته، اما به دلایل متعدد از جمله حضور داعش در عراق تا نبود اعتبار و عدم توافق با عراق برای واگذاری اراضی مورد نیاز، هیچگاه مرحله اجرایی آن راه به جایی نبرده است.
با رفع این مشکلات، آغاز مطالعات نهایی و عملیات اجرایی پروژه ریلی شلمچه-بصره در سال ۱۴۰۰، به نتیجه تصمیمات مقامات عراقی موکول شده بود؛ به‌خصوص اینکه مسیر مورد نظر برای ساخت راه‌آهن میان دو کشور، به مین‌روبی نیاز داشت؛ همان زمان رستم قاسمی -وزیر فقید راه و شهرسازی- دیدارهایی با مسوولان عراقی داشت تا زمینه توافق با عراق در خصوص اتصال ریلی ایران با این کشور را فراهم کند. در این رابطه، سید میعاد صالحی، مدیرعامل راه‌آهن گفت: در دولت سیزدهم و از ابتدای حضورم در راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، تحقق دیپلماسی حمل و نقل ریلی هم در مسیر شمال به جنوب و هم کریدور شرق به غرب در دستور کار قرار گرفت. همچنین به‌منظور تکمیل حلقه مفقوده در مسیر تهران-کربلا که همان مسیر شلمچه-بصره است، جلسات متعددی را با طرف عراقی داشته‌ایم.
وی افزود: یکی از موانع مختلف اجرای این پروژه این بود که محل اجرای این پروژه، محل عملیات کربلای پنج در دفاع مقدس بوده و مین‌های فراوانی در این منطقه همچنان وجود دارد. در طول ماه‌های اخیر، نزدیک به ۱۶۳۰ عدد مین، کشف کرده‌ایم که توانسته‌ایم حدود ۱.۴ کیلومتر، خط ریلی احداث کنیم و پروژه وارد خاک عراق شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: در ابتدا حداکثر ۱۶ کیلومتر مین‌های به‌جا مانده از ایام دفاع مقدس بود که عملیات مین‌روبی را ایران بر عهده گرفته است. همچنین عملیات زیرسازی و روسازی، به‌طول حدود ۳۲ کیلومتر توسط طرف عراقی انجام می‌گیرد و و نهایتا پلی که روی اروندرود و در میان بصره ایجاد خواهد شد. با توجه به تخصص مهندسین کشورمان، احداث این پل را، ایران بر عهده گرفته است. صالحی با اشاره به برگزاری جلسات متعدد با طرف عراقی و توافق روی جزییات عملیات و اخذ نقشه دقیق مسیر، گفت: تیم مین‌روبی و همه تجهیزات ما در نقطه صفر مرزی کاملا آماده است. همچنین به جهت پیشبرد پروژه با توجه اینکه تمام مسیر در خاک عراق است، نیاز به مشارکت خوب طرف عراقی داریم.
۲۰۰ میلیون دلار برای تکمیل این پروژه در هیات دولت عراق
وی گفت: سکوی مسافری جدیدی در خاک عراق ساخته شده است و حجم قابل توجهی ریل نیز وارد کشور عراق کرده‌ایم و این اقدامات با توسعه ایستگاه مسافری به شلمچه و اضافه کردن خطوط ادامه‌دار خواهد بود. مجموع کل پروژه طبق آنچه که در هیات دولت عراق مصوب شده، حدود ۲۰۰ میلیون دلار است. مدیرعامل راه‌آهن در یک برنامه تلویزیونی در خصوص برنامه زمانی تکمیل پروژه نیز اظهار کرد: طبق تفاهم امضاشده، برای کل پروژه بدون در نظر گرفتن مدت زمان ساخت پل، ۱۸ ماه در نظر گرفته شده است. در خصوص مدت زمان احداث پل بازشو نیز به‌طور موازی، پیش‌بینی ما بین ۱۸ ماه تا حداکثر ۲ سال است.
صالحی درباره تحویل زمین پروژه از طرف عراقی نیز گفت: ظرف روزهای آتی بنا است که این زمین تحویل ما داده شود و از زمان تحویل، حداکثر شش ماه زمان برای مین روبی در نظر گرفته‌ایم و به موازات آن طرف عراقی، عملیات زیرسازی و روسازی پروژه را انجام خواهد داد. وی در رابطه با میزان ظرفیت مسافری و ترانزیتی و باری مسیر شلمچه - بصره افزود: هر خط ریلی بین ۸ تا ۱۰ میلیون تن امکان جابه‌جایی بار دارد و در حوزه مسافری نیز ظرفیتی حدود ۱۲ میلیون نفر پیش‌بینی می‌شود.