صاحب‌خبر - در حالی که امروز رفراندوم سرنوشت‌ساز یونان برگزار می‌شود، مردم این کشور به دو دسته مخالفان و موافق‌های پیشنهادهای ریاضتی وام‌دهندگان بین‌المللی تقسیم شده و هزاران نفر از حامیان هر طرف به خیابان‌ها آمدند.
به گزارش ایسنا، نخست‌وزیر یونان که 25 ژانویه امسال با وعده پایان دادن به سال‌ها ریاضت اقتصادی بر سر کار آمد، خطاب به هزاران نفر از مردمی که در میدان سینتاگما در مرکز آتن جمع شده بودند، خواست تا شرایط دشواری را که وام‌دهندگان در ازای کمک مالی ارایه کرده‌اند، رد کنند.
با این حال شرکای اروپایی سیپراس می‌گویند که رای منفی مردم در رفراندوم فردا، عضویت یونان در حوزه یورو را به خطر می‌اندازد.
به گزارش رویترز، سیپراس با بیان اینکه آنها بلوف می‌زنند، می‌گوید که شرکای اروپایی وی از شکست اقتصاد جهانی و اروپا بیمناک هستند. با این حال رای آری مردم می‌تواند سیپراس را درهم بشکند، دوران جدیدی از بی‌ثباتی سیاسی در کشوری به راه می‌افتد که از ترس ورشکسته شدن، پنج روز است بانک‌ها را تعطیل کرده و محدودیت‌هایی را برای دریافت پول مشتریان از عابربانک‌ها اعمال کرده است.
سیپراس خطاب به حامیانش گفت: یونانی‌ها نباید از کسانی که هر روز آنها را می‌ترسانند، حمایت کنند. در روز رفراندوم ما نه‌تنها درباره باقی ماندن در اروپا تصمیم‌گیری می‌کنیم بلکه تصمیم می‌گیریم که با شرافت در اروپا زندگی کنیم. مخالفان سیپراس معتقدند که وی آینده یونان را به قمار گذاشته است و می‌خواهد مسوولیت شکست در مذاکرات با وام‌دهندگان بین‌المللی را به گردن مردم بیندازد. نتایج چهار نظرسنجی که جمعه گذشته منتشر شد، نشان می‌دهد که رای آری مردم با اختلاف اندکی پیشتاز است و تنها یک نظرسنجی نشان می‌دهد که رای خیر نیم درصد جلو افتاده است.
بلاتکلیفی اقتصاد یونان در حالی ادامه دارد که صندوق بین‌المللی پول در گزارشی جدید اعلام کرد که یونان علاوه بر وام دریافت کرده به 50 میلیارد یوروی دیگر هم نیاز دارد تا اقتصادش را ترمیم کند. سیاستمداران اروپایی به شدت نگران نتایج رفراندوم پنجم ژوئیه هستند. قرار است از مردم یونان یک سوال پرسیده شود؛ آیا موافق شرایط وام‌دهندگان بین‌المللی هستند؟
رییس کمیسیون اروپا و وزیر دارایی آلمان اظهارات سیپراس را رد می‌کنند. نخست‌وزیر یونان می‌گوید که اگر مردم به پیشنهاد شرکای اروپایی خیر بگویند، آنگاه دست وی برای چانه‌زنی در مذاکرات بازتر می‌شود و می‌تواند شرایط بهتری را برای دریافت وام ایجاد کند. در آستانه رفراندوم امروز برگزاری هرگونه راهپیمایی و انتشار نظرسنجی جدید متوقف شد.
بیم و امید در اروپا
در آستانه برگزاری همه‌پرسی در یونان، هیجانات در این کشور و دیگر کشورهای اروپایی بالا گرفته بود. مردم یونان چه پاسخی به این همه‌پرسی خواهند داد و پیامدهای آن برای یونان و اروپا چه خواهد بود؟
امروز مردم یونان به پای صندوق‌ها می‌روند تا در همه‌پرسی برای پاسخ به اقدامات اصلاحی در یونان رای دهند. پرسش کانونی در این همه‌پرسی این است که آیا مردم یونان با دریافت بسته کمک تازه‌ای از سوی وام‌دهندگان در قبال تحمل ریاضت‌های اقتصادی بیشتر موافقند یا نه؟
به گزارش دویچه‌وله، سه رکن اصلی که به یونان برای صرفه‌جویی بیشتر و تحمل ریاضت‌های تازه پیشنهاد شده عبارتند از افزایش سن بازنشستگی در یونان از ۶۲ به ۶۷ سال، افزایش مالیات بر ارزش افزوده و سرانجام خصوصی‌سازی بیشتر بخش‌های دولتی.
دولت چپگرای یونان از مردم خواسته است که در همه‌پرسی امروز پاسخ «نه» بدهند زیرا معتقد است که بیش از این نمی‌توان به مردم یونان و به‌ویژه قشرهای کم‌درآمد جامعه برای صرفه‌جویی‌های اقتصادی بیشتر فشار آورد.
در مقابل کشورهای موسوم به «گروه اروپا» که از سوی اتحادیه اروپا مامورند با دولت یونان مذاکره کنند، می‌گویند که پاسخ منفی مردم یونان به همه‌پرسی به معنی قطع کمک‌های مالی بیشتر اتحادیه اروپا و نهایتا ورشکستگی مالی یونان است. نه فقط در آتن، بلکه در بروکسل و برلین هم فردای رفراندوم، دوشنبه، با هراسی بزرگ آغاز می‌شود. نخست‌وزیر یونان صریحا از مردم این کشور خواسته است که در همه‌پرسی رای منفی بدهند.
در مقابل یرون دایسل‌بلوم، رییس «گروه اروپا» تصریح کرده است: «اگر مردم یونان در همه‌پرسی پاسخ منفی بدهند، دیگر نه تنها پایه‌ای برای یک برنامه کمک تازه وجود ندارد بلکه پایه‌ای برای ماندن یونان در حوزه مالی یورو هم وجود ندارد.»
این سخنان لحن آشکار تهدیدآمیزی دارد؛ اگر چه هنوز روشن نیست که اگر مردم یونان در همه‌پرسی امروز پاسخ منفی بدهند، یونان واقعا باید حوزه مالی یورو را ترک کند. شمار زیادی از ناظران غربی معتقدند که اگر پاسخ همه‌پرسی روز یکشنبه «نه» باشد، وضع یونان بغرنج‌تر می‌شود. اما اگر پاسخ اکثریت مردم یونان «آری» باشد، دست‌کم این موضوع حامل پیامی برای وام‌دهندگان است که شاید بتوان از پیامدهای وخیم این ماجرا جلوگیری کرد.
سناریوهای گوناگون
در محافل اروپا گفته می‌شود که اگر پاسخ مردم یونان در همه‌پرسی امروز مثبت باشد، تلاش تازه‌ای برای ادامه کمک به این کشور صورت خواهد گرفت البته این تلاش نمی‌تواند تداوم بسته کمک قبلی باشد زیرا مهلت آن در تاریخ ۳۰ ژوئن پایان یافته است بنابراین باید بسته کمک تازه‌ای آماده شود که احتمالا از طرف «صندوق نجات اروپا» (ESM) ارایه خواهد شد. هنوز جزییات این بسته کمک روشن نیست و معلوم نیست با چه شرط‌هایی و در چه مدت زمانی به یونان داده خواهد شد. در این زمینه نخست باید مذاکراتی انجام گیرد.
پاسخ «آری» مردم یونان در همه‌پرسی همزمان به این معناست که آنان ریاضت‌های اقتصادی تازه را می‌پذیرند، یعنی پیشنهادهایی را که وام‌دهندگان برای صرفه‌جویی به دولت یونان ارایه داده‌اند و این دولت با آن مخالفت کرده است اما موضوع دیگر در بررسی این سناریو این است که اگر مردم در همه‌پرسی پاسخ مثبت دهند، طرف اروپایی با چه کسی در یونان مذاکره خواهد کرد؟ سیپراس نخست‌وزیر یونان و واروفاکیس، وزیر دارایی او پیشاپیش اعلام کرده‌اند که اگر پاسخ مردم «آری» باشد از سمت‌های خود کناره‌گیری خواهند کرد. در این صورت باید در یونان دولت تازه‌ای تشکیل شود و این احتمالا نیازمند چند هفته وقت است.∎