همزمان با هفته سوم برگزاری «پاتوق مستند»، مستند «برای پس از مرگم» به تهیهکنندگی و کارگردانی عبدالرضا نعمتاللهی اکران و نقد و بررسی میشود.
«برای پس از مرگم» درباره روحانی پیشرو، اندیشمند و عارف، مرحوم علی صفاییحائری معروف به عین صاد است که زندگی و روش متفاوتی داشت، به همین دلیل در زمان حیاتش قدر ندید و تا سالها آثار و مجالسش با محدودیتهایی همراه بود. در این مستند چهرههای مختلف فرهنگی و هنری همچون محمدمهدی عسگرپور، منوچهر محمدی، نادر طالبزاده، علیرضا داودنژاد، خسرو باقری، بیژن بیرنگ، عبدالمجید معادیخواه، منیره صفایی، فروغ احراری و محسن بغدادی حضور دارند.
شاهپور عظیمی در رابطه با این مستند نوشته است: «به شهادت افرادی که در این فیلم با آنها گفتگو شده، هرگز در خانهاش به روی علاقهمندان به آموزش دین بسته نبود. رویکرد او اینگونه بود که سعی نداشت فردی واجد علوم خاص و عام جلوه کند و براساس روایت علیرضا داوودنژاد، او حتی در میان آنهایی که برای دیدارش میآمدند، قابل تشخیص نبود. داوود نژاد میگوید اولین باری که صفاییحائری را دید، نتوانست تشخیص بدهد فردی که در میان جمعیت چای میریخت و سفره غذا را جمع میکرد و هندوانه برای دیگران میبرید، همان عین صاد باشد.»
عباس صفاییحائری (برادرزاده مرحوم استاد) این روزها که نزدیک به سالگرد درگذشت مرحوم عین صاد است در یادداشتی مینویسد: علی صفاییحائری (۱۳۷۸ ـ ۱۳۳۰) در طول عمر کوتاه خود موفق شد آثار متعددی در ارتباط با اندیشه و معرفت دینی طرح و مخاطبان بسیاری را با خود همراه کند. وی جغرافیای وسیعی از مفاهیم و آموزههای دینی را در نظامی جامع گرد آورد و تلاش کرد با بیانی زیبا و اثرگذار، نیازهای انسان معاصر خود را پاسخ بگوید. فهم او ریشه در انسی عمیق و همیشگی با قرآن و احادیث داشت. از دیگر سو روش مواجهه با منابع وحیانی و آداب تفسیر و برداشت از متن دین را بهخوبی میدانست. صفایی اینگونه اصیل و مستند از دین روایت میکرد. او با گشودگی کمنظیری، فرهنگ زمانه خود را مطالعه میکرد و با شاخههای مختلف علوم انسانی از ادبیات و هنر تا فلسفه و روانشناسی آشنا بود. این وسعت مطالعات و گستره ارتباطات صفایی با انسانها و رفتوآمدهای بیتکلفش، او را با چالشهای دین در جهان جدید و همچنین بنبستها و نیازهای انسان معاصر آشنا ساخت.
وی به این نکته اشاره میکند که «حسادتها و تنگنظریها، سوءفهمها و فاصلهها باعث شد جریانهای قدرتمندی به حذف فکری علی صفاییحائری همت کنند. باران بلا باریدن گرفت و محرومیتها برای صفایی، آنهم هنگام ثمر دادنش آغاز شد. صفایی در زمان خود آنچنان که شایسته شخصیت، اندیشه و قلم توانای او بود قدر ندید و تا سالها چاپ و نشر آثار او ممنوع بود و جوامع علمی حق دعوت از او را نداشتند، حتی شاگردانش از امور علمی، فرهنگی و اجرایی کشور کنار گذاشته میشدند، اما با این همه او نرنجید و از پا ننشست. در همان دوران شاگردان بسیاری تربیت کرد و در خانهاش همچنان باز و آغوشش پذیرای هر تشنهای بود که در پی انسی و فهمی، نشانی او را جستوجو میکرد. همچنان مینوشت و حاضر بود آثارش را به نام دیگران چاپ کند تا آنچه را که رزق حق و عنایت علیبن موسیالرضا (ع) میدانست، حبس نشود.»
در جلسه بررسی مستند «برای پس از مرگم» که روز چهارشنبه ۲۸ تیرماه ساعت ۱۶ تا ۱۹ در سینما سپیده به میزبانی حامد شکیبانیا برگزار میشود، سیدمحمد حسینی به عنوان منتقد و نصرتالله تابش به عنوان سردبیر مجله فیلمنگار حضور دارند.
بررسی زندگی مرحوم «عین صاد» در مستند «برای پس از مرگم»
روزنامه جوان
سومین جلسه فصل جدید «پاتوق مستند» به نمایش و تحلیل مستند «برای پس از مرگم» اختصاص دارد.
صاحبخبر -
∎
نظر شما