مهرنوش حیدری
تاخت‌وتاز تورم در ایران همچنان ادامه دارد و افزایش قیمت خوراکی‌ها حالا فشار بر خانوارهای ایرانی را وارد مرحله طاقت‌فرسایی کرده است.
مطابق گزارش مرکز آمار در دومین ماه زمستان 1401 تورم نقطه‌ای خوراکی‌ها از 70 درصد عبور کرده و با ثبت رکورد 70.5 درصد شرایطی را فراهم کرده تا رشد بالای قیمت خوراکی‌ها، فشار بیشتری را به طبقات پایین‌تر درآمدی در کشور وارد کند.
البته بررسی نرخ‌ها در یک‌سال گذشته نشان می‌دهد برخی کالاها حتی تورم بیش از 200 را تجربه کرده‌اند.
براساس گزارش مرکز آمار ایران، شاخص تورم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در بهمن‌ماه امسال نسبت به بهمن‌ماه سال گذشته ۷۱.۵ درصد افزایش یافته است. به این ترتیب که در طول یک‌سال گذشته قیمت نان و غلات ۶۲.۲ درصد، گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها ۷۹.۹ درصد، گوشت قرمز و گوشت ماکیان ۸۷.۴ درصد، ماهی‌ها و صدف‌داران ۴۰ درصد، شیر، پنیر و تخم‌مرغ ۸۲.۷ درصد، روغن‌ها و چربی‌ها ۲۴۶.۹ درصد، میوه و خشکبار ۴۴.۶ درصد و سبزیجات ۶۵.۶ درصد گران شده است.
همچنین در بهمن‌ماه امسال نسبت به بهمن‌ماه سال گذشته هزینه دخانیات ۳۳.۷ درصد، پوشاک و کفش ۴۶.۵ درصد، مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها ۳۹.۹ درصد، بهداشت و درمان ۵۴.۳ درصد، حمل‌ونقل ۵۰.۲ درصد، ارتباطات ۱۵.۳ درصد، تفریح و فرهنگ ۳۲.۶ درصد و هتل و رستوران ۷۸.۹ درصد افزایش داشته است.
البته باید توجه داشت که در روزهای اخیر و تحت تاثیر نرخ ارز، قیمت مواد غذایی در بازار بنکداران مواد غذایی نیز روندی افزایشی طی کرده و این یعنی در آستانه نوروز ایرانیان ناچارند کالاهای اساسی را با قیمتی بالا تهیه کنند.
رضا کنگری، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران درباره وضعیت نرخ‌ها در این بازار در گفتگو با «توسعه ایرانی» تصریح کرد: افزایش نرخ‌ها تحت تاثیر نوسان قیمت ارز حجم خرید مردم را به شدت تغییر داده است.
وی با بیان اینکه عمده‌فروشان با کاهش شدید فروش مواجه شده‌اند، افزود: تعریف خرید عمده برای مردم دستخوش تغییر شده است چرا که اغلب مردم حقوق ثابت می‌گیرند و در دوره نوسان قیمت‌ها مجبور می‌شوند خرید خود را کاهش دهند.
این فعال صنفی تاکید کرد: متاسفانه شاهد افت فراوان فروش در بازار هستیم زیرا تورمی که امسال شاهد آن بودیم، سبب شده تا سفره مردم واقعا کوچک شود و قدرت خرید نیز بسیار پایین آمده است؛ تا پیش از این خرید در بازار بنکداران به صورت عمده بود اما اینجا هم شاهد خرید با حجم‌های بسیار کم هستیم.
کنگری اظهار کرد: اکثریت اقشار جامعه جزء حقوق‌بگیران ثابت هستند و در مقابل، تورم سبب کاهش توان خرید شده است.
عمده‌فروشان هم ضرر می‌دهند
کنگری در پاسخ به این پرسش که آیا رکود عمیق این بازار سبب درخواست ابطال پروانه کسب و به اصطلاح جمع کردن واحدهای صنفی شده است؛ گفت: خوشبختانه تاکنون چنین موردی رخ نداده اما همکاران ما وضعیت خوبی ندارند و دچار رنج فراوان ناشی از رکود عمیق و تورم بالا شده‌اند. همچنین بحث‌های مالیاتی و مالیات بر ارزش افزوده و تراکنش‌های بانکی سبب نارضایتی فراوان همکاران شده و امید است مذاکرات ما با مسئولان به نتیجه برسد.
رئیس اتحادیه بنکداران در گفت‌وگو با«توسعه ایرانی»: متاسفانه شاهد افت فراوان فروش در بازار هستیم زیرا تورمی که امسال شاهد آن بودیم، سبب شده تا سفره مردم واقعا کوچک شود و قدرت خرید نیز بسیار پایین آمده است؛ تا پیش از این خرید در بازار بنکداران به صورت عمده بود اما اینجا هم شاهد خرید با حجم‌های بسیار کم هستیم
آخرین وضعیت بازار حبوبات، برنج و...
این فعال صنفی در پاسخ این پرسش که در روزهای اخیر اخباری درباره افزایش قیمت برنج منتشر شد، آیا این امر واقعیت دارد؟ گفت: نوسان قیمت ارز سبب شده است بهای برنج خارجی در بازار افزایش یابد.
وی عنوان کرد: برنج ایرانی به وفور در بازار وجود دارد و هیچ‌گونه افزایش قیمتی در مورد اقلام مختلف آن رخ نداده، اما به دلیل رشد بالای قیمت خرید مردم به شدت کاهش یافته است.
وی درباره میزان افزایش بهای برنج خارجی افزود: البته در روزهای اخیر شاهد افزایش 15 تا 20 درصدی قیمت برنج خارجی بوده‌ایم.
افزایش 20 تا 25 درصدی قیمت حبوبات در یک ماه اخیر
وی درباره وضعیت بازار حبوبات توضیح داد: در یک ماه خیر شاهد افزایش 20 تا 25 درصدی قیمت انواع حبوبات در بازار بوده‌ایم و این بازار و در کل بنکداری مواد غذایی در سال 1401 به سبب افزایش نرخ تورم با رکود مواجه بوده و سبب گلایه‌های فراوان همکاران ما در این صنف شده است. متاسفانه در یک‌سال گذشته توان خرید مردم بسیار پایین آمده است.
وی در مورد اینکه آیا می‌توان انتظار داشت سبد معیشت مردم در سال 1402 از اکنون کوچکتر و خالی‌تر نشود، گفت: این مساله به میزان افزایش حقوق‌ها بستگی دارد به‌طوری‌که اگر افزایش حقوق‌ها نسبت به تورم مدیریت شود می‌توان انتظار داشت اتفاق خاصی رخ ندهد و حداقل رکود کمتر شود.
کنگری تاکید کرد: مواد غذایی که در مورد آنها صحبت شد؛ جزو کالاهای اساسی است و باید در سبد معیشت و سفره مردم وجود داشته باشد اما ادامه این روند در حجم و میزان مواد غذایی در سبد معیشت تاثیرگذار خواهد بود.
تغییرات قیمت چای و روغن
رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران درباره وضعیت و تغییرات قیمت روغن و چای توضیح داد: قیمت روغن هیچ‌گونه تغییری نداشته و اکنون در این بازار چای ایرانی به قیمت کیلویی 80 تا 10 هزار تومان و چای خارجی از 180 تا 450 هزار تومان است که بستگی به نوع چای دارد به طوری‌که چای سیلان گران‌تر و چای هند ارزان‌تر است و کیفیت‌ها سبب متفاوت بودن قیمت‌هاست؛ باید گفت در این بازار نیز شاهد کاهش خرید چای از سوی مصرف‌کنندگان بوده‌ایم.
در پایان ذکر این نکته ضروری است که آخرین بررسی‌ها نشان می‌دهد بهای خوراکی‌ها ایران را در آستانه بحران غذایی قرار داده است. حجم مصرف مواد مغذی به شدت کاهش یافته و مردم برای ایجاد توازن در هزینه و درآمد مجبورند کمتر از قبل مصرف کنند. در این میان مصرف نان که کالایی یارانه‌ای است دستخوش افزایش شده است. این تورم پس از آن افزایش شدیدی یافت که دولت سیزدهم با اجرای طرحی موسوم به طرح جراحی اقتصادی نسبت به حذف ارز 4200 تومانی اقدام کرد.
پیش از این مقامات دولتی اعلام کردند تورم ناشی از حذف ارز 4200 تومانی تخلیه شده، اما شکسته شدن رکورد تورم غذا در بهمن‌ماه نشان داد هنوز تاخت و تاز تورم در اقتصاد ایران پایان نیافته است.