در حالی که شمار جسدهای بیرون کشیده شده از زیر آوار در دو کشور تا بامداد شنبه، ۲۲ بهمن، به ۲۵ هزار تن نزدیک شد، حدود ۳۲ هزار نیروی نجات ترکیه و کشورهای دیگر بر سر صدها ساختمان ویران شده کماکان در حال تلاش برای نجات آخرین زنده‌های احتمالی هستند. امدادگران به نمایندگان رسانه‌های خارجی می‌گویند که ساعت به شماره افتاده و یافتن افراد زنده اکنون در حد معجزه است. سازمان امدادرسانی «کلاه‌سفیدها» در سوریه، که وابسته به مخالفان حکومت دمشق است و از اولین ساعات پس از زلزله صدها نیروی خود را راهی مناطق فاجعه‌دیده کرده بود، بامداد شنبه اعلام کرد عملیات نجات را «متوقف کرد.»
خبرنگاران خارجی رسیده به شهرهای زلزله‌زده ترکیه در کنار تل ساختمان‌های منهدم شده می‌گویند تنها سردی شدید هوا مانع از تندی بلند شدن بوی اجساد است. در کنار نیروهای فنی نجات، بیش از ۱۶۶ هزار پرسنل امدادی، پزشکی و داوطلب نیز در استان‌های زلزله‌دیده ترکیه حضور دارند. مرکز مقابله با حوادث غیرمترقبه ترکیه، موسوم به «آفاد»، اعلام کرد که شمار قربانیان این کشور تا ساعت هفت و نیم بامداد شنبه به ۲۰ هزار و ۶۶۵ تن و تعداد زخمی‌ها به ۸۰ هزار و ۸۸ نفر رسید.
به گفته «آفاد»، از روز دوشنبه گذشته که زلزله‌های بالای هفت درجه رخ داد، تاکنون ۱۸۹۱ پس‌لرزه نیز ثبت شده است. توان برخی از پس‌لرزه‌ها بیش از پنج درجه بود. بامداد شنبه یک بانوی ۷۰ ساله پس از ۱۲۲ ساعت در شهر قهرمان‌مرعش زنده اما به شدت زخمی از دل آوار بیرون کشیده شد. همان ساعت یک زن ۵۵ ساله در ینی‌شهیر در استان دیاربکر زنده بیرون آورده شد. او هم با حال وخیم به بیمارستان انتقال یافت.
در نخستین ساعات سحرگاه شنبه دو دخترک چهار و هفت ساله که ۱۰۹ ساعت زیر آوار بودند، در استان ختای نجات یافتند. آن‌دو فرزند خانواده‌های سوری گریخته از جنگ داخلی کشورشان بودند.
رازگشایی از نورهای عجیب و غریب آسمان ترکیه در لحظه زلزله
نورهای اسرارآمیزی که در روزها یا ساعت‌های منتهی به یک زلزله، با اشکال و رنگ‌های مختلف در آسمان ظاهر می‌شوند و شباهت آنها به آذرخش یا رعد و برق، چراغ‌های رقص نور و حتی بشقاب‌پرنده‌ها و اشکال ماورایی، توجه همه را به سوی خود جلب کرده است.
در پی تحقیقات انجام شده توسط فروند و همکارانش مشخص شد که این نورها ناشی از بارهای الکتریکی فعال در برخی از سنگ‌ها در طول فعالیت‌های لرزه‌ای هستند، و این امر مانند این است که یک باتری را در پوسته زمین روشن کرده باشند.
مثلا سنگ‌های بازالت و گابرو در ترکیب کریستالی خود دارای نقصی هستند که می‌توانند بارهای الکتریکی را در هوا آزاد کنند. دانشمندان تخمین می‌زنند، شرایطی که باعث تبدیل آنها به نور می‌شود، در کمتر از ۰.۵ درصد از زمین‌لرزه‌های سرتاسر جهان اتفاق می‌افتد و همین موضوع این امر را نسبتا نادر کرده است. آنها می‌گویند که این نورها بیشتر در قبل و یا در هنگام زلزله دیده می‌شوند و نه پس از آن.
در پی دستور وزیر دادگستری ترکیه که سازندگان ساختمان‌های فروریخته بازداشت و محاکمه شوند، روز جمعه یک پیمانکار ساختمانی ترکیه‌ای که درصدد فرار از کشور بود، در فرودگاه استانبول بازداشت شد. او از جمله پیمانکار مجتمع «رنساس ختای» بود که تازه ساخته شده ولی کاملا منهدم شده است. بسیاری از حدود ۱۳ هزار ساختمان فروریخته در ترکیه، ساختمان‌های کاملا نوساز بودند که برخی از آنها را خریداران تازه در یک سال اخیر تحویل گرفته بودند. بخشی از از قربانیان استان ختای و شهرهای دیگر نزدیک به مرز سوریه، خانواده‌های سوری هستند که در سال‌های گذشته از جنگ در زادگاه خود به ترکیه رسیده بودند. در سوریه شمار قربانیان تا شامگاه جمعه از مرز ۴۱۰۰ تن فراتر رفت. اطمینانی نیست که این آمار شمار واقعی تلفات در بخش‌هایی از سوریه را که در کنترل معارضین است، بازتاب بدهد.
«دیده‌بان حقوق بشر» سوریه، یک گروه مخالف حکومت بشار اسد، تخمین زده که شمار سوری‌های کشته شده در مناطق زیر کنترل معارضین از شش هزار نفر هم بیشتر باشد. دولت سوریه روز جمعه مدعی شد که ارسال کمک‌های بشردوستانه به مناطق زلزله‌زده را که در دست معارضان است، تایید کرده است.
به گزارش گاردین، فاجعه در مناطق سوری زیر کنترل مخالفان دولت دمشق از جمله به دلیل بمباران‌های هوایی که جنگنده‌های ارتش بشار اسد و نیز بمب‌افکن‌های روسیه در سال‌های گذشته انجام دادند، گسترده‌تر است. در این مناطق بیمارستان‌ها سال‌هاست که منهدم شده و زیرساخت‌های آب و برق به شدت آسیب دیده است. تا پیش از زلزله نیز دست‌کم ۹۰ درصد از ساکنان این بخش‌های سوریه که بیش از چهار میلیون نفر هستند، به کمک‌های غذایی سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی وابسته بودند.
۱۴ دستگاه کامیون کمک‌رسان روز جمعه برای ورود به این بخش از سوریه به گذرگاه رسید اما مخالفت معارضین که نمایندگان رسمی حکومت بشار اسد نباید این کاروان را همراهی کنند، ادامه حرکت کامیون‌ها را فعلا متوقف کرده است.
نماینده کمیساریای عالی سازمان ملل در امور آوارگان سوریه روز جمعه گفت پنج میلیون و ۳۷۰ هزار تن از مردم این کشور به سرپناه نیاز دارند و در معرض آواره شدن هستند. سخنگوی سازمان جهانی بهداشت نیز جمعه شب گفت مردم سوریه تا پیش از این وضعی هولناک داشتند و زندگی‌شان پس از زلزله سخت‌تر هم شده است. این سازمان از شیوع وبا در سوریه ابراز نگرانی کرد.
∎
خبرنگاران خارجی رسیده به شهرهای زلزله‌زده ترکیه در کنار تل ساختمان‌های منهدم شده می‌گویند تنها سردی شدید هوا مانع از تندی بلند شدن بوی اجساد است. در کنار نیروهای فنی نجات، بیش از ۱۶۶ هزار پرسنل امدادی، پزشکی و داوطلب نیز در استان‌های زلزله‌دیده ترکیه حضور دارند. مرکز مقابله با حوادث غیرمترقبه ترکیه، موسوم به «آفاد»، اعلام کرد که شمار قربانیان این کشور تا ساعت هفت و نیم بامداد شنبه به ۲۰ هزار و ۶۶۵ تن و تعداد زخمی‌ها به ۸۰ هزار و ۸۸ نفر رسید.
به گفته «آفاد»، از روز دوشنبه گذشته که زلزله‌های بالای هفت درجه رخ داد، تاکنون ۱۸۹۱ پس‌لرزه نیز ثبت شده است. توان برخی از پس‌لرزه‌ها بیش از پنج درجه بود. بامداد شنبه یک بانوی ۷۰ ساله پس از ۱۲۲ ساعت در شهر قهرمان‌مرعش زنده اما به شدت زخمی از دل آوار بیرون کشیده شد. همان ساعت یک زن ۵۵ ساله در ینی‌شهیر در استان دیاربکر زنده بیرون آورده شد. او هم با حال وخیم به بیمارستان انتقال یافت.
در نخستین ساعات سحرگاه شنبه دو دخترک چهار و هفت ساله که ۱۰۹ ساعت زیر آوار بودند، در استان ختای نجات یافتند. آن‌دو فرزند خانواده‌های سوری گریخته از جنگ داخلی کشورشان بودند.
رازگشایی از نورهای عجیب و غریب آسمان ترکیه در لحظه زلزله
نورهای اسرارآمیزی که در روزها یا ساعت‌های منتهی به یک زلزله، با اشکال و رنگ‌های مختلف در آسمان ظاهر می‌شوند و شباهت آنها به آذرخش یا رعد و برق، چراغ‌های رقص نور و حتی بشقاب‌پرنده‌ها و اشکال ماورایی، توجه همه را به سوی خود جلب کرده است.
در پی تحقیقات انجام شده توسط فروند و همکارانش مشخص شد که این نورها ناشی از بارهای الکتریکی فعال در برخی از سنگ‌ها در طول فعالیت‌های لرزه‌ای هستند، و این امر مانند این است که یک باتری را در پوسته زمین روشن کرده باشند.
مثلا سنگ‌های بازالت و گابرو در ترکیب کریستالی خود دارای نقصی هستند که می‌توانند بارهای الکتریکی را در هوا آزاد کنند. دانشمندان تخمین می‌زنند، شرایطی که باعث تبدیل آنها به نور می‌شود، در کمتر از ۰.۵ درصد از زمین‌لرزه‌های سرتاسر جهان اتفاق می‌افتد و همین موضوع این امر را نسبتا نادر کرده است. آنها می‌گویند که این نورها بیشتر در قبل و یا در هنگام زلزله دیده می‌شوند و نه پس از آن.
در پی دستور وزیر دادگستری ترکیه که سازندگان ساختمان‌های فروریخته بازداشت و محاکمه شوند، روز جمعه یک پیمانکار ساختمانی ترکیه‌ای که درصدد فرار از کشور بود، در فرودگاه استانبول بازداشت شد. او از جمله پیمانکار مجتمع «رنساس ختای» بود که تازه ساخته شده ولی کاملا منهدم شده است. بسیاری از حدود ۱۳ هزار ساختمان فروریخته در ترکیه، ساختمان‌های کاملا نوساز بودند که برخی از آنها را خریداران تازه در یک سال اخیر تحویل گرفته بودند. بخشی از از قربانیان استان ختای و شهرهای دیگر نزدیک به مرز سوریه، خانواده‌های سوری هستند که در سال‌های گذشته از جنگ در زادگاه خود به ترکیه رسیده بودند. در سوریه شمار قربانیان تا شامگاه جمعه از مرز ۴۱۰۰ تن فراتر رفت. اطمینانی نیست که این آمار شمار واقعی تلفات در بخش‌هایی از سوریه را که در کنترل معارضین است، بازتاب بدهد.
«دیده‌بان حقوق بشر» سوریه، یک گروه مخالف حکومت بشار اسد، تخمین زده که شمار سوری‌های کشته شده در مناطق زیر کنترل معارضین از شش هزار نفر هم بیشتر باشد. دولت سوریه روز جمعه مدعی شد که ارسال کمک‌های بشردوستانه به مناطق زلزله‌زده را که در دست معارضان است، تایید کرده است.
به گزارش گاردین، فاجعه در مناطق سوری زیر کنترل مخالفان دولت دمشق از جمله به دلیل بمباران‌های هوایی که جنگنده‌های ارتش بشار اسد و نیز بمب‌افکن‌های روسیه در سال‌های گذشته انجام دادند، گسترده‌تر است. در این مناطق بیمارستان‌ها سال‌هاست که منهدم شده و زیرساخت‌های آب و برق به شدت آسیب دیده است. تا پیش از زلزله نیز دست‌کم ۹۰ درصد از ساکنان این بخش‌های سوریه که بیش از چهار میلیون نفر هستند، به کمک‌های غذایی سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی وابسته بودند.
۱۴ دستگاه کامیون کمک‌رسان روز جمعه برای ورود به این بخش از سوریه به گذرگاه رسید اما مخالفت معارضین که نمایندگان رسمی حکومت بشار اسد نباید این کاروان را همراهی کنند، ادامه حرکت کامیون‌ها را فعلا متوقف کرده است.
نماینده کمیساریای عالی سازمان ملل در امور آوارگان سوریه روز جمعه گفت پنج میلیون و ۳۷۰ هزار تن از مردم این کشور به سرپناه نیاز دارند و در معرض آواره شدن هستند. سخنگوی سازمان جهانی بهداشت نیز جمعه شب گفت مردم سوریه تا پیش از این وضعی هولناک داشتند و زندگی‌شان پس از زلزله سخت‌تر هم شده است. این سازمان از شیوع وبا در سوریه ابراز نگرانی کرد.