مهدیه انوشه - گروه اقتصاد: مدت‌ها بود که کارشناسان و فعالان بازار سهام به جمع شدن فنر این بازار اشاره می‌کردند و منتظر جهشی قابل‌توجه پس از افت‌های ادامه‌دار بودند. این جهش درنهایت روز چهارشنبه هفته گذشته اتفاق افتاد و باعث صعود هزار واحدی شاخص بورس شد.
در نتیجه بازدهی سهامداران در هفته چهارم خردادماه به ۲ درصد رسید که امیدوارکننده است. شاید یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش امید در بازار و تغییر فضا علاوه بر نزدیکی به پایان مهلت مذاکرات و خبرهای خوش پیرامون آن، پیش‌خور کردن اثر خبرهای بد در بازار باشد. در ماه جاری بازار سهام به واقع تاثیر احتمال اتفاق‌های بد در مذاکرات را پیش‌خور کرد. قیمت‌ها به حداقل ممکن رسیده و امکان رشد در این نرخ‌ها دور از ذهن نیست. تقریبا تمامی کارشناسان بازار سهام، قیمت شرکت‌ها را کمتر از ارزش ذاتی آنها می‌دانند، بنابراین، اگر حتی انتظارات سهامداران محقق نشود، انتظار بازگشت قیمت‌ها به سطوحی کمتر از وضعیت فعلی دور از انتظار است.براساس این گزارش آمار معاملات نشان می‌دهد بورس تهران که از نیمه دوم فروردین‌ماه تاکنون گرفتار نزول شدید، افت قیمت سهم و کاهش تقاضا شده بود، در معاملات هفته گذشته بعد از روزها انتظار به مسیر رشد برگشت و درصدد جبران زیان سهامداران خود برآمد.شاخص بورس تهران که بعد از ۱۵ فروردین روی خوش ندیده و گرفتار نزول شده، بعد از حدود ۲ ماه و نیم نزول با جهش بیش از هزار واحدی روبه‌رو شد و میانگین بازدهی سهامداران را افزایش داد. انتظار سهامداران برای مشخص‌شدن نتیجه مذاکرات هسته‌ای و خوش‌بینی حاصل از آن موجب شد انتشار برخی اخبار مثبت از مذاکرات، رویکرد بورس را تغییر دهد و روی خوش بورس را بعد از ماه‌ها انتظار نمایان کند.به این ترتیب انتشار برخی اخبار امیدوارکننده از لغو تحریم‌ها و نیز همزمانی آن با اقدام شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی مبنی‌بر تعیین نرخ فرآورده‌ها و نفت خام به قیمت فوب خلیج‌فارس و به‌دنبال آن توقف نماد شرکت‌های پالایشی موجب رشد هزار واحدی شاخص در آخرین روز معاملاتی هفته شد.به‌طوری که در بازار آخرین روز هفته قیمت سهام شرکت‌ها رشد کرد و صف‌های خرید دوباره در تالار حافظ تشکیل شد و تمایل سهامداران به خرید افزایش پیدا کرد. این عوامل موجب شد شاخص بورس تهران در ۵ روز معاملاتی گذشته هزار و ۲۳۸ واحد معادل دو درصد رشد کند و از کانال ۶۲ هزار و ۳۲۲ واحد به ۶۳ هزار و ۵۵۹ واحد برسد. با رشد ناگهانی شاخص بازدهی بورس تهران که به صفر رسیده بود، دوباره رشد کرد و به محدوده ۱/۶ درصدی از ابتدای سال تاکنون رسید.
آمار معاملات
در هفته منتهی به ۲۷ خردادماه، ۲ میلیارد و ۵۹۴ میلیون سهم و حق‌تقدم به ارزش ۵ هزار و ۵۸۲ میلیارد ریال در بورس اوراق بهادار تهران معامله شد.ارزش کل معاملات در قیاس با هفته پیش ۸۷ درصد و حجم معاملات ۴۷ درصد رشد داشته است.در این مدت ۴۱ هزار و ۱۷۹ خریدار در ۱۶۰ هزار و ۳۸۳ دفعه به دادوستد پرداختند. این درحالی است که تعداد خریداران در قیاس با هفته پیش کاهشی ۸درصدی داشت.براساس آمار موجود، در این مدت، تعداد ۲ میلیارد و ۳۵۶ میلیون سهم به ارزش ۴ هزار و ۲۷ میلیارد ریال به صورت خرد و بلوک معامله شد.
روند شاخص‌ها
شاخص کل بورس اوراق بهادار در هفته‌ای که گذشت با افزایش ۱/۹۹درصدی به ۶۳ هزار و ۵۵۹ واحد رسید. این متغیر در قیاس با ابتدای سال ۱/۶درصد رشد داشته است. در عین حال شاخص صنعت در آخر هفته، با رشد ۱/۲۴درصدی روی عدد ۵۲ هزار و ۱۱۸ واحد ایستاد. شاخص بازار اول به ۴۵ هزار و ۷۳۸ واحد و شاخص بازار دوم به ۱۳۱ هزار و ۹۰۰ واحد رسید. شاخص بازار اول در مقایسه با هفته پیش ۲/۱۹درصد و شاخص بازار دوم ۱/۵۵ درصد رشد داشته است.
صنایع پیش‌رو در معاملات هفتگی
در معاملات یک هفته گذشته، شاهد رونق معاملات در گروه‌هایی که احتمالا بیشترین اثر را از توافق احتمالی هسته‌ای می‌گیرند، بودیم. در این میان، گروه‌هایی مثل بانک، خودرو، لیزینگ‌ها و حتی پتروشیمی‌ها با اقبال قابل توجه معامله‌گران همراه بودند. به طوری که در روزهای مثبت، نمادهای مربوط به گروه‌های مزبور، بیشترین اثر مثبت را بر شاخص کل داشتند و در روزهای نزولی، با فشار شدید فروش همراه می‌شدند. این موضوع در معاملات روز چهارشنبه تشدید شد؛ به طوری که در میان نمادهای اثرگذار بر شاخص کل، عموما نمادهای گروه بانکی، خودرو و پتروشیمی به چشم می‌خورد. همچنین، تک‌نمادهایی مثل کشتیرانی نیز که به شدت از نتیجه مذاکرات هسته‌ای متاثر می‌شود در میان نمادهای اثرگذار بر شاخص حضور داشتند. در این شرایط، برخلاف وضعیت رکودی بازار سهام که سبب می‌شود سفته‌بازان به سمت نوسان‌گیری در صنایع کوچک روی آورند، در شرایط رونق بورس، بار دیگر اقبال به سمت گروه‌های بزرگ یا همان لیدرهای سابق مشاهده می‌شود. به طوری که گروه‌های خودرو، بانک و سایر واسطه‌گری‌های مالی (لیزینگ‌ها) به ترتیب با ۶/۹، ۶/۴ و ۶/۱ درصد رشد هفتگی، بیشترین تاثیر را بر رشد شاخص داشتند. همچنین در میان ۱۰ صنعت با بیشترین حجم معاملات هفتگی نیز، فقط گروه فلزات اساسی با افت شاخص همراه شد. به طور کلی، در میان ۳۷ گروه بورسی، فقط ۹ صنعت منفی حضور داشتند که در مجموع ۲۰ درصد ارزش کل بازار را به خود اختصاص می‌دهند. در این میان، گروه‌هایی مثل مخابرات، فلزات اساسی و سیمانی‌ها قابل توجه هستند. مخابرات به علت اختلافاتی که با وزارت ارتباطات دارد و ضعف در وضعیت سودآوری در سال‌های اخیر، با فشار فروش همراه شده است. همچنین، این گروه خدماتی از نتیجه مذاکرات هسته‌ای تاثیر چندانی نمی‌پذیرد، بنابراین، زمانی که محرک رشد قیمت‌ها عاملی مثل مذاکرات است، طبیعی است که اقبال به این گروه نیز کاهش یابد. درباره فلزات اساسی و سیمان نیز میزان اثرپذیری از نتیجه مذاکرات هسته‌ای پایین است و در نتیجه کاهش اقبال امری طبیعی است. همچنین، در شرکت‌های سیمانی و فولادی، بحث مازاد عرضه محصولات و رکود در بازار مسکن باعث کاهش سودآوری شده است.
چند گروه زیر ذره‌بین
در گروه پالایش، نمادهای گروه متوقف شدند. شنیده می‌شود قرار است قیمت محصولات پالایشی‌ها بر اساس نشریه بین‌المللی محاسبه شود که احتمالا سبب رشد قیمت آنها خواهد شد. از طرف دیگر افزایش نرخ ارز مبادلاتی و احتمال یکسان‌سازی نرخ ارز که دولت درحال حرکت در این مسیر است، می‌تواند برای این گروه اتفاق مثبتی تلقی شود.
در گروه پتروشیمی نیز، فضای مناسبی حاکم است و بیشتر نمادهای گروه با رشد همراه شدند. قرار است تا پایان خردادماه، فرمول نهایی برای نرخ خوراک تعیین شود که می‌تواند سایه ابهام را برای بلندمدت از سر گروه بردارد. این گروه ظرفیت‌های زیادی برای رشد دارند. سیاست تقسیم سود حداکثری، پرداخت سود به موقع، نسبت قیمت بر درآمد کمتر از متوسط بازار و نیز گزارش‌های خوب دوماهه منتشرشده از آمار تولید و فروش نشان می‌دهد پتروشیمی‌ها شرایط بنیادی خوبی دارند.
یکی دیگر از گروه‌های مثبت بازار، دارویی‌ها بودند. این گروه مشکل سرمایه در گردش نداشته و در حمایت دولت قرار دارند. گزارش‌های مالی شرکت‌ها خوب است. گزارش‌ها از آمار تولید و فروش شرکت‌ها نیز خوب بوده و نشان‌دهنده روند رو به پیشرفت در این شرکت‌هاست.
نگاه کارشناس
مدیر سرمایه‌گذاری کارگزاری پارسیان با تشریح وضعیت بازار سرمایه در کوتاه و بلندمدت پس از توافق هسته‌ای، رکود و نوسان‌های بورس در ماه‌های گذشته را ناشی از وضعیت رکود حاکم بر کل اقتصاد کشور از یک سو و بلاتکلیفی درباره نتیجه مذاکرات ایران با گروه ۱+۵ از سوی دیگر دانست و اظهار کرد: اگرچه از تحریم‌های اعمال‌شده بر کشور به عنوان عامل اصلی ایجاد تنگنای اقتصادی و به دنبال آن رکود حاکم بر بازار سرمایه نام برده می‌شود، اما باید در نظر داشت صرف رفع تحریم‌ها به تنهایی نمی‌تواند موجبات رشد بلندمدت بازار سرمایه را فراهم آورد. امید فاروقی گفت: حتی در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات در مرحله اولیه و به دنبال آن رفع تحریم‌ها و کاهش تنش‌ها، منطقی نیست انتظار رشد یکباره در متغیرهای بورس را داشته باشیم.فاروقی درباره دلایل رشد هزار واحدی شاخص که در ۲ ماه گذشته بی‌سابقه بوده است، گفت: روند نزولی اخیر بازار سهام منجر به تخلیه هیجان فروش شده بود به طوری که قیمت سهام شرکت‌ها برای پایین‌تر از سطح فعلی فروشنده‌ای نداشت.