شناسهٔ خبر: 56979146 - سرویس اقتصادی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه آفتاب یزد | لینک خبر

مسعود دانشمند دبیرکل اسبق خانه اقتصاد ایران تشریح کرد

دلایل عمده افزایش قیمت دلار؛ چرخش نقدینگی از بازارهای مسکن و بورس به بازار دلار و طلا

در‭ ‬دو‭ ‬سال‭ ‬گذشته‭ ‬هر‭ ‬زمانی‭ ‬که‭ ‬بازار‭ ‬ارز‭ ‬شروع‭ ‬به‭ ‬بالا‭ ‬رفتن‭ ‬کرد،‭ ‬خبر‭ ‬آزادسازی‭ ‬7‭ ‬میلیارد‭ ‬دلار‭ ‬دارایی‭ ‬بلوکه‭ ‬شده‭ ‬ایران‭ ‬در‭ ‬کره‭ ‬جنوبی‭ ‬مطرح‭ ‬می‌شد‭ ‬که‭ ‬تنها‭ ‬خبرسازی‭ ‬بود‭. ‬الان‭ ‬نیز‭ ‬مقامات‭ ‬بانک‭ ‬مرکزی‭ ‬و‭ ‬وزارت‭ ‬اقتصاد‭ ‬درباره‭ ‬آزادسازی‭ ‬این‭ ‬ارزها‭ ‬در‭ ‬کره‭ ‬و‭ ‬کشورهای‭ ‬دیگر‭ ‬صحبت‭ ‬می‌کنند،‭ ‬اما‭ ‬به‭ ‬هیچ‭ ‬عنوان‭ ‬بازار‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬موضوع‭ ‬واکنش‭ ‬مثبت‭ ‬نشان‭ ‬نمی‌دهد،‭ ‬زیرا‭ ‬که‭ ‬پی‭ ‬برده‭ ‬است‭ ‬این‭ ‬اخبار‭ ‬تنها‭ ‬برای‭ ‬گفتار‭ ‬درمانی‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬جنبه‭ ‬واقعی‭ ‬به‭ ‬خود‭ ‬نخواهد‭ ‬گرفت

صاحب‌خبر -

در‭ ‬پایان‭ ‬هفته‭ ‬گذشته‭ ‬نرخ‭ ‬دلار‭ ‬غیررسمی‭ ‬وارد‭ ‬کانال‭ ‬قیمتی‭ ‬جدید‭ ‬شد‭. ‬کارشناسان‭ ‬دلیل‭ ‬افزایش‭ ‬قیمت‭ ‬این‭ ‬ارز‭ ‬بین‌المللی‭ ‬را‭ ‬افزایش‭ ‬سطح‭ ‬انتظارات‭ ‬تورمی‭ ‬و‭ ‬تبدیل‭ ‬دارایی‌ها‭ ‬در‭ ‬بازار‭ ‬ارز‭ ‬می‌دانند‭. ‬حال‭ ‬باید‭ ‬دید‭ ‬که‭ ‬آیا‭ ‬در‭ ‬هفته‭ ‬جاری‭ ‬روند‭ ‬رو‭ ‬به‭ ‬رشد‭ ‬قیمت‭ ‬دلار‭ ‬همچنان‭ ‬ادامه‭ ‬پیدا‭ ‬خواهد‭ ‬کرد،‭ ‬یا‭ ‬اینکه‭ ‬ترمز‭ ‬افزایش‭ ‬قیمت‭ ‬ارز‭ ‬کشیده‭ ‬
خواهد‭ ‬شد‭.‬

پس‭ ‬از‭ ‬تغییر‭ ‬فاز‭ ‬سیگنال‌های‭ ‬سیاسی‭ ‬حول‭ ‬محور‭ ‬مذاکرات‭ ‬هسته‌ای‭ ‬برجام‭ ‬در‭ ‬هفته‌های‭ ‬اخیر،‭ ‬سطح‭ ‬انتظارات‭ ‬تورمی‭ ‬در‭ ‬جامعه‭ ‬به‭ ‬مرور‭ ‬افزایش‭ ‬یافت‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬همین‭ ‬راستا‭ ‬عموم‭ ‬فعالان‭ ‬بازار‭ ‬با‭ ‬هدف‭ ‬حفظ‭ ‬دارایی‌های‭ ‬خود‭ ‬در‭ ‬مقابل‭ ‬تورم،‭ ‬اقدام‭ ‬به‭ ‬خرید‭ ‬و‭ ‬نگهداری‭ ‬اسکناس‌های‭ ‬خارجی‭ ‬مانند‭ ‬دلار‭ ‬و‭ ‬یورو‭ ‬کردند‭. ‬از‭ ‬سوی‭ ‬دیگر‭ ‬دارایی‌های‭ ‬خارج‭ ‬شده‭ ‬از‭ ‬بازار‭ ‬سرمایه‭ ‬نیز‭ ‬به‭ ‬تقاضای‭ ‬موجود‭ ‬در‭ ‬بازارهای‭ ‬ارز‭ ‬و‭ ‬طلا‭ ‬اضافه‭ ‬شد‭ ‬تا‭ ‬فشار‭ ‬خرید‭ ‬موجود‭ ‬در‭ ‬معاملات‭ ‬ارزی‭ ‬افزایش‭ ‬یابد‭.‬

همچنین‭ ‬تحلیلگران‭ ‬ارزی‭ ‬بازار‭ ‬تهران‭ ‬عوامل‭ ‬مختلفی‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬دلایل‭ ‬افزایش‭ ‬حجم‭ ‬تقاضا‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬تبع‭ ‬آن‭ ‬افزایش‭ ‬نرخ‭ ‬دلار‭ ‬مطرح‭ ‬می‌کنند‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬مهم‌ترین‭ ‬این‭ ‬عوامل‭ ‬می‌توان‭ ‬به‭ ‬‮«‬انتظارات‭ ‬تورمی‮»‬‭ ‬و‭ ‬‮«‬سرایت‭ ‬دارایی‌های‭ ‬خارج‭ ‬شده‭ ‬از‭ ‬بورس‭ ‬به‭ ‬بازارهای‭ ‬سوداگرانه‮»‬‭ ‬اشاره‭ ‬کرد‭. ‬با‭ ‬کاهش‭ ‬سیگنال‌های‭ ‬مثبت‭ ‬در‭ ‬رابطه‭ ‬با‭ ‬نشست‌های‭ ‬هسته‌ای‭ ‬برجام،‭ ‬چشم‌انداز‭ ‬افراد‭ ‬جامعه‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬گشایش‌های‭ ‬اقتصادی‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬بهبود‭ ‬روابط‭ ‬خارجی‭ ‬در‭ ‬ماه‌های‭ ‬آتی‭ ‬کم‌رنگ‌تر‭ ‬شد‭.‬

مسعود‭ ‬دانشمند‭ ‬دبیرکل‭ ‬اسبق‭ ‬خانه‭ ‬اقتصاد‭ ‬ایران‭ ‬در‭ ‬گفتگو‭ ‬با‭ ‬فرارو‭ ‬با‭ ‬اشاره‭ ‬به‭ ‬اینکه‭ ‬دلیل‭ ‬اصلی‭ ‬افزایش‭ ‬قیمت‭ ‬دلار‭ ‬در‭ ‬بازار،‭ ‬هیجانی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬بازار‭ ‬ارز‭ ‬به‭ ‬راه‭ ‬افتاده‭ ‬است،‭ ‬اظهار‭ ‬داشت‭: ‬‮«‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬ادامه‭ ‬ناآرامی‌ها‭ ‬در‭ ‬کشور،‭ ‬بازار‭ ‬ارز‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬هفته‭ ‬گذشته‭ ‬بسیار‭ ‬هیجانی‭ ‬دنبال‭ ‬شد‭. ‬به‭ ‬طوری‭ ‬که‭ ‬قیمت‭ ‬دلار‭ ‬20‭ ‬درصد‭ ‬رشد‭ ‬کرد‭. ‬از‭ ‬سویی‭ ‬تقاضا‭ ‬در‭ ‬بازار‭ ‬نیز‭ ‬زیاد‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬هر‭ ‬عرضه‌ای‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬سوی‭ ‬بازارساز‭ ‬انجام‭ ‬می‌گرفت،‭ ‬بازار‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬می‌خرید‭.‬‮»‬

وی‭ ‬افزود‭: ‬‮«‬در‭ ‬هفته‭ ‬جاری‭ ‬اگر‭ ‬همچنان‭ ‬وضعیت‭ ‬کشور‭ ‬آرام‭ ‬نباشد،‭ ‬بازار‭ ‬ارز‭ ‬می‌تواند‭ ‬به‭ ‬حرکت‭ ‬صعودی‭ ‬خود‭ ‬ادامه‭ ‬دهد‭. ‬البته‭ ‬به‭ ‬غیر‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬موضوع‭ ‬دلایل‭ ‬دیگری‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬افزایش‭ ‬قیمت‭ ‬دلار‭ ‬دخیل‭ ‬بوده‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬این‭ ‬رابطه‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬اینکه‭ ‬دولت‭ ‬ارز‭ ‬کافی‭ ‬در‭ ‬اختیار‭ ‬ندارد،‭ ‬تنها‭ ‬می‌خواهد‭ ‬با‭ ‬گفتار‭ ‬درمانی‭ ‬بازار‭ ‬را‭ ‬مدیریت‭ ‬کند،‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬موضوع‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬حاضر‭ ‬به‭ ‬هیچ‭ ‬عنوان‭ ‬کارکرد‭ ‬ندارد‭.‬‮»‬

دانشمند‭ ‬گفت‭: ‬‮«‬در‭ ‬دو‭ ‬سال‭ ‬گذشته‭ ‬هر‭ ‬زمانی‭ ‬که‭ ‬بازار‭ ‬ارز‭ ‬شروع‭ ‬به‭ ‬بالا‭ ‬رفتن‭ ‬کرد،‭ ‬خبر‭ ‬آزادسازی‭ ‬7‭ ‬میلیارد‭ ‬دلار‭ ‬دارایی‭ ‬بلوکه‭ ‬شده‭ ‬ایران‭ ‬در‭ ‬کره‭ ‬جنوبی‭ ‬مطرح‭ ‬می‌شد‭ ‬که‭ ‬تنها‭ ‬خبرسازی‭ ‬بود‭. ‬الان‭ ‬نیز‭ ‬مقامات‭ ‬بانک‭ ‬مرکزی‭ ‬و‭ ‬وزارت‭ ‬اقتصاد‭ ‬درباره‭ ‬آزادسازی‭ ‬این‭ ‬ارزها‭ ‬در‭ ‬کره‭ ‬و‭ ‬کشورهای‭ ‬دیگر‭ ‬صحبت‭ ‬می‌کنند،‭ ‬اما‭ ‬به‭ ‬هیچ‭ ‬عنوان‭ ‬بازار‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬موضوع‭ ‬واکنش‭ ‬مثبت‭ ‬نشان‭ ‬نمی‌دهد،‭ ‬زیرا‭ ‬که‭ ‬پی‭ ‬برده‭ ‬است‭ ‬این‭ ‬اخبار‭ ‬تنها‭ ‬برای‭ ‬گفتار‭ ‬درمانی‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬جنبه‭ ‬واقعی‭ ‬به‭ ‬خود‭ ‬نخواهد‭ ‬گرفت‭.‬‮»‬

این‭ ‬کارشناس‭ ‬مسائل‭ ‬اقتصادی‭ ‬با‭ ‬اشاره‭ ‬به‭ ‬اینکه‭ ‬طی‭ ‬سه‭ ‬ماه‭ ‬اخیر‭ ‬یک‭ ‬اتفاق‭ ‬مهم‭ ‬در‭ ‬بازارهای‭ ‬دارایی‭ ‬ایران‭ ‬رخ‭ ‬داده‭ ‬که‭ ‬بسیار‭ ‬مهم‭ ‬است،‭ ‬اضافه‭ ‬کرد‭: ‬‮«‬در‭ ‬این‭ ‬مدت‭ ‬قیمت‭ ‬خانه‌های‭ ‬لوکس‭ ‬در‭ ‬مناطق‭ ‬شمالی‭ ‬تهران‭ ‬حدود‭ ‬30‭ ‬درصد‭ ‬با‭ ‬کاهش‭ ‬روبرو‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬آن‭ ‬هم‭ ‬در‭ ‬وضعیتی‭ ‬که‭ ‬انتظارات‭ ‬تورمی‭ ‬افزایشی‭ ‬بوده‭ ‬و‭ ‬چشم‌انداز‭ ‬روشنی‭ ‬برای‭ ‬آینده‭ ‬بازار‭ ‬مسکن‭ ‬وجود‭ ‬نداشته‭. ‬دلیل‭ ‬این‭ ‬موضوع‭ ‬نیز‭ ‬علیرغم‭ ‬این‭ ‬وضعیت،‭ ‬افزایش‭ ‬عرضه‭ ‬این‭ ‬واحدهای‭ ‬لوکس‭ ‬برای‭ ‬عرضه‭ ‬بوده‭ ‬است‭.‬‮»‬

وی‭ ‬ادامه‭ ‬داد‭: ‬‮«‬حال‭ ‬این‭ ‬پول‌هایی‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬بازار‭ ‬مسکن‭ ‬خارج‭ ‬شده،‭ ‬به‭ ‬سوی‭ ‬بازار‭ ‬ارز‭ ‬و‭ ‬طلا‭ ‬سرازیر‭ ‬شده‭. ‬برای‭ ‬همین‭ ‬موضوع‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬شاهد‭ ‬هستیم‭ ‬اینچنین‭ ‬تقاضا‭ ‬برای‭ ‬خرید‭ ‬طلا‭ ‬و‭ ‬دلار‭ ‬در‭ ‬بازار‭ ‬با‭ ‬افزایش‭ ‬قابل‭ ‬توجه‌ای‭ ‬روبرو‭ ‬شده‭. ‬از‭ ‬سوی‭ ‬دیگر‭ ‬طی‭ ‬دو‭ ‬ماه‭ ‬اخیر‭ ‬نیز‭ ‬هر‭ ‬روز‭ ‬شاهد‭ ‬خروج‭ ‬پول‭ ‬سهام‌داران‭ ‬حقیقی‭ ‬از‭ ‬بورس‭ ‬بوده‌ایم،‭ ‬که‭ ‬مقصد‭ ‬این‭ ‬منابع‭ ‬نیز‭ ‬بازار‭ ‬ارز‭ ‬و‭ ‬سکه‭ ‬بوده‭. ‬بنابراین‭ ‬طی‭ ‬این‭ ‬مدت‭ ‬شاهد‭ ‬چرخش‭ ‬نقدینگی‭ ‬از‭ ‬بازارهای‭ ‬مسکن‭ ‬و‭ ‬بورس‭ ‬به‭ ‬بازار‭ ‬طلا‭ ‬و‭ ‬دلار‭ ‬هستیم‭.‬‮»‬

دانشمند‭ ‬بیان‭ ‬کرد‭: ‬‮«‬در‭ ‬حال‭ ‬حاضر‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬وضعیتی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬داخل‭ ‬وجود‭ ‬دارد،‭ ‬کسانی‭ ‬که‭ ‬نقدینگی‭ ‬قابل‭ ‬توجهی‭ ‬در‭ ‬دستشان‭ ‬است،‭ ‬ترجیح‭ ‬می‌دهند،‭ ‬دارایی‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬دارایی‌های‭ ‬با‭ ‬ارزشی‭ ‬مانند‭ ‬طلا،‭ ‬سکه‭ ‬و‭ ‬دلار‭ ‬تبدیل‭ ‬کنند‭. ‬در‭ ‬وهله‭ ‬اول،‭ ‬می‌توانند‭ ‬ارزش‭ ‬سرمایه‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬کاهش‭ ‬ارزش‭ ‬ریال‭ ‬حفظ‭ ‬کنند‭. ‬از‭ ‬این‭ ‬طریق‭ ‬منابع‭ ‬آن‌ها‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬تورم‭ ‬ارزشش‭ ‬را‭ ‬حفظ‭ ‬خواهد‭ ‬کرد‭. ‬در‭ ‬وهله‭ ‬دوم‭ ‬نیز‭ ‬نقدشوندگی‭ ‬طلا‭ ‬و‭ ‬ارز‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬مسکن‭ ‬خیلی‭ ‬بیشتر‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬آن‌ها‭ ‬خیلی‭ ‬راحت‭ ‬می‌توانند‭ ‬طلا‭ ‬و‭ ‬ارز‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬پول‭ ‬نقد‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬دارایی‌های‭ ‬دیگری‭ ‬نیز‭ ‬تبدیل‭ ‬کنند‭. ‬وضعیت‭ ‬بورس‭ ‬نیز‭ ‬کاملا‭ ‬مشخص‭ ‬است،‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬ریزشی‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬بازار‭ ‬طی‭ ‬این‭ ‬مدت‭ ‬ثبت‭ ‬کرده،‭ ‬اعتماد‭ ‬مردم‭ ‬از‭ ‬بورس‭ ‬سلب‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬شاهد‭ ‬خروج‭ ‬نقدینگی‭ ‬از‭ ‬بازار‭ ‬سهام‭ ‬به‭ ‬سایر‭ ‬بازارهای‭ ‬موازی‭ ‬هستیم‭.‬‮»‬

وی‭ ‬با‭ ‬اشاره‭ ‬به‭ ‬اینکه‭ ‬تا‭ ‬زمانی‭ ‬که‭ ‬وضع‭ ‬کشور‭ ‬به‭ ‬آرامش‭ ‬نرسد،‭ ‬رشد‭ ‬قیمت‭ ‬دلار‭ ‬نیز‭ ‬متوقف‭ ‬نخواهد‭ ‬شد،‭ ‬عنوان‭ ‬کرد‭: ‬‮«‬در‭ ‬این‭ ‬وضعیت‭ ‬به‭ ‬هیچ‭ ‬عنوان‭ ‬نمی‌توان‭ ‬هدفی‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬قیمت‭ ‬دلار‭ ‬متصور‭ ‬بود‭. ‬بنابراین‭ ‬باید‭ ‬مسئولان‭ ‬تلاش‭ ‬کنند،‭ ‬تا‭ ‬کشور‭ ‬به‭ ‬آرامش‭ ‬و‭ ‬ثبات‭ ‬برسد،‭ ‬تا‭ ‬بازار‭ ‬دلار‭ ‬نیز‭ ‬از‭ ‬هیجان‭ ‬بیفتد‭ ‬و‭ ‬تقاضاها‭ ‬کاهش‭ ‬یابد‭. ‬در‭ ‬حال‭ ‬حاضر‭ ‬مردم‭ ‬عادی‭ ‬نیز‭ ‬مقابل‭ ‬صرافی‌ها‭ ‬صف‭ ‬کشیده‌اند‭ ‬و‭ ‬قصد‭ ‬دارند‭ ‬از‭ ‬سهمیه‭ ‬دو‭ ‬هزار‭ ‬دلاری‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬هر‭ ‬سال‭ ‬به‭ ‬آن‌ها‭ ‬تعلق‭ ‬می‌گیرد،‭ ‬استفاده‭ ‬کنند‭. ‬بنابراین‭ ‬باید‭ ‬وضع‭ ‬به‭ ‬آرامش‭ ‬برسد‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬طرف‭ ‬دیگر‭ ‬ارز‭ ‬به‭ ‬میزان‭ ‬کافی‭ ‬در‭ ‬اختیار‭ ‬بانک‭ ‬مرکزی‭ ‬قرار‭ ‬بگیرد،‭ ‬تا‭ ‬بتواند‭ ‬بازار‭ ‬را‭ ‬مدیریت‭ ‬کند‭. ‬تا‭ ‬قیمت‭ ‬دلار‭ ‬آرام‭ ‬بگیرد‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬ثبات‭ ‬برسد‭.‬‮»‬