زهره صفاری/ عذرخواهی نخست‌وزیر بریتانیا و اعتراف او به سیاست‌های اشتباهش در ششمین هفته ورودش به خانه شماره 10 داونینگ استریت، تنها یک روز توانست او را در جایگاهش نگه دارد و استعفای ناگهانی وزیر کشور کابینه بحران زده‌اش، آخرین ریسمان او برای ماندن در قدرت را پاره و او را مجبور به کناره‌گیری کرد. حالا در فاصله تنها 45 روز بریتانیا شاهد رقابتی در حزب محافظه کار برای ریاست دولت خواهد بود که هیچ اعتباری برای تکرار نشدن آن در آینده نیست. شاید همین بی‌ثباتی نیز فریاد اپوزیسیون‌ها را بلند و درخواست برای برگزاری انتخاباتی سراسری را پررنگ کرده است.
به گزارش نیویورک تایمز، لیز تراس 47 ساله که به‌عنوان آخرین نخست‌وزیر بریتانیا حکم خود را از دستان ملکه الیزابت، پیش از مرگ گرفت و به‌عنوان نخستین مقام سیاسی کشور با پادشاه چارلز سوم دیدار داشت، روز پنجشنبه در حالی دربرابر دوربین خبرنگاران استعفایش را اعلام کرد که به باور کارشناسان دوران او سه هفته پیش از این استعفای رسمی؛ زمانی که سیاست‌های اقتصادی او، ارزش پوند انگلیس را با سقوطی هولناک روبه‌رو کرد و به کسب و کارهای انگلیسی آسیب جدی وارد آورد به پایان رسیده بود. در واقع تبعات اجرای سیاست کاهش مالیات تراس آنقدر وسیع بود که حتی تصمیم او برای اخراج وزیر دارایی کابینه‌اش و عقب‌نشینی او از سیاست‌های اقتصادی هم نتوانست بحران را خاتمه دهد و سرانجام تنها راهکار محافظه‌کاران، استعفای نخست‌وزیر و اجرای نمایش انتخاب رئیس جدید دولت با نامزدهای پرانتقاد شد. لیز تراس با 45 روز نخست‌وزیری، کوتاه‌ترین دوران ریاست دولت انگلیس را به نام خود ثبت کرد و از جورج کانینگ با 119 روز حضور در خانه شماره 10 در سال 1827 در این آمار پیشی گرفت.
حالا ریشی سوناک؛ وزیردارایی سابق دولت جانسون، پنی موردانت؛ وزیر دفاع محبوب بریتانیا و بوریس جانسون؛ نخست‌وزیر پرانتقاد و برکنار شده این کشور گزینه‌های محافظه کاران برای جانشینی لیز تراس هستند. به نوشته الجزیره، در صورتی که هر یک از این کاندیداها بتوانند حمایت 100 نماینده محافظه کار را کسب کنند تا ساعت 2 عصر روز دوشنبه به وقت محلی انگلیس، حکم نخست‌وزیری را دریافت خواهند کرد در غیر این صورت رأی‌گیری آنلاین انجام شده و نتیجه نهایی 28 اکتبر اعلام می‌شود.
بخت بالای سوناک و امیدواری جانسون
ریشی سوناک همان کسی که حدود 45 روز پیش در مناظرات انتخاب نخست‌وزیر، وعده مالیاتی تراس را زیرسؤال برد، به‌عنوان بخت اول کسب آرای محافظه کاران به شمار می‌رود. اما در این میان به نوشته کارشناسان گاردین، نظرسنجی‌های داخلی حزب حاکم بریتانیا نشان می‌دهد که با‌وجود آنکه همچنان انگلیس از سایه ناکامی‌هایی که بوریس جانسون بر سر کشور آورده است خارج نشده اما اکثر نمایندگان محافظه کار خواستار بازگشت او به کرسی نخست‌وزیری هستند. در این میان در عین حال دیدگاه‌ها نسبت به موردانت نیز منفی نیست. رافائل بر، کارشناس سیاسی انگلیس در انتقاد به اعتماد دوباره محافظه کاران به جانسون در سایت گاردین نوشت: «برای کسانی که حتی نیمی از شایعات اطراف جانسون را به یاد می‌آورند این دیدگاه محافظه کاران قابل قبول نیست. در حالی صحبت از بازگشت او است که تحقیقات پارلمان برای رسوایی پارتی گیت او همچنان ادامه دارد. بنابراین مادامی که حزب محافظه کار به این حمایت کورکورانه باور دارند باید از انتخاب نخست‌وزیر اجتناب کنند.»
واکنش‌های جهانی و اعتراض اپوزیسیون
رهبران اروپایی با ابزار تأسف از استعفای ناگهانی و زودهنگام لیز تراس، نسبت به برقراری هر چه سریع‌تر ثبات سیاسی در این کشور ابراز امیدواری کردند. چراکه با‌وجود جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا، همچنان همکاری‌هایی در حوزه‌های مختلف میان آنها برقرار است و هر گونه بی‌ثباتی سیاسی در انگلیس می‌تواند 27 عضو اتحادیه کشورهای قاره سبز را نیز تحت تأثیر قرار دهد. امانوئل مکرون؛ رئیس‌جمهور فرانسه، میشل مارتین؛ نخست‌وزیر ایرلند و مارک روت؛ نخست‌وزیر هلند از اروپا و جو بایدن؛ رئیس‌جمهور امریکا و ماریا ساخارووا؛ وزیر خارجه روسیه مقاماتی بودند که به این استعفا واکنش داشتند. اما نگرانی‌ها از بی‌ثباتی سیاسی انگلیس، اپوزیسیون‌های داخلی را نیز به اعتراض واداشته است. به نوشته الجزیره، کی یر استارمر، رئیس حزب کارگر همصدا با دیگر اپوزیسیون‌های بریتانیا خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام سراسری شده اند: «این روند فقط نمایشی در رأس حزب محافظه کار نیست بلکه ضربه بزرگی به آبروی کشور و زندگی مردم خواهد زد. بنابراین آخرین راهکار در این شرایط انتخابات سراسری دو سال زودتر از موعد اصلی آن است.»