اگرچه درمان های غیر جراحی می تواند ۹۰% مشکلات کمر درد را حل کند اما تحقیقات به ما نشان می دهد که جراحی بهترین نتایج را در شرایط ویژه دارد. ده سال پیش این تصور وجود داشت جراحی ستون فقرات بیش از حد انجام می شود و کارایی ندارد و متخصصان دیسک بیشتر از درمان های غیر جراحی برای درمان دیسک کمر استفاده می کنند. با این حال برخی جراحان ممکن است به درمان مناسب دیسک کمری نیاز داشته باشند.
فتق دیسک چیست؟
استخوان هایی که ستون فقرات را شکل می دهند – مهره ها – به وسیله دیسک های اسفنجی کوچکی پوشیده شده اند. وقتی این دیسک ها سالم باشند، به عنوان ضربه گیر ستون فقرات عمل کرده و آن را منعطف نگه می دارند. اما وقتی دیسک آسیب ببیند، ممکن است بیرون زده یا باز شود. این حالت را فتق دیسک گویند و ممکن است سرخوردگی یا پارگی دیسک نیز نامیده شود. فتق دیسک همیشه علائم ندارد. اما وقتی به ریشه عصبی فشار وارد می کند، می تواند باعث ایجاد درد، بی حسی و ضعف شود که در بدن و در راستای عصب منتشر می گردد.فتق دیسک در پایین کمر رایج ترین دلیل کمر درد و پا درد است. گاهی می تواند باعث ایجاد درد، بی حسی در باسن و پایین پا شود. این مورد سیاتیک نامیده می شود. در اکثر افراد، علائم به مرور زمان، با درمان یا بدون آن، بهتر می شود ولی بهتر است در هنگام بروز درد فورا به متخصص سیاتیک
مراجعه نمایید.
آیا جراحی فتق دیسک کمر مناسب من است؟
بیشتر علائم دیسک کمر با درمان ملایم یا بدون درمان خوب می شوند. بیشتر افرادی که دچار دیسک کمر هستند می توانند علائم را با درمان های غیر جراحی کنترل کنند. وقتی این درمان ها تاثیر نگذارد، پزشک ممکن است به شما پیشنهاد جراحی به منظور کاهش درد و پیشگیری از آسیب های دیگر را بدهد. اگر مطمئن نیستید که مورد شما نیاز به جراحی دارد، در اینجا متغییرهایی وجود دارند که به پزشک در تصمیم گیری در مورد درمان مناسب کمک می کند:
-
درد مستمر که با مراقبت های معمول حتی بعد از ۴ تا ۸ هفته، رفع نمی شود.
-
ضعف پایین کمر که روی تحرک، نشستن یا راه رفتن تاثیر بگذارد.
-
انجام کارهای روزانه به خاطر درد شدید مشکل می شود.
-
بی حسی شدید یا مور مور در پایین یا بالای کمر
-
عدم توانایی در کنترل مثانه یا روده
بسته به وسعت ناتوانی و شدت درد، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد دهد. اگر هر کدام از علائم ذکر شده را دارید، جراحی شدیدا پیشنهاد می شود. در موارد شدید فتق دیسک، اگر علائم باعث ایجاد درد غیر قابل تحمل یا مشکل در عملکرد روده و مثانه شود، روش های جراحی ممکن است تنها گزینه باشند.
چه درمان های غیر جراحی برای فتق دیسک استفاده می شوند؟
درمان های دیگر به جز جراحی اغلب می توانند به بهتر شدن، فعال تر شدن و اجتناب از جراحی کمک کنند. اکثر افراد قادر به کنترل علائم خود با موارد زیر هستند:
-
تغییر روش انجام کارها. یعنی سعی کنید به روش های دیگر کارهای خود را انجام دهید که باعث ایجاد درد یا بدتر شدن علائم نشود. مثلا اگر نشستن باعث بدتر شدن علائم می شود، برای انجام دادن کارها سعی کنید بایستید. یا می توانید از تغییر حالت نشستن و ایستادن استفاده کنید.
-
برای کنترل درد دارو بخورید. استامینوفن (مثلا Tylenol) و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن (مثلا Advil یا Motrin) و ناپروکسن (مثلا Aleve) ممکن است به رفع درد کمک کند. در مورد مصرف داروه ها مراقب باشید. دستورات روی برچسب را خوانده و انجام دهید.
-
ورزش. ورزش هوازی می تواند به رفع علائم کمک کند. هر ۲ تا ۳ ساعت، در روی یک سطح صاف به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه پیاده روی کوتاهی داشته باشید ( از رفتن روی سربالایی، سرپایینی و پله اجتناب کنید). فقط در مسیرهایی راه بروید که بدون درد مخصوصا درد پا ممکن باشد.
-
فیزیوتراپی. به شما آموزش ورزش های کششی و قدرتی را داده که ممکن است درد و علائم دیگر را کاهش دهد. هدف این درمان آسانتر کردن فعالیت های روزای شما است.
-
تزریق استروئید. تزریقاتی هستند که ممکن است برای برخی که درمان های غیر جراحی مفید نیست پیشنهاد گردد. این تزریقات ممکن است پادرد را با کاهش التهاب ریشه عصبی تسکین دهد و برای برخی افراد و نه همه، کارایی دارد. زمانی که تزریق انجام می شود برای مدت کوتاهی به رفع علائم کمک می کنند.
اگر هر یک از این درمان ها مفید نباشد می توانید مورد دیگر یا ترکیبی از آنها را امتحان کنید. اگر بعد از ۶ هفته با درمان های غیر جراحی بهتر شدید، علامت خوبی می باشد و یعنی بدن شما بدون جراحی رو به بهبود است. بدن اغلب مواد دیسک را جذب می کند که این امر به رفع درد کمک می کند.
جراحی های فتق دیسک
جراحی باید فشار روی عصب که به خاطر فتق دیسک ایجاد شده را رفع کند. جراحی های مختلفی وجود دارد که می توانند این کار را انجام داده و درد را تسکین دهند.
دیسککتومی
در طی این جراحی، جراح دیسک آسیب دیده را خارج کرده و فشار را از روی اعصاب برمی دارد. این جراحی می تواند روی دیسک گردن و به چندین روش مختلف نیز انجام شود:
-
دیسککتومی باز را می توان با برشی روی کمر یا گردن انجام داد.
-
میکرودیسککتومی با برشی بسیار کوچکتر انجام می شود. جراح لوله ای نازک با دوربین را به داخل بدن می فرستد تا دیسک آسیب دیده را مشاهده و حذف کند.
لامینکتومی کمر
گاهی جراح نیاز به حذف قسمتی از استخوان ستون فقرات دارید که لامینای / تیغک مهره نامیده می شود. لامینا پوششی را تشکیل می دهد که از طناب عصبی محافظت می کند. حذف بخشی یا تمامی آن به جراح در دسترسی به دیسک کمری کمک می کند و می تواند در رفع فشار روی اعصاب و توقف پادرد و سیاتیک مفید باشد.
-
لامینکتومی قسمتی از لامینا را حذف می کند.
-
لامینکتومی بیشتر یا تمامی لامینا را حذف می کند.
در لامینکتومی می توان لامینا را در همان زمان برداشت یا با جراحی جداگانه ای آن را حذف کرد.
فیوژن ستون فقرات
یعد از لامینکتومی یا دیسککتومی، جراح ممکن است دو مهره کنار دیسک را به یکدیگر جوش دهد تا ستون فقرات را ثابت تر کند. این روش فیوژن ستون فقرات نام دارد. جوش دادن دو دیسک به توقف حرکت استخوان ها و جلوگیری از ایجاد درد بیشتر کمک می کند.
خطرات چه مواردی هستند؟ پیش بینی به چه صورتی است؟
جراحی فتق دیسک به طور کلی بی خطر است. خطرات نادر است اما می تواند شامل موارد زیر شود:
-
عفونت
-
آسیب به اعصاب یا رگ های خونی
-
مشکلاتی با دیسک جدید
-
نشت مایع طناب عصبی
-
خونریزی
احتمال کمی وجود دارد که علائم بعد از جراحی بهبود نیابند یا درد ممکن است برای مدتی بهتر شود و سپس دوباره عود کند.
جراحی می تواند برای بیشتر افرادی که دچار فتق دیسک هستند رفع درد و علائم دیگر را به همراه داشته باشد. با این حال برای همه موثر نمی باشد. در حدود ۵% موارد، دیسک دوباره دچار فتق می شود.
اگر چه جراحی درمانی سریعتر نسبت به درمان های دیگر را ارائه می دهد، اما همیشه بهترین انتخاب نمی باشد. برای آرامش خاطر خود می توانید قبل از تصمیم گیری برای درمان، در مورد خطرات و مزایای جراحی با متخصص دیسک کمر صحبت کنید.