در تاریخ تحولات سیاسی معاصر، مردم سالاری دینی اولین بار در ۱۲ فروردین ۱۳۵۸ به شکل تجربه و سبکی نوین و تئوری بدیع به جهان عرضه شد، به‌گونه‌ای که این شیوه حکومتی به عنوان الگویی موفق برای ملت‌های ستمدیده و نهضت‌های آزادی بخش مبدل شده و فرهنگ مقاومت و ایستادگی را در بین ملت‌های تحت ستم پایه‌گذاری نمود.

لزوم تحولات ریشه ای در «جمهوری اسلامی»‏‏ ‏

‏‏گوشه ای از بیانات امام خمینی (ره): در جمهوری اسلامی باید تمام مسائلی که در ایران است متحول بشود. در جمهوری‏‎ ‎‏اسلامی باید دانشگاه‌ها متحول بشود؛ دانشگاه‌های پیوسته، به دانشگاه‌های مستقل‏‎ ‎‏متبدل بشود. فرهنگ ما باید متبدل بشود؛ فرهنگ استعماری، فرهنگ استقلالی بشود.‏‎ ‎‏اقتصاد ما باید متحول بشود؛ اقتصاد وابسته به اقتصاد مستقل متبدل بشود. تمام چیزهایی‏‎ ‎‏که در حکومت طاغوت بود و به تَبَع اجانب در این مملکت ضعیف، در این مملکت‏‎ ‎‏زیردست، پیاده شده بود با استقرار حکومت اسلامی و حکومت جمهوری اسلامی تمام ‏اینها باید زیر و رو بشود.

در بهمن ماه سال ۱۳۵۷، پس از ورود امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) به ایران، مهندس بازرگان طی فرمانی از طرف رهبر انقلاب اسلامی ایران، مامور تشکیل دولت موقت گردید. یکی از وظایف دولت موقت پس از پیروزی انقلاب اسلامی برگزاری رفراندوم به منظور تثبیت نظام جمهوری اسلامی بود.

حضرت امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) قائل بود که باید همه‌پرسی برگزار شود تا جریان انقلاب اسلامی و پذیرش حکومت اسلامی توسط مردم با عدد و ارقام مشخص شود. در فروردین‌ماه ۱۳۵۸ در حالی که فقط مدت کوتاهی از پیروزی انقلاب اسلامی گذشته بود، امام راحل(ره) با دید و نظری بلند، از آنجا که مردم را صاحب اصلی نظام و انقلاب می‌دانستند، با تدبیری برآمده از ضمیر روشن و آینده‌نگر، ملت را در تعیین سرنوشت نظام سهیم کرده و به نقش اصیل و جایگاه رفیع و تعیین‌کننده مردم، به زیباترین شکل ممکن جامه عمل پوشاندند. مردم نیز با حضور خود در اولین همه‌پرسی کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با رأی قاطع به نظام برآمده از مردمی‌ترین انقلاب قرن، روند غرورآفرین انقلاب شکوهمند اسلامی ایران در بهمن‌ ۱۳۵۷ را تثبیت کردند.

در بخشی از پیامی که حضرت امام (رحمة‌الله‌علیه) درباره رفراندوم ۱۱ و ۱۲ فروردین، آمده است: «این رفراندوم چیزی است که همه ملت ما باید در آن شرکت کنند. من توصیه می‌کنم که همه ملت در این رفراندوم که سرنوشت ما، ملت ما و کشور و مذهب ما را تعیین می‌کند شرکت کنند». و فرمودند: عموم مردم در انتخابات آزادند در اینکه به جمهوری اسلامی رای "نه" یا "آری" بدهند.

رفراندوم ۱۲ فروردین ۱۳۵۸ نویدی بر استقلال و مژده ی آزادی و تجلی آرمان امام راحل عظیم الشأن و خواست ملت بزرگ ایران در آیینه ی درخشان «جمهوری اسلامی» بود،در بحبوحه ی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ شعار «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» آوای رسای جویندگان حق و فضیلت و منتظران رهایی از بند استبداد بود و در نهایت در ۱۲ فروردین ماه ۱۳۵۸  برگ سبز «آری» و انتخاب «جمهوری اسلامی» مژده ی رهایی و امید به آینده ای آرمانی و الهی - انسانی گردید. ملت بزرگ ایران به رهبری امام خمینی(ره) با انتخاب «جمهوری اسلامی» در تعیین سرنوشت خود، نقش آفرین شده تا مردم سالاری دینی محقق گردد و هر شهروند ایرانی بتواند در تعیین سرنوشت خویش، نقش آفرینی کند و الگویی جدید از مردم سالاری را به جهان عرضه نماید و با تاکید بر آرمان های بلند شهدای عزیز و گرانقدر، «جمهوری اسلامی» با دو بال پرواز؛ یعنی، جمهوریت و اسلامیت، تأمین کننده توسعه و آبادانی ایران و تضمین کننده تعالی معنوی انسان باشد.

سرانجام در روز ۱۰ و ۱۱ فروردین، مردم با کمال نظم و آزادی رای خود را به صندوق انداختند و ملت غیور و همیشه در صحنه ایران با رأی ۲/۹۸ درصدی خود ساختار سیاسی، اجتماعی ایران را تغییر دادند و پس از ۲۵۰۰ سال نظام جمهوری اسلامی به جای نظام سلطنتی در ایران مستقر شد. نظامی که بر اساس یک انقلاب مردمی استوار است، می‌بایست در جهت خواسته‌های همان مردم گام بردارد. خواسته مردم انقلابی ایران، در شعار استقلال آزادی جمهوری اسلامی تجلّی یافت. از این‌رو، نظام جمهوری اسلامی برای تحققِ اهداف مردم، بر پا گردید و در روز ۱۲ فروردین با رای میلیون‌ها، انسان آزاده رسمیت یافت.

پس از اعلام نتیجه همه‌پرسی ۱۲ فروردین، سید روح‌الله خمینی آغاز حکومت جمهوری اسلامی را اعلام کرد:

«من به ملت بزرگ ایران که در طول تاریخ شاهنشاهی، که با استکبار خود آنان را خفیف شمردند و بر آنان کردند آنچه کردند، صمیمانه تبریک می‌گویم. خداوند تعالی بر ما منت نهاد و رژیم استکبار را با دست توانای خود که قدرت مستضعفین است در هم پیچید و ملت عظیم ما را ائمه و پیشوای ملتهای مستضعف نمود، و با برقراری جمهوری اسلامی، وراثت حقه را بدانان ارزانی داشت. من در این روز مبارک، روز امامت امت و روز فتح و ظفر ملت، جمهوری اسلامی ایران را اعلام می‌کنم. به دنیا اعلام می‌کنم که در تاریخ ایران چنین رفراندمی سابقه ندارد، که سرتاسر مملکت با شوق و شعف و عشق و علاقه به صندوق‌ها هجوم آورده و رأی مثبت خود را در آن ریخته و رژیم طاغوتی را برای همیشه در زباله‌دان تاریخ دفن کنند.»

پایه های فکری جمهوری اسلامی ایران

انقلاب اسلامی ایران، نظامی سیاسی، اجتماعی را پدید آورد که بر دیانت اسلام و بازگشت به سنت های پسندیده استوار است. این نظام که در 12 فروردین 58، رسمیت یافت، دغدغه‌ها و دل مشغولی‌های نخبگان جامعه را به دنبال داشت. و حکومتی پا بر جا و رخنه ناپذیر با پشتوانه مردمی نیرومند پدید آوردند و آن را الگوی ملت های جهان نشان دادند. پس از استقرار جمهوری اسلامی ایران در 12 فروردین سال 1358، جنبش بیداری اسلامی در جهان بیش از پیش، شتاب گرفت. اعلام حکومت جمهوری اسلامی ایران، جوانه های اندیشه و عمل را در جامعه های جهان سوم و ملت‌های مستضعف جهان، رویاند و شکوفا کرد؛ آنان را که از الگوهای غربی دل سرد و نومید شده بودند، به اندیشه و اراده ای نیرومند برای ساختن جامعه ای نو و اسلامی، مجهز کرد. مسلمانان ستم دیده و محروم جهان، دریافتند که با پشتوانه آموزه‌های دینی و اراده ملّی همانند ملّت ایران، می‌توانند بر مشکلات پیروز شوند و حکومتی مردمی و دل خواه، تشکیل دهند.

از این رو باید گفت که ۱۲ فروردین یک روز نیست بلکه یک فرهنگ و یک راه برای حل معضلات پیچیده و اساسی در کشور است.

‏گردآورنده: سیده مریم خادمی

پوستر: شایان ثابتی