به گزارش مفدا، دومین روز دوره دو روزه توانمندسازی آشنایی با مهارتهای مقابله با افکار و رفتارهای خودشکن، روز دوشنبه ۹ اسفند ماه  باحضور دکتر حمید رضا اشراقی مدیرکل دانشجویی وزارت بهداشت، دکتر فرشاد بهاری رئیس اداره مشاوره و سلامت روان دانشجویان وزارت بهداشت، دکتر افسانه صادقی معاون مدیرکل دانشجویی این وزارتخانه، روسا و کارشناسان ادارات مشاوره و سلامت روان دانشجویان دانشگاه‌های علوم پزشکی، دبیران شوری انضباطی و مسوولان حراست دانشگاهها، در سالن همایش‌های بین‌المللی رازی دانشگاه علوم پزشکی ایران همزمان به صورت حضوری با حضور ۹ دانشگاه علوم پزشکی و غیرحضوری( وبیناری) همه دانشگاه‌های علوم پزشکی برگزار شد.

دوره آموزشی دو روزه حضوری و غیرحضوری آشنایی با مهارتهای مقابله با افکار و رفتارهای خودشکن با حضور اساتید مشاور، روسای ادارات آموزش دانشگاه‌های علوم پزشکی، روسا و کارشناسان ادارات مشاوره و سلامت روان دانشجویان در مرکز بین‌المللی همایش‌های رازی دانشگاه علوم پزشکی ایران درحال برگزاری است.

در این برنامه دو روزه اساتید، حاضران در نشست درخصوص روش‌های مقابله با افکار و رفتارهای خودشکن و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی  بحث و تبادل نظر می‌کنند.این برنامه جزو برنامه‌های ستادی است که با حمایت شورای اجتماعی وزارت کشور  در مسیر اهداف از پیش تعیین شده در حال اجراست.

در ابتدای این نشست، دکتر فرشاد بهاری رئیس اداره مشاوره و سلامت روان دانشجویان وزارت بهداشت گفت: امروزدومین روز از برنامه آشنایی با مهارتهای مقابله با افکار و رفتارهای خودشکن است که با حضور مسوولان حراست دانشگاه‌ها، ناظم وناظمه‌های خوابگاههای دانشجویی، دبیران شوراهای انضباطی دانشجویان و روسا و کارشناسان ادارات مشاوره دانشجویی دانشگاه‌ها ودانشکده‌های علوم پزشکی برگزار می‌شود که امیدوارم به دستاوردها ونتایج خوبی برسیم.

وی خاطرنشان کرد: زمانی که در دانشگاه اتفاقی می‌افتد باید هر کدام از همکاران اعم از ناظم و  ناظمه‌های خوابگاههای دانشجویی، روسا و کارشناسان ادارات مشاوره سلامت و روان دانشجویان، دبیران شوراهای انضباطی، مسوولان حراست و... هر کدام براساس شیوه نامه مداخله در رفتارهای خود آسیب رسان، اقدامات خود را انجام دهند تا اقدامات لازم  با نظم وهماهنگی بیشتری به سرانجام برسد.

دکتر بهاری خاطرنشان کرد: خوشبختانه در روز نخست این دوره در خدمت دو تن از اساتید  برجسته دکتر حمید پورشریفی دانشیار دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و عضو هیات علمی این دانشگاه  و دکتر آذرخش مکری روانپزشک و عضو هیات علمی بودیم که مطالب ارزنده‌ای برای حاضران در راستای  آشنایی با مهارتهای مقابله با افکار و رفتارهای خودشکن بیان کردند و با ارائه  مطالب علمی و نظریه‌های نو و ابطال نظریه‌های قبلی، دانش و توان علمی همکاران در دانشگاه‌های علوم پزشکی را ارتقاء دادند تا آنها بتوانند بهتر از گذشته عمل کنند.

همچنین در ادامه این دوره آموزشی، دکتر حمید رضا اشراقی مدیرکل دانشجویی وزارت بهداشت در جمع حاضران در آستانه عید مبعث، ضمن تبریک به این مناسبت این ایام، گفت: امیدوارم برگزاری این دوره های آموزشی و ارتقای سطح دانش و بینش اساتید و کارشناسان مشاوره دستاوردهای خوبی به همراه داشته باشد تا در نهایت بتوانیم به یک پروتکل عملیاتی و راهبردی در مواجهه با رفتارهای خودشکن در فضاهای دانشگاهی دست یابیم به هرحال رفتارهای خودآسیب رسان همواره باید یکی از دغدعه های مسوولا نظام باشد. امروزه درجوامع بشری یکی ازموضوعاتی که دانشمندان حوزه علوم اجتماعی وانسانی ذهنشان به آن معطوف است و برنامه های جدی نسبت به آن دارند موضوع مقابله و مهار رفتارهای خود آسیب رسان است.

وی خاطرنشان کرد: بررسی علمی و آکادمیک رفتارهای خودآسیب رسان ومطالعه علمی آن در سال ۱۸۹۷ توسط یکی از دانشمندان انجام شد و در این راستا کتابی نیز تهیه شد و شاید بتوان گفت نخستین مطالعه روش شناختی در این مقوله بود.

دکتر اشراقی گفت: در شصت و ششمین نشست سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۳، نخستین برنامه روان درمانی این سازمان به تصویب رسید که پیشگیری از رفتارهای خودشکن، به عنوان جزء اصلی این برنامه بوده و هدف گذاری برنامه کاهش ۱۰ درصد میزان خودکشی درکشورها تا سال ۲۰۲۰ بوده است. آمارها نشان می دهد میانگین سالانه خودکشی در سال۱۱/۴ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر است و در هر ۴۰ ثانیه یک نفر در جهان دست به خودکشی می زند.

مدیرکل دانشجویی وزارت بهداشت تصریح کرد: خودکشی یازدهمین عامل مرگ ومیر درکل جمعیت جهان و سومین عامل بعد از رانندگی و قتل در دنیا و در رده سنی ۱۵ تا ۲۹ سال است. با اینکه این رفتارخودشکن در بیشترکشورها غیرقانونی است و آمارهای واقعی درمراکز و نهادهای قانونی ثبت رسمی نمی شود، آمارها نشان می دهد ۶۵ درصد گرایش خانمها به این عمل و ۳۵ رصد در میان مردان است. هرچند عمل به خودکشی موفق در کل دنیا در میان مردان به مراتب بیشتر از زنان گزارش شده است.

وی با اشاره به اینکه دانشجویان علوم پزشکی جزو نخبگان ارزشمند علمی کشور به شمار می‌روند، خاطرنشان کرد: کسی که  از سد کنکور عبور و وارد دانشگاه می‌شود و در رشته های علوم پزشکی مشغول به تحصیل می شود یقینا به لحاظ نخبگی وتوانمندیهایعلمی جزو رده های بالای دانشجویی و جزو اقشار ارزشمند ونخبه جامعه محسوب می شود و باید رفتارهای با برگزاری این دوره های توانمندسازی، با موضوع آشنایی با مهارتهای مقابله با افکار و رفتارهای خودشکن، در راستای دانش افزایی و ارتقای توان علمی اساتید مشاور، روسای ادارات مشاوره، ناظم و ناظمه های خوابگاه‌های دانشجویی و... اقدامات موثری انجام دهیم.

دکتر اشراقی گفت: از جمله چالشهای رایج در نظام مسال بررسی رفتارهای خود آسیب رسان دردانشگاه‌های علوم پزشکی می‌توان به طولانی بودن مدت زمان تحصیل، سنگین بودن منابع درسی، سختی های دوران دستیاری و رزیندنتی، غربت و دوری دانشجو از خانواده، بحرانهای روحی و روانی، تناقضات و تعارضات زیاد با خانواده،  افراط و تفریط و سختگیری والدین نسبت به مسائل آموزشی دانشجویان،شکست روابط عاطفی والدین یا دانشجویان، مشکلات هویتی و بحران هویت و مشکلات شخصیتی، افسردگی، اضطراب، وسواس، اعتیاد و... اشاره کرد که باید در این راستا اقدامات کارشناسانه انجام شود.

وی خاطرنشان کرد: بررسی‌ها نشان داده است، تحصیل در رشته‌های علوم پزشکی، به دلیل ماهیت این دوره، حجم کاری و بعضا مشکلات موجود برای برخی دانشجویان بخصوص در مقاطع تحصیلات تکمیلی،  ارتباط معکوسی با سلامت روان آنها دارد.ارتباط ناهمگون دانشجویان در مقاطع تحصیلی خاص با اساتید و دانشجویان سال بالاتر، باعث تشدید موارد اعمال خودآسیب رسان در میان دانشجویان است که باید در این راستا بررسی‌های علمی انجام شود.
این مقام مسوول گفت: به نظر می رسد یکی از رسالتهای اصلی معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت و اداره کل دانشجویی، برنامه ریزی با رویکرد دانش افزایی وتوانمندسازی برای اساتید مشاوره، روانشناسان، مشاوران ادارات مشاوره ونیز آگاه سازی مسوولان مربوطه واحدهای خوابگاهای ونهادهای نظارتی دانشگاهی است و برگزاری این گونه نشستها می تواند درکاهش عوامل فشارزای تحصیلی، آموزشی، روانی، عاطفی، اجتماعی و تقویت ابعاد معنوی، مذهبی و در نتیجه تاب آوری روانشناختی بسیارموثر واقع شود.

اشراقی گفت: برنامه های پیشگیرانه مقابله با رفتارهای خودآسیب رسان با رویکردهای فرهنگی، اجتماعی و بعضا اقتصادی در این زمینه بسیار موثر است. طرح هایی مثل همتایاران سلامت و همچنین طرح همقدم درمجموعه نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاهها از جمله طرحهای عملیاتی وکاربردی موفق در این زمینه درسالهای اخیر بوده است.

مدیرکل دانشجویی وزارت بهداشت تصریح کرد: باتوجه به اینکه دو سال اخیر با کرونا مواجه بودیم ومشکلات اجتماعی متعددی درخانواده ها و نیز دانشجویان ممکن است ایجاد شده باشد، یکی از وظایف اصلی همه ما موضوع امیدآفرینی است.

اشراقی افزود: مقام معظم رهبری در ۱۹ دیماه امسال درخصوص موضوع امیدآفرینی مطالبی بیان کردند و تقویت امید و چشم انداز آینده کشور یکی از مسائل مهمی است که باید به آن توجه کردد. معظم له در بیانات خود در خصوص این موضوع فرمودند« تقویت امید و چشم انداز به آینده، این یکی از مسائل مهم امروز ما است. کسانی هستند که سعی می کنند امید را درجوانها تضعیف کنند و جوانها را نسبت به آینده ناامید و بی اعتماد کنندتا چشم اندازی در مقابل آنها وجود نداشته باشد؛ این وظیفه ماست که این امید را در دلها تقویت کنیم. امید فقط هم با حرف زدن نمی شود؛ با تلاش با حرکت. ومسوولان کشور، دولتمردان کشورکه خب بحمدالله مشغول کار و فعالیتند، به این نکته توجه کنند که بسیاری از کارهای مثبت آنها می تواند دل جوانها را پر از امید کند،لبریز از امید بکند و اینها را امیدوار بکند. وقتی جوان امیدداشت، درمیدانهای مختلف خوب کار می کند، خوب تلاش می کند،خوب درس می خواند، خوب تحقیق می کند، یکی این است که نگذارید بعضی با وسوسه های خود در  فضای مجازی و غیرفضای مجازی در جهت مخالف امیدوار کردن جوانها حرکت بکنند...»

همچنین در ادامه دکتر سیامک طهماسبی عضو هیات علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی درخصوص شیوه نامه مداخله در رفتارهای خودآسیب رسان و همچنین دکتر زهرا علیزاده بیرجندی مدرس دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه امام رضا در خصوص پروتکل پیشگیری از افکار و رفتارهای خودشکن مبتنی برمولفه های دینی ومذهبی به ایرادسخن و ارائه پنل پرداختند.

موضوع اهمیت نقش مذهب در بهزیستی روانشناختی، نقش کلیدی مذهب در مفهوم پردازی کامل یک فرد، مکانیستم اثرمذهب در بهزیستی روانشناختی و... از دیگر مباحث مطرح شده از سوی دکتر علیزاده بیرجندی بود.

وی اظهار کرد:مذهب به عنوان سیستم سازمان یافته ای از باورها، اعمال، اعتقادات، احساسات و اعمال فردی یا جمعی که حول مفهوم حقیقت غایی یا امورمفدس می تواند در خدمت اهداف مختلف روان شناختی قرار گیرد. مذهب می تواند در مفهوم پردازی کامل یک فرد نقش کلیدی ایفا کند.مذهب سازه ای چند بعدی دارد که در پژوهشها به حداقل ۱۸ بعد آن اشاره شده است.

این استاد دانشگاه افزود: مذهب ماهیتی چند بعدی دارد و بین جنبه های مختلفی از مذهب وخودکشی(افکار، اقدام،اقدام منجر به مرگ) ارتباط وجود دارد. پژوهشهای مروری از این بحث حمایت می کنند که مذهب، معنویت یک تاثیر محافظت کننده درباره اقدام یا خودکشی منجر به مرگ فراهم می کند.

وی به مکانیستم اثر مذهب در بهزیستی روانشناختی اشاره کرد و گفت: مذهب به عنوان منبعی مهم در زمان پریشانی عمل می‌کند. حس معنا را در شرایط دشوار تقویت می‌کند جهان بینی خوش بینانه‌ای را در افراد ایجاد می‌کند. بهزیستی روانشناختی افراد را از طریق مسیرهای اجتماعی( ارتباط اجتماعی، شفقت نسبت به دیگران) از دیگر مکانیسم‌های اثر مذهب در بهزیستی روانشناختی است.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: موضوع باور به خدا در راس موضوعات مذهبی است و هسته سیستم معنایی افراد را تشکیل می‌دهد. برای کسانی که ایمان به خدا دارند نوع بازنمایی‌شان نسبت به خداوند در پاسخ آنها به تجربه مشکلات و استرسهای زندگی، می‌تواند تعیین کننده باشد.

او افزود: بسیاری از پژوهشها به این نتیجه رسیدند که یکی از عواملی که بر رابطه افراد با خداوندتاثیر بگذارد، نوع تصوری است که افراد از خداوند دارند. نوع بازنمایی یا تصویر از خداوند به عنوان یک جنبه مذهبی  میانجی دیگر ممکن است محافظت کننده باشد و ریشه در تجربه، شخصیت، سابقه زندگی و فرهنگ( مذهبی) فرد دارد.