صاحب‌خبر - عارف صفی‌پور- مدتی است که قیمت نفت سیر سعودی گرفته است و یکی از عوامل مهم این میزان رشد، افزایش تقاضا در بازار است که فراتر از انتظارات رفته است و احتمالا این روند رو به رشد تا نیمه دوم سال‌جاری میلادی به دلیل بیشتر شدن تقاضا ادامه خواهد داشت اما این موضوع را نیز باید در نظر گرفت که با افزایش عرضه نفت در بازار احتمال کاهش مجدد قیمت نفت دور از انتظار نیست.
افزایش عرضه‌ای که مقامات نفتی ایران بارها وعده آن را داده‌اند و قرار است که پس از لغو تحریم‌ها، تولید نفت ایران به 5/2 میلیون بشکه در روز برسد.
وزیر نفت ایران در دیدار اخیر خود با اسدروبال چاوز، وزیر نفت ونزوئلا و دلسی رودریگرز، وزیر امور خارجه این کشور گفته بود که ایران خواهان بازگشت سهم صادرات نفت‌خام خود به سطح پیش از اعمال تحریم‌هاست و انتظار این است که سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) فضای لازم برای این مقدار افزایش تولید نفت ایران را در بازارهای جهانی فراهم کند.
نشست بعدی اوپک که در پنجم ژوئن (۱۶ خردادماه سال‌جاری) برگزار خواهد شد، کاهش تولید نفت اوپک بدون همکاری کشورهای غیراوپک غیرمحتمل خواهد بود، این در حالی است که قیمت جهانی نفت مسیر روبه رشدی را به خود گرفته است.
برخی از اعضای اوپک سعی می‌کنند تا بزرگ‌ترین تولید‌کننده نفت غیراوپک یعنی روسیه را به عضویت سازمان اوپک درآورند تا این کشور تولید خود را کاهش دهد.
از جمله عوامل افزایش قیمت نفت در چند ماه اخیر و رسیدن آن به بالاترین میزان خود در سال‌جاری میلادی یعنی بشکه‌ای 6369 دلار به تنش‌های موجود در منطقه خاورمیانه و همچنین بهبود نسبی شرایط عرضه بر‌می‌گردد.
رکن‌الدین جوادی، معاون وزیر نفت ایران دیروز به رویترز گفت: بعید است اوپک در نشست بعدی خود در ماه ژوئن تولیدش را کاهش دهد و اینک ایران امیدوار است صادرات نفتش طی سه ماه پس از نهایی شدن توافق هسته‌ای به سطح پیش از تحریم‌ها (5/2 میلیون بشکه در روز) بازگردد.
رکن‌الدین جوادی، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران از ذخیره‌سازی حدود ۱۰ میلیون بشکه نفت در کشور خبر داد و افزود: در صورت رفع تحریم‌ها این مقدار نفت ذخیره شده را روانه بازار جهانی خواهیم کرد.
رکن‌الدین جوادی گفت: احتمال اینکه اوپک در نشست آتی خود در ماه ژوئن (خردادماه) تصمیم به کاهش تولید داشته باشد، امری بعید به نظر می‌رسد اما ایران به همراه ونزوئلا بارها خواستار کاهش تولید نفت اوپک در جهت تقویت قیمت آن شده است.
معاون وزیر نفت به این نکته اشاره کرد در نشست آتی اوپک در ماه ژوئن، ایران همچنان خواستار کاهش تولید نفت اوپک یا همکاری در جهت تولید مقدار صحیح نفت برای توزیع در بازار جهانی است.
شدت گرفتن درگیری‌ها در عراق و یمن، دیروز در ابتدا منجر به افزایش قیمت شد اما اظهارات رکن‌الدین جوادی مبنی بر اینکه بعید است اوپک تولید خود را کاهش دهد و همچنین نشانه‌هایی از تقویت تولید در آمریکا مانع از افزایش بیشتر قیمت‌ها شد.
قیمت هر بشکه نقت برنت دیروز با یک درصد معادل 56 سنت افزایش به 67 دلار و 46 سنت رسید. قیمت نفت‌خام آمریکا هم 79 سنت افزایش یافت و به 60 دلار و 48 سنت رسید.
پیش از این در حاشیه اجلاس نفت و گاز که در «کوالالامپور» برگزار شد، جوادی اعلام کرده بود که نشست اوپک محلی برای تقویت همکاری میان اعضا است.
همچین این مقام مسوول ایرانی گفت: امیدواریم ظرف مدت سه تا شش ماه سطح تولید ایران به حالت قبل از تحریم‌ها که 5/2 میلیون بشکه در روز بود، برگردد.
وی به این نکته اشاره کرد اخیرا کمتر از ۱۰ میلیون بشکه نفت در تانکرها ذخیره کرده‌ایم که در صورت رفع تحریم‌ها آنها را روانه بازار جهانی خواهیم کرد. تحلیلگران معتقدند بازار نفت همچنان با فزونی عرضه مواجه است و این فزونی عرضه می‌تواند در صورت افزایش تولید نفت آمریکا و بالا باقی ماندن مقدار تولید اوپک تشدید شود و در صورتی که 10 میلیون بشکه نفت ذخیره شده ایران نیز وارد بازار شود شاهد افزایش بیش از پیش عرضه نفت در بازارهای جهانی خواهیم بود. با وجود پیش‌بینی کاهش تولید در نیمه دوم سال‌جاری، تولید نفت در سال 2016 به میزان 205 هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت. داچ بانک هم اعلام کرده است که از بین صادر‌کنندگان عمده تنها امارات، قطر و کویت همچنان با توجه به قیمت‌های فعلی نفت از بودجه‌ای متوازن برخوردارند.
نماینده کویت در هیات عامل اوپک نیز اسفندماه سال گذشته در کنفرانسی در قطر گفته بود: انتظار می‌رود اوپک به سیاست نفتی خود ادامه دهد و تولید اوپک در حدود 30 میلیون بشکه در روز باقی بماند.
نوال عبداللطیف الفزیع افزود: فکر نمی‌کنم در زمان حاضر، تغییر زیادی در عرضه و تقاضای بازار نفت ایجاد شود.
این اظهارنظر چند روز پس از آن بیان شد که دای زانی الیسون مادوئک، وزیر نفت نیجریه و رییس اوپک، ایده برگزاری زودتر از موعد نشست اعضای این سازمان به دلیل کاهش قیمت نفت را مطرح کرد.
عربستان سعودی، بزرگ‌ترین تولید‌کننده اوپک به اتفاق کویت، قطر و امارات متحده عربی، اکنون هسته ثروتمند اوپک را تشکیل می‌دهند که به نظر می‌رسد قصد دارند سیاست فعلی اوپک را ادامه دهند. دیگر اعضای اوپک از جمله ایران، نیجریه و ونزوئلا که دارای مشکلات اقتصادی فراوانی هستند، با گروه یادشده هم‌عقیده نیستند.
هم‌اکنون پیش‌بینی اوپک این است که تقاضای نفت‌خام این سازمان در سال 2015 افزایش نخواهد یافت و این تقاضا در سال‌جاری با اندکی کاهش در سطح 19/29 میلیون بشکه در روز خواهد بود. اوپک همچنین برآورد قبلی خود از تقاضای جهانی نفت در سال 2015 را تغییر نداده است.∎