چهاردهمین جشنواره هنرهای تسجمی فجر با دبیرکلی سید عباس میر هاشمی درحالی روز جمعه ۱۵ بهمن ماه کار خود را در موسسه فرهنگی- هنری صبا آغاز می کند که ۱۰هزار و ۸۶۲اثر در ۱۰رشته هنرهای تجسمی به دبیرخانه این رویداد هنری ارسال شده است.
در ادامه به مروری بر تاریخچه این رویداد هنری در ادوار گذشته می‌پردازیم:
دوره اول
اولین دوره جشنواره هنرهای تجسمی فجر در سال ۱۳۸۷ با موضوع امید به زندگی با دبیری غلامعلی طاهری برگزار شد.
این دوره با حضور پنج رشته هنری نقاشی، گرافیک، عکاسی، کاریکاتور و مجسمه سازی در تهران برگزار شد.
از جوایز این دوره از جشنواره پرداخت پول به برگزیدگان و کمک هزینه سفر به ونیز و بازدید از بینال بود.
دوره دوم
دومین دوره هنرهای تجسمی فجر یک سال بعد در سال ۸۸ با موضوع آزاد و در رشته عکاسی با موضوع آداب و رسوم و فرهنگ اقوام ایرانی برگزار شد.
این جشنواره با دبیری سیدعباس میرهاشمی برگزار شد و در آن هشت رشته هنری نقاشی، مجسمه سازی، سفال و سرامیک، نگارگری، خوشنویسی، عکاسی و کاریکاتور حضور داشتند.
محل برگزاری دومین دوره این رویداد هنری علاوه بر تهران شهرهای اهواز، سمنان، گرگان، یزد، تهران و گلستان بود و در موزه هنرهای معاصر تهران، خانه هنرمندان ایران، موسسه فرهنگی-هنری صبا و فرهنگسرای نیاوران برپا شد.
در این دوره جشنواره هنرهای تجسمی فجر جوایز سفر ونیز و اهدای سکه بهار آزادی به برگزیدگان را حذف کرد و به جای آن جوایز را نقدی کرد.
علت حذف سفر به ونیز استقبال نکردن برگزیدگان جشنواره از این سفر بود و از طرفی جشنواره صرفا بخشی از امکانات سفر به ونیز را که شامل سفر و اقامت بود فراهم می‌کرد و مابقی هزینه‌ها را به عهده خود هنرمندان گذاشته بود. این امر موجب شده بود که بسیاری از برگزیدگان به این سفر نروند.
دوره سوم
سومین دوره جشنواره هنرهای تجسمی فجر با موضوع آزاد و با دبیری سید عباس میرهاشمی سال ۸۹ برگزار شد.
در این دوره از جشنواره با افزایش تعداد رشته‌ها مواجه بودیم و رشته‌های هنری نقاشی، پوستر، سفال و سرامیک، خوشنویسی، نگارگری، عکس، کاریکاتور، هنر خیالی نگاری و هنرهای جدید برگزار شد.
محل برگزاری جشنواره تهران و چند استان دیگر بود.
در این دوره برای نخستین بار شاهد حضور مهمانان خارجی در جشنواره هنرهای تجسمی فجر بودیم و نمایشگاه‌هایی از منتخب آثار دوره اول و دوم جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر و دوسالانه‌های هنری برپا شد.
در این دوره نمایشگاه «هفت هنر، هفت هنرمند» به عنوان یکی از بخش های سومین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی برگزار و به تجلیل از هنرمندان چرداخت و در این بخش نمایشگاه آثار جلیل رسولی خوشنویسی، بهمن عبدی کاریکاتوریست، علی فریدونی عکاس، منیژه آرمین سفالگر، محمد خزایی طزاح پوستر، غلامعلی طاهری نقاش و محمدعلی رجبی نگارگر برگزار شد.
دوره چهارم
چهارهمین دوره جشنواره هنرهای تجسمی فجر در سال ۹۰ با موضوع بیداری اسلامی و بخش اصلی و بخش جنبی با دبیر کلی محمدعلی رجبی برگزار شد.
این دوره از جشنواره با حضور رشته‌های نقاشی، خوشنویسی، مجسمه، سفال و سرامیک، نگارگری، تصویر سازی، فیلم، پوستر، عکاسی، کاریکاتور برگزار شد و به این دوره بخش‌های همایش و مقالات علمی نیز برای اولین بار افزوده شد.
محل برگزاری چهارمین دوره در شهر تهران و استان‌های دیگر بود.
نشست دبیران ادوار جشنواره
دوره پنجم
پنجمین دوره جشنواره هنرهای تجسمی فجر در سال ۹۱ با موضوع عدالت برگزار و در این دوره بخش آزاد حذف شد. سیدعباس میرهاشمی در این دوره برای سومین بار دبیرکلی جشنواره تجسمی فجر را برعهده داشت.
آثاری در رشته‌های نقاشی، خوشنویسی، نگارگری، سفال و سرامیک، پوستر، عکاسی، مجسمه‌سازی، تصویرسازی، کاریکاتور، مقالات علمی و فیلم‌های مستند تجسمی در این دوره به دبیرخانه جشنواره ارسال شدند.
محل برگزاری جشنواره پنجم تهران و ۱۱ استان دیگر بود.
نکته قابل توجه در این دوره از جشنواره حذف بخش آزاد و برگزاری موضوعی بود که انتقاد بسیاری از هنرمندان را به همراه داشت.
دوره ششم
ششمین دوره جشنواره هنرهای تجسمی فجر سال ۹۲ با موضوع رشته نقاشی انسان معاصر، مجسمه سازی راه بی انتها، دیگر رشته‌ها برگزار و مجدد بخش آزاد یه جشنواره اضافه شد.
دبیر کل این جشنواره نیز مجدد برعهده سیدعباس میرهاشمی بود و رشته‌های نقاشی، خوشنویسی، نگارگری، نقاشی ایرانی، مجسمه سازی، سرامیک هنری، پوستر، عکاسی، کاریکاتور، تصویر سازی در این دوره امکان حضور داشتند و محل برگزاری تهران و دیگر استان‌ها بود.
در این دوره فراخوان رشته‌های مختلف به صورت جداگانه منتشر شد.
دوره هفتم
هفتمین دوره جشنواره هنرهای تجسمی فجر در سال ۹۳ با موضوع آزاد و پیامبر مهربانی با دبیر کلی مجتبی آقایی در تهران برگزار شد و جشنواره در دیگر استان‌ها حضور نداشت.
همچنین رشته‌های پوستر، تصویرسازی، خوشنویسی، سرامیک هنری، عکاسی، کاریکاتور، مجسمه سازی، نقاشی، نگارگری در این رویداد هنری امکان حضور داشتند.
این دوره از جشنواره به صورت رقابتی برگزار نشد و تنها هنرمندان مدعو در آن شرکت داشتند، البته این رویکرد با انتقاد هنرمندان مواجه شد و کتاب این دوره از جشنواره به صورت بخش بندی جداگانه در رشته‌های مختلف و نه به صورت جامع منتشر شد.
دوره هشتم
هشتمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر با موضوع آزاد با دبیرکلی مجدد مجتبی آقایی در تهران برگزار شد و رشته‌های دهگانه تصویرسازی، خوشنویسی، سرامیک، عکاسی، کاریکاتور، گرافیک، مجسمه سازی، نقاشی، نگارگری، هنرهای جدید امکان حضور یافتند.
این دوره از جشنواره رویکرد جدیدی داشت که تنها در چند رشته محدود نبود و در حاشیه هشتمین دوره همایش هنر معاصر و جهانی شدن برگزار شد.
دوره نهم
نهمین دوره جشنواره هنرای تجسمی فجر مانند ۲ دوره قبل با موضوع آزاد و دبیرکلی مجتبی آقایی با حضور رشته‌های دهگانه تصویرسازی، خوشنویسی، سرامیک، عکاسی، کاریکاتور، گرافیک، مجسمه سازی، نقاشی، نگارگری و هنرهای جدید در سال ۹۵ برگزار شد.
در این دوره شورای هنری متشکل از هنرمندان پیشکسوت جایگزین هیات انتخاب شد.
این رویدادر هنری در نهمین دوره فعالیت خود را با شعار «تغییر رویکرد به سمت رویدادهای هنری معتبر دنیا» دنبال کرد.
دوره دهم
دهمین دوره هنرهای تجسمی فجر با موضوع آزاد و دبیر کلی مجتبی آقایی با حضور رشته های طراحی، نقاشی، نگارگری، خطاطی، سرامیک، عکاسی، کاریکاتور، گرافیک، مجسمه، تصویرسازی، معماری (طراحی یادمان)، ویدیو آرت، چیدمان، محیطی، پرفورمنس، هنرهای جدید در سال ۹۶ در شهر تهران برگزار شد.
در این دوره نیز انتخاب آثار با نظارت شورای هنری به جای هیات داوران صورت گرفت. همچنین در این دوره شهرهای دیگر آمادگی خود برای برگزاری و شرکت در جشنواره را اعلام کردند. دوره دهم جشنواره با همکاری فعال گالری ها همراه شد و به همین دلیل استقبال بیشتری از این رویداد صورت گرفت.
در این دوره بود که احساس نیاز برای داشتن یک گالری ملی به دلیل کمبود فضای مناسب برای نمایش آثار مطح شد.
در دوره دهم برگزاری «بخش ستاره ها» که در آن آثار افتخار آفرینان عرصه هنرهای تجسمی در جشنواره ها و رخدادهای هنری خارجی و داخلی به نمایش در آمد، بخشی از برنامه بود.
این دوره از جشنواره از گالری برتر، ناشر برتر، رویداد هنری برتر و رسانه و حامی برتر هنر تجلیل شد.
دوره یازدهم
یازدهمین دوره هنرهای تجسمی فجر با موضوع آزاد و به صورت انتشار فراخوان جداگانه برای بخش عکس و هنرهای جدید با دبیر کلی ابراهیم حقیقی در سال ۹۷ برگزار شد.
در این رویداد هنری که در شهر تهران برگزار شد رشته‌های تصویرسازی، خوشنویسی، سرامیک، عکاسی، کاریکاتور و کارتون، گرافیک، مجسمه، نقاشی، نگارگری و هنرهای جدید (ویدیوآرت، پرفورمنس آرت و چیدمان) حضور داشتند.
در این دوره شیوه نامه اجرای جشنواره هنرهای تجسمی فجر تدوین شد.
در این دوره همچنان گالری‌های هنری در جشنواره حضور فعال داشتند. در این دوره «نمایشگاه چهارسوی» هنر برگزار شد که با فروش آثار تجسمی همراه بود.
دوره دوازدهم
دوازدهمین دوره جشنواره هنرهای تجسمی در سال ۹۸ با موضوع آزاد و با دبیر کلی ابراهیم حقیقی در شهر تهران برگزار شد.
در این دوره رشته‌های تصویرسازی، خوشنویسی، سرامیک، عکاسی، کاریکاتور و کارتون، طراحی گرافیک، مجسمه، نقاشی، نگارگری و رسانه‌های هنری جدید (شامل سه رسانه ویدئوآرت، پرفورمنس‌آرت، و چیدمان) امکان حضور داشتند.
دوره سیزدهم
سیزدهمین دوره هنرهای تجسمی فجر با موضوع آزاد در سال ۹۹ با دبیر کلی علی‌اشرف صندوق‌آبادی با رویکرد «گفت‌وگوی هنرها؛ آفرینش تجسمی نوین با نگاهی بین رشته ای» در تهران برگزار شد.
در این دوره رشته‌های تصویرسازی، خوشنویسی، سرامیک، عکاسی، کاریکاتور و کارتون، طراحی گرافیک، مجسمه، نقاشی، نگارگری و رسانه‌های هنری جدید (شامل سه رسانه ویدئوآرت، پرفورمنس‌آرت، و چیدمان) امکان حضور داشتند.
در سیزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر، یک بخش به نام «ستارگان جهانی هنر ایران» به آثار برگزیده هنرمند...
با بررسی ادوار جشنواره هنرهای تجسمی فجر این موضوع مشهود است که مسئولان برگزاری این رویداد به تدریج به این نتیجه رسیدند که از تعیین موضوع خاص برای جشنواره جلوگیری و با انتخاب موضوع آزاد دست هنرمندان را برای ارائه آثار متنوع باز بگذارند. همچنین جشنواره کم‌کم به سوی بین‌المللی شدن پیش رفت و شاهد حضور هنرمندان خارجی یا تجلیل از هنرمندان ایرانی که در خارج از کشور جایزه برده‌اند، بودیم.