به گزارش جماران، سی ان ان در گزارشی نوشت: قاسم ژومارت توکایف رییسجمهوری قزاقستان ساعاتی پس از اعلام وضعیت فوقالعاده در بخشهای وسیعی از این کشور در واکنش به بالا گرفتن اعتراضات و ناآرامی، که در آن نزدیک به 100 پلیس مجروح شدند، استعفای دولت را پذیرفت.
دفتر رییس جمهوری قزاقستان بامداد چهارشنبه اعلام کرد که توکایف، "علیخان اسمایلوف" را به عنوان سرپرست نخست وزیر منصوب کرده است. اسماعیلوف قبلا معاون اول نخست وزیر بوده است.
استعفای دولت پس از آن صورت گرفت که افزایش قیمت سوخت در این کشور نفتخیز آسیای مرکزی منجر به اعتراضاتی شد که در آن صدها نفر بازداشت و زخمی شدند .
در میدان اصلی آلماتی، بزرگترین شهر جمهوری شوروی سابق ، پلیس اواخر روز سهشنبه به سوی معترضانی که قصد ورود به ساختمانهای دولتی را داشتند، گاز اشکآور شلیک کرد و برای متفرق کردن آنها شوکر به کار برد.
درگیری ها روز چهارشنبه پس از استعفای کابینه از سر گرفته شد. بر اساس مشاهدات عینى خبرنگار رویترز پس از اینکه نیروهای امنیتی نتوانستند با گاز اشک آور و نارنجک های انفجاری موفق به متفرق کردن معترضان شوند، هزاران معترض را دید، که برخی از آنها سوار بر یک کامیون بزرگ، به سمت مرکز شهر آلماتی پیشروی کردند.
آتامکن، گروه لابی تجاری قزاقستان، گفت که اعضای آن موارد حمله به بانک ها، فروشگاه ها و رستوران ها را گزارش می کنند.
به دنبال بالا گرفتن اعتراضات و ناآرامی ها اینترنت موبایل قطع شد و برنامههای پیامرسان در بخشهای بزرگی از قزاقستان در آسیای مرکزی مسدود شدند.
قزاقستان یک کشور به شدت تحت کنترل است که تصویری از ثبات سیاسی را در خود پرورش می دهد واین تصویر به آن کمک می کند تا طی سه دهه استقلال صدها میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی در صنایع نفت و فلزات را به خود جذب کند.
مقامات شهر با بیان اینکه عملیات اجرای قانون ادامه دارد از ساکنان خواستند در خانه بمانند. اعتراضات پس از آن آغاز شد که دولت کنترل قیمت گاز مایع را در آغاز سال لغو کرد و این امر منجر به افزایش قیمت سوخت شد. بسیاری از قزاق ها بهدلیل گرانی مجبور شدهاند سوخت خودروهای خود را به گاز مایع تبدیل کنند.
توکایف در صحبت با اعضای کابینه موقت به آنها و فرمانداران محلی دستور داد تا بر قیمت گاز مایع (LPG) بهمدت شش ماه نظارت کنند و این نظارت را بر قیمت بنزین، گازوئیل و سایر کالاهای اساسی گسترش دهند و مانع از افزایش قیمت خدمات عمومی در این شش ماه شوند. او همچنین به دولت دستور داد تا قانون ورشکستگی شخصی را تدوین کند و قیمت خدمات آب و برق و یارانه پرداخت کرایه را برای خانوادههای فقیر در نظر بگیرد.
توکایف گفت «پس از اعلام وضعیت فوقالعاده که شامل منع رفت و آمد و محدودیت تردد میشود، وضعیت در شهرها و شهرستانهای ناآرام بهتر شده است.»
توکایف افزون بر تعیین سرپرست نخستوزیری، معاون اول جدید کمیته امنیت ملی را نیز منصوب کرد که جایگزین صمت آبیش، برادرزاده نورسلطان نظربایف، رئیسجمهوری قدرتمند سابق شد.
نظربایف، 81 ساله، رئیس حزب کمونیست دوران شوروی، تقریباً 30 سال قزاقستان را اداره کرد و سپس در سال 2019 استعفا داد و از توکایف به عنوان جانشین حمایت کرد. نظربایف به عنوان رئیس شورای امنیت اختیارات گسترده ای را حفظ می کند. اونشست شورا را تشکیل نداده و در مورد خشونت این هفته اظهار نظری نکرده است.
اعتراضات در استان نفت خیز غربی مانگیستائو روز یکشنبه پس از افزایش بیش از دو برابری قیمت گاز مایع در پی برداشته شدن سقف ها آغاز شد.
یک منبع آگاه گفت که برخی از کارگران در مانگیستائو گاز، یک سرمایه گذاری مشترک تولید نفت قزاقستان و چین مستقر در استان مانگیستائو است ، اعتصاب کردند، اگرچه این تا کنون بر تولید تاثیری نداشته است.
عسکر مامین، نخست وزیر قزاقستان با تشدید ناآرامیها استعفا داد. پیش از این کنارهگیری، رئیس جمهور قزاقستان در آلماتی و استان منگیستاو وضعیت فوقالعاده اعلام کرد و گفته است که تحریککنندگان داخلی و خارجی پشت این خشونتها هستند.
به طور جداگانه، وزارت کشور اعلام کرد که علاوه بر آلماتی، ساختمانهای دولتی در شهرهای جنوبی شیمکنت و تاراز نیز در شبانه روز مورد حمله قرار گرفتند و 95 افسر پلیس در درگیریها زخمی شدند، پلیس بیش از 200 نفر را بازداشت کرده است.
بخیتجان ساگینتایف، شهردار آلماتی خطاب به ساکنان این شهر گفت اوضاع تحت کنترل است و نیروهای امنیتی در حال بازداشت «محرکان و افراطیها» هستند.