واکسیناسیون افراد زیر 12 سال در انتظار مستندات بیشتر است
یاسر مختاری
در حالی که هنوز یک هفته از شناسایی واریانت اومیکرون در ایران سپری نشده، تعداد بیماران مبتلا به این سویه به صورت تصاعدی در حال افزایش است و بیم آن می‌رود که بار دیگر ابتلا به بیماری کووید19 به شکل خانوادگی درآمده و فشار زیادی را بر وزارت بهداشت وارد آورد. این موضوع را محمد مهدی گویا رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در نشست خبری روز دوشنبه ششم دی‌ماه این وزارت‌خانه اعلام کرد.
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به شناسایی 26 فرد مبتلا به سوی اومیکرون اظهار کرد: «12 مورد مشکوک نیز اخیرا شناسایی شده که در حال بررسی این موارد هستیم که جزئیات آنها در روزهای آتی اطلاع رسانی خواهد شد.»
گویا تاکید کرد: «سویه اومیکرون با سرعت بسیار زیادی در حال گسترش بوده و بسیاری از کشورهای دنیا موارد ابتلا به آن را گزارش کرده‌اند. انتظار ما از مردم این است که به این نکته توجه کنند نخست اینکه با تزریق دو دوز واکسن احتمال ابتلا به اومیکرون کاهش پیدا نمی‌کنند و حتما باید سه دوز واکسن تزریق شود، همچنین بر اساس جدول زمانی واکسیناسیون، افراد بالای ۱۸ سال پس از ۳ ماه فاصله زمانی از تزریق نوبت دوم واکسن، نوبت سوم را دریافت کنند. نکته بعدی نیز این است که رعایت پروتکل‌های بهداشتی به صورت فردی و اجتماعی بسیار اهمیت دارد.»
ابتلای خانوادگی به اومیکرون
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت ضمن ابراز نگرانی در مورد خانوادگی شدن ابتلا به اومیکرون در ایران، گفت: «در تهران و خراسان موارد ابتلا به اومیکرون به صورت خانوادگی مشاهده شده ، وقتی یک نفر در خانواده به این سویه مبتلا شود مابقی اعضای خانواده نیز درگیر آن می‌شوند، به همین دلیل رعایت شیوه‌نامه‌‎های بهداشتی در خانه، مدرسه و اجتماع حرف اول را می‌زند. مردم به توصیه‌هایی که از طریق وزارت بهداشت و کارشناسان در اختیار رسانه‌‎ها و مطبوعات قرار می‌گیرد توجه کنند تا دوباره با موج سنگین کرونا روبرو نشویم.»
گویا یادآور شد: «مواجه شدن با موج سنگین کرونا مراکز بهداشتی و درمانی را در کشور تحت تاثیر قرار می‌دهد. کشورمان فعلا مراحل اولیه سویه اومیکرون را طی می‌کند و امیدواریم بتوان جلوی گسترش آن را گرفت. برخی اقدامات پیشگیرانه مربوط به مرزهای زمینی، هوایی و دریایی با دستورات لازم ستاد ملی مقابله با کرونا انجام شده و وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مختلف موظف به اجرای دستورالعمل هستند. در صورت افزایش بروز اومیکرون تصمیمات شدیدتری اتخاذ می‌کنیم و ‌اکنون برخی اقدامات پیشگیرانه در طرح محدودیت هوشمند کرونایی اجرایی شده است.»
امکانات تشخیص اومیکرون در ایران
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در رابطه با امکانات تشخیصی ایران برای شناسایی اومیکرون اظهار کرد: «ما امکان تشخیص انواع بیماری‌های ویروسی دستگاه تنفسی را در کودکان و بزرگسالان داریم. یک شبکه آزمایشگاهی گسترده در سطح کشور وجود دارد و تمام موارد مشکوک که ذره‌ای تردید در تشخیص آن‌ها وجود داشته باشد به آزمایشگاه مرجع کشوری در انستیتو پاستور ایران و دانشکده بهداشت دانشگاه تهران ارجاع داده می‌شود تا به طور قطعی تعیین تکلیف شود.»
گویا در ادامه با اشاره به مباحث مطرح شده در رابطه با ترکیب دو واریانت دلتا و اومیکرون و ایجاد ابر سویه‌ای به نام دلمیکرون نیز گفت: «آنچه که تاکنون مطرح شده این است که مواردی مشاهده شده است که همزمان موتاسیون‌های مشکوک به امیکرون و دلتا را باهم داشته‌اند. قضاوت درباره این سویه جدید زود است. دانشمندان درحال تحقیق در این رابطه بوده و باید صبر کنیم تا در روز‌های آتی با قطعیت بیشتری در این باره صحبت کنیم. ضمن اینکه ما در کشور این امکان را که ترکیب دو سویه دلتا و امیکرون را شناسایی کنیم داریم اما شاید در آینده بتوان با قاطعیت بیشتری در این رابطه سخن گفت.»
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت همچنین در رابطه با بیماری ویروسی مشاهده شده در شهر مشهد که بین سرماخوردگی و آنفلوآنزا بوده نیز گفت: «در این شهر تغییر چندانی در موارد ابتلا مشاهده نشده و مشکل تشخیص سویه نداریم. »
این مقام وزارت بهداشت در ادامه با بیان اینکه واکسن‌نزده‌ها بیشتر در مقابل سویه اومیکرون آسیب‌پذیر هستند، گفت: «در رابطه با افرادی که هنوز واکسن تزریق نکرده‌اند، یکی از مهمترین کار‌هایی که می‌توانیم انجام دهیم این است که از طریق رسانه اطلاع‌رسانی کنیم.»
وی تاکید کرد: «کسانی که به طور کامل واکسن تزریق نکردند در معرض ابتلا به این بیماری هستند. یک مبتلا به سویه امیکرون در تهران ۳ نفر از اعضای خانواده خود را مبتلا کرده است و این نشان می‌دهد بیماری سرعت انتقال بسیار زیادی دارد و مهم‌ترین راه پیشگیری از انتقال آن، تزریق کامل واکسن است. افراد باید دوز سوم واکسن را تزریق کنند و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند. واکسن و رعایت پروتکل یک پیوند ناگسستنی دارند و جدا از هم نیستند. لازم است کسی که حتی سه نوبت واکسن زده است باز هم نکات بهداشتی را رعایت کند، بدون این موضوع احتمال ابتلا افزایش پیدا می‌کند.»
انتخاب نوع واکسن در دوز سوم
گویا یادآور شد: «برای نوع واکسنی که در نوبت سوم تزریق می‌شود، مطالعات جهانی را مورد ملاحظه قرار می‌دهیم، اما تصمیم نهایی را کمیته ملی واکسن و کمیته علمی کرونا اتخاذ و آن را اعلام می‌کند و ممکن است گاهی تصمیم متفاوت‌تر از چیزی باشد که سازمان جهانی بهداشت اعلام ‌کند. ما با علم خود درباره تجویز واکسن به مردم و کشور تصمیم گیری می‌کنیم.»
گویا یادآور شد: «هر واکسنی که استفاده می‌کنیم تاریخ مصرف مشخص داشته و توسط سازمان غذا و داروی کشور تایید شده است. به هیچ عنوان واکسن تاریخ مصرف گذشته به مردم تزریق نمی‌شود. حتی اگر یک روز از تاریخ مصرف آن گذشته باشد هم تزریق نخواهد شد.»
عوارض واکسن کرونا
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درباره عوارض احتمالی واکسن‌ها نیز گفت: «از روز نخست که واکسیناسیون کرونا در کشور آغاز شد کمیته واکسن هم در کنار آن تشکیل شد و دستورالعمل‌های لازم در این رابطه به استان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ شد. هر کسی که واکسن دریافت می‌کند به او اطلاع رسانی می‌شود که در صورت بروز عوارض چگونه با ما در تماس باشد. تمام عوارض ثبت شده و در کمیته دانشگاهی بررسی می‌شود. پس از طبقه‌بندی اعلام می‌شود که عارضه مربوط به واکسن بوده است یا خیر؟ پرونده‌های عوارضی که نمی‌توان به صورت قطعی در مورد آنها اظهار نظر کرد و همچنین عوارضی که مطمئن هستیم به علت واکسن است به کمیته کشوری در معاونت درمان ارسال می‌شود و بازخوانی شده و تصمیم نهایی در مورد آنها گرفته می‌شود.»
وی یادآور شد: «95 درصد عوارض گزارش شده خفیف و کاملا قابل انتظار است مثلا درد محل تزریق، تب و... که ممکن است چند روزی با فرد همراه باشد. برای عوارض شدید یا منجر به مرگ باید تصمیم گیری قاطعانه شود که گزارشات رصد شده و به اطلاع مسئولان ارشد می‌رسد.»
گویا همچنین با بیان اینکه در حال حاضر انواع و اقسام واکسن کرونا در ایران تولید می‌شود یا در دست تولید است، گفت: «سیاست وزارت بهداشت استفاده از واکسن‌های تولید داخل است. اکنون به طور قاطع می‌توان گفت اثربخشی واکسن‌های ما چیزی کمتر از واکسن‌های دنیا ندارد و تلاش می‌کنیم از این واکسن‌ها استفاده کنیم و اگر مجبور به واردات واکسن باشیم این امکان هم وجود دارد.»
وی همچنین با بیان اینکه وزارت بهداشت به اندازه کافی واکسن در اختیار دارد، گفت: «این واکسن‌ها در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور توزیع شده است. دانشگاه‌ها مراکز منتخبی را برای تزریق واکسن در نظر گرفتند و همینطور با کمک سازمان‌هایی غیر از وزارت بهداشت هم تلاش شده است که مراکز دیگری به مجموعه مراکز اضافه کنیم تا کار واکسیناسیون را انجام دهند. این مراکز نیز باید انواع مختلف واکسن را در دسترس داشته باشند. البته مراکز ویژه‌ای هم برای بیماران با سیستم ایمنی ضعیف هم در نظر گرفته شده است تا اگر کسی از بین این بیماران لازم باشد واکسن خاصی دریافت کند، معطل نشود و بتواند واکسنی که پزشکش به او توصیه کرده را تزریق کند. تاکنون در سطح هر شهرستان یک مرکز برای این کار در نظر گرفته شده است.‌»
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیرد وزارت بهداشت همچنین در رابطه با واکسیناسیون افراد زیر 12 سال نیز گفت: «کمیته ملی واکسن نظر خود درباره استفاده از واکسن در کودکان زیر ۱۲ سال را صراحتا اعلام کرده است. واکسن‌های تولید داخل در کشور می‌توانند در این زمینه مورد استفاده قرار گیرند. ما طبق دستور رئیس جمهور محترم قرار است مستندات بیشتری در این رابطه جمع آوری کنیم تا ستاد ملی کرونا متقاعد شود کودکان زیر ۱۲ سال هم واکسینه شوند.»