رزمایش پیامبر اعظم (ص) ۱۷ که هفته گذشته در منطقه خلیج فارس و جنوب کشورمان توسط نیروهای زمینی، هوایی و دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برازگر شد، همچون دوره های قبلی این رزمایش شاهد استفاده گسترده و تست انواع سامانه های موشکی و پهپادی بود.

علاوه بر شلیک انبوهی از موشکهای تاکتیکی و بالستیک، کلیات این تمرین شامل هدف قرار دادن اهداف دریایی با موشک های کروز و بالستیک، حملات پهپادی و در عین حال تمرین عملیات های دفاع ساحلی بود که در سالهای اخیر و در اکثر رزمایش های دریایی سپاه انجام شده است اما در این رزمایش مهم نظامی، شاهد عملیاتی شدن سامانه های تسلیحاتی جدید در سازمان رزم سپاه بودیم که می توان گفت از نقاط عطف این رزمایش بود.

مینی فاتح ها شلیک شدند

از سال ۱۳۹۹ روندی مبنی بر تجهیز گسترده واحدهای رزمی نیروی دریایی سپاه به انواع شناورها ، پهپادها ، موشک اندازها و سیستم های راداری آغاز شد که تاکنون نیز ادامه دارد. در یکی از این تحویل ها بود که حامل های استوانه ای کوچکی مشاهده شد که در یکی از مراسمات تحویل بزرگ به نیروی زمینی سپاه نیز، همین پرتابگرها مشاهده شدند. این پرتابگرها در حقیقت حامل کوچک ترین عضو از خانواده معروف موشک های بالستیک فاتح ۱۱۰ به نام فتح هستند.

موشک فتح دقیقاً یک نمونه مقیاس‌شده از موشک فاتح‌ــ‌۱۱۰ است که تمام ویژگی‌های طراحی گفته‌ شده در مورد آن را دارد. طول و قطر این موشک در حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد کمتر از فاتح‌ــ‌۱۱۰ به‌نظر می‌رسد و احتمالاً با وزنی در حدود ۸۵۰ تا ۱۱۰۰ کیلوگرم به بردی حداقل در حدود ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتر دست می‌یابد.

شلیک موشک بالستیک فتح در رزمایش پیامبر اعظم(ص) ۱۷

نمونه تحویل شده به نیروی زمینی سپاه در شهریور ماه سال جاری

بر اساس تصاویر منتشر شده از رزمایش اخیر، موشک فتح از یک پرتابگر ۴ فروندی شلیک شده است. در مدل تحویل شده به نیروی زمینی سپاه شاهد نصب ۶ موشک روی یک کشنده بودیم. به صورت کلی مشخص است که این سری از موشک ها با استراتژی قابلیت جابجایی، نصب و شلیک سریع در کنار سهولت در انبارداری و نگهداری های طولانی مدت طراحی و ساخته شده است.

باید گفت که مزیت این موشک به نسبت برخی راکت های توپخانه ای موجود در خدمت نیروهای مسلح، دقت و سرعت بیشتر در کنار کم تر بودن سطح مقطع راداری است. در عین حال نوع طراحی و وجود بالک در نزدیکی سر جنگی این احتمال را مطرح می کند که موشک فتح از قابلیت سر جدا شونده استفاده می کند که در آن صورت کار برای مدافعین در مقابل آن، بسیار سخت خواهد بود.

از حملات انتحاری ابابیل تا ضربات با قائم و الماس

پهپاد ابابیل را شاید بتوان یکی از اولین محصولات تولید انبوه شده در حوزه پهپادی ساخت ایران دانست که با وجود داشتن سابقه زیاد، با تعریف شدن نقش انتحاری برای آن، همچنان ارزش های خود را برای نیروهای مسلح حفظ کرده است که این پهپاد نیز از جمله تحویل های مهم سال گذشته به نیروی دریایی سپاه بود.

قابلیت حمله انتحاری توسط پهپادی در کلاس ابابیل از آنجا بسیار مهم و حائز اهمیت است که برای به پرواز در آوردن آن نیاز به هیچ گونه جاده یا مسیر پیش ساخته ای نیست و از پشت یک وانت یا حتی یک قایق تندرو نیز می توان آن را به آسمان فرستاد. این قابلیت با توجه به دکترین نبرد ناهمطراز که به عنوان استراتژی اصلی رزمی سپاه تعریف شده، ابابیل انتحاری بدل به یک گزینه بسیار عالی می کند.

تصاویری از عملیات پهپادی در رزمایش اخیر سپاه شامل نمونه انتحاری ابابیل و شناسایی / تهاجمی مهاجر ۶

پهپادهای مهاجر ۶ نیز که در تقریبا در حال بدل شدن به یکی از ستون های فقرات اصلی ناوگان پهپادی کشور هستند در این رزمایش حضور داشته و با استفاده از بمب های مینیاتوری قائم به نابودی اهداف پرداختند. در عین حال اعلام شده که موشک های الماس نیز به عنوان سلاح برای این پهپادها تعریف شده و در این رزمایش به کار رفتند. نکته جالب این که پیش از این ارتش تنها کاربر مدل هواپرتاب موشک های الماس بود و حالا به نظر میرسد سپاه نیز به جمع کاربران این موشک در این مدل پیوسته و رزمایش پیامبر اعظم (ص) ۱۷ نیز اولین میدان برای الماس هوا پرتاب در خدمت سپاه بوده است.

موشک الماس در حقیقت اولین موشک ضد زره ایرانی با قابلیت شلیک کن - فراموش کن و حمله از بالای ساخت ایران با برد حدود 8 کیلومتر است که اخیرا در مدل های هوا و زمین پرتاب در حال ورود به سازمان رزم نیروی های مسلح کشور است. البته بر اساس تصاویر منتشر که در کلیپ بالا نیز مشاهده می کنید پهپاد شاهد 129 نیز در این رزمایش حضور داشته و حداقل یک فروند ناوشکن کلاس آلری برک نیروی دریایی دریایی آمریکا نیز مورد رصد پهپادهای سپاه قرار گرفته است.

اولین آزمایش سریع ترین قایق اژدر افکن جهان

مدتی پیش بود که در جریان تحویل یک سری جدید از شناورهای رزمی به نیروی دریایی سپاه، تصاویری مبنی بر توسعه نسل جدیدی از قایق های اژدر افکن برای ندسا رصد شد. این قایق ها در حقیقت بر اساس مدل پیشرفته خانواده عاشورا توسعه پیدا کرده و دارای دو نفر سرنشین هستند.

پرتاب اژدر از قایق تندرو سپاه در جریان رزمایش پیامبر اعظم(ص) ۱۷

بر اساس برآوردهای بدست آمده از تصاویر در آن مراسم، مشخص شد که این قایق ها دارای ۲ تیر اژدر هستند که در اطراف قایق نصب می شوند. در رزمایش اخیر شاهد این مسئله بودیم که برای اولین بار، این قایق ها وارد عملیات شده و با موفقیت نیز اقدام به پرتاب اژدر خود کرده اند. شناورهای نسل جدید از کلاس عاشورا با توجه به وزن کم در حدود ۳ الی ۵ تن به راحتی توان رسیدن به سرعت های بالای ۶۰ و ۷۰ کیلومتر را داشته می تواند یک عامل غافلگیر کننده برای هر دشمنی در میدان رزم دریایی خصوصا در محیط کوچک تنگه هرمز و خلیج فارس باشد.

پیامبر اعظم (ص)؛ تمرین ضد دسترسی در ساحل و دریا

آنچه که از روزهای اول رزمایش جدید سپاه می توان برداشت کرد این است که به صورت کلی هدف از این مانور مهم نظامی، ادامه دادن استراتژی اصلی نیروی دریایی سپاه در منطقه خلیج فارس و خطوط ساحلی جنوب کشور است که همان بحث تاکتیک ضد دسترسی یا anti-access/area denial نام دارد.

ترکیبی از پرنده های بدون سرنشین که یا شناسایی ، شناسایی / تهاجمی و یا انتحاری در کنار موشک های کروز و بالستیک ساحل پرتاب ، قایق های تندرو مجهز به موشک کروز یا اژدر و واحدهای زمینی در نقش دفاع ساحلی با پشتیبانی بالگرد و جنگنده های سرنشین دار سوخو ۲۲ همگی قطعات پازل یک استراتژی دفاعی تعریف شده برای خطوط ساحلی جنوب کشور هستند که البته عواملی مثل موشک های بالستیک و کروز ضد کشتی برد بلند تر و سامانه های دفاع هوایی نیز بخش های دیگر آن را تشکیل می دهند.