دور هفتم مذاکرات در وین در حالی پایان یافت که علی‌رغم بدقلقی‌های طرف‌های اروپایی برجام در نهایت با پافشاری تیم ایرانی، اصلاحات و دیدگاه‌های ایران در دو سند ارائه شده مورد پذیرش قرار گرفت و براساس اعلام علی باقری، این دو سند مبنای مذاکرات آتی خواهد بود.
به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، عصر دیروز (جمعه) ۲۶ آذر ماه نشست اختتامیه کمیسیون مشترک برجام با حضور هیأت‌های ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) و با حضور نماینده اتحادیه اروپا به ریاست «علی باقری» مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران و «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک در هتل کوبورگ شهر وین برگزار و عملا دور هفتم مذاکرات وین به منظور رفع تحریمها علیه ایران پایان یافت.
مذاکراتی که از هشتم آذر ماه شروع و ۱۲ آذر برای مشورت طرف‌های اروپایی با پایتخت‌هایشان درباره دو پیشنهادی که هیأت ایرانی درباره رفع تحریمها و اقدامات هسته‌ای در دهم آذر ماه ارائه داده بود، متوقف شد و باز پنجشنبه ۱۸ آذر ماه با برگزاری نشست کمیسیون مشترک از سر گرفته شد و دیروز جمعه (۲۶ آذر ماه) دفتر این دور از مذاکرات بسته شد، آن هم با حصول دو سندی که علی باقری آن را اعلام کرد.
* دو سندی که مبنای مذاکرات جدید خواهد بود
«علی باقری» معاون سیاسی وزیر امور خارجه بعد از این نشست اعلام کرد که در دور هفتم مذاکرات به دو سند جدید مذاکراتی در موضوع تحریمها و هسته‌ای دست یافتیم که اینها دیگر سند پیش نویس مذاکرات ۲۰ ژوئن نخواهند بود، بلکه دو سند جدید است که بر اساس مواضع ایران مبنای مذاکراتی خواهد بود که در آینده نزدیک در وین آغاز می‌شود.
وی افزود: در دو سند اصلی یعنی یکی در مورد پیش نویس رفع تحریمها، طرف مقابل دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران را به عنوان مبنای گفت‌وگو پذیرفت. بر این اساس، سند جدیدی مبنای گفت‌وگوها در حوزه تحریمها قرار گرفت که این سند با سندی که در گفت‌وگوهای وین ۶ نهایی شده بود، متفاوت و مغایر است. در موضوع هسته‌ای طرف ایرانی دیدگاه‌های خود را در متنی که در وین ۶ نهایی شده بود درج کرد، اما طرف اروپایی مقاومت می‌کرد و نمی‌پذیرفت که دیدگاه‌های ایران نیز در آن سند درج شود و مبنای گفت‌وگو قرار بگیرد. در این مدتی که ما در وین بودیم به ویژه مذاکراتی که از روز پنجشنبه هفته گذشته (۱۸ آذر ماه) تا روز پنجشنبه (۲۵ آذر ماه) به طور جدی ادامه داشت، با یک اصرار بلاوجه طرف اروپایی مواجه بودیم برای حذف دیدگاه‌های طرف ایرانی، به عنوان مبنایی برای مذاکرات، که با مقاومت و استدلال‌ها و منطقی که طرف ایرانی ارائه کرد، طرف مقابل نهایتا پذیرفت که نگاه جمهوری اسلامی ایران در مواردی که مدنظرش بود در پیش‌نویس هسته‌ای در داخل سند درج شود و آن مبنایی برای گفت‌وگو شود.
وی در بخشی از اظهاراتش گفت: ما دیدگاه‌های جدیدی داشتیم و آنها نمی‌پذیرفتند. در این یک هفته تلاش بر این بود که به یک نظر واحد برسیم که در نهایت آنها پذیرفتند اصلاحات و دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران بر روی سند نهایی وین ۶ اعمال شود. (جزییات بیشتر)
* بدقلقی‌های اروپایی‌ها
البته در این میانه این مذاکرات سه کشور اروپایی عضو برجام در بیانیه‌ای، مدعی شدند: «ایران از سازش‌هایی که پس از چندین هفته مذاکرات چالش برانگیز به دست آمده بود، عقب نشینی کرده و همزمان خواسته‌های حداکثری بیشتری را ارائه کرد. ما به نقطه‌ای نزدیک می‌شویم که افزایش سرعت برنامه هسته‌ای ایران، برجام را به طور کامل از بین خواهد برد». این اظهارات واکنش «سعید خطیب‌زاده» را به همراه داشت و او در توئیتی در این خصوص نوشت: هر بیانیه‌ای درباره برجام که در آن به تقصیر آمریکا اشاره نشده باشد، صرفا بیان کننده اوج جهل صادرکنندگان آن نسبت به واقعیت است. اگر تروئیکای اروپایی می‌خواهد به عنوان یک شریک منصف جدی گرفته شود، باید مانند یک شریک منصف رفتار کند. برای ایران، برجام آن زمانی از "درون تهی شد" که منافع وعده داده شده آن محقق نشد. آن منافع باید بالاخره تحقق یابد.
این رویکرد اروپایی‌ها حتی صدای میخائیل اولیانوف نماینده روسیه را در طی مذاکرات درآورد و با تعجب‌آور خواندن موضع طرف‌های اروپایی در مذاکرات وین، تیم ایرانی را بسیار آماده و سازگار با شرایط توصیف کرد. (جزییات بیشتر)
باقری مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران ۲۳ آذر ماه نیز در توئیتی نوشته بود: بعضی بازیگران به جای دیپلماسی واقعی به عادت مقصرنمایی خود پافشاری می‌کنند. ما سریعا پیشنهادهای‌مان را ارائه کردیم و به نحوی سازنده و منعطف تلاش کردیم تا اختلافات کم شود. دیپلماسی، خیابانی ۲ طرفه است. اگر اراده‌ای برای جبران خطای مقصر باشد، راه برای توافق خوب سریع هموار می‌شود.
علاوه بر این حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگوی تلفنی با سرگئی لاوروف همتای روس خواستار جدیت هر چه بیشتر طرف غربی و ابتکار عمل طرف‌ها در مذاکرات وین شد. (بیشتر بخوانید)
با اینکه در این مدت طرف ایرانی بارها اعلام کرده بود که آماده دریافت پیشنهادهای طرف اروپایی است، ولی آنگونه که باقری در جمع خبرنگاران گفت: هیچ پیشنهاد مشخصی از طرف اروپایی به ایران ارائه نشد.
* بازگشت هیأت‌ها به پایتخت‌ها/ دور بعدی مذاکرات بزودی برگزار می‌شود
گفتنی است براساس توافق صورت گرفته در روز جمعه، بعد از وقفه‌ای چند روزه هیأت‌ها مجددا به وین باز خواهند گشت تا مذاکرات را از سر بگیرند. معاون سیاسی وزیر خارجه درباره اینکه چرا الان تصمیم گرفته شد در گفت‌وگو وقفه ایجاد شود و دوباره از سر گرفته شود؟ اظهار داشت: در مدتی که گفت‌وگو می‌کردیم، صرفا گفت‌وگو برای این بود که مبنای مذاکرات مورد نظر و وفاق دو طرف قرار گیرد. با گفت‌وگوهایی که روز (پنجشنبه) به پایان رسید، طرفین به مبنای مورد وفاق برای ادامه گفت‌وگوها دست پیدا کردند و نتیجه این دستاورد این شد که تیم‌ها یک وقفه‌ای را در مذاکرات بدهند و بعدا برگردند بر روی متونی که مورد نظر همه طرف‌ها برای مذاکرات است بنشینند و گفت‌وگوهای جدی خود را پیگیری کنند.
آنگونه که باقری اعلام کرد دور بعدی مذاکرات بزودی برگزار خواهد شد و زمان آن بعد از هماهنگی انریکه مورا با طرف‌ها اعلام خواهد شد. البته پیش از برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام، دیپلمات‌های اروپایی سه کشور عضو برجام از احتمال ادامه مذاکرات وین در تاریخ ۲۷ دسامبر (ششم دی) خبر داده بودند و این‌گونه که به نظر می‌رسد دور بعدی مذاکرات تا قبل از پایان سال جاری میلادی برگزار خواهد شد.
در همین زمینه نیز «میخائیل اولیانوف» نماینده دائم روسیه روز گذشته (جمعه) به خبرگزاری روسی تاس گفت که دور هشتم مذاکرات وین احتمالاً اواخر دسامبر یا اوایل ژانویه ۲۰۲۲ آغاز می‌شود و گفت: «در خصوص تاریخ از سرگیری مذاکرات، هیچ شفافیت کاملی وجود ندارد. موضوع تاریخ همچنان باز است. تا آن جایی که فهمیدم، دو گزینه وجود دارد: یا ۲۷ دسامبر (۶ دی ماه)، کار از سرگرفته می‌شود، دستکم سطح کارشناسی در قالب دور هشتم، یا سوم ژانویه (۱۳ دی ماه) و زمانی که همگی آمادگی داشته باشند، ازسرگرفته می‌شود».
* در صورت رویکرد سازنده طرف مقابل، توافق در دسترس است
علی باقری معاون سیاسی وزیر خارجه ایران همچنین دیشب (جمعه) در جمع خبرنگاران یادآور شد که اگر طرف مقابل دیدگاه‌ها و مواضع منطقی ایران را بپذیرد در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌توانیم به توافق برسیم. (اینجا بخوانید)
گفتنی است در صورتی که هیأت‌های اروپایی پس از بازگشت به دور جدید مذاکرات، رویکردی سازنده را پیشه خود کنند، توافق در زمانی کوتاه حاصل خواهد شد.
* رایزنی‌ها در زمینه همکاری‌های پولی و بانکی با بخش خصوصی و برخی بانک‌های اروپایی
از سوی دیگر، شنیده‌های خبرنگار فارس نیز حاکی از آن است که همزمان با مذاکرات در وین، رایزنی‌های خوبی نیز در زمینه همکاری‌های پولی و بانکی با بخش خصوصی و برخی بانک‌های اروپایی انجام شده و قرار است این رایزنی‌ها برای یافتن راهکارهای عملیاتی، در آینده ادامه یابد. چندی پیش نیز «مهدی صفری» معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه که در سفر قبلی تیم مذاکره کننده حضور داشت، رایزنی‌هایی را با مقامات اقتصادی اتریش انجام داد و در گفت‌وگویی از آزادسازی بخشی از مطالبات ایران از یکی از کشورها در آینده نزدیک خبر داد. علاوه بر این نیز سعید خطیب‌زاده ۲۰ آذر ماه در گفت‌وگویی اظهار داشت که در روزهای آتی در حوزه خنثی‌سازی تحریمها خبرهای خوبی در راه است. (اینجا بخوانید)
گفتنی است مذاکراتی که در دولت سیزدهم کلید زده شد و حدودا ۲۰ روز هم به طول انجامید و دو سندی که بعد از این مدت بالاخره مورد پذیرش قرار گرفت، مؤید همان حرفی است که حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران (+) در گفت‌وگوی تلفنی با دبیرکل سازمان ملل بیان کرد که ایران با حسن نیت و ابتکار عمل به دنبال رسیدن به یک توافق خوب است، اما زبان تهدید را به هیچ وجه بر نمی‌تابد.
بر همین اساس نیز تیم مذاکره کننده ایرانی با ابتکار عمل و اختیار لازم در این مذاکرات حضور داشت و بارها نیز مقامات ایرانی اعلام کردند که متون ارائه شده منطبق بر برجام است.
* توافق ایران و آژانس درباره مجتمع تسا کرج
البته در هفته‌ای که گذشت نیز توافقی بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص نصب دوربین‌ها در مجتمع تسا کرج حاصل شد و «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ضمن تایید توافق با ایران، اعلام کرد که در روزهای آینده دوربین‌های این نهاد در مجتمع تسا کرج نصب خواهد شد. (اینجا بخوانید)
«بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی (+) نیز درباره توافق با آژانس برای نصب دوربین‌ها در مجتمع تسا کرج گفت: دوربین‌ها پس از نصب عکسبرداری کرده و عکس‌ها در حافظه دوربین‌ها حفظ شده و وقتی حافظه‌ها پر شود، کارت‌های حافظه استخراج و در مهر و موم مشترک ایران و آژانس قرار گرفته و آژانس به هیچ وجه به این اطلاعات دسترسی نخواهد داشت.
به گزارش فارس، پس از نشست دیروز در وین «انریکه مورا» هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام نیز به میان خبرنگاران آمد و گفت که برای دور بعدی مذاکرات در وین کار بسیار زیاد و وظیفه بسیار پیچیده‌ای در پیش است و تصمیمات سیاسی سختی باید اتخاذ شود.
«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز شامگاه جمعه در اظهاراتی گفت که اولویت این کشور همچنان از سرگیری مذاکرات سازنده برای بازگشت به برجام است و افزود که هنوز زود است که بدانیم آیا ایران با رویکردی سازنده به مذاکرات بازگشته است. (اینجا بخوانید)
یکی از مقام‌های ارشد وزارت خارجه آمریکا هم در اظهاراتی گفت که دیپلماسی در قبال ایران همچنان اولویت آمریکا است.
در این میان باز هم سعودی‌ها به اظهارنظر پرداختند و نماینده عربستان سعودی در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین با اعلام اینکه ریاض مذاکرات کنونی در وین را از نزدیک زیر نظر دارد، در اظهاراتی مداخله جویانه عنوان کرد: ایران باید بداند گذشت زمان به نفعش نیست و نباید تعلل کند.
نظر شما