هفتمین دور مذاکرات ایران و ۱+۴ در وین، پس از برگزاری جلسات مشترک دیروز به کار خود پایان داد و به گفته هیئت ایرانی پس از وقفه چند روزه دوباره مذاکرات از سرگرفته می‌شود. اروپاییان گفته‌اند برای بررسی پیش‌نویس به پایتخت‌های‌شان مراجعت می‌کنند، اما این تعویق را به بهانه تعطیلات کریسمس انجام داده‌اند. روسیه از پیشرفت‌های نسبی بین طرفین در وین خبر داد، ولی اروپایی‌ها جریان خبری را به نحوی هدایت می‌کنند که مذاکرات رو به جلو نیست تا ایران را عامل اصلی آن معرفی کنند.
مذاکرات ایران و ۱+۴ در وین، پس از هشت روز جلسات مداوم عصر جمعه به پایان رسید و دور جدید گفتگو‌ها قرار است طی روز‌های آتی برگزار شود. علی باقری، مذاکره‌کننده ارشد ایران در مذاکرات احیای برجام روز جمعه اعلام کرد که پس از آخرین جلسه کمیسیون مشترک، وقفه‌ای چندروزه در این مذاکرات خواهد بود. معاون وزیر خارجه ایران اعلام نکرد که این وقفه به چه دلیل است و مدت آن دقیقاً چند روز خواهد بود. باقری دیروز در حساب توئیتر خود نوشت: «این هفته پیشرفت خوبی داشتیم. پس از رایزنی‌ها با دیگر هیئت‌ها، بعدازظهر پنج شنبه من و انریکه مورا (کمیسیونر اتحادیه اروپا) برای ارزیابی وضعیت و بحث درباره مسیر پیش رو، دیدار کردیم.» تروئیکای اروپا هم روز جمعه خواستار وقفه در مذاکرات و بازگشت به پایتخت‌ها برای بررسی متون پیشنهادی ایران شد. اروپایی‌ها بررسی متن پیشنهادی را عامل وقفه در مذاکرات عنوان کرده‌اندموضوعی که مذاکرات را طولانی‌تر خواهد کرد حتی دیروز یک دیپلمات اروپایی به آکسیوس گفت که ممکن است مذاکرات شش ماه طول بکشد. با این حال این تعطیلات را بهانه کرده‌اند. هرچند تاریخ دقیق دور جدید گفتگو‌ها مشخص نیست، اما دیپلمات‌های غربی در گفتگو با خبرگزاری رویترز از احتمال تعویق مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین تا ششم دی‌ماه خبر داده‌اند. یکی از دیپلمات‌های مورد استناد رویترز بازه زمانی بین کریسمس و سال نو میلادی را به عنوان زمان احتمالی از سرگیری مذاکرات مطرح کرده است. در همین حال، خبرنگار روزنامه وال‌استریت‌ژورنال هم گمانه‌زنی‌هایی درباره پیشرفت در مذاکرات مطرح کرده و نوشته مذاکرات درباره پیش‌نویس مربوط به مسائل هسته‌ای ادامه دارد. او گفته بود که این امید وجود دارد تا جمعه شب طرف‌ها به یک پیش‌نویس برسند، البته تصریح کرده بود که رسیدن به چنین پیش‌نویسی به معنای این نیست که آن پیش‌نویس نهایی خواهد بود، بلکه تنها متنی خواهد بود که مبنای مذاکره قرار خواهد گرفت. روز پنج شنبه یک منبع مطلع نزدیک به مذاکرات ایران و ۱+۴ در وین در گفتگو با فارس درباره آخرین وضعیت مذاکرات گفت: «در حالی که اروپایی‌ها در ابتدا با عدم پذیرش پیش‌نویس‌های ایران در مورد تحریم‌ها و اقدامات هسته‌ای، تنها پیش‌نویس‌های حاصل از شش دور مذاکره قبلی را مبنای ادامه مذاکره می‌دانستند، نهایتاً پذیرفتند که متن سومی مبنا قرار بگیرد.» این منبع به نقل از کارشناسان گفت: «این روند نشان می‌دهد که امریکایی‌ها به‌رغم تعیین ضرب‌الاجل و وارد کردن فشار، به دنبال ادامه یافتن مذاکرات هستند و تلاش می‌کنند که رویکردی فعال داشته باشند.»این منبع خاطرنشان کرد: «هم اروپایی‌ها و هم امریکا در مجموع در فضای مذاکرات تعامل نسبتاً مناسبی دارند، اما جریان خبری را برعکس به نحوی هدایت می‌کنند که مذاکرات رو به جلو نیست و عامل آن هم ایران است.»
سه کشور اروپایی پنج شنبه شب بار دیگر با صدور بیانیه‌ای، نقش مخرب کاخ سفید در بروز مشکلات کنونی اجرای برجام را نادیده گرفته و ادعا کردند که ایران مانع پیشرفت در مذاکرات احیای مفاد این توافق است. آن‌ها مدعی شدند که خواسته‌های ایران فراتر از برجام است و زمان در حال گذر است. علی باقری در واکنش به این بیانیه تصریح کرد: «بعضی بازیگران به جای دیپلماسی واقعی بر عادت مقصرنمایی خود پافشاری می‌کنند. ما به سرعت پیشنهادهای‌مان را ارائه کردیم و به نحوی سازنده و منعطف تلاش کردیم اختلاف‌ها کم شود.» وی با بیان اینکه دیپلماسی، خیابانی دوطرفه است افزود: «اگر اراده‌ای برای جبران خطای مقصر باشد، راه برای توافق خوب سریع هموار می‌شود.»
اروپایی‌ها که نقش پیاده‌نظام امریکا را در مذاکرات وین بازی می‌کنند، در هفته‌های اخیر ادعا‌هایی را علیه برنامه هسته‌ای ایران مطرح کرده‌اند. تلاش اروپایی‌ها برای برهم زدن روند گفت‌وگوها، درحالی است که پس از توافق ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای فعالیت مجدد دوربین‌های آژانس در مرکز هسته‌ای کرج، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات این توافق را بسیار ارزشمند در روند احیای برجام دانست. در همین راستا، رافائل گروسی، دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز با رونمایی از دوربین‌های آژانس، گفت: «اطلاعات دوربین‌ها [در تأسیسات هسته‌ای ایران]بعد از رفع تحریم‌ها در اختیار آژانس قرار می‌گیرد. از آنجا که بحث درباره دوربین‌ها بود، فکر کردم بهتر است این دوربین‌ها را به شما نشان دهم.» گروسی تأکید کرد: «این دوربینی است که آژانس در تمام کشور‌ها از آن استفاده می‌کند. ما حدود ۲ هزار عدد از این دوربین‌ها در کشور‌های مختلف داریم. این از همان نوع دوربینی است که باید در کرج جایگزین کنیم. این دوربین‌ها قابل‌دستکاری نیستند و مهر و موم می‌شوند و اگر جعبه دوربین باز شود آن را نشان خواهد داد. الان در ایران دوربین‌ها متعلق به ما هستند، اما نمی‌توانیم فیلم آن‌ها را ببینیم. با احیای برجام، مهر و موم دوربین‌ها را باز می‌کنیم و به اطلاعات آن دست پیدا می‌کنیم.»
روند رو به جلو در وین
با وجود کارشکنی غربی‌ها برای تخریب مذاکرات هسته ای، روسیه و چین گفته‌اند که روند گفتگو مثبت بوده است. میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین دیروز اعلام کرد که گفتگو‌های سه‌جانبه ایران، چین و روسیه در مذاکرات وین بسیار مفید بود. به گزارش فارس، مذاکره‌کننده ارشد روسیه در گفتگو با خبرنگاران بیان داشت: «من معتقدم ما پیشرفت‌هایی در مذاکرات داشتیم و امیدوارم طی روز‌های آینده بتوانیم اظهارات دقیق‌تری را مطرح کنیم، اما روند کار مثبت است.» او پاسخ به این پرسش را که مانع اصلی رسیدن به توافق در وین چیست، دشوار توصیف، اما تصریح کرد که در مذاکرات پیشرفت‌هایی حاصل شده است. این دیپلمات روس گفت نمی‌تواند درباره محتوای مذاکرات صحبت کند، اما به زودی جزئیات بیشتری اطلاع رسانی خواهد شد. به گزارش ایسنا، به نظر این دور از مذاکرات در تثبیت و به رسمیت شناخته شدن خواسته‌های ایران نتیجه‌ای موفقیت‌آمیز نسبت به مذاکرات ۸ آذر داشته و به پیشرفت‌های قابل قبول در زمینه نگارش متن منتهی شد و چشم‌اندازی نسبتاً مثبت برای موفقیت تلاش‌های دیپلماتیک ایجاد کرد. باید دید کشور‌های اروپایی و امریکا در بازگشت از پایتخت‌ها رویکردی سازنده در پیش خواهند گرفت تا توافق در زمانی کوتاه قابل‌دسترس شود یا خیر.
اختلاف در ۱+۴
با وجود مثبت بودن مذاکرات، اختلافاتی بین اعضای ۱+۴ و امریکا وجود دارد و این گروه سه شب متوالی با نماینده امریکا در امور ایران، درباره روند مذاکرات وین که با هدف رفع تحریم‌های ظالمانه جریان دارد، تشکیل جلسه دادند. به گزارش اسپوتنیک، اولیانوف روز پنج شنبه در پیامی نوشت: «طرف‌های برجام [به جز ایران]در نشستی غیر رسمی دیدار کردند تا شماری از مسائل را به بحث بگذارند که لزوماً در مورد آن‌ها دیدگاه‌های منطبقی ندارند. این جلسه، یک تبادل دیدگاه مفید بود.» یک منبع آگاه هم گفت که تلاش سه کشور اروپایی برای تخریب روند مذاکرات وین در حدی است که طرف‌های مذاکره، از جمله اتحادیه اروپا، چین، روسیه و حتی امریکا به تنش رسیده‌اند. این منبع آگاه روز جمعه در گفتگو با ایرنا گفت: «طرف‌های مختلف، موافق مسیر در پیش گرفته شده از سوی ایران هستند، اما انگلیس، فرانسه و آلمان با نقش تخریبی سعی در افزایش امتیازات خود و کاهش منافع ایران دارند.» به گفته این منبع مطلع، «تلاش تروئیکای اروپا بر این محور استوار است که به هر نحو ممکن توافق برای احیای مفاد تعهدات سال ۱۳۹۴ شکل نگیرد.» در روز‌های اخیر برخی منابع اعلام کرده‌اند که هشت مسئله اختلافی و کلیدی بین ایران و امریکا باقی مانده که روند مذاکرات را دشوار کرده است و تاکنون دو طرف حاضر به عقب نشینی از مواضع خود نشده‌اند. امریکا و اروپا درصددند توافقی متفاوت از سال ۲۰۱۵ با ایران امضا کنند که برنامه موشکی و رفتار‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل شود، اما تهران بار‌ها مذاکره بر سر برنامه موشکی را رد کرده است. غربی‌ها همواره سعی کرده‌اند روسیه و چین را با خود همراه کنند و فشار‌ها به ایران را افزایش دهند، اما این تلاش‌ها نتیجه نداده و مسکو و پکن از منافع بر حق ایران در برجام حمایت کرده‌اند.
نظر شما