به گزارش مشرق، بیست وششمین اجلاس آب و هوایی گلاسکو (کاپ ۲۶) که به دلیل شیوع ویروس کرونا یک سال به تعویق افتاده و با مهم‌ترین مسائل و چالش‌های مرتبط با تغییرات اقلیمی و بحران‌های محیط زیستی مورد بحث و تبادل نظر شرکت‌کنندگان قرار می‌گیرد، اکنون در حال برگزاری است.

در این اجلاس که از ۱۰ تا ۲۱ آبان ماه در حال برگزاریست، بیش از ۱۰۰ رهبر از کشورهای جهان، کارشناسان امور زیست محیطی و فعالان حامی مقابله با چالش‌های مربوط به تغییرات آب و هوایی از ۲۰۰ کشور امضا کننده پیمان آب و هوایی پاریس در شهر گلاسکو انگلیس حضور دارند.

اجلاسی که روز دوشنبه ۱۷ مهر ماه علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و هیات همراه به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران نیز برای شرکت در آن عازم گلاسکو شدند.

در جریان این کنفرانس دو هفته‌ای، مذاکرات دیپلماتیک فشرده‌ای پیرامون چگونگی مقابله با گرمایش زمین به عنوان یک چالش مشترک جهانی، صورت گرفته و رهبران ۲٠٠ کشور جهان اهداف و تعهدات خود را برای مقابله با اثرات تغییرات آب و هوایی و نحوه کاهش انتشار گازهای گلخانه ای تا سال ۲۰۳۰، ارائه خواهند کرد.

قرار است مذاکره کنندگان در جریان این نشست، کشورهای جهان را وادار کنند تا اقدامات و تعهدات بلندپروازانه‌تری را برای جلوگیری از گرمایش زمین و محدود کردن افزایش دما به ١.۵ درجه سانتیگراد، متقبل شوند.

الوک شارما رئیس این دوره از کنفرانس آب و هوایی سازمان ملل، در نخستین روز از این نشست تأکید کرد: «این اجلاس، آخرین و بهترین امید برای دستیابی به هدف محدود کردن افزایش دمای زمین به ١.۵ درجۀ سانتیگراد است.»

تروریسم اقتصادی،  تهدید نوظهور علیه توسعه پایدار

علی سلاجقه در نخستین روز ورود به محل این اجلاس بین‌المللی با وزیر محیط زیست و تغییرات آب وهوایی قطر و روز سه‌شنبه  ۱۸ آبان هم با مقام مشابه چینی ملاقات و در خصوص موضوعات مشترک محیط زیستی بحث وگفت وگو کرد.

معاون رئیس جمهوری و رییس سازمان حفاظت از محیط زیست در این اجلاس آب و هوایی، تروریسم اقتصادی را یک تهدید نوظهور علیه توسعه پایدار دانست که با پیامدهای فراتر از سطح ملی، منجر به گرمایش جهانی زمین شده است.

وی با انتقاد از اعمال تحریم‌های ظالمانه علیه ایران، گروگان گرفتن امور اقتصادی برای اهداف سیاسی را تروریسم اقتصادی علیه ملت ایران نامید و گفت: این اقدامات تلاش‌های جهانی برای مقابله با تغییران آب و هوایی را هم تضعیف می‌کند.

سلاجقه ادامه داد:  سید ابراهیم رییسی رییس جمهوری ایران، نه فقط به دلیل علاقه شخصی به تغییرات اقلیمی و مسائل زیست‌محیطی، که به‌ خاطر ضرورت‌های حقوقی، براساس قوانین و مقررات داخلی ایران، حمایت از حقوق جمعی برای به‌سازی و حفاظت از محیط زیست ملت ایران مایل به حضور در این اجلاس بودند.

وی با این وصف از جانب رئیس‌جمهوری افزود: مایلم از جانب او بهترین آرزوها را برای موفقیت این کنفرانس ابراز کنم.

معاون رئیس جمهوری همچنین با اشاره به حمایت مقام معظم رهبری از مقابله با تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین تصریح کرد: دولت و سازمان محیط زیست ایران که ریاست آن در سطح معاون رئیس جمهوری است، برای مقابله با پیامدهای تغییرات اقلیمی یک برنامه ملی بسیار بلندپروازانه را مد نظر قرار داده است.

ایران و مانعی به نام تروریسم اقتصادی

سلاجقه تاکید کرد: وقتی سخن از همکاری‌های بین‌المللی و همه ذینفعان در سطح جهان است، متاسفانه کشور من با مانعی به نام تروریسم اقتصادی روبرو است.

وی با اشاره به تردیدها در مجلس شورای اسلامی نسبت به توافقنامه پاریس تاکید کرد: سؤال آنها این است «اگر جمهوری اسلامی ایران به عضویت کامل معاهده پاریس درآید، در حالیکه تحریم‌ها یا اقدامات قهری یک جانبه اعمال می‌شود، اگر قادر به دریافت هیچ کمک مالی یا فنی از جامعه بین‌المللی نباشد، چگونه می تواند به تعهدات خود عمل کند».

وی تاکید کرد، چرا اقدامات قهری بی‌بصیرت بر کشور من و تعداد کمی از کشورها اعمال می شود، که نه تنها رنج را بر یک ملت تحمیل می‌کند، بلکه تلاش‌های جهانی به نفع بشریت برای مبارزه با تغییرات آب وهوایی را نیز تضعیف خواهد کرد.

به گفته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، این داستان طولانی غم‌انگیز گروگان گرفتن امور انسانی برای اهداف سیاسی توسط عده‌ای قلیل است.

انتقاد رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست از قطع تسهیلات جهانی به ایران

رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست همچنین روز سه‌شنبه ۱۸ آبان ماه در ادامه رایزنی‌های خود در حاشیه اجلاس آب و هوایی گلاسکو با کارلوس مانوئل رودریگز (Carlos Manuel Rodriguez) رئیس تسهیلات جهانی محیط‌زیست دیدار و از قطع کمک‌های تسهیلات جهانی محیط‌ زیست به ایران انتقاد کرد.

سلاجقه در این دیدار ضمن اشاره به همکاری‌های پیشین تسهیلات جهانی محیط‌ زیست «جف» (GEF) گفت: ایران تا پنجمین دور اعطای تسهیلات «جف»  از کمک‌های این صندوق بهره جسته و با کمک‌های مذکور به پیشبرد اهداف زیست‌محیطی سرعت بخشیده اما اعطای این کمک‌ها از دور پنجم قطع شده است.

وی در این دیدار همچنین با نگرش اثرات فرامرزی محیط‌ زیست، خواستار تخصیص اعتبارات ایران در دور بعدی کمک‌های این صندوق شد.

پذیرش هرگونه تعهدی مشروط به رفع تحریم‌ها

معاون رییس جمهوری اما در حاشیه بیست و ششمین کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل نیز گفت: دولت سیزدهم و شخص رئیس‌جمهوری از جمله هواداران سرسخت مسائل محیط زیستی بوده و سابقه روشنی از این علاقه و اهتمام از دوران ریاست قوه قضائیه تا کنون در کارنامه ایشان دیده شده که می‌توان از آن جمله به برخورد با کارخانه‌ها و صنایع آلاینده اشاره کرد.

وی همچنین افزود: کشورها در سطح وزیر در این کنفرانس جهانی شرکت کرده‌ و شرکت ایران در سطح معاون رئیس جمهور، پاسخی شایسته و نشان دهنده اهمیت این رویداد برای ایران است.

سلاجقه ادامه داد: یکی از شعارهای رئیس‌جمهوری «توسعه فرع و محیط زیست اصل است» بوده و ایشان بارها تاکید کرده‌اند که محیط زیست جزو «حقوق عامه» است.

وی عنوان کرد: رویکردهای ایران نسبت به محیط زیست مبتنی بر آموزه های دینی و فرهنگ سنتی این کشور بوده و در مردم عرق خاصی نسبت به آب و خاک و محیط زیست دیده می شود که ریشه در فرهنگ سنتی ایرانیان دارد. بدین ترتیب ایران با جامعه بین‌الملل در موضوع محیط زیست همراه و همگام است.

رئیس سازمان محیط زیست ادامه داد: سه اصل حکمت، عزت و مصلحت اساس سیاست خارجی ایران را تشکیل داده و در همه همکاری‌های بین‌المللی این سه اصل باید مورد توجه قرار گیرد.

به گفته وی، ایران جزو نخستین کشورهایی بود که به کنوانسیون پاریس پیوست و همچنین یکی از مترقی‌ترین قوانین اساسی دنیا را داراست که در اصل پنجم به وضوح به این مساله تاکید شده است.

سلاجقه توضیح داد: این اهمیت در رویکردهای پانزده‌گانه مقام معظم رهبری نیز به خوبی دیده می‌شود و بر توسعه بر اساس حفظ محیط زیست و کاهش گازهای گلخانه‌ای تاکید شده است.

وی همچنین افزود: در برنامه توسعه اقتصادی پنج ساله کشور نیز همواره اینگونه مسائل مورد توجه قرار گرفته است.

به گفته سلاجقه، ایران قبل از کنوانسیون پاریس و به طور داوطلبانه برخی از اقدامات مانند مقابله با جنگل تراشی، ایجاد مناطق جنگلی، ایجاد پوشش گیاهی و حتی همکاری با کشورهای همسایه در این زمینه را نیز در دستور کار داشته است.

وی یادآور شد: ایران یکی از درخشان‌ترین کارنامه‌ها را در موضوع بیابان‌زدایی در اختیار دارد و اهمیت انرژی‌های نو برای کشور به حدی است که کمیته امداد با قرار دادن صفحه های خورشیدی در اختیار مددجویان برای آنها اشتغال‌زایی کرده و برق تولیدی را نیز دولت خریداری می‌کند.

سلاجقه همچنین با انتقاد از توافق پاریس و چگونگی حضور ایران در این توافقنامه وی از کشورهای توسعه‌یافته به دلیل عدم پایبندی به تعهدات خود در زمینه کمک های مالی و فنی به کشورهای در حال توسعه گفت: کشورهای ثروتمند که خود با بهره‌کشی از محیط زیست ثروتمند شده‌اند اکنون به کشورهای فقیر فشار وارد کرده و خواسته هزینه نابودی محیط زیست را کشورهای فقیر بپردازند.

وی در این زمینه به روحیه استعماری و استثماری کشورهای ثروتمند اشاره کرد که با رویکردی استعماری که خود مسئول آلودگی محیط زیست هستند، از سایر کشورها می خواهند منابع خدادادی خود را تعطیل کرده و مولدهای انرژی پاک را از آنان خریداری کنند.

رئیس سازمان محیط زیست همچنین با تاکید بر این مهم که هرگونه اجرای تعهدات توافقنامه پاریس از سوی ایران مشروط به برداشته شدن همه تحریم هاست، توضیح داد: پیش شرط رفع تحریم‌ها در پیش نویس امضا شده توسط ایران نیز مندرج شده و فقط در صورت رفع همه تحریم‌ها، چهار درصد از گازهای گلخانه‌ای کاسته که این چهار درصد نیز حدود ۵۶ میلیارد دلار برای کشور هزینه خواهد داشت.

وی در ادامه از بدقولی کشورهای ثروتمند انتقاد کرد که به تعهد خود مبنی بر کمک ۱۰۰ میلیارد دلاری به سایر کشورها هرگز عمل نکردند.

سلاجقه اضافه کرد: ایران هنوز تعهدی نداده و این توافق هنوز در مجلس به تصویب نرسیده است. اما این مساله به مفهوم بی‌توجهی ایران به مسائل محیط زیستی نیست، زیرا قبل از ۱۹۹۴ مسائل محیط زیستی را وارد سیاست‌های اجرایی کشور شده است.

وی در ادامه یادآور شد: دولت جدید نسبت به مجامع بین‌المللی و کنواسیون‌هایی که به آنها پیوسته‌ایم بسیار جدی و فعال است و ایران با کشورهای عضو «گروه ۷۷» از جمله چین در زمینه محیط زیست تفاهم وهمکاری‌های ارزشمندی دارد.

نماینده ایران در کنفرانس اقلیمی گلاسکو گفت: برای امضا و تعهد ایران، اولین شرط حذف تحریم‌های ظالمانه است. کشور اکنون با تروریسم اقتصادی روبروست و از نظر دارو و مسائل درمانی هم در تحریم است.

وی افزود: در بحران کووید۱۹ شاهد عوارض آن بودیم. با این حال خدا را شاکریم که با توجه به توانمندی‌های داخلی توانستیم بسیاری از مخاطرات را مدیریت کنیم.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست سپس به عضویت ایران در «جِف» GEF که یک سازمان بین المللی محیط زیستی با عضویت ۱۸۴ کشور است اشاره کرد و گفت: با وجود رضایت «جِف» از عملکرد ما، اما به دلیل قرار داشتن مقر آن در واشنگتن از سال ۲۰۱۴ تاکنون ایران نتوانسته است فعالیتی با این سازمان داشته باشد.

روح مسائل زیست‌محیطی نباید سیاسی باشد

وی تاکید کرد: موضوعات محیط زیستی بسیار جدی و مهم مورد علاقه ماست و همه مسائل سیاسی و اقتصادی در سطح جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با این حال ما موافق نبوده که روح حاکم بر این مسائل سیاسی باشد.

سلاجقه ادامه داد: برخی کشورها ایران را به عدم همکاری متهم کرده، اما واقعیت این است، همکاری ما با «گروه ۷۷» شاهدی بر جدی بودن ایران در این قضیه است.

وی درمورد تاثیر پذیرفتن تعهدات محیط زیستی در مجامع بین المللی بر وضعیت اقتصادی شهروندان نیز گفت: (کنوانسیون پاریس) برای اینکه در مجلس و دولت به تصویب برسد، همه جوانب آن در نظر گرفته می‌شود. ما بعضاً در امضا کردن جزو اولین کشورها هستیم. ولی دیگر ایران به عنوان یک کشور متمدن اینگونه وارد تعهدهای بین المللی نمی‌شود؛ باید با در نظر گرفتن منافع و تعامل با دنیا وارد این بحث شویم.

سلاجقه تاکید کرد: در وضعیت کنونی حتی اگر کاملاً وارد این قرارداد شویم، نخواهیم توانست از منافع آن استفاده کنیم، زیرا مانع اصلی تحریم‌ها بوده که اجازه نمی‌دهند. وقتی ما نمی‌توانیم از ظرفیت یک پیمان بین‌المللی استفاده کنیم، چطور خودمان را متعهد کنیم که داشته‌های فعلی که زندگی ما را تضمین می‌کنند رها کنیم، حال آنکه منافعی عاید کشور نمی‌شود.

نماینده ایران در کنفرانس اقلیمی گلاسکو پیام اصلی ایران در این اجلاس را تعهد کشورها در رفع تحریم‌ها عنوان و تاکید می‌کند: کشورها باید متعهد شوند که اولین بحث در این زمینه باید رفع تحریم های جمهوری اسلامی ایران باشد.