به گزارش خبرنگار ایلنا،‌ دستور‌العمل نحوه ایجاد و فعالیت تشکل‌های حرفه‌ای صنعت گردشگری ایران در‌ آبان ماه 1395 توسط اداره کل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری ابلاغ شد. ابلاغیه‌ای که با حرف و حدیث‌های فراوان همراه بود و برخی از تشکل‌ها آن را موازی کاری با فعالیت صنف‌های درحال فعالیت می‌دانستند و برخی دیگر تمکین کرده و تشکل‌های حرفه‌ای استانی خود را راه‌ انداختند و بی چون و چرا فعالیت خود را آغاز کردند. در این میان صنف‌هایی مانند دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی با بیشترین چالش در این خصوص همراه بودند. 

محمودرضا حاجی نصراله (رییس هیات موسس تشکل حرفه‌ای دفاتر خدمات مسافرتی تهران) با اشاره به نامه‌نگاری‌هایی که از سال 1398 تاکنون جهت تشکیل این صنف با اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تهران داشته‌اند، در این خصوص گفت: نزدیک به ٣ سال از تصویب مواد ٩٨و ١٠٠قانون برنامه ششم مصوب مجلس شورای اسلامی و ماده ٢٥ آیین نامه ایجاد و اصلاح، تکمیل، درجه‌بندی و نرخ گذاری تاسیسات گردشگری مصوب هیات وزیران و دستورالعمل نحوه تشکیل، تشکل‌های حرفه‌ای گردشگری و بخشنامه ١٠٠٤٩ مصوب معاونت وقت گردشگری در خصوص تاسیس تشکل‌های حرفه‌ای می‌گذرد. در این میان شاهد آن بودیم که این تشکل‌های حرفه‌ای در تعدادی از استان‌ها تشکیل شدند اما در بعضی از استان‌ها مانند تهران با وجود ثبت درخواست و نامه‌نگاری‌های متعدد، بنابر دلایلی تاکنون محقق نشده‌است.

او از وجود دست‌های پشت پرده برای عدم تحقق تشکیل تشکل حرفه‌ای در استان تهران یاد کرد و ادامه داد: با وجود آنکه در دوره ریاست وزیر پیشین میراث‌ و گردشگری و معاون پیشین گردشگری نامه‌های متعددی از این روسا جهت شکل گیری تشکل حرفه‌ای تهران به اداره کل استان تهران ارائه دادیم اما اعمال سلیقه‌ای قوانین سبب شد تاکنون شاهد شکل گیری این مهم نباشیم. اینگونه به نظر می‌رسد که مدیران کل استان‌ها دوگانه عمل می‌کنند و در برخی مواقع مانع اجرای قوانینی می‌شوند که توسط مسئولان همین وزارتخانه تصویب شده است. این امر سبب شده تا در تعدادی از استان‌ها انجمن حرفه‌ای گردشگری زیر نظر وزارت گردشگری و در بعضی استان‌ها انجمن صنفی زیر نظر وزارت کار فعالیت نمایند. در استان تهران نیز،‌ اوایل امر از ما درخواست معرفی هیات موسس را داشتند و پس از آن خواستار معرفی رییس هیات موسس شدند. با وجود آنکه تمام این مراحل انجام شده اما در تشکیل این تشکل حرفه‌ای سنگ اندازی می‌شود.

حاجی نصراله یکی از دلایل تاکید برای تشکیل تشکل حرفه‌ای در استان تهران را برخی موانع قانونی عنوان کرد که انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی تهران امکان انجام آن را ندارد و تصریح کرد: در ماده 4 دستور‌العمل نحوه ایجاد و فعالیت تشکل‌های حرفه‌ای صنعت گردشگری ایران آمده است که سازمان می‌تواند با توجه به ظرفیت‌های جدید فعالان بخش گردشگری نسبت به افزایش جامعه حرفه‌ای جدید به موارد پنجگانه اقدام نماید.

او ادامه داد: وظایف و اختیارات عنوان شده در ماده 5 تشکل‌های حرفه‌ای صنعت گردشگری نیز شامل؛ تلاش در جهت استیفای حقوق و خواسته‌های مشروع و قانونی حرفه‌ای اعضای انجمن،  برنامه‌ریزی جهت ارتقای سطح مهارت اعضا در راستای تسهیل و بهبود امور مربوط به گردشگری، کمک و همکاری با سازمان در راستای نظارت بر حسن اجرای صحیح بخشنامه‌ها و مقررات سازمان و سایر ارگان‌های مرتبط با گردشگری، همکاری در زمینه شناسایی فعالان و واحدهای غیرمجاز و فاقد مجوز از سازمان به منظور جلوگیری از ادامه فعالیت آنها به ترتیبی که سازمان مشخص می‌کند، همکاری در جهت شناخت بهتر مشکلات فعالان بخش گردشگری و کمک به حل آنها، کمک و همکاری با سازمان در راستای فراهم آوردن مقدمات لازم در امر صدور مجوزها و جهت تسریع و ارتقای کیفیت در انجام امور مربوطه با حفظ ترتیبات و ضوابطی که سازمان تعیین می‌نماید، تحقیق و بررسی درباره گردشگری، جمع‌آوری آمار و اطلاعات لازم و تهیه و اجرای طرح‌های بهبود و توسعه، معرفی و تبلیغ انواع جاذبه‌ها و امکانات گردشگری در گستره ملی و بین‌المللی با حفظ ارزش‌های ملی و محلی، آموزش تخصصی و افزایش سطح مهارت و کارآیی دست‌اندرکاران گردشگری کشور، ایجاد ظرفیت‌های حمایت مالی از اعضا و اعطای وام و اعتبار برای اجرای طرح‌های سرمایه‌گذاری و تکمیل و تجهیز و ارتقای سطح تاسیسات گردشگری، توسعه و ترویج شیوه‌های نوین مدیریت و بهره‌برداری از تاسیسات گردشگری در سراسر کشور، ارائه مشاوره‌های فنی، تخصصی و حقوقی در ارتباط با توسعه صنعت گردشگری و انواع تاسیسات مرتبط، ایجاد نمایشگاه در داخل یا خارج کشور و همچنین شرکت در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی در زمینه صنعت گردشگری، بازاریابی و کمک به توسعه مراکز تخصصی خدمات گردشگری در داخل و خارج کشور، همکاری با نهادهای بین‌المللی و قبول عضویت آنها با رعایت مقررات مربوطه، نظارت در حسن انجام وظایف اعضا و فعالان گردشگری، اجرای مصوبات قانونی شورای عالی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و سازمان و انجام فعالیت‌های لازم در نیل به هدف‌های توسعه‌ای گردشگری کشور است.

به دنبال همگرایی هستیم

پرهام جانفشان (مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران) هم با اشاره به آنکه طی چند سال گذشته شاهد شکل گیری تشکل‌های حرفه‌ای در بخش‌های مختلف گردشگری تهران بودیم،‌ گفت: تقریبا می‌توان گفت تمام تشکل‌های گردشگری در تهران بنابر دستورالعمل وزارتخانه به نتیجه رسیده‌اند و تاکنون تشکل‌های حرفه‌ای در حوزه راهنمایان گردشگری، هتل‌داران، مهمان‌پذیرها، مجمتع‌های گردشگری شکل گرفته‌اند. تنها تشکلی که هنوز جمع‌بندی نشده، تشکل شرکت‌های خدمات مسافرتی است.

او دلیل عدم تشکیل تشکل حرفه‌ای شرکت‌های خدمات مسافرتی را تعدد معرفی هیات موسس از سوی فعالان این حوزه عنوان کرد و گفت: برای شکل‌گیری تشکل‌های حرفه‌ای از فعالان حوزه‌های تخصصی درخواست می‌کنیم تا هیات موسس خود را معرفی کنند. وظیفه هیات موسس تعیین و تایید هیات مدیره است. اما از سوی شرکت‌های خدمات مسافرتی با چندین نامه مختلف و هیات‌های موسس مختلف روبه رو شدیم. درواقع فعالان این حوزه اتفاق نظر ندارند و حداقل 3 گروه مختلف تقاضای تشکیل این تشکل را داده‌اند و هیات‌های موسس خود را معرفی کرده‌اند.

جانفشان با تاکید بر آنکه هدف از شکل‌گیری تشکل حرفه‌ای در حوزه‌های گردشگری ایجاد همگرایی بین فعالان این حوزه‌هاست، تصریح کرد: تمایل داریم تا با فعالان این حوزه‌ها جلساتی را تشکیل دهیم و در خصوص همگرا شدنشان به تفاهم برسیم. حتا می‌توان از هر گروه یک یا دونفر برای هیات موسس مشترک در نظر گرفت تا شاهد برگزاری مجمع و جلسه تشکیل هیات مدیره باشیم.

او درخصوص چرایی عدم اجماع فعالان حوزه دفاتر خدمات مسافرتی گفت: دراین خصوص کنکاش نکرده‌ایم و بهتر است این مشکلات را در درون صنف خود حل و فصل کنند. مهم آن است که با تشکیل دولت جدید و حضور معاون جدید گردشگری، بتوانیم تنها تشکل باقی مانده را به سامان برسانیم. امیدوارم بتوانم تا یک یا دوماه آینده این مشکل حل شود.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران در پاسخ به این سئوال ایلنا که فعالیت موازی تشکل‌های مختلف در حوزه دفاتر خدمات مسافرتی تا چه اندازه در عدم همگرا شدن آنها تاثیرگذار بوده، گفت: نمی‌توانم بگویم که این امر بی‌تاثیر بود چراکه هریک از هیات موسس‌های پیشنهادی وابسته به یکی از این تشکل‌ها بود. واقعیت آن است که هر اندازه به سمت تشتت برویم آنچه فدا می‌شود، بحث دفاع از حقوق فعالان این صنف است. ما به دنبال همگرایی هستیم. اختلافات موجود آنقدری نیست که تاثیر منفی داشته باشد و بهتر است بتوانیم این امر را مدیریت کنیم.

او درخصوص مباحثی که درخصوص وجود دست‌های پشت پرده و سلیقه‌ای عمل کردن در این خصوص وجوددارد، گفت: اگر چنین باشد که نمی‌توانستیم تشکل‌های حرفه‌ای را شکل دهیم. تاکنون تمام تشکل‌های حرفه‌ای در حوزه‌های مختلف گردشگری تهران شکل گرفته و تنها تشکلی که باقی مانده همین شرکت‌های خدمات مسافرتی هستند.