شمار مبتلایان به بیماری «کووید۱۹» در جهان تا کنون به ۲۳۳ میلیون و ۵۶۹ هزار و ۸۰۱ نفر رسیده و مرگ ۴ میلیون و ۷۷۹ هزار و ۱۰۹ نفر بر اثر ابتلا به این بیماری تأیید شده‌است، اما شاید جالب باشد بدانید که اصلی‌ترین عامل مرگ و میر در دنیا کرونا نیست! طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، آلودگی هوا سالانه جان ۷ میلیون نفر را در سراسر جهان می‌گیرد و از هر ۱۰ نفر، ۹ مورد هوایی را تنفس می‌کنند که حاوی مقادیر بیش از حد مجاز آلاینده‌ها است. همچنین نتایج یک بررسی بین‌المللی نشان می‌دهد، آلودگی هوا با ۶ میلیون مورد تولد زودرس در جهان در یک سال مرتبط بوده‌است.
اگر سری به سایت شرکت کنترل کیفیت هوا بزنید متوجه خواهید شد از ابتدای سال تاکنون که از نیمه سال عبور کرده‌ایم، پایتخت تنها دو روز هوای پاک داشته‌است. این در حالی است که با سرمای هوا و شکل‌گیری پدیده وارونگی هوا در روز‌های سرد سال میزان آلودگی هوا افزایش خواهد یافت. آلودگی هوا همواره یکی از اصلی‌ترین عوامل مرگ و میر افراد بوده‌است و آمار‌های تأیید شده جهانی در این رابطه وجود دارد. تهران هم یکی از شهر‌هایی است که در اغلب روز‌های سال هوایی آلوده را تجربه می‌کند و تا قبل از بحران کرونا، همه ساله آلودگی هوا برخی روز‌ها به خصوص در فصل سرد سال پایتخت را به تعطیلی می‌کشاند. امسال هم اگرچه تمام حواس‌ها به کرونا و تبعاتش معطوف است، اما تاکنون با عبور از نیمه سال ۱۴۰۰، تن‌ها دو روزه هوای پاک استنشاق کرده‌ایم. نیمه دوم سال و با سرمای هوا تعداد روز‌های هوای پاک طبق روال همه سال کاهش خواهد یافت و این آلودگی بر سلامتی همه ما به خصوص گروه‌های حساس‌تر همچون مادران باردار و جنین آنان اثرگذار خواهد بود و منجر به زایمان زودرس و آسیب‌هایی به جنین خواهد شد.
هوای آلوده عامل ۶ میلیون زایمان زودرس
تحقیقات جدید نشان می‌دهد هوای آلوده با حدود ۶ میلیون زایمان زودرس و حدود ۳ میلیون تولد نوزاد زیر وزن طبیعی در سراسر جهان در سال ۲۰۱۹ مرتبط بوده‌است. بیش از ۹۰ درصد جمعیت جهان در فضا‌های باز از هوای آلوده تنفس می‌کنند و اثرات آن در طول سال‌ها ادامه می‌یابد، زیرا نوزادان نارس یا کودکانی که هنگام تولد از وزن ایده‌آلی برخوردار نیستند، بیشتر احتمال دارد در طول زندگی به انواع بیماری‌ها دچار شوند. همچنین زایمان زودرس علت اصلی مرگ و میر نوزادان در سراسر جهان است. در مطالعه‌ای که پیش از این انجام گرفت، محققان به این نتیجه رسیدند که آلودگی هوا در مرگ ۵۰۰ هزار نوزاد در سراسر جهان در سال ۲۰۱۹ نقش داشته‌است.
همچنین طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، آلودگی هوا سالانه جان ۷ میلیون نفر را در سراسر جهان می‌گیرد و از هر ۱۰ نفر، ۹ مورد هوایی را تنفس می‌کنند که حاوی مقادیر بیش از حد مجاز آلاینده‌ها است.
بر اساس این گزارش، بیشتر افرادی که در معرض هوای آلوده قرار دارند، در کشور‌های فقیر و کم‌درآمد زندگی می‌کنند. ترکیب آلودگی خانگی و فضای باز، عامل حدود ۷ میلیون مرگ زودرس در سال است که عمدتاً به دلیل سکته مغزی، بیماری‌های قلبی، بیماری انسداد مزمن ریوی، سرطان ریه و عفونت‌های حاد تنفسی رخ می‌دهد.
مواد شیمیایی اثرگذار بر سلامت جنین
دکتر اکرم فلاح؛ پژوهشگر طب ایرانی و سوزنی در پاسخ به این سؤال «جوان» که آلودگی هوا چگونه می‌تواند بر سلامت جنین و تولد نوزادان نارس اثر بگذارد می‌گوید: «طی تحقیقات در ایران ونیز کشور‌های دیگر ثابت شده افزایش دی اکسید گوگرد و دی اکسید نیتروژن ومنوکسید کربن (Co) و نیز سرب موجود در آلاینده‌های هوا همگی سبب زایمان زودرس و نیز تولد نوزاد با وزن کم می‌شود. البته در مورد نقص‌های مادرزادی در نوزادان نیز باید بررسی شود.»
این پزشک با اشاره به پژوهش‌های انجام شده در این زمینه می‌افزاید: «برخی شواهد نشان‌دهنده ارتباط بین آلاینده‌های موجود در هوای استنشاقی و بروز عوارضی، چون وزن کم هنگام تولد، زایمان زودرس، تأخیر در رشد داخل رحمی و حتی سقط جنین است. به طور مثال یک پژوهش نشان می‌دهد حدود ۱۷ درصد از زنان بارداری که در فاصله کمتر از ۵۰ متری بزرگراه‌ها سکونت دارند، دچار سقط جنین شده‌اند.»
از نگاه این پژوهشگر با توجه به آثار سوء آلاینده‌هایی همچون دی اکسید گوگرد، دی اکسید نیتروژن و مونوکسید‌کربن روی جنین، لازم است تا ضمن پژوهش‌های بیشتر، آموزش‌های لازم به مردم ارائه شود و برای کاهش این آلاینده‌ها برنامه‌ریزی بهتری صورت گیرد.