خبرگزاری فارس-اردبیل| مهران عقلمند: دامداری از دیرباز به عنوان یکی از مشاغل مهم در جامعه محسوب می‌شود که ضمن ایجاد اشتغال پایدار در روستاها در امر تولید گوشت، پوست، لبنیات و ... نقش بسزایی را ایفا می‌کند و اما در حال حاضر حال و روز دامداران در استان اردبیل خوش نبوده و این قشر با مشکلات بسیار زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.

گویا این بار بی‌تدبیری‌ها گریبان‌گیر دامداری‌ها شده و امروز اغلب دامداران از وضعیت نابسامان در این حوزه همچون کمبود نهاده‌های دامی به نرخ دولتی و هزینه‌های بالای تولید شیر گلایه‌مند هستند و این موضوع تا به حدی پیش رفته که به گفته برخی از دامداران منجر به تعطیلی یا ورشکستگی برخی از دامداری‌ها و همچنین کشتار دام‌های مولد و شیرده نیز شده است.

در کنار مشکلات در تامین نهاده‌های دامی قیمت‌گذاری دستوری در خصوص شیر تولیدی دامداران، توزیع نامناسب علوفه، اقتصاد تورمی حاکم بر جامعه از دیگر مشکلات در این حوزه بوده ودر کنار آن خشکسالی سال‌جاری و افزایش قیمت علوفه در پی آن به مشکلات گذشته افزوده شده است.

۷۰ درصد قیمت تمام شده دام به خوراک دام وابسته است

محبی‌زاده، مدیرعامل اتحادیه دامداران استان اردبیل در این خصوص بیان کرد: قسمت اعظم مشکلات دامپروران مربوط به هزینه‌های خوراک دام بوده چرا که ۷۰ درصد قیمت تمام شده دام به خوراک دام وابسته است.

 

ذخیره ژنتیکی دام استان اردبیل در خطر است

محبی‌زاده تصریح کرد: در حال حاضر به دلیل مشکلات موجود در این حوزه اکثر دامداران به دلیل عدم توانایی در تامین هزینه‌های تولید شیر و دام و هم‌چنین عدم تامین نهاده‌های دامی، حتی دام‌های مولد و شیرده خود را به کشتار می‌برند و به خاطر همین ذخیره ژنتیکی استان اردبیل تا دو ماه آینده رو به اتمام خواهد بود.

دامداری‌ها به دلیل عدم توانایی تامین نهاده‌های دامی در آستانه تعطیلی هستند

یکی دیگر از دامداران اردبیلی عنوان کرد: نهاده‌هایی که با نرخ دولتی در اختیار ما قرار می‌گیرد فقط ۲۰ درصد از نیاز ما را تامین می‌کند و ۸۰ درصد مابقی را بالاجبار از بازار آزاد و با نرخ بالاتر تامین می‌کنیم که همین امر سبب افزایش هزینه‌های تولید می‌شود.

 

وی بیان کرد: از سال گذشته با مشکلات بسیاری در تامین نهاده‌های دامی مواجه هستیم و متاسفانه نهاده‌های تخصیص داده شده نیز در موعد مقرر به دست دامداری‌ها نمی‌رسد و اگر چنین وضعی ادامه پیدا کند در طی یک تا سه ماه آتی دامداری‌ها رو به تعطیلی خواهند رفت.

 

کاهش ۳۰ درصدی تولید علوفه در استان اردبیل

خلیل نیکشاد، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل با اشاره به میزان دام‌های موجود در استان اردبیل تشریح کرد: هم اکنون تعداد سه میلیون و ۹۰۰ هزار واحد راس دام در استان اردبیل وجود دارد و تولید گوشت قرمز سالانه ۳۱ هزار تن بوده و با احتساب سرانه مصرف ۱۲ کیلوگرم نیاز استان به ۱۵ هزار تن می‌رسد و ۱۶ هزار تن وارد بازارهای هدف خارج از استان می‌شود.

وی افزود: نیاز علوفه ای استان اردبیل ۲ میلیون و ۸۵۰ هزار تن بوده و خشکسالی بسیار ویژه سالجاری نیز تولید استان از لحاظ تولید علوفه را متاثر کرده است و عملکرد محصولات علوفه‌ای به طور متوسط ۳۰ الی ۴۰ درصد در بلند مدت کاهش داشته است.

رئیس سازمان جهادکشاورزی استان اردبیل ادامه داد: برآورد ما که پیش از این تولید ۲۰۰ هزار تن علوفه در استان اردبیل بوده که این مقدار به ۶۰ هزار تن کاهش پیدا کرده و لذا برای تغذیه دام برای نیمه دوم سال بالغ بر ۲۰۰ هزار تن جو نیاز داریم.

خشکسالی سطح زیرکشت ذرت علوفه‌ای استان را به نصف کاهش داده است

نیکشاد تصریح کرد: ضمن اینکه در سنوات اخیر ما از قِبل کشت و زرع ذرت علوفه‌ای حدود ۵۵۰ هزارتن تولید ذرت علوفه‌ای داشتیم و به دلیل کمبود منابع آبی در سالجاری این سطح زیر کشت به نصف مقدار از نظر سطح و تولید خواهد رسید.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل تشریح کرد: در خواست ما این است که با توجه به انبوه تولید کولش از طریق ۳۰۰ هزار هکتار از سطح اراضی غلات دانه‌ریز نوعا خود گندم از داخل استان از همین اوان برداشت‌ها نسبت به خرید و ذخیره و انباشت اقدام شود.

وی گفت: در راستای رفع مشکلات دامداران جلساتی در راستای ارایه تسهیلات بانکی و تامین بیمه‌ای دامداران و همچنین نیازمندی برای ذخیره‌سازی ایام پیش رو در پاییز و زمستان برگزار کرده‌ایم و سطح بیمه‌ای دام و زراعت ما در سال‌جاری جایگاه ویژه‌ای داشته است.

 

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل با اشاره به تمهیدات برای رفع این مشکلات عنوان کرد: از جمله تمهیدات ما این بوده که کارخانجات دام وطیور به تولید کنسانتره و استفاده از آن که از نظر تغذیه دام دارای ضریب تبدیل مناسبی است ورود بکنند تا بخشی از مشکلات از این طریق برطرف شود.

نیکشاد در خصوص تامین نهاده‌های دامی مورد نیاز دامداری‌های سنتی بیان کرد: تامین خوراک دام برای واحدهای سنتی استان (دام سبک و سنگین) همانگونه که پیش از این متعارف بوده، تا ۲۰ الی ۲۵ درصد تامین می‌شود و حتما با توجه به این خشکسالی و تنگنای جدی باید منابع خاص یارانه‌ای برای تامین علوفه‌ای دامدرای‌های استان داشته باشیم تا از این دوره خاص خارج شویم.

افزایش قیمت نهاده‌های دامی علی‌رغم تخصیص ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی

گفتنی است؛ کمبود نهاده‌های دامی در حالی اتفاق می‌افتد که ارز دولتی ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی برای تامین نهاده‌های دامی مورد نیاز دامداری‌ها اختصاص داده شده؛ اما امروز شاهد افزایش قیمت نهاده‌های دامی و هم‌چنین کمبود آن با نرخ دولتی هستیم.

همین امر سبب شده تا دامداران بالاجبار نهاده‌های دامی مورد نیاز خود را از بازار آزاد و با نرخ آزاد تامین کنند که سبب افزایش هزینه‌های تولید برای آنان شده است.

اما مسؤولان امر همانند گذشته برای حل این مساله به سراغ راهکار غیرمنطقی قیمت‌گذاری‌های دستوری روی رفته و تجربه نشان داده که این روش نه تنها کمکی به تلطیف بازار نکرده بلکه فقط به عنوان مُسکِّنی موقتی بوده و مشکلات آتی زیادی را به همراه داشته است.

 در حال حاضر نیز در ادامه روند گذشته، مسؤولان امر نرخ هر کیلوگرم شیر را ۶ هزار و ۴۰۰ تومان اعلام کردند و نرخی که تا به امروز عملیاتی نشده و حتی مورد اعتراض دامداری‌ها نیز است.

بررسی‌های کارشناسی نیز نشان می‌دهد که هزینه خوراک روزانه یک راس گاو ۱۳۲ هزار تومان بوده و به طور متوسط هر گاو ۲۰ کیلو شیر می‌دهد و بنابراین هزینه تولید هر کیلوگرم شیر در حدود ۶ هزار و ۲۰۰ تومان می‌شود و لازم به ذکر است این میزان فقط با احتساب هزینه خوراک دام بوده و سایر هزینه‌ها همچون دستمزد کارگر، هزینه آب و برق و گاز و ... سبب افزایش این نرخ تمام شده برای دامدار خواهد شد.

 

قیمت تمام شده تولید هر کیلو شیر ۸ هزار و ۵۰۰ تومان است

مدیرعامل اتحادیه دامداران استان اردبیل در خصوص قیمت مصوب جدید شیر بیان کرد: در حال حاضر قیمت تمام شده یک کیلو شیر برای دامداری‌ها در حدود ۸ هزار و ۵۰۰ تومان بوده و مسلما قیمت ۶ هزار و ۴۰۰ تومانی تعیین شده برای خرید شیر به هیچ عنوان قابلیت اجرایی ندارد.

در کنار این قیمت غیر منطقی که سبب ضرر و زیان دامداران می‌شود باید نیم‌نگاهی نیز به سفره کوچک شده مردم و هزینه‌های بالای زندگی انداخت؛ به طوری‌که با روند کنونی افزایش قیمت شیر شاهد افزایش نرخ لبنیات خواهیم بود و در این صورت برخی از مردم به خصوص اقشار کم‌درآمد و متوسط جامعه مجبور به حذف این ماده غذایی مهم از سبد غذایی خود خواهند شد.

 

نگاهی به بازار دام و وضعیت کنونی قیمت‌ها نشان می‌دهد، درحالی‌که از سال ۹۷ تا به امروز ارز دولتی ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی برای تامین نهاده‌های دامی دامداری‌ها اختصاص داده شده اما قیمت شیر از یک هزار و ۵۷۰ تومان سال ۹۷ به ۶ هزار و ۴۰۰ تومان در سال‌جاری رسیده است.

این قیمت‌گذاری در حالی رخ داده که همواره قیمت نرخ ارز دولتی در این چند سال برای تامین نهاده‌های دامی ثابت بوده لذا افزایش قیمت شیر کاملا غیرمنطقی است و این امر نشان‌دهنده آن است که قیمت شیر نیز از نرخ ارز در بازار آزاد تبعیت کرده و همین موضوع سبب شده تا امروز شاهد چنین نابسامانی‌هایی در بازار شیر و لبنیات و مشکلات عدیده برای دامداری‌ها باشیم.

نرخ‌گذاری دستوری راهکاری برای حل مشکلات نیست

عیسی شاهی زارع، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی اردبیل با اشاره به این موضوع عنوان کرد: تا زمانیکه دخالت‌های دولت در بازار به شکل کنونی ادامه داشته باشد نا بسامانی‌ها ادامه‌دار خواهد بود و مسؤولان در اعمال سیاست‌های دستوری و قیمت‌گذاری‌ها توجهی به قیمت نهاده‌های دامی نکرده و به همین دلیل در نرخ‌گذاری بر روی کالاهای مختلف با چنین تفاوت قیمت فاحشی مواجه هستیم.

 

رهاسازی و عدم دخالت در بازار از راهکارهای رفع مشکلات کنونی است

وی با اشاره به راهکار رفع چنین مشکلاتی افزود: نرخ‌گذاری‌های دستوری فقط در حد صورتجلسه و بخشنامه‌های اداری بوده و همواره مشاهده شده در این نرخ‌گذاری‌ها از یک روش منطقی و کارشناسی استفاده نشده است.

شاهی زارع ادامه داد: همین امر سبب شده یا قیمت‌های دستوری قابلیت اجرایی نداشته باشند و یا در صورت اجرایی شدن نیز سبب ضرر و زیان تولیدکنندگان شده است و در مجموع مدیریت اقتصاد با سیاست‌های دستوری امکان پذیر نیست و مسؤولان باید با عدم دخالت در بازار زمینه را برای مدیریت اقتصاد و بازار با مولفه‌های خاص خود فراهم سازند.

حضور واسطه‌گران در بازار از دیگر مشکلات مهم دامدرای‌ها است

یکی از دامداران با اشاره به نقش واسطه‌ها در این نابسامانی‌ها تصریح کرد: متاسفانه مسؤولان هیچ نگاه مثبتی به صنعت دام ندارند و در کنار آن به دلیل نبود کارخانه دولتی در استان خرید تضمینی شیر صورت نمی‌گیرد و تمامی خرید و فروش‌ها به دست واسطه‌ها انجام می‌گیرد.

وی ادامه داد: همین موضوع سبب افزایش قیمت کالاها برای استفاده مصرف‌کنندگان و هم‌چنین کاهش سود تولیدکنندگان می‌شود، در حالی‌که با قطع دست دلالان از بازار می‌توان شاهد تعدیل قیمت‌ها و فروش محصولات با قیمت منصفانه در بازار باشیم.

این دامدار بیان کرد: از آنجایی‌که دامپروری یکی از مشاغل با میزان اشتغال‌زایی بالا در استان در اردبیل محسوب می‌شود لذا بروز مشکلات کنونی و تعطیلی دامداری‌ها سبب کمبود اشتغال و بیکاری را به همراه خواهد داشت.

 

به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، وضعیت کنونی دامداری‌ها و قیمت‌گذاری‌های غیرمنطقی و دستوری نشان می‌دهد؛ در حالی‌که منابع ارزی کشور برای جلوگیری از افزایش قیمت کالاهای اساسی و کاهش فشار اقتصادی از روی مردم برای تامین نهاده‌های دامی مورد نیاز دامداری‌ها تخصیص داده شده اما همچنان شاهد افزایش قیمت این کالا با تبعیت از نرخ ارز در بازار آزاد هستیم.

این امر ضمن ضرر و زیان هنگفت دامداران، عدم توانایی در تامین هزینه‌های تولید و اختلال در سازوکار تولید سبب متضرر شدن مصرف‌کنندگان نیز می‌شود و لذا این وضعیت یک روند دو سر باخت برای تولیدکننده و مصرف‌کننده بوده است.

چرا که از طرفی منابع ارزی تخصیص داده شده به این امر سبب تعدیل قیمت‌ها نشده و به نوعی از بین می‌رود و هم محصولات با قیمت بالاتر به دست مصرف‌کننده می‌رسد و علاوه بر آن مابه‌التفاوت آن فقط به جیب دلالان و واسطه‌گران که هیچ نقش مثبتی از مرحله تولید تا مصرف ندارند، می‌رود.

با تجمیع نظرات کارشناسان امر و خود دامداران چنین به نظر می‌رسد که حذف قیمت دستوری و آزادسازی نظام عرضه و تقاضا، خرید تضمینی محصولات از دامدارها، ایجاد بازار رقابتی برای حمایت از مصرف‌کننده، پرداخت یارانه شیر به مصرف‌کننده از جمله راهکارهای بسیار مفید و موثر برای عبور از این تنگنا باشد.

از طرفی دیگر قیمت‌گذاری دستوری اگر با منطق تولید همخوانی نداشته باشد به عنوان یکی از اصلی‌ترین مخربان امر تولید خواهد بود و از همین رو در صورت تداوم فشارهای غیر منطقی و غیرعلمی کنونی شاهد ادامه این روند خواهیم بود لذا در این خصوص نیز باید اقداماتی اساسی انجام گیرد تا شاهد اتخاذ تصمیمات عملیاتی‌تر باشیم.

انتهای پیام/۳۴۶۳/ی