درحالی‌که سه اپراتور ایرانسل، همراه اول ومخابرات همچنان موضوع اختلال در «کلاب‌هاوس» را تکذیب کرده یا دربرابر آن سکوت کرده‌اند، دولت هفته گذشته اقدامات تنبیهی جدیدی را برای وادار کردن این اپراتورها برای پایان دادن اختلال تصویب کرد. کلاب‌هاوس که یک اپلیکیشن اجتماعی نوظهور است از حدود دو هفته قبل ناگهان و فقط روی دو اپراتور همراه اول و ایرانسل دچار اختلال شد. این اختلال‌ها به‌گونه‌ای بود که عملا کاربران بدون فیلتر شکن قادر به استفاده از آن نبودند. در هر سه اپراتور در ابتدای این اختلال قویا هرگونه اختلال یا دریافت دستور فیلترینگ در آن را تکذیب کردند اما وزارت ارتباطات و دولت بارها و بارها از اپراتورها خواستند که به این اختلال پایان دهند.

در نهایت هیات دولت هفته گذشته تصویب کرد که در صورتی که این سه اپراتور به اختلال در این شبکه اجتماعی پایان ندهند جریمه سنگینی در انتظار آنها خواهد بود. این مصوبه روز گذشته توسط اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور به اپراتورها ابلاغ شد. همچنین هیات دولت به سازمان تنظیم مقررات ماموریت داد که نحوه این اختلال را بررسی و طی گزارشی آن را اعلام کند.

سازمان تنظیم مقررات روز گذشته گزارش فنی این اختلال را منتشر کرد و مشخص شد که این اپراتورها با تغییر نحوه مسیریابی و تغییر DNS، دسترسی شهروندان به کلاب‌هاوس را مختل کرده‌اند تا این طور به نظر برسد که این شبکه فیلتر نشده بلکه دچار اختلال است.

به گزارش «ایرنا» سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی که براساس مصوبه هیات‌وزیران موظف شده بود تخلف اپراتورهای همراه‌اول، ایرانسل و مخابرات برای ایجاد اختلال در شبکه اجتماعی کلاب‌هاوس را بررسی کرده و جزئیات آن را در سایت خود منتشر کند، دیروز (شنبه) جزئیات فنی این تخلف را منتشر کرد.

  همراه اول؛ با تغییر DNS

براساس بیانیه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، شرکت ارتباطات سیار ایران با تغییر DNS (خدمات‌دهندگان نام دامنه) کلاب‌هاوس را روی اپراتور خود مسدود کرده است. تغییر دیگر انجام شده در روش مسدودسازی است که به جای بازگرداندن آدرس پیوندها (صفحه فیلترینگ) اقدام به عدم پاسخ به آدرس سایت موردنظر کرده است. به نحوی که پاسخی برای درخواست این دامنه‌ها از سوی DNS سرورهای آن شرکت داده نمی‌شود اما با DNS‌های دیگر مانند ۸.۸.۸.۸ پاسخ داده می‌شود و این موضوع حکایت از این دارد که این دامنه بر روی DNS‌های اپراتور همراه اول مسدود شده است. همچنین در ابتدای اختلال با توجه به وجود DNS Cache احتمالا ۱۰۰ درصد کاربران با انسداد مواجه نمی‌شدند.

  ایرانسل با تغییر در نحوه مسیریابی

در اپراتور ایرانسل مسدودسازی به‌صورت IP در برخی مناطق انجام شده است، به این صورت که ابتدا IP‌های دامه WWW.clubhouseapi.com استخراج شده و سپس روی روتر آن اپراتور مسدود شده است.

اپراتور ایرانسل اقدام به مسدودسازی در برخی مناطق خود کرده و در برخی مناطق دیگر انسداد را حذف کرده است. این انسداد به‌گونه‌ای به‌نظر می‌رسد که کاربر احساس می‌کند برنامه کلاب‌هاوس دچار اختلال است.

بعد از برقراری ارتباط بین کاربر و سامانه مرکزی نرم‌افزار، تجهیزات شبکه اپراتور با درصد بالایی بسته‌های ارتباطی را حذف می‌کند و این کار باعث اختلال شدید می‌شود و پیام‌رسان مکررا جهت برقراری مجدد ارتباط، اقدام می‌کند و کاربر پس از طی زمان انتظار طولانی به این نتیجه می‌رسد که ارتباط ممکن نیست.

  شرکت مخابرات؛ مسدودسازی آدرس IP

در این اپراتور مسدودسازی به‌صورت آدرس IP انجام شده است به این صورت که ابتدای IP‌های دامنه سایت کلاب‌هاوس استخراج شده و سپس روی روتر آن اپراتور مسدود شده است. این انسداد نیز به‌گونه‌ای به‌نظر می‌رسد که کاربر احساس کند برنامه کلاب‌هاوس دچار اختلال شده است.

علی پرند کارشناس اینترنت در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» در این زمینه می‌گوید: براساس گزارش رگولاتوری این فرضیه به اثبات رسید که مسدودکنندگان کلاب‌هاوس تمایلی به علنی شدن فیلترینگ آن نداشته‌اند و از این رو مسیر اختلال را در پیش گرفته‌اند، با این حال به‌نظر می‌رسد این بدعت در زمینه فیلترینگ و کنار گذاشتن مسیرهای قانونی مشخص برای مسدودسازی می‌تواند تبعاتی به همراه داشته باشد.

کلاب‌هاوس یک شبکه اجتماعی مبتنی بر صوت است که طی یکی، دو ماه اخیر از سوی گروه‌های مختلف جامعه مورد استقبال قرار گرفته است اما هیات دولت پس از ۱۰ روز از ایجاد اختلال در کلاب‌هاوس با پیشنهاد وزارت ارتباطات تصمیم به جریمه روزانه ۵۰ میلیاردتومانی برای ایجاد اختلال خودسرانه در این اپلیکیشن را گرفت. این پیشنهاد هفته گذشته تصویب شد.

هیات‌وزیران در جلسه ۲۹ فروردین ماه به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات، امور اقتصادی و دارایی و اطلاعات و سازمان برنامه و بودجه کشور و به استناد ماده واحده قانون، اجازه تعیین و وصول حق امتیاز فعالیت بخش غیردولتی در زمینه پست و مخابرات- تعیین شده قانونی، مصوب ۱۳۹۲– تصویب کرد: به منظور حفظ حق دسترسی شهروندان و کاربران به خدمات فضای مجازی در صورتی که کارورها خارج از ترتیبات تعیین شده قانونی، محدودیت، اختلال یا انسداد در نرم‌افزار، تارنماها (وب‌گاه‌ها)، برنامه‌های کاربردی وسایر خدمات مبتنی بر فضای مجازی به‌وجود آورند، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی) اقدامات لازم را به عمل می‌آورد.

  دولت چه کرد؟

براساس این مصوبه دولت، سازمان تنظیم مقررات موظف است با جمع‌آوری مستندات فنی، ظرف ۲۴ ساعت محدودیت، اختلال یا انسداد را به کارورها (اپراتورها) اعلام و هم‌زمان مراتب محدودیت، اختلال یا انسداد را در پایگاه اطلاع‌رسانی خود منتشر کند.

در صورتی که کارورها (اپراتورها) ظرف ۲۴ ساعت از زمان اعلام سازمان نسبت به رفع محدودیت، اختلال یا انسداد اقدام نکنند، سازمان تنظیم مقررات موظف است تا زمان رفع تخلف روزانه تا سقف ۵۰ میلیارد تومان کارور متخلف را جریمه کند. کارور موظف است با اعلام سازمان تنظیم مقررات مبالغ را به حساب خزانه‌داری کل کشور واریز کند.

در صورتی که پس از یک هفته از اعلام سازمان تنظیم مقررات، کارور نسبت به رفع محدویت، اختلال یا انسداد اقدام نکرد، سازمان تنظیم مقررات مجاز است با رعایت وظایف و اختیارات مقرر در اساسنامه و دیگر قوانین و مقررات مربوط، علاوه بر جریمه تعیین شده در بند ۲ این تصویب‌نامه، نسبت به تعلیق (لغو موقت) یا کاهش مدت اعتبار پروانه کارور حداکثر به مدت دو سال اقدام کند.

۱۹ فروردین‌ماه شبکه اجتماعی کلاب‌هاوس دچار اختلال شد. وزیر ارتباطات درباره فیلتر این شبکه اجتماعی گفت: چنین حکمی صادر و حتی مطرح نشده است، اما اختلال از سوی اپراتورها همچنان برقرار بود هرچند آنها نیز اعلام کردند هیچ دستور قضایی مبنی بر فیلتر این شبکه اجتماعی صادر نشده است.

پس از آن روابط‌عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد با پایان ضرب‌الاجل ۲۴ ساعته این وزارتخانه به اپراتورهای همراه اول، ایرانسل و مخابرات برای ایجاد اختلال عمدی در شبکه اجتماعی کلاب‌هاوس، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از این اپراتورها شکایت کرد.

شکایت سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نیز با موضوع اختلال عمدی اپراتورهای مذکور در سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی و با استناد به ماده ۷۳۷ قانون مجازات اسلامی به دادسرای عمومی و انقلاب تهران تسلیم شد. براساس ماده ۷۳۷ قانون مجازات اسلامی ایجاد هرگونه اختلال در ارتباطات کشور جرم تلقی می‌شود.